Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೧೧. ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    11. Upālittheragāthāvaṇṇanā

    ಸದ್ಧಾಯ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮಾತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಹಂಸವತೀನಗರೇ ಕುಲಘರೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ಏಕದಿವಸಂ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಿನಯಧರಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಧಿಕಾರಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ತಂ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ಥೇಸಿ। ಸೋ ಯಾವಜೀವಂ ಕುಸಲಂ ಕತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಕಪ್ಪಕಗೇಹೇ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ, ಉಪಾಲೀತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ಸೋ ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ಅನುರುದ್ಧಾದೀನಂ ಛನ್ನಂ ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಪಸಾದಕೋ ಹುತ್ವಾ ತಥಾಗತೇ ಅನುಪಿಯಮ್ಬವನೇ ವಿಹರನ್ತೇ ಪಬ್ಬಜನತ್ಥಾಯ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇಹಿ ಛಹಿ ಖತ್ತಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿ। ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾವಿಧಾನಂ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಮೇವ (ಚೂಳವ॰ ೩೩೦)।

    Saddhāyaabhinikkhammāti āyasmato upālittherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulaghare nibbatto ekadivasaṃ satthu dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ vinayadharānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā adhikārakammaṃ katvā taṃ ṭhānantaraṃ patthesi. So yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kappakagehe paṭisandhiṃ gaṇhi, upālītissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto anuruddhādīnaṃ channaṃ khattiyānaṃ pasādako hutvā tathāgate anupiyambavane viharante pabbajanatthāya nikkhamantehi chahi khattiyehi saddhiṃ nikkhamitvā pabbaji. Tassa pabbajjāvidhānaṃ pāḷiyaṃ āgatameva (cūḷava. 330).

    ಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅರಞ್ಞವಾಸಂ ಅನುಜಾನಾಥಾ’’ತಿ ಆಹ। ಭಿಕ್ಖು ತವ ಅರಞ್ಞೇ ವಸನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಧುರಂ ವಡ್ಢಿಸ್ಸತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪನ ಸನ್ತಿಕೇ ವಸನ್ತಸ್ಸ ಗನ್ಥಧುರಞ್ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾಧುರಞ್ಚ ಪರಿಪೂರೇಸ್ಸತೀತಿ। ಥೇರೋ ಸತ್ಥು ವಚನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೧.೧.೪೪೧-೫೯೫) –

    So pabbajitvā upasampanno satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā ‘‘mayhaṃ, bhante, araññavāsaṃ anujānāthā’’ti āha. Bhikkhu tava araññe vasantassa ekameva dhuraṃ vaḍḍhissati, amhākaṃ pana santike vasantassa ganthadhurañca vipassanādhurañca paripūressatīti. Thero satthu vacanaṃ sampaṭicchitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.1.441-595) –

    ‘‘ನಗರೇ ಹಂಸವತಿಯಾ, ಸುಜಾತೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ।

    ‘‘Nagare haṃsavatiyā, sujāto nāma brāhmaṇo;

    ಅಸೀತಿಕೋಟಿನಿಚಯೋ, ಪಹೂತಧನಧಞ್ಞವಾ॥

    Asītikoṭinicayo, pahūtadhanadhaññavā.

    ‘‘ಅಜ್ಝಾಯಕೋ ಮನ್ತಧರೋ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನ ಪಾರಗೂ।

    ‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;

    ಲಕ್ಖಣೇ ಇತಿಹಾಸೇ ಚ, ಸಧಮ್ಮೇ ಪಾರಮಿಂ ಗತೋ॥

    Lakkhaṇe itihāse ca, sadhamme pāramiṃ gato.

    ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಾ ಏಕಸಿಖಾ, ಗೋತಮಾ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾ।

    ‘‘Paribbājā ekasikhā, gotamā buddhasāvakā;

    ಚರಕಾ ತಾಪಸಾ ಚೇವ, ಚರನ್ತಿ ಮಹಿಯಾ ತದಾ॥

    Carakā tāpasā ceva, caranti mahiyā tadā.

    ‘‘ತೇಪಿ ಮಂ ಪರಿವಾರೇನ್ತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿಸ್ಸುತೋ ಇತಿ।

    ‘‘Tepi maṃ parivārenti, brāhmaṇo vissuto iti;

    ಬಹುಜ್ಜನೋ ಮಂ ಪೂಜೇತಿ, ನಾಹಂ ಪೂಜೇಮಿ ಕಿಞ್ಚನಂ॥

    Bahujjano maṃ pūjeti, nāhaṃ pūjemi kiñcanaṃ.

    ‘‘ಪೂಜಾರಹಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಮಾನತ್ಥದ್ಧೋ ಅಹಂ ತದಾ।

    ‘‘Pūjārahaṃ na passāmi, mānatthaddho ahaṃ tadā;

    ಬುದ್ಧೋತಿ ವಚನಂ ನತ್ಥಿ, ತಾವ ನುಪ್ಪಜ್ಜತೇ ಜಿನೋ॥

    Buddhoti vacanaṃ natthi, tāva nuppajjate jino.

    ‘‘ಅಚ್ಚಯೇನ ಅಹೋರತ್ತಂ, ಪದುಮುತ್ತರನಾಮಕೋ।

    ‘‘Accayena ahorattaṃ, padumuttaranāmako;

    ಸಬ್ಬಂ ತಮಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ, ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ಚಕ್ಖುಮಾ॥

    Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā, loke uppajji cakkhumā.

    ‘‘ವಿತ್ಥಾರಿಕೇ ಬಾಹುಜಞ್ಞೇ, ಪುಥುಭೂತೇ ಚ ಸಾಸನೇ।

    ‘‘Vitthārike bāhujaññe, puthubhūte ca sāsane;

    ಉಪಾಗಮಿ ತದಾ ಬುದ್ಧೋ, ನಗರಂ ಹಂಸಸವ್ಹಯಂ॥

    Upāgami tadā buddho, nagaraṃ haṃsasavhayaṃ.

    ‘‘ಪಿತು ಅತ್ಥಾಯ ಸೋ ಬುದ್ಧೋ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ ಚಕ್ಖುಮಾ।

    ‘‘Pitu atthāya so buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;

    ತೇನ ಕಾಲೇನ ಪರಿಸಾ, ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಂ ತದಾ॥

    Tena kālena parisā, samantā yojanaṃ tadā.

    ‘‘ಸಮ್ಮತೋ ಮನುಜಾನಂ ಸೋ, ಸುನನ್ದೋ ನಾಮ ತಾಪಸೋ।

    ‘‘Sammato manujānaṃ so, sunando nāma tāpaso;

    ಯಾವತಾ ಬುದ್ಧಪರಿಸಾ, ಪುಪ್ಫೇಹಚ್ಛಾದಯೀ ತದಾ॥

    Yāvatā buddhaparisā, pupphehacchādayī tadā.

    ‘‘ಚತುಸಚ್ಚಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೇ, ಸೇಟ್ಠೇ ಚ ಪುಪ್ಫಮಣ್ಡಪೇ।

    ‘‘Catusaccaṃ pakāsente, seṭṭhe ca pupphamaṇḍape;

    ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹು॥

    Koṭisatasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu.

    ‘‘ಸತ್ತರತ್ತಿನ್ದಿವಂ ಬುದ್ಧೋ, ವಸ್ಸೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮವುಟ್ಠಿಯೋ।

    ‘‘Sattarattindivaṃ buddho, vassetvā dhammavuṭṭhiyo;

    ಅಟ್ಠಮೇ ದಿವಸೇ ಪತ್ತೇ, ಸುನನ್ದಂ ಕಿತ್ತಯೀ ಜಿನೋ॥

    Aṭṭhame divase patte, sunandaṃ kittayī jino.

    ‘‘ದೇವಲೋಕೇ ಮನುಸ್ಸೇ ವಾ, ಸಂಸರನ್ತೋ ಅಯಂ ಭವೇ।

    ‘‘Devaloke manusse vā, saṃsaranto ayaṃ bhave;

    ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪವರೋ ಹುತ್ವಾ, ಭವೇಸು ಸಂಸರಿಸ್ಸತಿ॥

    Sabbesaṃ pavaro hutvā, bhavesu saṃsarissati.

    ‘‘ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಓಕ್ಕಾಕಕುಲಸಮ್ಭವೋ।

    ‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

    ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಸತ್ಥಾ ಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇಸು ದಾಯಾದೋ, ಓರಸೋ ಧಮ್ಮನಿಮ್ಮಿತೋ।

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    ಮನ್ತಾಣಿಪುತ್ತೋ ಪುಣ್ಣೋತಿ, ಹೇಸ್ಸತಿ ಸತ್ಥು ಸಾವಕೋ॥

    Mantāṇiputto puṇṇoti, hessati satthu sāvako.

    ‘‘ಏವಂ ಕಿತ್ತಯಿ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಸುನನ್ದಂ ತಾಪಸಂ ತದಾ।

    ‘‘Evaṃ kittayi sambuddho, sunandaṃ tāpasaṃ tadā;

    ಹಾಸಯನ್ತೋ ಜನಂ ಸಬ್ಬಂ, ದಸ್ಸಯನ್ತೋ ಸಕಂ ಬಲಂ॥

    Hāsayanto janaṃ sabbaṃ, dassayanto sakaṃ balaṃ.

    ‘‘ಕತಞ್ಜಲೀ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ಸುನನ್ದಂ ತಾಪಸಂ ಜನಾ।

    ‘‘Katañjalī namassanti, sunandaṃ tāpasaṃ janā;

    ಬುದ್ಧೇ ಕಾರಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಸೋಧೇಸಿ ಗತಿಮತ್ತನೋ॥

    Buddhe kāraṃ karitvāna, sodhesi gatimattano.

    ‘‘ತತ್ಥ ಮೇ ಅಹು ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸುತ್ವಾನ ಮುನಿನೋ ವಚಂ।

    ‘‘Tattha me ahu saṅkappo, sutvāna munino vacaṃ;

    ಅಹಮ್ಪಿ ಕಾರಂ ಕಸ್ಸಾಮಿ, ಯಥಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಗೋತಮಂ॥

    Ahampi kāraṃ kassāmi, yathā passāmi gotamaṃ.

