| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ખુદ્દસિક્ખા-મૂલસિક્ખા • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
૧૫. ઉપજ્ઝાચરિયવત્તનિદ્દેસવણ્ણના
15. Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā
૧૪૫. ‘‘ઇદં તયા દુક્કતં, દુબ્ભાસિત’’ન્તિઆદીનિ વત્વા ચોદનતો, અત્તનો વજ્જં અસ્સરન્તસ્સ સતુપ્પાદવસેન સારણતો, સમ્મા પટિપત્તિયં સારણતો પવત્તાપનતો વા વજ્જાવજ્જં ઉપનિજ્ઝાયતિ ભુસં ચિન્તેતીતિ ઉપજ્ઝા. ઉપજ્ઝા એવ ઉપજ્ઝાયો. ‘‘એવં તયા બુદ્ધવચનં સજ્ઝાયિતબ્બં, એવં અતિક્કમિતબ્બં, એવં પટિક્કમિતબ્બ’’ન્તિઆદિના આચારસિક્ખાપને આચરતિ પવત્તતીતિ આચરિયો. સો ચ નિસ્સયપબ્બજ્જાઉપસમ્પદાધમ્માચરિયવસેન ચતુબ્બિધો. ઉપજ્ઝા ચ આચરિયો ચ ઉપજ્ઝાચરિયા, તે. નિસ્સાય વસમાનોતિ ઇમિના નિસ્સયપબ્બજ્જાઉપસમ્પદાધમ્મન્તેવાસિકેસુ યો નિસ્સાય વસતિ, તં દસ્સેતિ. ચતૂસુ હિ તેસુ નિસ્સયન્તેવાસિકેન યાવ આચરિયં નિસ્સાય વસતિ, તાવસબ્બં આચરિયવત્તં કાતબ્બં, નેતરેહિ. ઇતરેહિ, નિસ્સયમુત્તકેહિપિ યાવ ચીવરરજનં, તાવ ચ અરતિવિનોદનાદિકઞ્ચ વત્તં કાતબ્બં. અનાપુચ્છિત્વા પત્તચીવરદાનાદિમ્હિ પન એતેસં અનાપત્તિ. સદ્ધિવિહારિકસ્સ પન ઉપજ્ઝાયાનં યાવ ચીવરરજનં, તાવ ચ અરતિવિનોદનાદિકઞ્ચ અકરોન્તસ્સ નિસ્સયમુત્તકસ્સાપિ અમુત્તકસ્સાપિ આપત્તિયેવ. એકચ્ચસ્સ પત્તદાનાદિતો પટ્ઠાય અમુત્તનિસ્સયસ્સેવ આપત્તિ. તેસુ મજ્ઝે દ્વે આચરિયસ્સ યાવજીવં ભારા. ઇતરે પન યાવ સમીપે વસન્તિ, તાવદેવ, તસ્મા આચરિયેનાપિ તેસુ સમ્મા વત્તિતબ્બં, ઉપજ્ઝાયેન સદ્ધિવિહારિકેસુ વત્તબ્બમેવ નત્થિ. સુપેસલોતિ પિયં સીલમસ્સાતિ પેસલો, વુદ્ધિ, ય-લોપેન ઈ-કારસ્સ અત્તકરણેન, સુટ્ઠુ પેસલો સુપેસલો, સિક્ખાકામોતિ અત્થો. ‘‘દન્તકટ્ઠ’’ન્તિઆદિ ‘‘દદે’’તિમસ્સ કમ્મં. દદેતિ સમ્મા આદરેન યથાધિપ્પાયં દદેય્યાતિ અત્થો. કાલેતિ તદનુરૂપે કાલે.
