Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൮. ഉപക്കിലേസസുത്തം
8. Upakkilesasuttaṃ
൨൩൬. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ കോസമ്ബിയം വിഹരതി ഘോസിതാരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന കോസമ്ബിയം ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനജാതാ കലഹജാതാ വിവാദാപന്നാ അഞ്ഞമഞ്ഞം മുഖസത്തീഹി വിതുദന്താ വിഹരന്തി. അഥ ഖോ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ, ഭന്തേ, കോസമ്ബിയം ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനജാതാ കലഹജാതാ വിവാദാപന്നാ അഞ്ഞമഞ്ഞം മുഖസത്തീഹി വിതുദന്താ വിഹരന്തി. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ യേന തേ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. അധിവാസേസി ഭഗവാ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ ഭഗവാ യേന തേ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘അലം, ഭിക്ഖവേ, മാ ഭണ്ഡനം, മാ കലഹം, മാ വിഗ്ഗഹം, മാ വിവാദ’’ന്തി.
236. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Sādhu, bhante, bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’’nti.
ഏവം വുത്തേ, അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ആഗമേതു, ഭന്തേ! ഭഗവാ ധമ്മസ്സാമീ; അപ്പോസ്സുക്കോ, ഭന്തേ, ഭഗവാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം അനുയുത്തോ വിഹരതു; മയമേതേന ഭണ്ഡനേന കലഹേന വിഗ്ഗഹേന വിവാദേന പഞ്ഞായിസ്സാമാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘അലം, ഭിക്ഖവേ, മാ ഭണ്ഡനം, മാ കലഹം, മാ വിഗ്ഗഹം, മാ വിവാദ’’ന്തി. ദുതിയമ്പി ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ആഗമേതു, ഭന്തേ! ഭഗവാ ധമ്മസ്സാമീ; അപ്പോസ്സുക്കോ, ഭന്തേ, ഭഗവാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം അനുയുത്തോ വിഹരതു; മയമേതേന ഭണ്ഡനേന കലഹേന വിഗ്ഗഹേന വിവാദേന പഞ്ഞായിസ്സാമാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘അലം, ഭിക്ഖവേ, മാ ഭണ്ഡനം, മാ കലഹം, മാ വിഗ്ഗഹം, മാ വിവാദ’’ന്തി. തതിയമ്പി ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ആഗമേതു, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധമ്മസ്സാമീ; അപ്പോസ്സുക്കോ, ഭന്തേ, ഭഗവാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം അനുയുത്തോ വിഹരതു; മയമേതേന ഭണ്ഡനേന കലഹേന വിഗ്ഗഹേന വിവാദേന പഞ്ഞായിസ്സാമാ’’തി.
Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu, bhante! Bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu; mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’’nti. Dutiyampi kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu, bhante! Bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu; mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’’nti. Tatiyampi kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu, bhante, bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu; mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ കോസമ്ബിം പിണ്ഡായ പാവിസി. കോസമ്ബിയം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ സേനാസനം സംസാമേത്വാ പത്തചീവരമാദായ ഠിതകോവ ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി –
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kosambiṃ piṇḍāya pāvisi. Kosambiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya ṭhitakova imā gāthā abhāsi –
൨൩൭.
237.
‘‘പുഥുസദ്ദോ സമജനോ, ന ബാലോ കോചി മഞ്ഞഥ;
‘‘Puthusaddo samajano, na bālo koci maññatha;
സങ്ഘസ്മിം ഭിജ്ജമാനസ്മിം, നാഞ്ഞം ഭിയ്യോ അമഞ്ഞരും.
Saṅghasmiṃ bhijjamānasmiṃ, nāññaṃ bhiyyo amaññaruṃ.
‘‘പരിമുട്ഠാ പണ്ഡിതാഭാസാ, വാചാഗോചരഭാണിനോ;
‘‘Parimuṭṭhā paṇḍitābhāsā, vācāgocarabhāṇino;
യാവിച്ഛന്തി മുഖായാമം, യേന നീതാ ന തം വിദൂ.
Yāvicchanti mukhāyāmaṃ, yena nītā na taṃ vidū.
‘‘അക്കോച്ഛി മം അവധി മം, അജിനി മം അഹാസി മേ;
‘‘Akkocchi maṃ avadhi maṃ, ajini maṃ ahāsi me;
യേ ച തം ഉപനയ്ഹന്തി, വേരം തേസം ന സമ്മതി.
Ye ca taṃ upanayhanti, veraṃ tesaṃ na sammati.
‘‘അക്കോച്ഛി മം അവധി മം, അജിനി മം അഹാസി മേ;
‘‘Akkocchi maṃ avadhi maṃ, ajini maṃ ahāsi me;
യേ ച തം നുപനയ്ഹന്തി, വേരം തേസൂപസമ്മതി.
Ye ca taṃ nupanayhanti, veraṃ tesūpasammati.
‘‘ന ഹി വേരേന വേരാനി, സമ്മന്തീധ കുദാചനം;
‘‘Na hi verena verāni, sammantīdha kudācanaṃ;
അവേരേന ച സമ്മന്തി, ഏസ ധമ്മോ സനന്തനോ.