    ‘‘ಏವಾಹಂ ಚಿನ್ತಯಿತ್ವಾನ, ಕಿರಿಯಂ ಚಿನ್ತಯಿಂ ಮಮ।

    ‘‘Evāhaṃ cintayitvāna, kiriyaṃ cintayiṃ mama;

    ಕ್ಯಾಹಂ ಕಮ್ಮಂ ಆಚರಾಮಿ, ಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತೇ ಅನುತ್ತರೇ॥

    Kyāhaṃ kammaṃ ācarāmi, puññakkhette anuttare.

    ‘‘ಅಯಞ್ಚ ಪಾಠಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸಬ್ಬಪಾಠಿಸ್ಸ ಸಾಸನೇ।

    ‘‘Ayañca pāṭhiko bhikkhu, sabbapāṭhissa sāsane;

    ವಿನಯೇ ಅಗ್ಗನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ತಂ ಠಾನಂ ಪತ್ಥಯೇ ಅಹಂ॥

    Vinaye agganikkhitto, taṃ ṭhānaṃ patthaye ahaṃ.

    ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಅಮಿತಂ ಭೋಗಂ, ಅಕ್ಖೋಭಂ ಸಾಗರೂಪಮಂ।

    ‘‘Idaṃ me amitaṃ bhogaṃ, akkhobhaṃ sāgarūpamaṃ;

    ತೇನ ಭೋಗೇನ ಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಆರಾಮಂ ಮಾಪಯೇ ಅಹಂ॥

    Tena bhogena buddhassa, ārāmaṃ māpaye ahaṃ.

    ‘‘ಸೋಭನಂ ನಾಮ ಆರಾಮಂ, ನಗರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥತೋ।

    ‘‘Sobhanaṃ nāma ārāmaṃ, nagarassa puratthato;

    ಕಿಣಿತ್ವಾ ಸತಸಹಸ್ಸೇನ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಅಮಾಪಯಿಂ॥

    Kiṇitvā satasahassena, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.

    ‘‘ಕೂಟಾಗಾರೇ ಚ ಪಾಸಾದೇ, ಮಣ್ಡಪೇ ಹಮ್ಮಿಯೇ ಗುಹಾ।

    ‘‘Kūṭāgāre ca pāsāde, maṇḍape hammiye guhā;

    ಚಙ್ಕಮೇ ಸುಕತೇ ಕತ್ವಾ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಅಮಾಪಯಿಂ॥

    Caṅkame sukate katvā, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.

    ‘‘ಜನ್ತಾಘರಂ ಅಗ್ಗಿಸಾಲಂ, ಅಥೋ ಉದಕಮಾಳಕಂ।

    ‘‘Jantāgharaṃ aggisālaṃ, atho udakamāḷakaṃ;

    ನ್ಹಾನಘರಂ ಮಾಪಯಿತ್ವಾ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸದಾಸಹಂ॥

    Nhānagharaṃ māpayitvā, bhikkhusaṅghassadāsahaṃ.

    ‘‘ಆಸನ್ದಿಯೋ ಪೀಠಕೇ ಚ, ಪರಿಭೋಗೇ ಚ ಭಾಜನೇ।

    ‘‘Āsandiyo pīṭhake ca, paribhoge ca bhājane;

    ಆರಾಮಿಕಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಂ, ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಅದಾಸಹಂ॥

    Ārāmikañca bhesajjaṃ, sabbametaṃ adāsahaṃ.

    ‘‘ಆರಕ್ಖಂ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾನ, ಪಾಕಾರಂ ಕಾರಯಿಂ ದಳ್ಹಂ।

    ‘‘Ārakkhaṃ paṭṭhapetvāna, pākāraṃ kārayiṃ daḷhaṃ;

    ಮಾ ನಂ ಕೋಚಿ ವಿಹೇಠೇಸಿ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥

    Mā naṃ koci viheṭhesi, santacittāna tādinaṃ.

    ‘‘ಸತಸಹಸ್ಸೇನಾವಾಸಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮೇ ಅಮಾಪಯಿಂ।

    ‘‘Satasahassenāvāsaṃ, saṅghārāme amāpayiṃ;

    ವೇಪುಲ್ಲಂ ತಂ ಮಾಪಯಿತ್ವಾ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಉಪನಾಮಯಿಂ॥

    Vepullaṃ taṃ māpayitvā, sambuddhaṃ upanāmayiṃ.

    ‘‘ನಿಟ್ಠಾಪಿತೋ ಮಯಾರಾಮೋ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛ ತುವಂ ಮುನಿ।

    ‘‘Niṭṭhāpito mayārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni;

    ನಿಯ್ಯಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ತಂ ವೀರ, ಅಧಿವಾಸೇಹಿ ಚಕ್ಖುಮ॥

    Niyyādessāmi taṃ vīra, adhivāsehi cakkhuma.

    ‘‘ಪದುಮುತ್ತರೋ ಲೋಕವಿದೂ, ಆಹುತೀನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ।

    ‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

    ಮಮ ಸಙ್ಕಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯ, ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ನಾಯಕೋ॥

    Mama saṅkappamaññāya, adhivāsesi nāyako.

    ‘‘ಅಧಿವಾಸನಮಞ್ಞಾಯ, ಸಬ್ಬಞ್ಞುಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ।

    ‘‘Adhivāsanamaññāya, sabbaññussa mahesino;

    ಭೋಜನಂ ಪಟಿಯಾದೇತ್ವಾ, ಕಾಲಮಾರೋಚಯಿಂ ಅಹಂ॥

    Bhojanaṃ paṭiyādetvā, kālamārocayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ಆರೋಚಿತಮ್ಹಿ ಕಾಲಮ್ಹಿ, ಪದುಮುತ್ತರನಾಯಕೋ।

    ‘‘Ārocitamhi kālamhi, padumuttaranāyako;

    ಖೀಣಾಸವಸಹಸ್ಸೇಹಿ, ಆರಾಮಂ ಮೇ ಉಪಾಗಮಿ॥

    Khīṇāsavasahassehi, ārāmaṃ me upāgami.

    ‘‘ನಿಸಿನ್ನಂ ಕಾಲಮಞ್ಞಾಯ, ಅನ್ನಪಾನೇನ ತಪ್ಪಯಿಂ।

    ‘‘Nisinnaṃ kālamaññāya, annapānena tappayiṃ;

    ಭುತ್ತಾವಿಂ ಕಾಲಮಞ್ಞಾಯ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿಂ॥

    Bhuttāviṃ kālamaññāya, idaṃ vacanamabraviṃ.

    ‘‘ಕೀತೋ ಸತಸಹಸ್ಸೇನ, ತತ್ತಕೇನೇವ ಕಾರಿತೋ।

    ‘‘Kīto satasahassena, tattakeneva kārito;

    ಸೋಭನೋ ನಾಮ ಆರಾಮೋ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛ ತುವಂ ಮುನಿ॥

    Sobhano nāma ārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni.

    ‘‘ಇಮಿನಾರಾಮದಾನೇನ , ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।

    ‘‘Iminārāmadānena , cetanāpaṇidhīhi ca;

    ಭವೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಮಾನೋಹಂ, ಲಭಾಮಿ ಮಮ ಪತ್ಥಿತಂ॥

    Bhave nibbattamānohaṃ, labhāmi mama patthitaṃ.

    ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಸುಮಾಪಿತಂ।

    ‘‘Paṭiggahetvā sambuddho, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;

    ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿ॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, idaṃ vacanamabravi.

    ‘‘ಯೋ ಸೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಾದಾಸಿ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಸುಮಾಪಿತಂ।

    ‘‘Yo so buddhassa pādāsi, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;

    ತಮಹಂ ಕಿತ್ತಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸುಣಾಥ ಮಮ ಭಾಸತೋ॥

    Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

    ‘‘ಹತ್ಥೀ ಅಸ್ಸಾ ರಥಾ ಪತ್ತೀ, ಸೇನಾ ಚ ಚತುರಙ್ಗಿನೀ।

    ‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā ca caturaṅginī;

    ಪರಿವಾರೇಸ್ಸನ್ತಿಮಂ ನಿಚ್ಚಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥

    Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ಸಟ್ಠಿ ತೂರಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಭೇರಿಯೋ ಸಮಲಙ್ಕತಾ।

    ‘‘Saṭṭhi tūrasahassāni, bheriyo samalaṅkatā;

    ಪರಿವಾರೇಸ್ಸನ್ತಿಮಂ ನಿಚ್ಚಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥

    Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ಛಳಸೀತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ, ನಾರಿಯೋ ಸಮಲಙ್ಕತಾ।

    ‘‘Chaḷasītisahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಆಮುತ್ತಮಣಿಕುಣ್ಡಲಾ॥

    Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā.

    ‘‘ಅಳಾರಪಮ್ಹಾ ಹಸುಲಾ, ಸುಸಞ್ಞಾ ತನುಮಜ್ಝಿಮಾ।

    ‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;

    ಪರಿವಾರೇಸ್ಸನ್ತಿಮಂ ನಿಚ್ಚಂ, ಸಙ್ಘಾರಾಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥

    Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ತಿಂಸಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಾನಿ, ದೇವಲೋಕೇ ರಮಿಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;

    ಸಹಸ್ಸಕ್ಖತ್ತುಂ ದೇವಿನ್ದೋ, ದೇವರಜ್ಜಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ॥

    Sahassakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.

    ‘‘ದೇವರಾಜೇನ ಪತ್ತಬ್ಬಂ, ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಲಭಿಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Devarājena pattabbaṃ, sabbaṃ paṭilabhissati;

    ಅನೂನಭೋಗೋ ಹುತ್ವಾನ, ದೇವರಜ್ಜಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ॥

    Anūnabhogo hutvāna, devarajjaṃ karissati.