145. ‘‘Idaṃ tayā dukkataṃ, dubbhāsita’’ntiādīni vatvā codanato, attano vajjaṃ assarantassa satuppādavasena sāraṇato, sammā paṭipattiyaṃ sāraṇato pavattāpanato vā vajjāvajjaṃ upanijjhāyati bhusaṃ cintetīti upajjhā. Upajjhā eva upajjhāyo. ‘‘Evaṃ tayā buddhavacanaṃ sajjhāyitabbaṃ, evaṃ atikkamitabbaṃ, evaṃ paṭikkamitabba’’ntiādinā ācārasikkhāpane ācarati pavattatīti ācariyo. So ca nissayapabbajjāupasampadādhammācariyavasena catubbidho. Upajjhā ca ācariyo ca upajjhācariyā, te. Nissāya vasamānoti iminā nissayapabbajjāupasampadādhammantevāsikesu yo nissāya vasati, taṃ dasseti. Catūsu hi tesu nissayantevāsikena yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāvasabbaṃ ācariyavattaṃ kātabbaṃ, netarehi. Itarehi, nissayamuttakehipi yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca vattaṃ kātabbaṃ. Anāpucchitvā pattacīvaradānādimhi pana etesaṃ anāpatti. Saddhivihārikassa pana upajjhāyānaṃ yāva cīvararajanaṃ, tāva ca arativinodanādikañca akarontassa nissayamuttakassāpi amuttakassāpi āpattiyeva. Ekaccassa pattadānādito paṭṭhāya amuttanissayasseva āpatti. Tesu majjhe dve ācariyassa yāvajīvaṃ bhārā. Itare pana yāva samīpe vasanti, tāvadeva, tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthi. Supesaloti piyaṃ sīlamassāti pesalo, vuddhi, ya-lopena ī-kārassa attakaraṇena, suṭṭhu pesalo supesalo, sikkhākāmoti attho. ‘‘Dantakaṭṭha’’ntiādi ‘‘dade’’timassa kammaṃ. Dadeti sammā ādarena yathādhippāyaṃ dadeyyāti attho. Kāleti tadanurūpe kāle.
૧૪૬. પત્તે ચ…પે॰… ચીવરે ચ વત્તં ચરેતિ સમ્બન્ધો. ચરેતિ કરેય્ય. તત્થ નીચં કત્વા સાધુકં અપરિઘંસન્તેન ધોવનં, મુહુત્તં ઉણ્હે ઓતાપનં, ઠપનટ્ઠાનં ઉપપરિક્ખિત્વા ચમ્માદિના કેનચિ અન્તરહિતાય નિક્ખિપનં પત્તે વત્તં. ગામં પવિસન્તાનં નિવાસનકાયબન્ધનસઙ્ઘાટિદાનં, ધોવિત્વા સોદકપત્તસ્સ દાનં ગામપ્પવેસે વત્તં. યદિ આકઙ્ખન્તિ, પરિમણ્ડલં નિવાસેત્વા ચ પારુપિત્વા ચ નાતિદૂરનચ્ચાસન્ને ગમનં, પત્તપરિયાપન્નગ્ગહણઞ્ચ ગમને વત્તં. નિવત્તેન્તે પન પઠમતરં આગન્ત્વા આસનપઞ્ઞાપનં, પાદોદકાદિઉપનિક્ખિપનં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં આગમે આગમને વત્તં. ભણન્તાનં અન્તરા કથાઅનોપાતનં સબ્બત્થ વત્તં. આસનપઞ્ઞાપનં, ઉટ્ઠિતેસુ આસનઉદ્ધરણં, પાદપીઠકથલાનં ઉપનિક્ખિપનં, પટિસામનઞ્ચ આસને પાદપીઠે પાદકથલે ચ વત્તં. ધોતપાદટ્ઠપનકં પાદપીઠં. અઞ્ઞં કથલં. ઉપાહના ચ ચીવરઞ્ચાતિ દ્વન્દો, તસ્મિં. સુક્ખઅલ્લચોળેહિ પુઞ્છનં ઉપાહનાય વત્તં. સિન્નચીવરસ્સ મુહુત્તં ઓતાપનં, ચતુરઙ્ગુલં કણ્ણં ઉસ્સારેત્વા ચીવરસંહરણઞ્ચ ચીવરે વત્તં.