Averena ca sammanti, esa dhammo sanantano.
‘‘പരേ ച ന വിജാനന്തി, മയമേത്ഥ യമാമസേ;
‘‘Pare ca na vijānanti, mayamettha yamāmase;
യേ ച തത്ഥ വിജാനന്തി, തതോ സമ്മന്തി മേധഗാ.
Ye ca tattha vijānanti, tato sammanti medhagā.
‘‘അട്ഠിച്ഛിന്നാ പാണഹരാ, ഗവസ്സധനഹാരിനോ;
‘‘Aṭṭhicchinnā pāṇaharā, gavassadhanahārino;
രട്ഠം വിലുമ്പമാനാനം, തേസമ്പി ഹോതി സങ്ഗതി;
Raṭṭhaṃ vilumpamānānaṃ, tesampi hoti saṅgati;
കസ്മാ തുമ്ഹാകം നോ സിയാ.
Kasmā tumhākaṃ no siyā.
‘‘സചേ ലഭേഥ നിപകം സഹായം,
‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ,
സദ്ധിം ചരം സാധുവിഹാരി ധീരം;
Saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
അഭിഭുയ്യ സബ്ബാനി പരിസ്സയാനി,
Abhibhuyya sabbāni parissayāni,
ചരേയ്യ തേനത്തമനോ സതീമാ.
Careyya tenattamano satīmā.
‘‘നോ ചേ ലഭേഥ നിപകം സഹായം,
‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ,
സദ്ധിം ചരം സാധുവിഹാരി ധീരം;
Saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
രാജാവ രട്ഠം വിജിതം പഹായ,
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya,
ഏകോ ചരേ മാതങ്ഗരഞ്ഞേവ നാഗോ.
Eko care mātaṅgaraññeva nāgo.
‘‘ഏകസ്സ ചരിതം സേയ്യോ, നത്ഥി ബാലേ സഹായതാ;
‘‘Ekassa caritaṃ seyyo, natthi bāle sahāyatā;
ഏകോ ചരേ ന ച പാപാനി കയിരാ,
Eko care na ca pāpāni kayirā,
അപ്പോസ്സുക്കോ മാതങ്ഗരഞ്ഞേവ നാഗോ’’തി.
Appossukko mātaṅgaraññeva nāgo’’ti.
൨൩൮. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഠിതകോവ ഇമാ ഗാഥാ ഭാസിത്വാ യേന ബാലകലോണകാരഗാമോ 1 തേനുപസങ്കമി. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഭഗു ബാലകലോണകാരഗാമേ വിഹരതി. അദ്ദസാ ഖോ ആയസ്മാ ഭഗു ഭഗവന്തം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം. ദിസ്വാന ആസനം പഞ്ഞപേസി ഉദകഞ്ച പാദാനം ധോവനം 2. നിസീദി ഭഗവാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ. നിസജ്ജ പാദേ പക്ഖാലേസി. ആയസ്മാപി ഖോ ഭഗു ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ആയസ്മന്തം ഭഗും ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി, ഭിക്ഖു, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയം, കച്ചി പിണ്ഡകേന ന കിലമസീ’’തി? ‘‘ഖമനീയം ഭഗവാ, യാപനീയം ഭഗവാ, ന ചാഹം, ഭന്തേ, പിണ്ഡകേന കിലമാമീ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ഭഗും ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേത്വാ സമാദപേത്വാ സമുത്തേജേത്വാ സമ്പഹംസേത്വാ ഉട്ഠായാസനാ യേന പാചീനവംസദായോ തേനുപസങ്കമി.
238. Atha kho bhagavā ṭhitakova imā gāthā bhāsitvā yena bālakaloṇakāragāmo 3 tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena āyasmā bhagu bālakaloṇakāragāme viharati. Addasā kho āyasmā bhagu bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āsanaṃ paññapesi udakañca pādānaṃ dhovanaṃ 4. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Āyasmāpi kho bhagu bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaguṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kacci, bhikkhu, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci piṇḍakena na kilamasī’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ bhagavā, yāpanīyaṃ bhagavā, na cāhaṃ, bhante, piṇḍakena kilamāmī’’ti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ bhaguṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā yena pācīnavaṃsadāyo tenupasaṅkami.
തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ച അനുരുദ്ധോ ആയസ്മാ ച നന്ദിയോ 5 ആയസ്മാ ച കിമിലോ 6 പാചീനവംസദായേ വിഹരന്തി. അദ്ദസാ ഖോ ദായപാലോ ഭഗവന്തം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം. ദിസ്വാന ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘മാ, മഹാസമണ, ഏതം ദായം പാവിസി. സന്തേത്ഥ തയോ കുലപുത്താ അത്തകാമരൂപാ വിഹരന്തി. മാ തേസം അഫാസുമകാസീ’’തി. അസ്സോസി ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ ദായപാലസ്സ ഭഗവതാ സദ്ധിം മന്തയമാനസ്സ. സുത്വാന ദായപാലം ഏതദവോച – ‘‘മാ, ആവുസോ ദായപാല, ഭഗവന്തം വാരേസി. സത്ഥാ നോ ഭഗവാ അനുപ്പത്തോ’’തി.