    ‘‘ಸಹಸ್ಸಕ್ಖತ್ತುಂ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ರಾಜಾ ರಟ್ಠೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    ‘‘Sahassakkhattuṃ cakkavattī, rājā raṭṭhe bhavissati.

    ಪಥಬ್ಯಾ ರಜ್ಜಂ ವಿಪುಲಂ, ಗಣನಾತೋ ಅಸಙ್ಖಿಯಂ॥

    Pathabyā rajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

    ‘‘ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಓಕ್ಕಾಕಕುಲಸಮ್ಭವೋ।

    ‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

    ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಗೋತ್ತೇನ, ಸತ್ಥಾ ಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇಸು ದಾಯಾದೋ, ಓರಸೋ ಧಮ್ಮನಿಮ್ಮಿತೋ।

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    ಉಪಾಲಿ ನಾಮ ನಾಮೇನ, ಹೇಸ್ಸತಿ ಸತ್ಥು ಸಾವಕೋ॥

    Upāli nāma nāmena, hessati satthu sāvako.

    ‘‘ವಿನಯೇ ಪಾರಮಿಂ ಪತ್ವಾ, ಠಾನಾಠಾನೇ ಚ ಕೋವಿದೋ।

    ‘‘Vinaye pāramiṃ patvā, ṭhānāṭhāne ca kovido;

    ಜಿನಸಾಸನಂ ಧಾರೇನ್ತೋ, ವಿಹರಿಸ್ಸತಿನಾಸವೋ॥

    Jinasāsanaṃ dhārento, viharissatināsavo.

    ‘‘ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುಙ್ಗವೋ।

    ‘‘Sabbametaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;

    ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಏತದಗ್ಗೇ ಠಪೇಸ್ಸತಿ॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapessati.

    ‘‘ಅಪರಿಮೇಯ್ಯುಪಾದಾಯ, ಪತ್ಥೇಮಿ ತವ ಸಾಸನಂ।

    ‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;

    ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಕ್ಖಯೋ॥

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

    ‘‘ಯಥಾ ಸೂಲಾವುತೋ ಪೋಸೋ, ರಾಜದಣ್ಡೇನ ತಜ್ಜಿತೋ।

    ‘‘Yathā sūlāvuto poso, rājadaṇḍena tajjito;

    ಸೂಲೇ ಸಾತಂ ಅವಿನ್ದನ್ತೋ, ಪರಿಮುತ್ತಿಂವ ಇಚ್ಛತಿ॥

    Sūle sātaṃ avindanto, parimuttiṃva icchati.

    ‘‘ತಥೇವಾಹಂ ಮಹಾವೀರ, ಭವದಣ್ಡೇನ ತಜ್ಜಿತೋ।

    ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, bhavadaṇḍena tajjito;

    ಕಮ್ಮಸೂಲಾವುತೋ ಸನ್ತೋ, ಪಿಪಾಸಾವೇದನಟ್ಟಿತೋ॥

    Kammasūlāvuto santo, pipāsāvedanaṭṭito.

    ‘‘ಭವೇ ಸಾತಂ ನ ವಿನ್ದಾಮಿ, ಡಯ್ಹನ್ತೋ ತೀಹಿ ಅಗ್ಗಿಭಿ।

    ‘‘Bhave sātaṃ na vindāmi, ḍayhanto tīhi aggibhi;

    ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಗವೇಸಾಮಿ, ಯಥಾಪಿ ರಾಜದಣ್ಡಿತೋ॥

    Parimuttiṃ gavesāmi, yathāpi rājadaṇḍito.

    ‘‘ಯಥಾ ವಿಸಾದೋ ಪುರಿಸೋ, ವಿಸೇನ ಪರಿಪೀಳಿತೋ।

    ‘‘Yathā visādo puriso, visena paripīḷito;

    ಅಗದಂ ಸೋ ಗವೇಸೇಯ್ಯ, ವಿಸಘಾತಾಯುಪಾಲನಂ॥

    Agadaṃ so gaveseyya, visaghātāyupālanaṃ.

    ‘‘ಗವೇಸಮಾನೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ, ಅಗದಂ ವಿಸಘಾತಕಂ।

    ‘‘Gavesamāno passeyya, agadaṃ visaghātakaṃ;

    ತಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಸುಖೀ ಅಸ್ಸ, ವಿಸಮ್ಹಾ ಪರಿಮುತ್ತಿಯಾ॥

    Taṃ pivitvā sukhī assa, visamhā parimuttiyā.

    ‘‘ತಥೇವಾಹಂ ಮಹಾವೀರ, ಯಥಾ ವಿಸಹತೋ ನರೋ।

    ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathā visahato naro;

    ಸಮ್ಪೀಳಿತೋ ಅವಿಜ್ಜಾಯ, ಸದ್ಧಮ್ಮಾಗದಮೇಸಹಂ॥

    Sampīḷito avijjāya, saddhammāgadamesahaṃ.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾಗದಂ ಗವೇಸನ್ತೋ, ಅದ್ದಕ್ಖಿಂ ಸಕ್ಯಸಾಸನಂ।

    ‘‘Dhammāgadaṃ gavesanto, addakkhiṃ sakyasāsanaṃ;

    ಅಗ್ಗಂ ಸಬ್ಬೋಸಧಾನಂ ತಂ, ಸಬ್ಬಸಲ್ಲವಿನೋದನಂ॥

    Aggaṃ sabbosadhānaṃ taṃ, sabbasallavinodanaṃ.

    ‘‘ಧಮ್ಮೋಸಧಂ ಪಿವಿತ್ವಾನ, ವಿಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಮೂಹನಿಂ।

    ‘‘Dhammosadhaṃ pivitvāna, visaṃ sabbaṃ samūhaniṃ;

    ಅಜರಾಮರಂ ಸೀತಿಭಾವಂ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಫಸ್ಸಯಿಂ ಅಹಂ॥

    Ajarāmaraṃ sītibhāvaṃ, nibbānaṃ phassayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ಯಥಾ ಭೂತಟ್ಟಿತೋ ಪೋಸೋ, ಭೂತಗ್ಗಾಹೇನ ಪೀಳಿತೋ।

    ‘‘Yathā bhūtaṭṭito poso, bhūtaggāhena pīḷito;

    ಭೂತವೇಜ್ಜಂ ಗವೇಸೇಯ್ಯ, ಭೂತಸ್ಮಾ ಪರಿಮುತ್ತಿಯಾ॥

    Bhūtavejjaṃ gaveseyya, bhūtasmā parimuttiyā.

    ‘‘ಗವೇಸಮಾನೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ, ಭೂತವಿಜ್ಜಾಸು ಕೋವಿದಂ।

    ‘‘Gavesamāno passeyya, bhūtavijjāsu kovidaṃ;

    ತಸ್ಸ ಸೋ ವಿಹನೇ ಭೂತಂ, ಸಮೂಲಞ್ಚ ವಿನಾಸಯೇ॥

    Tassa so vihane bhūtaṃ, samūlañca vināsaye.

    ‘‘ತಥೇವಾಹಂ ಮಹಾವೀರ, ತಮಗ್ಗಾಹೇನ ಪೀಳಿತೋ।

    ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, tamaggāhena pīḷito;

    ಞಾಣಾಲೋಕಂ ಗವೇಸಾಮಿ, ತಮತೋ ಪರಿಮುತ್ತಿಯಾ॥

    Ñāṇālokaṃ gavesāmi, tamato parimuttiyā.

    ‘‘ಅಥದ್ದಸಂ ಸಕ್ಯಮುನಿಂ, ಕಿಲೇಸತಮಸೋಧನಂ।

    ‘‘Athaddasaṃ sakyamuniṃ, kilesatamasodhanaṃ;

    ಸೋ ಮೇ ತಮಂ ವಿನೋದೇಸಿ, ಭೂತವೇಜ್ಜೋವ ಭೂತಕಂ॥

    So me tamaṃ vinodesi, bhūtavejjova bhūtakaṃ.

    ‘‘ಸಂಸಾರಸೋತಂ ಸಞ್ಛಿನ್ದಿಂ, ತಣ್ಹಾಸೋತಂ ನಿವಾರಯಿಂ।

    ‘‘Saṃsārasotaṃ sañchindiṃ, taṇhāsotaṃ nivārayiṃ;

    ಭವಂ ಉಗ್ಘಾಟಯಿಂ ಸಬ್ಬಂ, ಭೂತವೇಜ್ಜೋವ ಮೂಲತೋ॥

    Bhavaṃ ugghāṭayiṃ sabbaṃ, bhūtavejjova mūlato.

    ‘‘ಗರುಳೋ ಯಥಾ ಓಪತತಿ, ಪನ್ನಗಂ ಭಕ್ಖಮತ್ತನೋ।

    ‘‘Garuḷo yathā opatati, pannagaṃ bhakkhamattano;

    ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತಂ, ವಿಕ್ಖೋಭೇತಿ ಮಹಾಸರಂ॥

    Samantā yojanasataṃ, vikkhobheti mahāsaraṃ.

    ‘‘ಪನ್ನಗಂ ಸೋ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಅಧೋಸೀಸಂ ವಿಹೇಠಯಂ।

    ‘‘Pannagaṃ so gahetvāna, adhosīsaṃ viheṭhayaṃ;

    ಆದಾಯ ಸೋ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಯೇನಕಾಮಂ ವಿಹಙ್ಗಮೋ॥

    Ādāya so pakkamati, yenakāmaṃ vihaṅgamo.

    ‘‘ತಥೇವಾಹಂ ಮಹಾವೀರ, ಯಥಾಪಿ ಗರುಳೋ ಬಲೀ।

    ‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathāpi garuḷo balī;

    ಅಸಙ್ಖತಂ ಗವೇಸನ್ತೋ, ದೋಸೇ ವಿಕ್ಖಾಲಯಿಂ ಅಹಂ॥

    Asaṅkhataṃ gavesanto, dose vikkhālayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ದಿಟ್ಠೋ ಅಹಂ ಧಮ್ಮವರಂ, ಸನ್ತಿಪದಮನುತ್ತರಂ।

    ‘‘Diṭṭho ahaṃ dhammavaraṃ, santipadamanuttaraṃ;

    ಆದಾಯ ವಿಹರಾಮೇತಂ, ಗರುಳೋ ಪನ್ನಗಂ ಯಥಾ॥

    Ādāya viharāmetaṃ, garuḷo pannagaṃ yathā.