146. Patte ca…pe… cīvare ca vattaṃ careti sambandho. Careti kareyya. Tattha nīcaṃ katvā sādhukaṃ aparighaṃsantena dhovanaṃ, muhuttaṃ uṇhe otāpanaṃ, ṭhapanaṭṭhānaṃ upaparikkhitvā cammādinā kenaci antarahitāya nikkhipanaṃ patte vattaṃ. Gāmaṃ pavisantānaṃ nivāsanakāyabandhanasaṅghāṭidānaṃ, dhovitvā sodakapattassa dānaṃ gāmappavese vattaṃ. Yadi ākaṅkhanti, parimaṇḍalaṃ nivāsetvā ca pārupitvā ca nātidūranaccāsanne gamanaṃ, pattapariyāpannaggahaṇañca gamane vattaṃ. Nivattente pana paṭhamataraṃ āgantvā āsanapaññāpanaṃ, pādodakādiupanikkhipanaṃ, pattacīvarappaṭiggahaṇaṃ āgame āgamane vattaṃ. Bhaṇantānaṃ antarā kathāanopātanaṃ sabbattha vattaṃ. Āsanapaññāpanaṃ, uṭṭhitesu āsanauddharaṇaṃ, pādapīṭhakathalānaṃ upanikkhipanaṃ, paṭisāmanañca āsane pādapīṭhe pādakathale ca vattaṃ. Dhotapādaṭṭhapanakaṃ pādapīṭhaṃ. Aññaṃ kathalaṃ. Upāhanā ca cīvarañcāti dvando, tasmiṃ. Sukkhaallacoḷehi puñchanaṃ upāhanāya vattaṃ. Sinnacīvarassa muhuttaṃ otāpanaṃ, caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvarasaṃharaṇañca cīvare vattaṃ.
૧૪૭. પરિભોજનીય…પે॰… પસ્સાવટ્ઠાનિસુ ચ વિહારસોધને ચ પુન પઞ્ઞાપને ચ વત્તં તથાતિ સમ્બન્ધો. વચ્ચઞ્ચ પસ્સાવો ચ વચ્ચપસ્સાવા. તિટ્ઠતિ એત્થાતિ ઠાની, કુટિ. વચ્ચપસ્સાવાનં ઠાનીતિ તપ્પુરિસો. અથ વા તિટ્ઠતિ એત્થાતિ ઠાનં, સોયેવ સમાસો, વચ્ચપસ્સાવસ્સ ચ પતનટ્ઠાનં, તં અસ્સ અત્થીતિ ઇટ્ઠગેહાદિ. પરિભોજનીયઞ્ચ પાનીયઞ્ચ વચ્ચપસ્સાવટ્ઠાની ચ પરિ…પે॰… ટ્ઠાની. તાસુ તેસુ વા. પાદોદકઉણ્હસીતનહાનોદકપ્પટિયાદાપનં પરિભોજનીયે વત્તં. પાતબ્બપાનીયેન પુચ્છનં ઉપટ્ઠાપનઞ્ચ પાનીયે વત્તં. સમ્મજ્જનપાનીયઉપટ્ઠાપનં વચ્ચપસ્સાવટ્ઠાનીસુ વત્તં. પઠમં પત્તચીવરાદીનિ હરાપેત્વા એકમન્તે નિક્ખિપનાદિ, ઉલ્લોકતો પટ્ઠાય મક્કટસન્તાનં ઓહારેત્વા સમ્મજ્જનઞ્ચ વિહારસોધને વત્તં. ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા અતિહરિત્વા યથાઠાને ભૂમત્થરણાદિપઞ્ઞાપનં પુન પઞ્ઞાપને વત્તં. તથાતિ ઇમિના ‘‘ચરે’’તિ ઇદં અતિદિસતિ.
