Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
3. உபக்கிலேஸஞாணனித்³தே³ஸோ
3. Upakkilesañāṇaniddeso
பட²மச்ச²க்கங்
Paṭhamacchakkaṃ
154. இமேஹி ச பன நீவரணேஹி விஸுத்³த⁴சித்தஸ்ஸ ஸோளஸவத்து²கங் ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ங் பா⁴வயதோ க²ணிகஸமோதா⁴னா கதமே அட்டா²ரஸ உபக்கிலேஸா உப்பஜ்ஜந்தி? அஸ்ஸாஸாதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானங் ஸதியா அனுக³ச்ச²தோ அஜ்ஜ²த்தவிக்கே²பக³தங் சித்தங் ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². பஸ்ஸாஸாதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானங் ஸதியா அனுக³ச்ச²தோ ப³ஹித்³தா⁴விக்கே²பக³தங் சித்தங் ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அஸ்ஸாஸபடிகங்க²னா நிகந்தி தண்ஹாசரியா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². பஸ்ஸாஸபடிகங்க²னா நிகந்தி தண்ஹாசரியா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ பஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்ச²னா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². பஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ அஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்ச²னா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ².
154. Imehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā katame aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti? Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattavikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho. Passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhāvikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho. Assāsapaṭikaṅkhanā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho. Passāsapaṭikaṅkhanā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho. Assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchanā samādhissa paripantho. Passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchanā samādhissa paripantho.
அனுக³ச்ச²னா ச அஸ்ஸாஸங், பஸ்ஸாஸங் அனுக³ச்ச²னா;
Anugacchanā ca assāsaṃ, passāsaṃ anugacchanā;
ஸதி அஜ்ஜ²த்தவிக்கே²பா, கங்க²னா ப³ஹித்³தா⁴விக்கே²பபத்த²னா 1.
Sati ajjhattavikkhepā, kaṅkhanā bahiddhāvikkhepapatthanā 2.
அஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ, பஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்ச²னா;
Assāsenābhitunnassa, passāsapaṭilābhe mucchanā;
பஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ, அஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்ச²னா.
Passāsenābhitunnassa, assāsapaṭilābhe mucchanā.
ச² ஏதே உபக்கிலேஸா, ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ஸ்ஸ;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
விமொக்க²ங் அப்பஜானந்தா, தே ஹொந்தி பரபத்தியாதி.
Vimokkhaṃ appajānantā, te honti parapattiyāti.
து³தியச்ச²க்கங்
Dutiyacchakkaṃ
155. நிமித்தங் ஆவஜ்ஜதோ அஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ நிமித்தே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². நிமித்தங் ஆவஜ்ஜதோ பஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ நிமித்தே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ பஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ அஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பதி – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ².
155. Nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho. Passāsaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampati – samādhissa paripantho.
நிமித்தங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, அஸ்ஸாஸே விக்கி²பதே மனோ;
Nimittaṃ āvajjamānassa, assāse vikkhipate mano;
அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, நிமித்தே சித்தங் விகம்பதி.
Assāsaṃ āvajjamānassa, nimitte cittaṃ vikampati.
நிமித்தங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, பஸ்ஸாஸே விக்கி²பதே மனோ;
Nimittaṃ āvajjamānassa, passāse vikkhipate mano;
பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, நிமித்தே சித்தங் விகம்பதி.
Passāsaṃ āvajjamānassa, nimitte cittaṃ vikampati.
அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, பஸ்ஸாஸே விக்கி²பதே மனோ;
Assāsaṃ āvajjamānassa, passāse vikkhipate mano;
பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜமானஸ்ஸ, அஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பதி.
Passāsaṃ āvajjamānassa, assāse cittaṃ vikampati.
ச² ஏதே உபக்கிலேஸா, ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ஸ்ஸ;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
யேஹி விக்கி²ப்பமானஸ்ஸ, நோ ச சித்தங் விமுச்சதி;
Yehi vikkhippamānassa, no ca cittaṃ vimuccati;
விமொக்க²ங் அப்பஜானந்தா, தே ஹொந்தி பரபத்தியாதி.
Vimokkhaṃ appajānantā, te honti parapattiyāti.
ததியச்ச²க்கங்
Tatiyacchakkaṃ
156. அதீதானுதா⁴வனங் சித்தங் விக்கே²பானுபதிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அனாக³தபடிகங்க²னங் சித்தங் விகம்பிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². லீனங் சித்தங் கோஸஜ்ஜானுபதிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அதிபக்³க³ஹிதங் சித்தங் உத்³த⁴ச்சானுபதிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அபி⁴னதங் சித்தங் ராகா³னுபதிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ². அபனதங் சித்தங் ப்³யாபாதா³னுபதிதங் – ஸமாதி⁴ஸ்ஸ பரிபந்தோ².
156. Atītānudhāvanaṃ cittaṃ vikkhepānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Anāgatapaṭikaṅkhanaṃ cittaṃ vikampitaṃ – samādhissa paripantho. Līnaṃ cittaṃ kosajjānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Atipaggahitaṃ cittaṃ uddhaccānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Abhinataṃ cittaṃ rāgānupatitaṃ – samādhissa paripantho. Apanataṃ cittaṃ byāpādānupatitaṃ – samādhissa paripantho.