Tena kho pana samayena āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo 7 āyasmā ca kimilo 8 pācīnavaṃsadāye viharanti. Addasā kho dāyapālo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, mahāsamaṇa, etaṃ dāyaṃ pāvisi. Santettha tayo kulaputtā attakāmarūpā viharanti. Mā tesaṃ aphāsumakāsī’’ti. Assosi kho āyasmā anuruddho dāyapālassa bhagavatā saddhiṃ mantayamānassa. Sutvāna dāyapālaṃ etadavoca – ‘‘mā, āvuso dāyapāla, bhagavantaṃ vāresi. Satthā no bhagavā anuppatto’’ti.
൨൩൯. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ യേനായസ്മാ ച നന്ദിയോ യേനായസ്മാ ച കിമിലോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തഞ്ച നന്ദിയം ആയസ്മന്തഞ്ച കിമിലം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കമഥായസ്മന്തോ, അഭിക്കമഥായസ്മന്തോ, സത്ഥാ നോ ഭഗവാ അനുപ്പത്തോ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ച അനുരുദ്ധോ ആയസ്മാ ച നന്ദിയോ ആയസ്മാ ച കിമിലോ ഭഗവന്തം പച്ചുഗ്ഗന്ത്വാ ഏകോ ഭഗവതോ പത്തചീവരം പടിഗ്ഗഹേസി, ഏകോ ആസനം പഞ്ഞപേസി, ഏകോ പാദോദകം ഉപട്ഠപേസി. നിസീദി ഭഗവാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ. നിസജ്ജ പാദേ പക്ഖാലേസി. തേപി ഖോ ആയസ്മന്തോ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി വോ, അനുരുദ്ധാ, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയം, കച്ചി പിണ്ഡകേന ന കിലമഥാ’’തി? ‘‘ഖമനീയം ഭഗവാ, യാപനീയം ഭഗവാ, ന ച മയം, ഭന്തേ, പിണ്ഡകേന കിലമാമാ’’തി. ‘‘കച്ചി പന വോ, അനുരുദ്ധാ, സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഖീരോദകീഭൂതാ അഞ്ഞമഞ്ഞം പിയചക്ഖൂഹി സമ്പസ്സന്താ വിഹരഥാ’’തി? ‘‘തഗ്ഘ മയം, ഭന്തേ, സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഖീരോദകീഭൂതാ അഞ്ഞമഞ്ഞം പിയചക്ഖൂഹി സമ്പസ്സന്താ വിഹരാമാ’’തി. ‘‘യഥാ കഥം പന തുമ്ഹേ, അനുരുദ്ധാ, സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഖീരോദകീഭൂതാ അഞ്ഞമഞ്ഞം പിയചക്ഖൂഹി സമ്പസ്സന്താ വിഹരഥാ’’തി? ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘ലാഭാ വത മേ, സുലദ്ധം വത മേ യോഹം ഏവരൂപേഹി സബ്രഹ്മചാരീഹി സദ്ധിം വിഹരാമീ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഇമേസു ആയസ്മന്തേസു മേത്തം കായകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച, മേത്തം വചീകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച, മേത്തം മനോകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച. തസ്സ, മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സകം ചിത്തം നിക്ഖിപിത്വാ ഇമേസംയേവ ആയസ്മന്താനം ചിത്തസ്സ വസേന വത്തേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭന്തേ, സകം ചിത്തം നിക്ഖിപിത്വാ ഇമേസംയേവ ആയസ്മന്താനം ചിത്തസ്സ വസേന വത്താമി. നാനാ ഹി ഖോ നോ, ഭന്തേ, കായാ, ഏകഞ്ച പന മഞ്ഞേ ചിത്ത’’ന്തി.
239. Atha kho āyasmā anuruddho yenāyasmā ca nandiyo yenāyasmā ca kimilo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ etadavoca – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto, satthā no bhagavā anuppatto’’ti. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo bhagavantaṃ paccuggantvā eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi, eko āsanaṃ paññapesi, eko pādodakaṃ upaṭṭhapesi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Tepi kho āyasmanto bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ anuruddhaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kacci vo, anuruddhā, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci piṇḍakena na kilamathā’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ bhagavā, yāpanīyaṃ bhagavā, na ca mayaṃ, bhante, piṇḍakena kilamāmā’’ti. ‘‘Kacci pana vo, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ, bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa, mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā, ekañca pana maññe citta’’nti.