    ‘‘ಆಸಾವತೀ ನಾಮ ಲತಾ, ಜಾತಾ ಚಿತ್ತಲತಾವನೇ।

    ‘‘Āsāvatī nāma latā, jātā cittalatāvane;

    ತಸ್ಸಾ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸೇನ, ಏಕಂ ನಿಬ್ಬತ್ತತೇ ಫಲಂ॥

    Tassā vassasahassena, ekaṃ nibbattate phalaṃ.

    ‘‘ತಂ ದೇವಾ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ, ತಾವದೂರಫಲೇ ಸತಿ।

    ‘‘Taṃ devā payirupāsanti, tāvadūraphale sati;

    ದೇವಾನಂ ಸಾ ಪಿಯಾ ಏವಂ, ಆಸಾವತೀ ಲತುತ್ತಮಾ॥

    Devānaṃ sā piyā evaṃ, āsāvatī latuttamā.

    ‘‘ಸತಸಹಸ್ಸುಪಾದಾಯ, ತಾಹಂ ಪರಿಚರೇ ಮುನಿ।

    ‘‘Satasahassupādāya, tāhaṃ paricare muni;

    ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ನಮಸ್ಸಾಮಿ, ದೇವಾ ಆಸಾವತಿಂ ಯಥಾ॥

    Sāyaṃ pātaṃ namassāmi, devā āsāvatiṃ yathā.

    ‘‘ಅವಞ್ಝಾ ಪಾರಿಚರಿಯಾ, ಅಮೋಘಾ ಚ ನಮಸ್ಸನಾ।

    ‘‘Avañjhā pāricariyā, amoghā ca namassanā;

    ದೂರಾಗತಮ್ಪಿ ಮಂ ಸನ್ತಂ, ಖಣೋಯಂ ನ ವಿರಾಧಯಿ॥

    Dūrāgatampi maṃ santaṃ, khaṇoyaṃ na virādhayi.

    ‘‘ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ವಿಚಿನನ್ತೋ ಭವೇ ಅಹಂ।

    ‘‘Paṭisandhiṃ na passāmi, vicinanto bhave ahaṃ;

    ನಿರೂಪಧಿ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ, ಉಪಸನ್ತೋ ಚರಾಮಹಂ॥

    Nirūpadhi vippamutto, upasanto carāmahaṃ.

    ‘‘ಯಥಾಪಿ ಪದುಮಂ ನಾಮ, ಸೂರಿಯರಂಸೇನ ಪುಪ್ಫತಿ।

    ‘‘Yathāpi padumaṃ nāma, sūriyaraṃsena pupphati;

    ತಥೇವಾಹಂ ಮಹಾವೀರ, ಬುದ್ಧರಂಸೇನ ಪುಪ್ಫಿತೋ॥

    Tathevāhaṃ mahāvīra, buddharaṃsena pupphito.

    ‘‘ಯಥಾ ಬಲಾಕಯೋನಿಮ್ಹಿ, ನ ವಿಜ್ಜತಿ ಪುಮೋ ಸದಾ।

    ‘‘Yathā balākayonimhi, na vijjati pumo sadā;

    ಮೇಘೇಸು ಗಜ್ಜಮಾನೇಸು, ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ತಾ ಸದಾ॥

    Meghesu gajjamānesu, gabbhaṃ gaṇhanti tā sadā.

    ‘‘ಚಿರಮ್ಪಿ ಗಬ್ಭಂ ಧಾರೇನ್ತಿ, ಯಾವ ಮೇಘೋ ನ ಗಜ್ಜತಿ।

    ‘‘Cirampi gabbhaṃ dhārenti, yāva megho na gajjati;

    ಭಾರತೋ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಯದಾ ಮೇಘೋ ಪವಸ್ಸತಿ॥

    Bhārato parimuccanti, yadā megho pavassati.

    ‘‘ಪದುಮುತ್ತರಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಧಮ್ಮಮೇಘೇನ ಗಜ್ಜತೋ।

    ‘‘Padumuttarabuddhassa, dhammameghena gajjato;

    ಸದ್ದೇನ ಧಮ್ಮಮೇಘಸ್ಸ, ಧಮ್ಮಗಬ್ಭಂ ಅಗಣ್ಹಹಂ॥

    Saddena dhammameghassa, dhammagabbhaṃ agaṇhahaṃ.

    ‘‘ಸತಸಹಸ್ಸುಪಾದಾಯ, ಪುಞ್ಞಗಬ್ಭಂ ಧರೇಮಹಂ।

    ‘‘Satasahassupādāya, puññagabbhaṃ dharemahaṃ;

    ನಪ್ಪಮುಚ್ಚಾಮಿ ಭಾರತೋ, ಧಮ್ಮಮೇಘೋ ನ ಗಜ್ಜತಿ॥

    Nappamuccāmi bhārato, dhammamegho na gajjati.

    ‘‘ಯದಾ ತುವಂ ಸಕ್ಯಮುನಿ, ರಮ್ಮೇ ಕಪಿಲವತ್ಥವೇ।

    ‘‘Yadā tuvaṃ sakyamuni, ramme kapilavatthave;

    ಗಜ್ಜಸಿ ಧಮ್ಮಮೇಘೇನ, ಭಾರತೋ ಪರಿಮುಚ್ಚಹಂ॥

    Gajjasi dhammameghena, bhārato parimuccahaṃ.

    ‘‘ಸುಞ್ಞತಂ ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ, ತಥಾಪ್ಪಣಿಹಿತಮ್ಪಿ ಚ।

    ‘‘Suññataṃ animittañca, tathāppaṇihitampi ca;

    ಚತುರೋ ಚ ಫಲೇ ಸಬ್ಬೇ, ಧಮ್ಮೇವಂ ವಿಜನಯಿಂ ಅಹಂ॥

    Caturo ca phale sabbe, dhammevaṃ vijanayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ಅಪರಿಮೇಯ್ಯುಪಾದಾಯ, ಪತ್ಥೇಮಿ ತವ ಸಾಸನಂ।

    ‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;

    ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಸನ್ತಿಪದಮನುತ್ತರಂ॥

    So me attho anuppatto, santipadamanuttaraṃ.

    ‘‘ವಿನಯೇ ಪಾರಮಿಂ ಪತ್ತೋ, ಯಥಾಪಿ ಪಾಠಿಕೋ ಇಸಿ।

    ‘‘Vinaye pāramiṃ patto, yathāpi pāṭhiko isi;

    ನ ಮೇ ಸಮಸಮೋ ಅತ್ಥಿ, ಧಾರೇಮಿ ಸಾಸನಂ ಅಹಂ॥

    Na me samasamo atthi, dhāremi sāsanaṃ ahaṃ.

    ‘‘ವಿನಯೇ ಖನ್ಧಕೇ ಚಾಪಿ, ತಿಕಚ್ಛೇದೇ ಚ ಪಞ್ಚಕೇ।

    ‘‘Vinaye khandhake cāpi, tikacchede ca pañcake;

    ಏತ್ಥ ಮೇ ವಿಮತಿ ನತ್ಥಿ, ಅಕ್ಖರೇ ಬ್ಯಞ್ಜನೇಪಿ ವಾ॥

    Ettha me vimati natthi, akkhare byañjanepi vā.

    ‘‘ನಿಗ್ಗಹೇ ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ಚ, ಠಾನಾಠಾನೇ ಚ ಕೋವಿದೋ।

    ‘‘Niggahe paṭikamme ca, ṭhānāṭhāne ca kovido;

    ಓಸಾರಣೇ ವುಟ್ಠಾಪನೇ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಾರಮಿಂ ಗತೋ॥

    Osāraṇe vuṭṭhāpane, sabbattha pāramiṃ gato.

    ‘‘ವಿನಯೇ ಖನ್ಧಕೇ ವಾಪಿ, ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪದಂ ಅಹಂ।

    ‘‘Vinaye khandhake vāpi, nikkhipitvā padaṃ ahaṃ;

    ಉಭತೋ ವಿನಿವೇಠೇತ್ವಾ, ರಸತೋ ಓಸರೇಯ್ಯಹಂ॥

    Ubhato viniveṭhetvā, rasato osareyyahaṃ.

    ‘‘ನಿರುತ್ತಿಯಾ ಸುಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಾನತ್ಥೇ ಚ ಕೋವಿದೋ।

    ‘‘Niruttiyā sukusalo, atthānatthe ca kovido;

    ಅನಞ್ಞಾತಂ ಮಯಾ ನತ್ಥಿ, ಏಕಗ್ಗೋ ಸತ್ಥು ಸಾಸನೇ॥

    Anaññātaṃ mayā natthi, ekaggo satthu sāsane.

    ‘‘ರೂಪದಕ್ಖೋ ಅಹಂ ಅಜ್ಜ, ಸಕ್ಯಪುತ್ತಸ್ಸ ಸಾಸನೇ।

    ‘‘Rūpadakkho ahaṃ ajja, sakyaputtassa sāsane;

    ಕಙ್ಖಂ ಸಬ್ಬಂ ವಿನೋದೇಮಿ, ಛಿನ್ದಾಮಿ ಸಬ್ಬಸಂಸಯಂ॥

    Kaṅkhaṃ sabbaṃ vinodemi, chindāmi sabbasaṃsayaṃ.

    ‘‘ಪದಂ ಅನುಪದಞ್ಚಾಪಿ, ಅಕ್ಖರಞ್ಚಾಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ।

    ‘‘Padaṃ anupadañcāpi, akkharañcāpi byañjanaṃ;

    ನಿದಾನೇ ಪರಿಯೋಸಾನೇ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಕೋವಿದೋ ಅಹಂ॥

    Nidāne pariyosāne, sabbattha kovido ahaṃ.