147. Paribhojanīya…pe… passāvaṭṭhānisu ca vihārasodhane ca puna paññāpane ca vattaṃ tathāti sambandho. Vaccañca passāvo ca vaccapassāvā. Tiṭṭhati etthāti ṭhānī, kuṭi. Vaccapassāvānaṃ ṭhānīti tappuriso. Atha vā tiṭṭhati etthāti ṭhānaṃ, soyeva samāso, vaccapassāvassa ca patanaṭṭhānaṃ, taṃ assa atthīti iṭṭhagehādi. Paribhojanīyañca pānīyañca vaccapassāvaṭṭhānī ca pari…pe… ṭṭhānī. Tāsu tesu vā. Pādodakauṇhasītanahānodakappaṭiyādāpanaṃ paribhojanīye vattaṃ. Pātabbapānīyena pucchanaṃ upaṭṭhāpanañca pānīye vattaṃ. Sammajjanapānīyaupaṭṭhāpanaṃ vaccapassāvaṭṭhānīsu vattaṃ. Paṭhamaṃ pattacīvarādīni harāpetvā ekamante nikkhipanādi, ullokato paṭṭhāya makkaṭasantānaṃ ohāretvā sammajjanañca vihārasodhane vattaṃ. Otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāṭhāne bhūmattharaṇādipaññāpanaṃ puna paññāpane vattaṃ. Tathāti iminā ‘‘care’’ti idaṃ atidisati.
૧૪૮. વિહારં સોધેન્તો ભિક્ખુ પટિવાતે વા સઙ્ગણે વા પાનીયસામન્તા વા સયનાસનં ન પપ્ફોટેય્યાતિ સમ્બન્ધો. પાનીય-સદ્દેન પરિભોજનીયઞ્ચ સઙ્ગહિતં. પટિવાતેતિ ઉપરિવાતે. સઙ્ગણેતિ બહૂનં સમોસરણે વિવટપ્પદેસે. સયનાસનં નામ ભૂમત્થરણમઞ્ચાદિ.
148. Vihāraṃ sodhento bhikkhu paṭivāte vā saṅgaṇe vā pānīyasāmantā vā sayanāsanaṃ na papphoṭeyyāti sambandho. Pānīya-saddena paribhojanīyañca saṅgahitaṃ. Paṭivāteti uparivāte. Saṅgaṇeti bahūnaṃ samosaraṇe vivaṭappadese. Sayanāsanaṃ nāma bhūmattharaṇamañcādi.
૧૪૯. ન્હાને વત્તં ચરે, ન્હાતસ્સ કાતબ્બે ચરેતિ સમ્બન્ધસ્સ પુરિસાધીનતાય સમ્બન્ધો વેદિતબ્બો . ચીવરપ્પટિગ્ગહણગત્તપરિકમ્મકરણં નહાને વત્તં. કાતબ્બે ચરેતિ ગત્તતો ઉદકસમ્મજ્જનનિવાસનદાનાદિકિચ્ચે પવત્તેય્યાતિ અત્થો. ‘‘વનપ્પગુમ્બે’’તિઆદીસુ વિય સિસ્સ એ-કારાદેસં રૂપં, તસ્મા કાતબ્બં વત્તં ચરેય્યાતિ યોજેત્વા વેદિતબ્બં. બુધા પન ‘‘ન્હાને ન્હાતસ્સ કાતબ્બે વત્તં ચરે’’તિ યોજેત્વા અત્થં વદન્તિ. એવં સતિ કાતબ્બ-સદ્દસ્સ કમ્મસાધનત્તા વત્તમેવ કાતબ્બં નામાતિ ‘‘વત્તે વત્તં ચરે’’તિ વુત્તં વિય હોતીતિ વિરુજ્ઝતિ. ‘‘નહાતેન નહાતસ્સા’’તિ વા પાઠો, ઉદકે ગત્તપરિકમ્મેન થેરં પઠમં નહાપેત્વા સયમ્પિ નહાતેનાતિ અત્થો. પાળિયમ્પિ ‘‘નહાતેન પઠમતરં ઉત્તરિત્વા’’તિ (મહાવ॰ ૬૭) અત્થિ. અથ રઙ્ગપાકે ધોવને સિબ્બને ચ વત્તં ચરેતિ સમ્બન્ધો, રજનપાકે ચીવરધોવને ચીવરસિબ્બને ચાતિ અત્થો. રજન્તો ચીવરે થેવે ઠિતે ન વજેતિ સમ્બન્ધો. રજન્તોતિ ચીવરં રજન્તો. થેવેતિ રજનબિન્દુમ્હિ.