ആയസ്മാപി ഖോ നന്ദിയോ…പേ॰… ആയസ്മാപി ഖോ കിമിലോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘മയ്ഹമ്പി ഖോ, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘ലാഭാ വത മേ, സുലദ്ധം വത മേ യോഹം ഏവരൂപേഹി സബ്രഹ്മചാരീഹി സദ്ധിം വിഹരാമീ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഇമേസു ആയസ്മന്തേസു മേത്തം കായകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച, മേത്തം വചീകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച, മേത്തം മനോകമ്മം പച്ചുപട്ഠിതം ആവി ചേവ രഹോ ച. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സകം ചിത്തം നിക്ഖിപിത്വാ ഇമേസംയേവ ആയസ്മന്താനം ചിത്തസ്സ വസേന വത്തേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭന്തേ, സകം ചിത്തം നിക്ഖിപിത്വാ ഇമേസംയേവ ആയസ്മന്താനം ചിത്തസ്സ വസേന വത്താമി. നാനാ ഹി ഖോ നോ, ഭന്തേ, കായാ, ഏകഞ്ച പന മഞ്ഞേ ചിത്തന്തി. ഏവം ഖോ മയം, ഭന്തേ, സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഖീരോദകീഭൂതാ അഞ്ഞമഞ്ഞം പിയചക്ഖൂഹി സമ്പസ്സന്താ വിഹരാമാ’’തി.
Āyasmāpi kho nandiyo…pe… āyasmāpi kho kimilo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayhampi kho, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā, ekañca pana maññe cittanti. Evaṃ kho mayaṃ, bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti.
൨൪൦. ‘‘സാധു, സാധു, അനുരുദ്ധാ! കച്ചി പന വോ, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്താ ആതാപിനോ പഹിതത്താ വിഹരഥാ’’തി? ‘‘തഗ്ഘ മയം, ഭന്തേ, അപ്പമത്താ ആതാപിനോ പഹിതത്താ വിഹരാമാ’’തി. ‘‘യഥാ കഥം പന തുമ്ഹേ, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്താ ആതാപിനോ പഹിതത്താ വിഹരഥാ’’തി? ‘‘ഇധ, ഭന്തേ, അമ്ഹാകം യോ പഠമം ഗാമതോ പിണ്ഡായ പടിക്കമതി, സോ ആസനാനി പഞ്ഞപേതി, പാനീയം പരിഭോജനീയം ഉപട്ഠാപേതി, അവക്കാരപാതിം ഉപട്ഠാപേതി. യോ പച്ഛാ ഗാമതോ പിണ്ഡായ പടിക്കമതി – സചേ ഹോതി ഭുത്താവസേസോ, സചേ ആകങ്ഖതി, ഭുഞ്ജതി; നോ ചേ ആകങ്ഖതി, അപ്പഹരിതേ വാ ഛഡ്ഡേതി അപാണകേ വാ ഉദകേ ഓപിലാപേതി – സോ ആസനാനി പടിസാമേതി, പാനീയം പരിഭോജനീയം പടിസാമേതി, അവക്കാരപാതിം ധോവിത്വാ പടിസാമേതി, ഭത്തഗ്ഗം സമ്മജ്ജതി. യോ പസ്സതി പാനീയഘടം വാ പരിഭോജനീയഘടം വാ വച്ചഘടം വാ രിത്തം തുച്ഛം സോ ഉപട്ഠാപേതി. സചസ്സ ഹോതി അവിസയ്ഹം, ഹത്ഥവികാരേന ദുതിയം ആമന്തേത്വാ ഹത്ഥവിലങ്ഘകേന ഉപട്ഠാപേമ 9, ന ത്വേവ മയം, ഭന്തേ, തപ്പച്ചയാ വാചം ഭിന്ദാമ. പഞ്ചാഹികം ഖോ പന മയം, ഭന്തേ, സബ്ബരത്തിം ധമ്മിയാ കഥായ സന്നിസീദാമ. ഏവം ഖോ മയം, ഭന്തേ, അപ്പമത്താ ആതാപിനോ പഹിതത്താ വിഹരാമാ’’തി.
240. ‘‘Sādhu, sādhu, anuruddhā! Kacci pana vo, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Idha, bhante, amhākaṃ yo paṭhamaṃ gāmato piṇḍāya paṭikkamati, so āsanāni paññapeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, avakkārapātiṃ upaṭṭhāpeti. Yo pacchā gāmato piṇḍāya paṭikkamati – sace hoti bhuttāvaseso, sace ākaṅkhati, bhuñjati; no ce ākaṅkhati, appaharite vā chaḍḍeti apāṇake vā udake opilāpeti – so āsanāni paṭisāmeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ paṭisāmeti, avakkārapātiṃ dhovitvā paṭisāmeti, bhattaggaṃ sammajjati. Yo passati pānīyaghaṭaṃ vā paribhojanīyaghaṭaṃ vā vaccaghaṭaṃ vā rittaṃ tucchaṃ so upaṭṭhāpeti. Sacassa hoti avisayhaṃ, hatthavikārena dutiyaṃ āmantetvā hatthavilaṅghakena upaṭṭhāpema 10, na tveva mayaṃ, bhante, tappaccayā vācaṃ bhindāma. Pañcāhikaṃ kho pana mayaṃ, bhante, sabbarattiṃ dhammiyā kathāya sannisīdāma. Evaṃ kho mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti.