அதீதானுதா⁴வனங் சித்தங், அனாக³தபடிகங்க²னங் லீனங்;
Atītānudhāvanaṃ cittaṃ, anāgatapaṭikaṅkhanaṃ līnaṃ;
அதிபக்³க³ஹிதங் அபி⁴னதங், அபனதங் சித்தங் ந ஸமாதி⁴யதி.
Atipaggahitaṃ abhinataṃ, apanataṃ cittaṃ na samādhiyati.
ச² ஏதே உபக்கிலேஸா, ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ஸ்ஸ;
Cha ete upakkilesā, ānāpānassatisamādhissa;
யேஹி உபக்கிலிட்ட²ஸங்கப்போ, அதி⁴சித்தங் நப்பஜானாதீதி.
Yehi upakkiliṭṭhasaṅkappo, adhicittaṃ nappajānātīti.
157. அஸ்ஸாஸாதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானங் ஸதியா அனுக³ச்ச²தோ அஜ்ஜ²த்தங் விக்கே²பக³தேன சித்தேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. பஸ்ஸாஸாதி³மஜ்ஜ²பரியோஸானங் ஸதியா அனுக³ச்ச²தோ ப³ஹித்³தா⁴விக்கே²பக³தேன சித்தேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அஸ்ஸாஸபடிகங்க²னாய நிகந்தியா தண்ஹாசரியாய காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. பஸ்ஸாஸபடிகங்க²னாய நிகந்தியா தண்ஹாசரியாய காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ பஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்சி²தத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. பஸ்ஸாஸேனாபி⁴துன்னஸ்ஸ அஸ்ஸாஸபடிலாபே⁴ முச்சி²தத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. நிமித்தங் ஆவஜ்ஜதோ அஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ நிமித்தே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. நிமித்தங் ஆவஜ்ஜதோ பஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ நிமித்தே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ பஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. பஸ்ஸாஸங் ஆவஜ்ஜதோ அஸ்ஸாஸே சித்தங் விகம்பிதத்தா காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அதீதானுதா⁴வனேன சித்தேன விக்கே²பானுபதிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அனாக³தபடிகங்க²னேன சித்தேன விகம்பிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. லீனேன சித்தேன கோஸஜ்ஜானுபதிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அதிபக்³க³ஹிதேன சித்தேன உத்³த⁴ச்சானுபதிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அபி⁴னதேன சித்தேன ராகா³னுபதிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச. அபனதேன சித்தேன ப்³யாபாதா³னுபதிதேன காயோபி சித்தம்பி ஸாரத்³தா⁴ ச ஹொந்தி இஞ்ஜிதா ச ப²ந்தி³தா ச.
157. Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattaṃ vikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhāvikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsapaṭikaṅkhanāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsapaṭikaṅkhanāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Passāsaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Atītānudhāvanena cittena vikkhepānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Anāgatapaṭikaṅkhanena cittena vikampitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Līnena cittena kosajjānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Atipaggahitena cittena uddhaccānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Abhinatena cittena rāgānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Apanatena cittena byāpādānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca.
ஆனாபானஸ்ஸதி யஸ்ஸ, பரிபுண்ணா அபா⁴விதா;
Ānāpānassati yassa, paripuṇṇā abhāvitā;
காயோபி இஞ்ஜிதோ ஹோதி, சித்தம்பி ஹோதி இஞ்ஜிதங்;
Kāyopi iñjito hoti, cittampi hoti iñjitaṃ;
காயோபி ப²ந்தி³தோ ஹோதி, சித்தம்பி ஹோதி ப²ந்தி³தங்.
Kāyopi phandito hoti, cittampi hoti phanditaṃ.
ஆனாபானஸ்ஸதி யஸ்ஸ, பரிபுண்ணா ஸுபா⁴விதா;
Ānāpānassati yassa, paripuṇṇā subhāvitā;
காயோபி அனிஞ்ஜிதோ ஹோதி, சித்தம்பி ஹோதி அனிஞ்ஜிதங்;
Kāyopi aniñjito hoti, cittampi hoti aniñjitaṃ;
காயோபி அப²ந்தி³தோ ஹோதி, சித்தம்பி ஹோதி அப²ந்தி³தந்தி.
Kāyopi aphandito hoti, cittampi hoti aphanditanti.
இமேஹி ச பன நீவரணேஹி விஸுத்³த⁴சித்தஸ்ஸ ஸோளஸவத்து²கங் ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ங் பா⁴வயதோ க²ணிகஸமோதா⁴னா இமே அட்டா²ரஸ உபக்கிலேஸா உப்பஜ்ஜந்தி.
Imehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā ime aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti.
உபக்கிலேஸஞாணனித்³தே³ஸோ ததியோ.
Upakkilesañāṇaniddeso tatiyo.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / கு²த்³த³கனிகாய (அட்ட²கதா²) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 3. உபக்கிலேஸஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா • 3. Upakkilesañāṇaniddesavaṇṇanā