149. Nhāne vattaṃ care, nhātassa kātabbe careti sambandhassa purisādhīnatāya sambandho veditabbo . Cīvarappaṭiggahaṇagattaparikammakaraṇaṃ nahāne vattaṃ. Kātabbe careti gattato udakasammajjananivāsanadānādikicce pavatteyyāti attho. ‘‘Vanappagumbe’’tiādīsu viya sissa e-kārādesaṃ rūpaṃ, tasmā kātabbaṃ vattaṃ careyyāti yojetvā veditabbaṃ. Budhā pana ‘‘nhāne nhātassa kātabbe vattaṃ care’’ti yojetvā atthaṃ vadanti. Evaṃ sati kātabba-saddassa kammasādhanattā vattameva kātabbaṃ nāmāti ‘‘vatte vattaṃ care’’ti vuttaṃ viya hotīti virujjhati. ‘‘Nahātena nahātassā’’ti vā pāṭho, udake gattaparikammena theraṃ paṭhamaṃ nahāpetvā sayampi nahātenāti attho. Pāḷiyampi ‘‘nahātena paṭhamataraṃ uttaritvā’’ti (mahāva. 67) atthi. Atha raṅgapāke dhovane sibbane ca vattaṃ careti sambandho, rajanapāke cīvaradhovane cīvarasibbane cāti attho. Rajanto cīvare theve ṭhite na vajeti sambandho. Rajantoti cīvaraṃ rajanto. Theveti rajanabindumhi.
૧૫૦. એકચ્ચસ્સાતિ આચરિયુપજ્ઝાયાનં વેરિનો પુગ્ગલસ્સ પત્તં વા ચીવરાનિ વા કિઞ્ચનં પરિક્ખારં વા ન દદેય્ય ન ગણ્હેય્ય વાતિ સમ્બન્ધો. તત્થ ન દદેય્ય ન ગણ્હેય્યાતિ પટિસામનત્થાયપિ ન દદેય્ય, ન ગણ્હેય્ય વાતિ અત્થો. ‘‘આકિઞ્ચન’’ન્તિઆદીસુ વિય કિઞ્ચન-સદ્દો દટ્ઠબ્બો, તસ્સ કિઞ્ચીતિ અત્થો. કિઞ્ચિનન્તિ વા પાઠો, કિઞ્ચિ નં પરિક્ખારન્તિ યોજના. પદસિદ્ધિવસેનેત્થ નન્તિ ત-સદ્દપ્પયોગો કતો.
150.Ekaccassāti ācariyupajjhāyānaṃ verino puggalassa pattaṃ vā cīvarāni vā kiñcanaṃ parikkhāraṃ vā na dadeyya na gaṇheyya vāti sambandho. Tattha na dadeyya na gaṇheyyāti paṭisāmanatthāyapi na dadeyya, na gaṇheyya vāti attho. ‘‘Ākiñcana’’ntiādīsu viya kiñcana-saddo daṭṭhabbo, tassa kiñcīti attho. Kiñcinanti vā pāṭho, kiñci naṃ parikkhāranti yojanā. Padasiddhivasenettha nanti ta-saddappayogo kato.