൨൪൧. ‘‘സാധു, സാധു, അനുരുദ്ധാ! അത്ഥി പന വോ, അനുരുദ്ധാ, ഏവം അപ്പമത്താനം ആതാപീനം പഹിതത്താനം വിഹരതം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസോ അധിഗതോ ഫാസുവിഹാരോ’’തി? ‘‘ഇധ മയം, ഭന്തേ, അപ്പമത്താ ആതാപിനോ പഹിതത്താ വിഹരന്താ ഓഭാസഞ്ചേവ സഞ്ജാനാമ ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോ ഖോ പന നോ ഓഭാസോ നചിരസ്സേവ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം; തഞ്ച നിമിത്തം നപ്പടിവിജ്ഝാമാ’’തി.
241. ‘‘Sādhu, sādhu, anuruddhā! Atthi pana vo, anuruddhā, evaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharataṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Idha mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharantā obhāsañceva sañjānāma dassanañca rūpānaṃ. So kho pana no obhāso nacirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ; tañca nimittaṃ nappaṭivijjhāmā’’ti.
‘‘തം ഖോ പന വോ, അനുരുദ്ധാ, നിമിത്തം പടിവിജ്ഝിതബ്ബം. അഹമ്പി സുദം, അനുരുദ്ധാ, പുബ്ബേവ സമ്ബോധാ അനഭിസമ്ബുദ്ധോ ബോധിസത്തോവ സമാനോ ഓഭാസഞ്ചേവ സഞ്ജാനാമി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോ ഖോ പന മേ ഓഭാസോ നചിരസ്സേവ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന മേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാന’ന്തി? തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘വിചികിച്ഛാ ഖോ മേ ഉദപാദി, വിചികിച്ഛാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതീ’’’തി.
‘‘Taṃ kho pana vo, anuruddhā, nimittaṃ paṭivijjhitabbaṃ. Ahampi sudaṃ, anuruddhā, pubbeva sambodhā anabhisambuddho bodhisattova samāno obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso nacirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo yena me obhāso antaradhāyati dassanañca rūpāna’nti? Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘vicikicchā kho me udapādi, vicikicchādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissatī’’’ti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ ഓഭാസഞ്ചേവ സഞ്ജാനാമി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോ ഖോ പന മേ ഓഭാസോ നചിരസ്സേവ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന മേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാന’ന്തി? തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘അമനസികാരോ ഖോ മേ ഉദപാദി, അമനസികാരാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ന അമനസികാരോ’’’തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso nacirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo yena me obhāso antaradhāyati dassanañca rūpāna’nti? Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘amanasikāro kho me udapādi, amanasikārādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro’’’ti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘ഥിനമിദ്ധം ഖോ മേ ഉദപാദി, ഥിനമിദ്ധാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ന അമനസികാരോ ന ഥിനമിദ്ധ’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘thinamiddhaṃ kho me udapādi, thinamiddhādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro na thinamiddha’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘ഛമ്ഭിതത്തം ഖോ മേ ഉദപാദി, ഛമ്ഭിതത്താധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സേയ്യഥാപി, അനുരുദ്ധാ, പുരിസോ അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നോ, തസ്സ ഉഭതോപസ്സേ വട്ടകാ 11 ഉപ്പതേയ്യും, തസ്സ തതോനിദാനം ഛമ്ഭിതത്തം ഉപ്പജ്ജേയ്യ; ഏവമേവ ഖോ മേ, അനുരുദ്ധാ, ഛമ്ഭിതത്തം ഉദപാദി, ഛമ്ഭിതത്താധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ന അമനസികാരോ ന ഥിനമിദ്ധം ന ഛമ്ഭിതത്ത’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘chambhitattaṃ kho me udapādi, chambhitattādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi, anuruddhā, puriso addhānamaggappaṭipanno, tassa ubhatopasse vaṭṭakā 12 uppateyyuṃ, tassa tatonidānaṃ chambhitattaṃ uppajjeyya; evameva kho me, anuruddhā, chambhitattaṃ udapādi, chambhitattādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati na amanasikāro na thinamiddhaṃ na chambhitatta’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘ഉപ്പിലം 13 ഖോ മേ ഉദപാദി, ഉപ്പിലാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം . സേയ്യഥാപി, അനുരുദ്ധാ, പുരിസോ ഏകം നിധിമുഖം ഗവേസന്തോ സകിദേവ പഞ്ചനിധിമുഖാനി അധിഗച്ഛേയ്യ, തസ്സ തതോനിദാനം ഉപ്പിലം ഉപ്പജ്ജേയ്യ; ഏവമേവ ഖോ മേ, അനുരുദ്ധാ, ഉപ്പിലം ഉദപാദി, ഉപ്പിലാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പില’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘uppilaṃ 14 kho me udapādi, uppilādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ . Seyyathāpi, anuruddhā, puriso ekaṃ nidhimukhaṃ gavesanto sakideva pañcanidhimukhāni adhigaccheyya, tassa tatonidānaṃ uppilaṃ uppajjeyya; evameva kho me, anuruddhā, uppilaṃ udapādi, uppilādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppila’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘ദുട്ഠുല്ലം