    ‘‘ಯಥಾಪಿ ರಾಜಾ ಬಲವಾ, ನಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಪರನ್ತಪೇ।

    ‘‘Yathāpi rājā balavā, niggaṇhitvā parantape;

    ವಿಜಿನಿತ್ವಾನ ಸಙ್ಗಾಮಂ, ನಗರಂ ತತ್ಥ ಮಾಪಯೇ॥

    Vijinitvāna saṅgāmaṃ, nagaraṃ tattha māpaye.

    ‘‘ಪಾಕಾರಂ ಪರಿಖಞ್ಚಾಪಿ, ಏಸಿಕಂ ದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಂ।

    ‘‘Pākāraṃ parikhañcāpi, esikaṃ dvārakoṭṭhakaṃ;

    ಅಟ್ಟಾಲಕೇ ಚ ವಿವಿಧೇ, ಕಾರಯೇ ನಗರೇ ಬಹೂ॥

    Aṭṭālake ca vividhe, kāraye nagare bahū.

    ‘‘ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಚಚ್ಚರಞ್ಚ, ಸುವಿಭತ್ತನ್ತರಾಪಣಂ।

    ‘‘Siṅghāṭakaṃ caccarañca, suvibhattantarāpaṇaṃ;

    ಕಾರಯೇಯ್ಯ ಸಭಂ ತತ್ಥ, ಅತ್ಥಾನತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯಂ॥

    Kārayeyya sabhaṃ tattha, atthānatthavinicchayaṃ.

    ‘‘ನಿಗ್ಘಾತತ್ಥಂ ಅಮಿತ್ತಾನಂ, ಛಿದ್ದಾಛಿದ್ದಞ್ಚ ಜಾನಿತುಂ।

    ‘‘Nigghātatthaṃ amittānaṃ, chiddāchiddañca jānituṃ;

    ಬಲಕಾಯಸ್ಸ ರಕ್ಖಾಯ, ಸೇನಾಪಚ್ಚಂ ಠಪೇತಿ ಸೋ॥

    Balakāyassa rakkhāya, senāpaccaṃ ṭhapeti so.

    ‘‘ಆರಕ್ಖತ್ಥಾಯ ಭಣ್ಡಸ್ಸ, ನಿಧಾನಕುಸಲಂ ನರಂ।

    ‘‘Ārakkhatthāya bhaṇḍassa, nidhānakusalaṃ naraṃ;

    ಮಾ ಮೇ ಭಣ್ಡಂ ವಿನಸ್ಸೀತಿ, ಭಣ್ಡರಕ್ಖಂ ಠಪೇತಿ ಸೋ॥

    Mā me bhaṇḍaṃ vinassīti, bhaṇḍarakkhaṃ ṭhapeti so.

    ‘‘ಮಮತ್ತೋ ಹೋತಿ ಯೋ ರಞ್ಞೋ, ವುದ್ಧಿಂ ಯಸ್ಸ ಚ ಇಚ್ಛತಿ।

    ‘‘Mamatto hoti yo rañño, vuddhiṃ yassa ca icchati;

    ತಸ್ಸಾಧಿಕರಣಂ ದೇತಿ, ಮಿತ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತುಂ॥

    Tassādhikaraṇaṃ deti, mittassa paṭipajjituṃ.

    ‘‘ಉಪ್ಪಾತೇಸು ನಿಮಿತ್ತೇಸು, ಲಕ್ಖಣೇಸು ಚ ಕೋವಿದಂ।

    ‘‘Uppātesu nimittesu, lakkhaṇesu ca kovidaṃ;

    ಅಜ್ಝಾಯಕಂ ಮನ್ತಧರಂ, ಪೋರೋಹಿಚ್ಚೇ ಠಪೇತಿ ಸೋ॥

    Ajjhāyakaṃ mantadharaṃ, porohicce ṭhapeti so.

    ‘‘ಏತೇಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಖತ್ತಿಯೋತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ।

    ‘‘Etehaṅgehi sampanno, khattiyoti pavuccati;

    ಸದಾ ರಕ್ಖನ್ತಿ ರಾಜಾನಂ, ಚಕ್ಕವಾಕೋವ ದುಕ್ಖಿತಂ॥

    Sadā rakkhanti rājānaṃ, cakkavākova dukkhitaṃ.

    ‘‘ತಥೇವ ತ್ವಂ ಮಹಾವೀರ, ಹತಾಮಿತ್ತೋವ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Tatheva tvaṃ mahāvīra, hatāmittova khattiyo;

    ಸದೇವಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ, ಧಮ್ಮರಾಜಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ॥

    Sadevakassa lokassa, dhammarājāti vuccati.

    ‘‘ತಿತ್ಥಿಯೇ ನಿಹನಿತ್ವಾನ, ಮಾರಞ್ಚಾಪಿ ಸಸೇನಕಂ।

    ‘‘Titthiye nihanitvāna, mārañcāpi sasenakaṃ;

    ತಮನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮಿತ್ವಾ, ಧಮ್ಮನಗರಂ ಅಮಾಪಯಿ॥

    Tamandhakāraṃ vidhamitvā, dhammanagaraṃ amāpayi.

    ‘‘ಸೀಲಂ ಪಾಕಾರಕಂ ತತ್ಥ, ಞಾಣಂ ತೇ ದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಂ।

    ‘‘Sīlaṃ pākārakaṃ tattha, ñāṇaṃ te dvārakoṭṭhakaṃ;

    ಸದ್ಧಾ ತೇ ಏಸಿಕಾ ವೀರ, ದ್ವಾರಪಾಲೋ ಚ ಸಂವರೋ॥

    Saddhā te esikā vīra, dvārapālo ca saṃvaro.

    ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಮಟ್ಟಾಲಂ, ಪಞ್ಞಾ ತೇ ಚಚ್ಚರಂ ಮುನೇ।

    ‘‘Satipaṭṭhānamaṭṭālaṃ, paññā te caccaraṃ mune;

    ಇದ್ಧಿಪಾದಞ್ಚ ಸಿಙ್ಘಾಟಂ, ಧಮ್ಮವೀಥಿ ಸುಮಾಪಿತಾ॥

    Iddhipādañca siṅghāṭaṃ, dhammavīthi sumāpitā.

    ‘‘ಸುತ್ತನ್ತಂ ಅಭಿಧಮ್ಮಞ್ಚ, ವಿನಯಞ್ಚಾಪಿ ಕೇವಲಂ।

    ‘‘Suttantaṃ abhidhammañca, vinayañcāpi kevalaṃ;

    ನವಙ್ಗಂ ಬುದ್ಧವಚನಂ, ಏಸಾ ಧಮ್ಮಸಭಾ ತವ॥

    Navaṅgaṃ buddhavacanaṃ, esā dhammasabhā tava.

    ‘‘ಸುಞ್ಞತಂ ಅನಿಮಿತ್ತಞ್ಚ, ವಿಹಾರಞ್ಚಪ್ಪಣೀಹಿತಂ।

    ‘‘Suññataṃ animittañca, vihārañcappaṇīhitaṃ;

    ಆನೇಞ್ಜಞ್ಚ ನಿರೋಧೋ ಚ, ಏಸಾ ಧಮ್ಮಕುಟೀ ತವ॥

    Āneñjañca nirodho ca, esā dhammakuṭī tava.

    ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ಅಗ್ಗೋ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಪಟಿಭಾನೇ ಚ ಕೋವಿದೋ।

    ‘‘Paññāya aggo nikkhitto, paṭibhāne ca kovido;

    ಸಾರಿಪುತ್ತೋತಿ ನಾಮೇನ, ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತೀ ತವ॥

    Sāriputtoti nāmena, dhammasenāpatī tava.

    ‘‘ಚುತೂಪಪಾತಕುಸಲೋ , ಇದ್ಧಿಯಾ ಪಾರಮಿಂ ಗತೋ।

    ‘‘Cutūpapātakusalo , iddhiyā pāramiṃ gato;

    ಕೋಲಿತೋ ನಾಮ ನಾಮೇನ, ಪೋರೋಹಿಚ್ಚೋ ತವಂ ಮುನೇ॥

    Kolito nāma nāmena, porohicco tavaṃ mune.

    ‘‘ಪೋರಾಣಕವಂಸಧರೋ, ಉಗ್ಗತೇಜೋ ದುರಾಸದೋ।

    ‘‘Porāṇakavaṃsadharo, uggatejo durāsado;

    ಧುತವಾದೀಗುಣೇನಗ್ಗೋ, ಅಕ್ಖದಸ್ಸೋ ತವಂ ಮುನೇ॥

    Dhutavādīguṇenaggo, akkhadasso tavaṃ mune.

    ‘‘ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಧಮ್ಮಧರೋ, ಸಬ್ಬಪಾಠೀ ಚ ಸಾಸನೇ।

    ‘‘Bahussuto dhammadharo, sabbapāṭhī ca sāsane;

    ಆನನ್ದೋ ನಾಮ ನಾಮೇನ, ಧಮ್ಮಾರಕ್ಖೋ ತವಂ ಮುನೇ॥

    Ānando nāma nāmena, dhammārakkho tavaṃ mune.

    ‘‘ಏತೇ ಸಬ್ಬೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ, ಪಮೇಸಿ ಭಗವಾ ಮಮಂ।

    ‘‘Ete sabbe atikkamma, pamesi bhagavā mamaṃ;

    ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಮೇ ಪಾದಾಸಿ, ವಿನಯೇ ವಿಞ್ಞುದೇಸಿತಂ॥

    Vinicchayaṃ me pādāsi, vinaye viññudesitaṃ.

    ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿನಯೇ ಪಞ್ಹಂ, ಪುಚ್ಛತಿ ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ।

    ‘‘Yo koci vinaye pañhaṃ, pucchati buddhasāvako;

    ತತ್ಥ ಮೇ ಚಿನ್ತನಾ ನತ್ಥಿ, ತಞ್ಞೇವತ್ಥಂ ಕಥೇಮಹಂ॥

    Tattha me cintanā natthi, taññevatthaṃ kathemahaṃ.