૧૫૧-૨. પચ્છતો કાતુન્તિ પચ્છાસમણં કાતું. તસ્સાતિ એકચ્ચસ્સ. પચ્છતોતિ પચ્છાસમણો હુત્વા. નિન્નેતુન્તિ એકચ્ચસ્સ નીહરિતું. સબ્બત્થ અનાપુચ્છા ન વટ્ટતીતિ યોજેતબ્બં. કિચ્ચયં વાતિ વેય્યાવચ્ચાદિ યં કિઞ્ચિ કિચ્ચં વા. કિચ્ચમેવ કિચ્ચયં, કસ્સ યો ‘‘સેનિયો’’તિઆદીસુ વિય. પરિકમ્મં વાતિ પિટ્ઠિપરિકમ્માદિપરિકમ્મં. અત્તનો કારાપેતું વાતિ એકચ્ચેન અત્તનો કારાપેતું વા. કાતું વાતિ તસ્સ અત્તના કાતું વા.
151-2.Pacchato kātunti pacchāsamaṇaṃ kātuṃ. Tassāti ekaccassa. Pacchatoti pacchāsamaṇo hutvā. Ninnetunti ekaccassa nīharituṃ. Sabbattha anāpucchā na vaṭṭatīti yojetabbaṃ. Kiccayaṃ vāti veyyāvaccādi yaṃ kiñci kiccaṃ vā. Kiccameva kiccayaṃ, kassa yo ‘‘seniyo’’tiādīsu viya. Parikammaṃ vāti piṭṭhiparikammādiparikammaṃ. Attano kārāpetuṃ vāti ekaccena attano kārāpetuṃ vā. Kātuṃ vāti tassa attanā kātuṃ vā.
૧૫૩. સીમતો નિગ્ગતા બહિભૂતા નિસ્સીમા, તં. આચરિયુપજ્ઝાયેસુ અવત્વા દૂરં ભિક્ખાચારં ગતેસુપિ અપસ્સન્તેન ગામો પવિસિતબ્બો. દિટ્ઠટ્ઠાનતો પટ્ઠાય પન આપુચ્છિતુંયેવ વટ્ટતિ. અત્તનો કિચ્ચયં વાપીતિ અત્તનો સીમાયપિ પત્તપચનચીવરરજનાદિકં સકં કરણીયં વાપિ કાતું.
153. Sīmato niggatā bahibhūtā nissīmā, taṃ. Ācariyupajjhāyesu avatvā dūraṃ bhikkhācāraṃ gatesupi apassantena gāmo pavisitabbo. Diṭṭhaṭṭhānato paṭṭhāya pana āpucchituṃyeva vaṭṭati. Attano kiccayaṃ vāpīti attano sīmāyapi pattapacanacīvararajanādikaṃ sakaṃ karaṇīyaṃ vāpi kātuṃ.
૧૫૪. અરતિન્તિ સાસને અનભિરતિં. સઙ્ઘાયત્તેસુ કમ્મેસૂતિ પરિવાસાદિતજ્જનીયાદીસુ સઙ્ઘપ્પટિબદ્ધેસુ કમ્મેસુ. ઉસ્સુક્કં વાપીતિ આચરિયુપજ્ઝાયેસુ ગરુધમ્મં અજ્ઝાપન્નેસુ, કમ્મારહેસુ ચ ‘‘કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો પરિવાસં દદેય્યા’’તિઆદિના ઉસ્સાહં વાપિ.
154.Aratinti sāsane anabhiratiṃ. Saṅghāyattesu kammesūti parivāsāditajjanīyādīsu saṅghappaṭibaddhesu kammesu. Ussukkaṃ vāpīti ācariyupajjhāyesu garudhammaṃ ajjhāpannesu, kammārahesu ca ‘‘kinti nu kho saṅgho parivāsaṃ dadeyyā’’tiādinā ussāhaṃ vāpi.