ഖോ മേ ഉദപാദി, ദുട്ഠുല്ലാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ല’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘duṭṭhullaṃ kho me udapādi, duṭṭhullādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhulla’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘അച്ചാരദ്ധവീരിയം ഖോ മേ ഉദപാദി, അച്ചാരദ്ധവീരിയാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സേയ്യഥാപി, അനുരുദ്ധാ, പുരിസോ ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി വട്ടകം ഗാള്ഹം ഗണ്ഹേയ്യ, സോ തത്ഥേവ പതമേയ്യ 15; ഏവമേവ ഖോ മേ, അനുരുദ്ധാ, അച്ചാരദ്ധവീരിയം ഉദപാദി, അച്ചാരദ്ധവീരിയാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ലം, ന അച്ചാരദ്ധവീരിയ’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘accāraddhavīriyaṃ kho me udapādi, accāraddhavīriyādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi, anuruddhā, puriso ubhohi hatthehi vaṭṭakaṃ gāḷhaṃ gaṇheyya, so tattheva patameyya 16; evameva kho me, anuruddhā, accāraddhavīriyaṃ udapādi, accāraddhavīriyādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhullaṃ, na accāraddhavīriya’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘അതിലീനവീരിയം ഖോ മേ ഉദപാദി , അതിലീനവീരിയാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സേയ്യഥാപി, അനുരുദ്ധാ, പുരിസോ വട്ടകം സിഥിലം ഗണ്ഹേയ്യ, സോ തസ്സ ഹത്ഥതോ ഉപ്പതേയ്യ; ഏവമേവ ഖോ മേ, അനുരുദ്ധാ, അതിലീനവീരിയം ഉദപാദി, അതിലീനവീരിയാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ലം, ന അച്ചാരദ്ധവീരിയം, ന അതിലീനവീരിയ’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘atilīnavīriyaṃ kho me udapādi , atilīnavīriyādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Seyyathāpi, anuruddhā, puriso vaṭṭakaṃ sithilaṃ gaṇheyya, so tassa hatthato uppateyya; evameva kho me, anuruddhā, atilīnavīriyaṃ udapādi, atilīnavīriyādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhullaṃ, na accāraddhavīriyaṃ, na atilīnavīriya’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘അഭിജപ്പാ ഖോ മേ ഉദപാദി, അഭിജപ്പാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ലം, ന അച്ചാരദ്ധവീരിയം, ന അതിലീനവീരിയം, ന അഭിജപ്പാ’’’തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘abhijappā kho me udapādi, abhijappādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhullaṃ, na accāraddhavīriyaṃ, na atilīnavīriyaṃ, na abhijappā’’’ti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ…പേ॰… തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘നാനത്തസഞ്ഞാ ഖോ മേ ഉദപാദി, നാനത്തസഞ്ഞാധികരണഞ്ച പന മേ സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ലം, ന അച്ചാരദ്ധവീരിയം, ന അതിലീനവീരിയം, ന അഭിജപ്പാ, ന നാനത്തസഞ്ഞാ’’’തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā…pe… tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘nānattasaññā kho me udapādi, nānattasaññādhikaraṇañca pana me samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhullaṃ, na accāraddhavīriyaṃ, na atilīnavīriyaṃ, na abhijappā, na nānattasaññā’’’ti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ ഓഭാസഞ്ചേവ സഞ്ജാനാമി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോ ഖോ പന മേ ഓഭാസോ നചിരസ്സേവ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. തസ്സ മയ്ഹം അനുരുദ്ധാ ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന മേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാന’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘അതിനിജ്ഝായിതത്തം ഖോ മേ രൂപാനം ഉദപാദി, അതിനിജ്ഝായിതത്താധികരണഞ്ച പന മേ രൂപാനം സമാധി ചവി. സമാധിമ്ഹി ചുതേ ഓഭാസോ അന്തരധായതി ദസ്സനഞ്ച രൂപാനം. സോഹം തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മേ പുന ന വിചികിച്ഛാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, ന അമനസികാരോ, ന ഥിനമിദ്ധം, ന ഛമ്ഭിതത്തം, ന ഉപ്പിലം, ന ദുട്ഠുല്ലം, ന അച്ചാരദ്ധവീരിയം, ന അതിലീനവീരിയം, ന അഭിജപ്പാ, ന നാനത്തസഞ്ഞാ, ന അതിനിജ്ഝായിതത്തം രൂപാന’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañceva sañjānāmi dassanañca rūpānaṃ. So kho pana me obhāso nacirasseva antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Tassa mayhaṃ anuruddhā etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo yena me obhāso antaradhāyati dassanañca rūpāna’nti. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘atinijjhāyitattaṃ kho me rūpānaṃ udapādi, atinijjhāyitattādhikaraṇañca pana me rūpānaṃ samādhi cavi. Samādhimhi cute obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ. Sohaṃ tathā karissāmi yathā me puna na vicikicchā uppajjissati, na amanasikāro, na thinamiddhaṃ, na chambhitattaṃ, na uppilaṃ, na duṭṭhullaṃ, na accāraddhavīriyaṃ, na atilīnavīriyaṃ, na abhijappā, na nānattasaññā, na atinijjhāyitattaṃ rūpāna’’’nti.