    ‘‘ಯಾವತಾ ಬುದ್ಧಖೇತ್ತಮ್ಹಿ, ಠಪೇತ್ವಾ ತಂ ಮಹಾಮುನಿ।

    ‘‘Yāvatā buddhakhettamhi, ṭhapetvā taṃ mahāmuni;

    ವಿನಯೇ ಮಾದಿಸೋ ನತ್ಥಿ, ಕುತೋ ಭಿಯ್ಯೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Vinaye mādiso natthi, kuto bhiyyo bhavissati.

    ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಏವಂ ಗಜ್ಜತಿ ಗೋತಮೋ।

    ‘‘Bhikkhusaṅghe nisīditvā, evaṃ gajjati gotamo;

    ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಸಮೋ ನತ್ಥಿ, ವಿನಯೇ ಖನ್ಧಕೇಸು ಚ॥

    Upālissa samo natthi, vinaye khandhakesu ca.

    ‘‘ಯಾವತಾ ಬುದ್ಧಭಣಿತಂ, ನವಙ್ಗಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ।

    ‘‘Yāvatā buddhabhaṇitaṃ, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;

    ವಿನಯೋಗಧಂ ತಂ ಸಬ್ಬಂ, ವಿನಯಮೂಲಪಸ್ಸಿನೋ॥

    Vinayogadhaṃ taṃ sabbaṃ, vinayamūlapassino.

    ‘‘ಮಮ ಕಮ್ಮಂ ಸರಿತ್ವಾನ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುಙ್ಗವೋ।

    ‘‘Mama kammaṃ saritvāna, gotamo sakyapuṅgavo;

    ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಏತದಗ್ಗೇ ಠಪೇಸಿ ಮಂ॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.

    ‘‘ಸತಸಹಸ್ಸುಪಾದಾಯ, ಇಮಂ ಠಾನಂ ಅಪತ್ಥಯಿಂ।

    ‘‘Satasahassupādāya, imaṃ ṭhānaṃ apatthayiṃ;

    ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ವಿನಯೇ ಪಾರಮಿಂ ಗತೋ॥

    So me attho anuppatto, vinaye pāramiṃ gato.

    ‘‘ಸಕ್ಯಾನಂ ನನ್ದಿಜನನೋ, ಕಪ್ಪಕೋ ಆಸಹಂ ಪುರೇ।

    ‘‘Sakyānaṃ nandijanano, kappako āsahaṃ pure;

    ವಿಜಹಿತ್ವಾನ ತಂ ಜಾತಿಂ, ಪುತ್ತೋ ಜಾತೋ ಮಹೇಸಿನೋ॥

    Vijahitvāna taṃ jātiṃ, putto jāto mahesino.

    ‘‘ಇತೋ ದುತಿಯಕೇ ಕಪ್ಪೇ, ಅಞ್ಜಸೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Ito dutiyake kappe, añjaso nāma khattiyo;

    ಅನನ್ತತೇಜೋ ಅಮಿತಯಸೋ, ಭೂಮಿಪಾಲೋ ಮಹದ್ಧನೋ॥

    Anantatejo amitayaso, bhūmipālo mahaddhano.

    ‘‘ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಅಹಂ ಪುತ್ತೋ, ಚನ್ದನೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Tassa rañño ahaṃ putto, candano nāma khattiyo;

    ಜಾತಿಮದೇನುಪತ್ಥದ್ಧೋ, ಯಸಭೋಗಮದೇನ ಚ॥

    Jātimadenupatthaddho, yasabhogamadena ca.

    ‘‘ನಾಗಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ।

    ‘‘Nāgasatasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;

    ತಿಧಾಪಭಿನ್ನಾ ಮಾತಙ್ಗಾ, ಪರಿವಾರೇನ್ತಿ ಮಂ ಸದಾ॥

    Tidhāpabhinnā mātaṅgā, parivārenti maṃ sadā.

    ‘‘ಸಬಲೇಹಿ ಪರೇತೋಹಂ, ಉಯ್ಯಾನಂ ಗನ್ತುಕಾಮಕೋ।

    ‘‘Sabalehi paretohaṃ, uyyānaṃ gantukāmako;

    ಆರುಯ್ಹ ಸಿರಿಕಂ ನಾಗಂ, ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿಂ ತದಾ॥

    Āruyha sirikaṃ nāgaṃ, nagarā nikkhamiṃ tadā.

    ‘‘ಚರಣೇನ ಚ ಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಸುಸಂವುತೋ।

    ‘‘Caraṇena ca sampanno, guttadvāro susaṃvuto;

    ದೇವಲೋ ನಾಮ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಆಗಚ್ಛಿ ಪುರತೋ ಮಮ॥

    Devalo nāma sambuddho, āgacchi purato mama.

    ‘‘ಪೇಸೇತ್ವಾ ಸಿರಿಕಂ ನಾಗಂ, ಬುದ್ಧಂ ಆಸಾದಯಿಂ ತದಾ।

    ‘‘Pesetvā sirikaṃ nāgaṃ, buddhaṃ āsādayiṃ tadā;

    ತತೋ ಸಞ್ಜಾತಕೋಪೋ ಸೋ, ನಾಗೋ ನುದ್ಧರತೇ ಪದಂ॥

    Tato sañjātakopo so, nāgo nuddharate padaṃ.

    ‘‘ನಾಗಂ ರುಣ್ಣಮನಂ ದಿಸ್ವಾ, ಬುದ್ಧೇ ಕೋಧಂ ಅಕಾಸಹಂ।

    ‘‘Nāgaṃ ruṇṇamanaṃ disvā, buddhe kodhaṃ akāsahaṃ;

    ವಿಹೇಸಯಿತ್ವಾ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಉಯ್ಯಾನಂ ಅಗಮಾಸಹಂ॥

    Vihesayitvā sambuddhaṃ, uyyānaṃ agamāsahaṃ.

    ‘‘ಸಾತಂ ತತ್ಥ ನ ವಿನ್ದಾಮಿ, ಸಿರೋ ಪಜ್ಜಲಿತೋ ಯಥಾ।

    ‘‘Sātaṃ tattha na vindāmi, siro pajjalito yathā;

    ಪರಿಳಾಹೇನ ಡಯ್ಹಾಮಿ, ಮಚ್ಛೋವ ಬಳಿಸಾದಕೋ॥

    Pariḷāhena ḍayhāmi, macchova baḷisādako.

    ‘‘ಸಸಾಗರನ್ತಾ ಪಥವೀ, ಆದಿತ್ತಾ ವಿಯ ಹೋತಿ ಮೇ।

    ‘‘Sasāgarantā pathavī, ādittā viya hoti me;

    ಪಿತು ಸನ್ತಿಕುಪಾಗಮ್ಮ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿಂ॥

    Pitu santikupāgamma, idaṃ vacanamabraviṃ.

    ‘‘ಆಸೀವಿಸಂವ ಕುಪಿತಂ, ಅಗ್ಗಿಕ್ಖನ್ಧಂವ ಆಗತಂ।

    ‘‘Āsīvisaṃva kupitaṃ, aggikkhandhaṃva āgataṃ;

    ಮತ್ತಂವ ಕುಞ್ಜರಂ ದನ್ತಿಂ, ಯಂ ಸಯಮ್ಭುಮಸಾದಯಿಂ॥

    Mattaṃva kuñjaraṃ dantiṃ, yaṃ sayambhumasādayiṃ.

    ‘‘ಆಸಾದಿತೋ ಮಯಾ ಬುದ್ಧೋ, ಘೋರೋ ಉಗ್ಗತಪೋ ಜಿನೋ।

    ‘‘Āsādito mayā buddho, ghoro uggatapo jino;

    ಪುರಾ ಸಬ್ಬೇ ವಿನಸ್ಸಾಮ, ಖಮಾಪೇಸ್ಸಾಮ ತಂ ಮುನಿಂ॥

    Purā sabbe vinassāma, khamāpessāma taṃ muniṃ.

    ‘‘ನೋ ಚೇ ತಂ ನಿಜ್ಝಾಪೇಸ್ಸಾಮ, ಅತ್ತದನ್ತಂ ಸಮಾಹಿತಂ।

    ‘‘No ce taṃ nijjhāpessāma, attadantaṃ samāhitaṃ;

    ಓರೇನ ಸತ್ತದಿವಸಾ, ರಟ್ಠಂ ಮೇ ವಿಧಮಿಸ್ಸತಿ॥

    Orena sattadivasā, raṭṭhaṃ me vidhamissati.

    ‘‘ಸುಮೇಖಲೋ ಕೋಸಿಯೋ ಚ, ಸಿಗ್ಗವೋ ಚಾಪಿ ಸತ್ತಕೋ।

    ‘‘Sumekhalo kosiyo ca, siggavo cāpi sattako;

    ಆಸಾದಯಿತ್ವಾ ಇಸಯೋ, ದುಗ್ಗತಾ ತೇ ಸರಟ್ಠಕಾ॥

    Āsādayitvā isayo, duggatā te saraṭṭhakā.

    ‘‘ಯದಾ ಕುಪ್ಪನ್ತಿ ಇಸಯೋ, ಸಞ್ಞತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನೋ।

    ‘‘Yadā kuppanti isayo, saññatā brahmacārino;

    ಸದೇವಕಂ ವಿನಾಸೇನ್ತಿ, ಸಸಾಗರಂ ಸಪಬ್ಬತಂ॥

    Sadevakaṃ vināsenti, sasāgaraṃ sapabbataṃ.

    ‘‘ತಿಯೋಜನಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಪುರಿಸೇ ಸನ್ನಿಪಾತಯಿಂ।

    ‘‘Tiyojanasahassamhi, purise sannipātayiṃ;

    ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸನತ್ಥಾಯ, ಸಯಮ್ಭುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂ॥

    Accayaṃ desanatthāya, sayambhuṃ upasaṅkamiṃ.

    ‘‘ಅಲ್ಲವತ್ಥಾ ಅಲ್ಲಸಿರಾ, ಸಬ್ಬೇವ ಪಞ್ಜಲೀಕತಾ।

    ‘‘Allavatthā allasirā, sabbeva pañjalīkatā;

    ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಾದೇ ನಿಪತಿತ್ವಾ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವುಂ॥

    Buddhassa pāde nipatitvā, idaṃ vacanamabravuṃ.