૧૫૫. ગિલાનેસુ ઉપટ્ઠેય્યાતિ ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ગિલાનુપટ્ઠાકો અલં ગિલાનં ઉપટ્ઠાતું, પટિબલો હોતિ ભેસજ્જં સંવિધાતું, સપ્પાયાસપ્પાયં જાનાતિ, અસપ્પાયં અપનામેતિ, સપ્પાયં ઉપનામેતિ, મેત્તચિત્તો ગિલાનં ઉપટ્ઠાતિ નો આમિસન્તરો, અજેગુચ્છી હોતિ ઉચ્ચારં વા પસ્સાવં વા ખેળં વા વન્તં વા નીહાતું, પટિબલો હોતિ ગિલાનં કાલેન કાલં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેતું સમાદપેતું સમુત્તેજેતું સમ્પહંસેતુ’’ન્તિ (મહાવ॰ ૩૬૬) એવં વુત્તપઞ્ચઙ્ગસમન્નાગતેન હુત્વા ગિલાનેસુ ઉપટ્ઠહેય્યાતિ અત્થો. ઇમિના સબ્બેહિપિ આચરિતબ્બં ગિલાનવત્તં ઉપદિસતિ. વુટ્ઠાનન્તિ ગેલઞ્ઞા વુટ્ઠિતં. આગમેતિ આગમેય્ય, ઓલોકેય્યાતિ અત્થો. ઉપજ્ઝાચરિયેહિ ચ સદ્ધિવિહારિકઅન્તેવાસિકેસુ યદિ તે ગિલાના હોન્તિ, આદિતો પટ્ઠાય ચીવરે રજનપરિયોસાનઞ્ચ અરતિવિનોદનાદિકઞ્ચ વત્તં, અગિલાનેસુ પન ઉદ્દેસપરિપુચ્છા ઓવાદાનુસાસનિયા અનુગ્ગહોપત્તચીવરાદિદાનઞ્ચાતિ સબ્બં કાતબ્બં. તેનેવ હેટ્ઠા વુત્તં ‘‘તસ્મા આચરિયેનાપિ તેસુ સમ્મા વત્તિતબ્બં, ઉપજ્ઝાયેન સદ્ધિવિહારિકેસુ વત્તબ્બમેવ નત્થી’’તિ.
155.Gilānesu upaṭṭheyyāti ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gilānupaṭṭhāko alaṃ gilānaṃ upaṭṭhātuṃ, paṭibalo hoti bhesajjaṃ saṃvidhātuṃ, sappāyāsappāyaṃ jānāti, asappāyaṃ apanāmeti, sappāyaṃ upanāmeti, mettacitto gilānaṃ upaṭṭhāti no āmisantaro, ajegucchī hoti uccāraṃ vā passāvaṃ vā kheḷaṃ vā vantaṃ vā nīhātuṃ, paṭibalo hoti gilānaṃ kālena kālaṃ dhammiyā kathāya sandassetuṃ samādapetuṃ samuttejetuṃ sampahaṃsetu’’nti (mahāva. 366) evaṃ vuttapañcaṅgasamannāgatena hutvā gilānesu upaṭṭhaheyyāti attho. Iminā sabbehipi ācaritabbaṃ gilānavattaṃ upadisati. Vuṭṭhānanti gelaññā vuṭṭhitaṃ. Āgameti āgameyya, olokeyyāti attho. Upajjhācariyehi ca saddhivihārikaantevāsikesu yadi te gilānā honti, ādito paṭṭhāya cīvare rajanapariyosānañca arativinodanādikañca vattaṃ, agilānesu pana uddesaparipucchā ovādānusāsaniyā anuggahopattacīvarādidānañcāti sabbaṃ kātabbaṃ. Teneva heṭṭhā vuttaṃ ‘‘tasmā ācariyenāpi tesu sammā vattitabbaṃ, upajjhāyena saddhivihārikesu vattabbameva natthī’’ti.
ઉપજ્ઝાચરિયવત્તનિદ્દેસવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Upajjhācariyavattaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