൨൪൨. ‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, ‘വിചികിച്ഛാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ വിചികിച്ഛം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘അമനസികാരോ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അമനസികാരം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘ഥിനമിദ്ധം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഥിനമിദ്ധം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘ഛമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഛമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘ഉപ്പിലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഉപ്പിലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘ദുട്ഠുല്ലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ദുട്ഠുല്ലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘അച്ചാരദ്ധവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അച്ചാരദ്ധവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘അതിലീനവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അതിലീനവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘അഭിജപ്പാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അഭിജപ്പം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘നാനത്തസഞ്ഞാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ നാനത്തസഞ്ഞം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം, ‘അതിനിജ്ഝായിതത്തം രൂപാനം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അതിനിജ്ഝായിതത്തം രൂപാനം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസം പജഹിം.
242. ‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, ‘vicikicchā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā vicikicchaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘amanasikāro cittassa upakkileso’ti – iti viditvā amanasikāraṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘thinamiddhaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā thinamiddhaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘chambhitattaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘uppilaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā uppilaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā atilīnavīriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘abhijappā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā abhijappaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘nānattasaññā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā nānattasaññaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ.
൨൪൩. ‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ ഓഭാസഞ്ഹി ഖോ സഞ്ജാനാമി, ന ച രൂപാനി പസ്സാമി; രൂപാനി ഹി ഖോ പസ്സാമി, ന ച ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി – ‘കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം 17, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവം’ 18. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ യ്വാഹം ഓഭാസഞ്ഹി ഖോ സഞ്ജാനാമി ന ച രൂപാനി പസ്സാമി; രൂപാനി ഹി ഖോ 19 പസ്സാമി ന ച ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി – കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘യസ്മിഞ്ഹി ഖോ അഹം സമയേ രൂപനിമിത്തം അമനസികരിത്വാ ഓഭാസനിമിത്തം മനസി കരോമി, ഓഭാസഞ്ഹി ഖോ തസ്മിം സമയേ സഞ്ജാനാമി, ന ച രൂപാനി പസ്സാമി. യസ്മിം പനാഹം സമയേ ഓഭാസനിമിത്തം അമനസികരിത്വാ രൂപനിമിത്തം മനസി കരോമി, രൂപാനി ഹി ഖോ തസ്മിം സമയേ പസ്സാമി ന ച ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി – കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവ’’’ന്തി.
243. ‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto obhāsañhi kho sañjānāmi, na ca rūpāni passāmi; rūpāni hi kho passāmi, na ca obhāsaṃ sañjānāmi – ‘kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ 20, kevalampi rattindivaṃ’ 21. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo yvāhaṃ obhāsañhi kho sañjānāmi na ca rūpāni passāmi; rūpāni hi kho 22 passāmi na ca obhāsaṃ sañjānāmi – kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’nti. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘yasmiñhi kho ahaṃ samaye rūpanimittaṃ amanasikaritvā obhāsanimittaṃ manasi karomi, obhāsañhi kho tasmiṃ samaye sañjānāmi, na ca rūpāni passāmi. Yasmiṃ panāhaṃ samaye obhāsanimittaṃ amanasikaritvā rūpanimittaṃ manasi karomi, rūpāni hi kho tasmiṃ samaye passāmi na ca obhāsaṃ sañjānāmi – kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti.
‘‘സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ പരിത്തഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, പരിത്താനി ച രൂപാനി പസ്സാമി; അപ്പമാണഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, അപ്പമാണാനി ച രൂപാനി പസ്സാമി – കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവം. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ യ്വാഹം പരിത്തഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, പരിത്താനി ച രൂപാനി പസ്സാമി ; അപ്പമാണഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, അപ്പമാണാനി ച രൂപാനി പസ്സാമി – കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘യസ്മിം ഖോ മേ സമയേ പരിത്തോ സമാധി ഹോതി, പരിത്തം മേ തസ്മിം സമയേ ചക്ഖു ഹോതി. സോഹം പരിത്തേന ചക്ഖുനാ പരിത്തഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, പരിത്താനി ച രൂപാനി പസ്സാമി. യസ്മിം പന മേ സമയേ അപ്പമാണോ സമാധി ഹോതി, അപ്പമാണം മേ തസ്മിം സമയേ ചക്ഖു ഹോതി. സോഹം അപ്പമാണേന ചക്ഖുനാ അപ്പമാണഞ്ചേവ ഓഭാസം സഞ്ജാനാമി, അപ്പമാണാനി ച രൂപാനി പസ്സാമി – കേവലമ്പി രത്തിം, കേവലമ്പി ദിവം, കേവലമ്പി രത്തിന്ദിവ’’’ന്തി.
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi; appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi – kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindivaṃ. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo yvāhaṃ parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi ; appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi – kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’nti. Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘yasmiṃ kho me samaye paritto samādhi hoti, parittaṃ me tasmiṃ samaye cakkhu hoti. Sohaṃ parittena cakkhunā parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi. Yasmiṃ pana me samaye appamāṇo samādhi hoti, appamāṇaṃ me tasmiṃ samaye cakkhu hoti. Sohaṃ appamāṇena cakkhunā appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi – kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti.
൨൪൪. യതോ ഖോ മേ , അനുരുദ്ധാ, ‘വിചികിച്ഛാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ വിചികിച്ഛാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘അമനസികാരോ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അമനസികാരോ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘ഥിനമിദ്ധം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഥിനമിദ്ധം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘ഛമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഛമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘ഉപ്പിലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ഉപ്പിലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘ദുട്ഠുല്ലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ ദുട്ഠുല്ലം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘അച്ചാരദ്ധവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അച്ചാരദ്ധവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘അതിലീനവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അതിലീനവീരിയം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘അഭിജപ്പാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അഭിജപ്പാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘നാനത്തസഞ്ഞാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ നാനത്തസഞ്ഞാ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി, ‘അതിനിജ്ഝായിതത്തം രൂപാനം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ’തി – ഇതി വിദിത്വാ അതിനിജ്ഝായിതത്തം രൂപാനം ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസോ പഹീനോ അഹോസി.
244. Yato kho me , anuruddhā, ‘vicikicchā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā vicikicchā cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘amanasikāro cittassa upakkileso’ti – iti viditvā amanasikāro cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘thinamiddhaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā thinamiddhaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘chambhitattaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘uppilaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā uppilaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘abhijappā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā abhijappā cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘nānattasaññā cittassa upakkileso’ti – iti viditvā nānattasaññā cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso’ti – iti viditvā atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi.
൨൪൫. ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, അനുരുദ്ധാ, ഏതദഹോസി – ‘യേ ഖോ മേ ചിത്തസ്സ ഉപക്കിലേസാ തേ മേ പഹീനാ. ഹന്ദ, ദാനാഹം തിവിധേന സമാധിം ഭാവേമീ’തി 23. സോ ഖോ അഹം, അനുരുദ്ധാ, സവിതക്കമ്പി സവിചാരം സമാധിം ഭാവേസിം 24, അവിതക്കമ്പി വിചാരമത്തം സമാധിം ഭാവേസിം, അവിതക്കമ്പി അവിചാരം സമാധിം ഭാവേസിം, സപ്പീതികമ്പി സമാധിം ഭാവേസിം, നിപ്പീതികമ്പി സമാധിം ഭാവേസിം, സാതസഹഗതമ്പി സമാധിം ഭാവേസിം, ഉപേക്ഖാസഹഗതമ്പി സമാധിം ഭാവേസിം. യതോ ഖോ മേ, അനുരുദ്ധാ, സവിതക്കോപി സവിചാരോ സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, അവിതക്കോപി വിചാരമത്തോ സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, അവിതക്കോപി അവിചാരോ സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, സപ്പീതികോപി സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, നിപ്പീതികോപി സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, സാതസഹഗതോപി സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി, ഉപേക്ഖാസഹഗതോപി സമാധി ഭാവിതോ അഹോസി. ഞാണഞ്ച പന മേ ദസ്സനം ഉദപാദി, അകുപ്പാ മേ ചേതോവിമുത്തി. അയമന്തിമാ ജാതി, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ’’തി.
245. ‘‘Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – ‘ye kho me cittassa upakkilesā te me pahīnā. Handa, dānāhaṃ tividhena samādhiṃ bhāvemī’ti 25. So kho ahaṃ, anuruddhā, savitakkampi savicāraṃ samādhiṃ bhāvesiṃ 26, avitakkampi vicāramattaṃ samādhiṃ bhāvesiṃ, avitakkampi avicāraṃ samādhiṃ bhāvesiṃ, sappītikampi samādhiṃ bhāvesiṃ, nippītikampi samādhiṃ bhāvesiṃ, sātasahagatampi samādhiṃ bhāvesiṃ, upekkhāsahagatampi samādhiṃ bhāvesiṃ. Yato kho me, anuruddhā, savitakkopi savicāro samādhi bhāvito ahosi, avitakkopi vicāramatto samādhi bhāvito ahosi, avitakkopi avicāro samādhi bhāvito ahosi, sappītikopi samādhi bhāvito ahosi, nippītikopi samādhi bhāvito ahosi, sātasahagatopi samādhi bhāvito ahosi, upekkhāsahagatopi samādhi bhāvito ahosi. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi, akuppā me cetovimutti. Ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā anuruddho bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ഉപക്കിലേസസുത്തം നിട്ഠിതം അട്ഠമം.
Upakkilesasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൮. ഉപക്കിലേസസുത്തവണ്ണനാ • 8. Upakkilesasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൮. ഉപക്കിലേസസുത്തവണ്ണനാ • 8. Upakkilesasuttavaṇṇanā