    ‘‘ಖಮಸ್ಸು ತ್ವಂ ಮಹಾವೀರ, ಅಭಿಯಾಚತಿ ತಂ ಜನೋ।

    ‘‘Khamassu tvaṃ mahāvīra, abhiyācati taṃ jano;

    ಪರಿಳಾಹಂ ವಿನೋದೇಹಿ, ಮಾ ನೋ ರಟ್ಠಂ ವಿನಾಸಯ॥

    Pariḷāhaṃ vinodehi, mā no raṭṭhaṃ vināsaya.

    ‘‘ಸದೇವಮಾನುಸಾ ಸಬ್ಬೇ, ಸದಾನವಾ ಸರಕ್ಖಸಾ।

    ‘‘Sadevamānusā sabbe, sadānavā sarakkhasā;

    ಅಯೋಮಯೇನ ಕೂಟೇನ, ಸಿರಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯು ಮೇ ಸದಾ॥

    Ayomayena kūṭena, siraṃ bhindeyyu me sadā.

    ‘‘ದಕೇ ಅಗ್ಗಿ ನ ಸಣ್ಠಾತಿ, ಬೀಜಂ ಸೇಲೇ ನ ರೂಹತಿ।

    ‘‘Dake aggi na saṇṭhāti, bījaṃ sele na rūhati;

    ಅಗದೇ ಕಿಮಿ ನ ಸಣ್ಠಾತಿ, ಕೋಪೋ ಬುದ್ಧೇ ನ ಜಾಯತಿ॥

    Agade kimi na saṇṭhāti, kopo buddhe na jāyati.

    ‘‘ಯಥಾ ಚ ಭೂಮಿ ಅಚಲಾ, ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ಚ ಸಾಗರೋ।

    ‘‘Yathā ca bhūmi acalā, appameyyo ca sāgaro;

    ಅನನ್ತಕೋ ಚ ಆಕಾಸೋ, ಏವಂ ಬುದ್ಧಾ ಅಖೋಭಿಯಾ॥

    Anantako ca ākāso, evaṃ buddhā akhobhiyā.

    ‘‘ಸದಾ ಖನ್ತಾ ಮಹಾವೀರಾ, ಖಮಿತಾ ಚ ತಪಸ್ಸಿನೋ।

    ‘‘Sadā khantā mahāvīrā, khamitā ca tapassino;

    ಖನ್ತಾನಂ ಖಮಿತಾನಞ್ಚ, ಗಮನಂ ತಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ॥

    Khantānaṃ khamitānañca, gamanaṃ taṃ na vijjati.

    ‘‘ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಪರಿಳಾಹಂ ವಿನೋದಯಂ।

    ‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, pariḷāhaṃ vinodayaṃ;

    ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಪುರತೋ, ನಭಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಮೀ ತದಾ॥

    Mahājanassa purato, nabhaṃ abbhuggamī tadā.

    ‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನಹಂ ವೀರ, ಹೀನತ್ತಂ ಅಜ್ಝುಪಾಗತೋ।

    ‘‘Tena kammenahaṃ vīra, hīnattaṃ ajjhupāgato;

    ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ತಂ ಜಾತಿಂ, ಪಾವಿಸಿಂ ಅಭಯಂ ಪುರಂ॥

    Samatikkamma taṃ jātiṃ, pāvisiṃ abhayaṃ puraṃ.

    ‘‘ತದಾಪಿ ಮಂ ಮಹಾವೀರ, ಡಯ್ಹಮಾನಂ ಸುಸಣ್ಠಿತಂ।

    ‘‘Tadāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ susaṇṭhitaṃ;

    ಪರಿಳಾಹಂ ವಿನೋದೇಸಿ, ಸಯಮ್ಭುಞ್ಚ ಖಮಾಪಯಿಂ॥

    Pariḷāhaṃ vinodesi, sayambhuñca khamāpayiṃ.

    ‘‘ಅಜ್ಜಾಪಿ ಮಂ ಮಹಾವೀರ, ಡಯ್ಹಮಾನಂ ತಿಹಗ್ಗಿಭಿ।

    ‘‘Ajjāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ tihaggibhi;

    ನಿಬ್ಬಾಪೇಸಿ ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ, ಸೀತಿಭಾವಞ್ಚ ಪಾಪಯಿಂ॥

    Nibbāpesi tayo aggī, sītibhāvañca pāpayiṃ.

    ‘‘ಯೇಸಂ ಸೋತಾವಧಾನತ್ಥಿ, ಸುಣಾಥ ಮಮ ಭಾಸತೋ।

    ‘‘Yesaṃ sotāvadhānatthi, suṇātha mama bhāsato;

    ಅತ್ಥಂ ತುಯ್ಹಂ ಪವಕ್ಖಾಮಿ, ಯಥಾ ದಿಟ್ಠಂ ಪದಂ ಮಮ॥

    Atthaṃ tuyhaṃ pavakkhāmi, yathā diṭṭhaṃ padaṃ mama.

    ‘‘ಸಯಮ್ಭುಂ ತಂ ವಿಮಾನೇತ್ವಾ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಹಿತಂ।

    ‘‘Sayambhuṃ taṃ vimānetvā, santacittaṃ samāhitaṃ;

    ತೇನ ಕಮ್ಮೇನಹಂ ಅಜ್ಜ, ಜಾತೋಮ್ಹಿ ನೀಚಯೋನಿಯಂ॥

    Tena kammenahaṃ ajja, jātomhi nīcayoniyaṃ.

    ‘‘ಮಾ ವೋ ಖಣಂ ವಿರಾಧೇಥ, ಖಣಾತೀತಾ ಹಿ ಸೋಚರೇ।

    ‘‘Mā vo khaṇaṃ virādhetha, khaṇātītā hi socare;

    ಸದತ್ಥೇ ವಾಯಮೇಯ್ಯಾಥ, ಖಣೋ ವೋ ಪಟಿಪಾದಿತೋ॥

    Sadatthe vāyameyyātha, khaṇo vo paṭipādito.

    ‘‘ಏಕಚ್ಚಾನಞ್ಚ ವಮನಂ, ಏಕಚ್ಚಾನಂ ವಿರೇಚನಂ।

    ‘‘Ekaccānañca vamanaṃ, ekaccānaṃ virecanaṃ;

    ವಿಸಂ ಹಲಾಹಲಂ ಏಕೇ, ಏಕಚ್ಚಾನಞ್ಚ ಓಸಧಂ॥

    Visaṃ halāhalaṃ eke, ekaccānañca osadhaṃ.

    ‘‘ವಮನಂ ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ, ಫಲಟ್ಠಾನಂ ವಿರೇಚನಂ।

    ‘‘Vamanaṃ paṭipannānaṃ, phalaṭṭhānaṃ virecanaṃ;

    ಓಸಧಂ ಫಲಲಾಭೀನಂ, ಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತಂ ಗವೇಸಿನಂ॥

    Osadhaṃ phalalābhīnaṃ, puññakkhettaṃ gavesinaṃ.

    ‘‘ಸಾಸನೇನ ವಿರುದ್ಧಾನಂ, ವಿಸಂ ಹಲಾಹಲಂ ಯಥಾ।

    ‘‘Sāsanena viruddhānaṃ, visaṃ halāhalaṃ yathā;

    ಆಸೀವಿಸೋ ದಿಟ್ಠವಿಸೋ, ಏವಂ ಝಾಪೇತಿ ತಂ ನರಂ॥

    Āsīviso diṭṭhaviso, evaṃ jhāpeti taṃ naraṃ.

    ‘‘ಸಕಿಂ ಪೀತಂ ಹಲಾಹಲಂ, ಉಪರುನ್ಧತಿ ಜೀವಿತಂ।

    ‘‘Sakiṃ pītaṃ halāhalaṃ, uparundhati jīvitaṃ;

    ಸಾಸನೇನ ವಿರುಜ್ಝಿತ್ವಾ, ಕಪ್ಪಕೋಟಿಮ್ಹಿ ಡಯ್ಹತಿ॥

    Sāsanena virujjhitvā, kappakoṭimhi ḍayhati.

    ‘‘ಖನ್ತಿಯಾ ಅವಿಹಿಂಸಾಯ, ಮೇತ್ತಚಿತ್ತವತಾಯ ಚ।

    ‘‘Khantiyā avihiṃsāya, mettacittavatāya ca;

    ಸದೇವಕಂ ಸೋ ತಾರೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಅವಿರಾಧಿಯಾ॥

    Sadevakaṃ so tāreti, tasmā te avirādhiyā.

    ‘‘ಲಾಭಾಲಾಭೇ ನ ಸಜ್ಜನ್ತಿ, ಸಮ್ಮಾನನವಿಮಾನನೇ।

    ‘‘Lābhālābhe na sajjanti, sammānanavimānane;

    ಪಥವೀಸದಿಸಾ ಬುದ್ಧಾ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ನ ವಿರಾಧಿಯಾ॥

    Pathavīsadisā buddhā, tasmā te na virādhiyā.

    ‘‘ದೇವದತ್ತೇ ಚ ವಧಕೇ, ಚೋರೇ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲಕೇ।

    ‘‘Devadatte ca vadhake, core aṅgulimālake;

    ರಾಹುಲೇ ಧನಪಾಲೇ ಚ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮಕೋ ಮುನಿ॥

    Rāhule dhanapāle ca, sabbesaṃ samako muni.

    ‘‘ಏತೇಸಂ ಪಟಿಘೋ ನತ್ಥಿ, ರಾಗೋಮೇಸಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ।

    ‘‘Etesaṃ paṭigho natthi, rāgomesaṃ na vijjati;

    ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮಕೋ ಬುದ್ಧೋ, ವಧಕಸ್ಸೋರಸಸ್ಸ ಚ॥

    Sabbesaṃ samako buddho, vadhakassorasassa ca.

    ‘‘ಪನ್ಥೇ ದಿಸ್ವಾನ ಕಾಸಾವಂ, ಛಡ್ಡಿತಂ ಮೀಳ್ಹಮಕ್ಖಿತಂ।

    ‘‘Panthe disvāna kāsāvaṃ, chaḍḍitaṃ mīḷhamakkhitaṃ;

    ಸಿರಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಕತ್ವಾ, ವನ್ದಿತಬ್ಬಂ ಇಸಿದ್ಧಜಂ॥

    Sirasmiṃ añjaliṃ katvā, vanditabbaṃ isiddhajaṃ.

    ‘‘ಅಬ್ಭತೀತಾ ಚ ಯೇ ಬುದ್ಧಾ, ವತ್ತಮಾನಾ ಅನಾಗತಾ।

    ‘‘Abbhatītā ca ye buddhā, vattamānā anāgatā;

    ಧಜೇನಾನೇನ ಸುಜ್ಝನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏತೇ ನಮಸ್ಸಿಯಾ॥

    Dhajenānena sujjhanti, tasmā ete namassiyā.

    ‘‘ಸತ್ಥುಕಪ್ಪಂ ಸುವಿನಯಂ, ಧಾರೇಮಿ ಹದಯೇನಹಂ।

    ‘‘Satthukappaṃ suvinayaṃ, dhāremi hadayenahaṃ;

    ನಮಸ್ಸಮಾನೋ ವಿನಯಂ, ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಿ ಸಬ್ಬದಾ॥

    Namassamāno vinayaṃ, viharissāmi sabbadā.

    ‘‘ವಿನಯೋ ಆಸಯೋ ಮಯ್ಹಂ, ವಿನಯೋ ಠಾನಚಙ್ಕಮಂ।

    ‘‘Vinayo āsayo mayhaṃ, vinayo ṭhānacaṅkamaṃ;

    ಕಪ್ಪೇಮಿ ವಿನಯೇ ವಾಸಂ, ವಿನಯೋ ಮಮ ಗೋಚರೋ॥

    Kappemi vinaye vāsaṃ, vinayo mama gocaro.

    ‘‘ವಿನಯೇ ಪಾರಮಿಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಮಥೇ ಚಾಪಿ ಕೋವಿದೋ।

    ‘‘Vinaye pāramippatto, samathe cāpi kovido;

    ಉಪಾಲಿ ತಂ ಮಹಾವೀರ, ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ ಸತ್ಥುನೋ॥

    Upāli taṃ mahāvīra, pāde vandati satthuno.

    ‘‘ಸೋ ಅಹಂ ವಿಚರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗಾಮಾ ಗಾಮಂ ಪುರಾ ಪುರಂ।

    ‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;

    ನಮಸ್ಸಮಾನೋ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚ ಸುಧಮ್ಮತಂ॥

    Namassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammataṃ.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ತತ್ಥ ಹಿ ನಂ ಸತ್ಥಾ ಸಯಮೇವ ಸಕಲಂ ವಿನಯಪಿಟಕಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಸಿ। ಸೋ ಅಪರಭಾಗೇ ಭಾರುಕಚ್ಛಕವತ್ಥುಂ (ಪಾರಾ॰ ೭೮) ಅಜ್ಜುಕವತ್ಥುಂ (ಪಾರಾ॰ ೧೫೮) ಕುಮಾರಕಸ್ಸಪವತ್ಥುನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ವತ್ಥೂನಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಿ। ಸತ್ಥಾ ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ವಿನಿಚ್ಛಿತೇ ಸಾಧುಕಾರಂ ದತ್ವಾ ತಯೋಪಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಥೇರಂ ವಿನಯಧರಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇಸಿ। ಸೋ ಅಪರಭಾಗೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಸಮಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಓವದನ್ತೋ –

    Tattha hi naṃ satthā sayameva sakalaṃ vinayapiṭakaṃ uggaṇhāpesi. So aparabhāge bhārukacchakavatthuṃ (pārā. 78) ajjukavatthuṃ (pārā. 158) kumārakassapavatthunti imāni tīṇi vatthūni vinicchayi. Satthā ekekasmiṃ vinicchite sādhukāraṃ datvā tayopi vinicchaye aṭṭhuppattiṃ katvā theraṃ vinayadharānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi. So aparabhāge ekasmiṃ uposathadivase pātimokkhuddesasamaye bhikkhū ovadanto –

    ೨೪೯.

    249.

    ‘‘ಸದ್ಧಾಯ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ನವಪಬ್ಬಜಿತೋ ನವೋ।

    ‘‘Saddhāya abhinikkhamma, navapabbajito navo;

    ಮಿತ್ತೇ ಭಜೇಯ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣೇ, ಸುದ್ಧಾಜೀವೇ ಅತನ್ದಿತೇ॥

    Mitte bhajeyya kalyāṇe, suddhājīve atandite.

    ೨೫೦.

    250.

    ‘‘ಸದ್ಧಾಯ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ನವಪಬ್ಬಜಿತೋ ನವೋ।

    ‘‘Saddhāya abhinikkhamma, navapabbajito navo;

    ಸಙ್ಘಸ್ಮಿಂ ವಿಹರಂ ಭಿಕ್ಖು, ಸಿಕ್ಖೇಥ ವಿನಯಂ ಬುಧೋ॥

    Saṅghasmiṃ viharaṃ bhikkhu, sikkhetha vinayaṃ budho.

    ೨೫೧.

    251.

    ‘‘ಸದ್ಧಾಯ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ನವಪಬ್ಬಜಿತೋ ನವೋ।

    ‘‘Saddhāya abhinikkhamma, navapabbajito navo;

    ಕಪ್ಪಾಕಪ್ಪೇಸು ಕುಸಲೋ, ಚರೇಯ್ಯ ಅಪುರಕ್ಖತೋ’’ತಿ॥ – ತಿಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Kappākappesu kusalo, careyya apurakkhato’’ti. – tisso gāthā abhāsi;

    ತತ್ಥ ಸದ್ಧಾಯಾತಿ ಸದ್ಧಾನಿಮಿತ್ತಂ, ನ ಜೀವಿಕತ್ಥನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸದ್ಧಾಯಾತಿ ವಾ ಕಮ್ಮಫಲಾನಿ ರತನತ್ತಯಗುಣಞ್ಚ ಸದ್ದಹಿತ್ವಾ। ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮಾತಿ ಘರಾವಾಸತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ। ನವಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ನವೋ ಹುತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಪಠಮವಯೇ ಏವ ಪಬ್ಬಜಿತೋ। ನವೋತಿ ಸಾಸನೇ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಅಭಿನವೋ ದಹರೋ। ಮಿತ್ತೇ ಭಜೇಯ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣೇ ಸುದ್ಧಾಜೀವೇ ಅತನ್ದಿತೇತಿ ‘‘ಪಿಯೋ ಗರು ಭಾವನೀಯೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಅ॰ ನಿ॰ ೭.೩೭) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೇ, ಮಿಚ್ಛಾಜೀವವಿವಜ್ಜನೇನ ಸುದ್ಧಾಜೀವೇ , ಆರದ್ಧವೀರಿಯತಾಯ ಅತನ್ದಿತೇ ಭಜೇಯ್ಯ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ, ತೇಸಂ ಓವಾದಾನುಸಾಸನೀಪಟಿಗ್ಗಹಣವಸೇನ ಸೇವೇಯ್ಯ। ಸಙ್ಘಸ್ಮಿಂ ವಿಹರನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇ ಭಿಕ್ಖುಸಮೂಹೇ ವತ್ತಪಟಿವತ್ತಪೂರಣವಸೇನ ವಿಹರನ್ತೋ। ಸಿಕ್ಖೇಥ ವಿನಯಂ ಬುಧೋತಿ ಬೋಧಞಾಣತಾಸುಕುಸಲೋ ಹುತ್ವಾ ವಿನಯಪರಿಯತ್ತಿಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ವಿನಯೋ ಹಿ ಸಾಸನಸ್ಸ ಆಯು, ತಸ್ಮಿಂ ಠಿತೇ ಸಾಸನಂ ಠಿತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ ಚ ಪಠನ್ತಿ, ಸೋ ಏವತ್ಥೋ। ಕಪ್ಪಾಕಪ್ಪೇಸೂತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಸು ಕುಸಲೋ ಸುತ್ತವಸೇನ ಸುತ್ತಾನುಲೋಮವಸೇನ ಚ ನಿಪುಣೋ ಛೇಕೋ। ಅಪುರಕ್ಖತೋತಿ ನ ಪುರಕ್ಖತೋ ತಣ್ಹಾದೀಹಿ ಕುತೋಚಿ ಪುರೇಕ್ಖಾರಂ ಅಪಚ್ಚಾಸೀಸನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ।

    Tattha saddhāyāti saddhānimittaṃ, na jīvikatthanti attho. Saddhāyāti vā kammaphalāni ratanattayaguṇañca saddahitvā. Abhinikkhammāti gharāvāsato nikkhamitvā. Navapabbajitoti navo hutvā pabbajito, paṭhamavaye eva pabbajito. Navoti sāsane sikkhāya abhinavo daharo. Mitte bhajeyya kalyāṇe suddhājīve atanditeti ‘‘piyo garu bhāvanīyo’’tiādinā (a. ni. 7.37) vuttalakkhaṇe kalyāṇamitte, micchājīvavivajjanena suddhājīve , āraddhavīriyatāya atandite bhajeyya upasaṅkameyya, tesaṃ ovādānusāsanīpaṭiggahaṇavasena seveyya. Saṅghasmiṃ viharanti saṅghe bhikkhusamūhe vattapaṭivattapūraṇavasena viharanto. Sikkhetha vinayaṃ budhoti bodhañāṇatāsukusalo hutvā vinayapariyattiṃ sikkheyya. Vinayo hi sāsanassa āyu, tasmiṃ ṭhite sāsanaṃ ṭhitaṃ hoti. ‘‘Buddho’’ti ca paṭhanti, so evattho. Kappākappesūti kappiyākappiyesu kusalo suttavasena suttānulomavasena ca nipuṇo cheko. Apurakkhatoti na purakkhato taṇhādīhi kutoci purekkhāraṃ apaccāsīsanto hutvā vihareyya.

    ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Upālittheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೧೧. ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 11. Upālittheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact