| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૬૩. ઉપસમ્પદાવિધિ
63. Upasampadāvidhi
૧૨૫. તેન ખો પન સમયેન ઉપસમ્પન્ના દિસ્સન્તિ કુટ્ઠિકાપિ ગણ્ડિકાપિ કિલાસિકાપિ સોસિકાપિ અપમારિકાપિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉપસમ્પાદેન્તેન તેરસ 1 અન્તરાયિકે ધમ્મે પુચ્છિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પુચ્છિતબ્બો – ‘‘સન્તિ તે એવરૂપા આબાધા – કુટ્ઠં, ગણ્ડો, કિલાસો, સોસો, અપમારો? મનુસ્સોસિ ? પુરિસોસિ? ભુજિસ્સોસિ? અણણોસિ? નસિ રાજભટો? અનુઞ્ઞાતોસિ માતાપિતૂહિ? પરિપુણ્ણવીસતિવસ્સોસિ? પરિપુણ્ણં તે પત્તચીવરં? કિંનામોસિ? કોનામો તે ઉપજ્ઝાયો’’તિ?
125. Tena kho pana samayena upasampannā dissanti kuṭṭhikāpi gaṇḍikāpi kilāsikāpi sosikāpi apamārikāpi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, upasampādentena terasa 2 antarāyike dhamme pucchituṃ. Evañca pana, bhikkhave, pucchitabbo – ‘‘santi te evarūpā ābādhā – kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, apamāro? Manussosi ? Purisosi? Bhujissosi? Aṇaṇosi? Nasi rājabhaṭo? Anuññātosi mātāpitūhi? Paripuṇṇavīsativassosi? Paripuṇṇaṃ te pattacīvaraṃ? Kiṃnāmosi? Konāmo te upajjhāyo’’ti?
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અનનુસિટ્ઠે ઉપસમ્પદાપેક્ખે અન્તરાયિકે ધમ્મે પુચ્છન્તિ. ઉપસમ્પદાપેક્ખા વિત્થાયન્તિ, મઙ્કૂ હોન્તિ, ન સક્કોન્તિ વિસ્સજ્જેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પઠમં અનુસાસિત્વા પચ્છા અન્તરાયિકે ધમ્મે પુચ્છિતુન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū ananusiṭṭhe upasampadāpekkhe antarāyike dhamme pucchanti. Upasampadāpekkhā vitthāyanti, maṅkū honti, na sakkonti vissajjetuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, paṭhamaṃ anusāsitvā pacchā antarāyike dhamme pucchitunti.
તત્થેવ સઙ્ઘમજ્ઝે અનુસાસન્તિ. ઉપસમ્પદાપેક્ખા તથેવ વિત્થાયન્તિ, મઙ્કૂ હોન્તિ, ન સક્કોન્તિ વિસ્સજ્જેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, એકમન્તં અનુસાસિત્વા સઙ્ઘમજ્ઝે અન્તરાયિકે ધમ્મે પુચ્છિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, અનુસાસિતબ્બો –
Tattheva saṅghamajjhe anusāsanti. Upasampadāpekkhā tatheva vitthāyanti, maṅkū honti, na sakkonti vissajjetuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, ekamantaṃ anusāsitvā saṅghamajjhe antarāyike dhamme pucchituṃ. Evañca pana, bhikkhave, anusāsitabbo –
૧૨૬. પઠમં ઉપજ્ઝં ગાહાપેતબ્બો. ઉપજ્ઝં ગાહાપેત્વા પત્તચીવરં આચિક્ખિતબ્બં – અયં તે પત્તો, અયં સઙ્ઘાટિ, અયં ઉત્તરાસઙ્ગો, અયં અન્તરવાસકો. ગચ્છ, અમુમ્હિ ઓકાસે તિટ્ઠાહીતિ.
126. Paṭhamaṃ upajjhaṃ gāhāpetabbo. Upajjhaṃ gāhāpetvā pattacīvaraṃ ācikkhitabbaṃ – ayaṃ te patto, ayaṃ saṅghāṭi, ayaṃ uttarāsaṅgo, ayaṃ antaravāsako. Gaccha, amumhi okāse tiṭṭhāhīti.
બાલા અબ્યત્તા અનુસાસન્તિ. દુરનુસિટ્ઠા ઉપસમ્પદાપેક્ખા વિત્થાયન્તિ, મઙ્કૂ હોન્તિ, ન સક્કોન્તિ વિસ્સજ્જેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, બાલેન અબ્યત્તેન અનુસાસિતબ્બો. યો અનુસાસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન અનુસાસિતુન્તિ.
Bālā abyattā anusāsanti. Duranusiṭṭhā upasampadāpekkhā vitthāyanti, maṅkū honti, na sakkonti vissajjetuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, bālena abyattena anusāsitabbo. Yo anusāseyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, byattena bhikkhunā paṭibalena anusāsitunti.
કથઞ્ચ અત્તનાવ અત્તાનં સમ્મન્નિતબ્બં? બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો – ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામં અનુસાસેય્ય’’ન્તિ. એવં અત્તનાવ અત્તાનં સમ્મન્નિતબ્બં.
Kathañca attanāva attānaṃ sammannitabbaṃ? Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho. Itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ anusāseyya’’nti. Evaṃ attanāva attānaṃ sammannitabbaṃ.
કથઞ્ચ પન પરેન પરો સમ્મન્નિતબ્બો? બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો – ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામં અનુસાસેય્યા’’તિ . એવં પરેન પરો સમ્મન્નિતબ્બો.
Kathañca pana parena paro sammannitabbo? Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho. Itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ anusāseyyā’’ti . Evaṃ parena paro sammannitabbo.
તેન સમ્મતેન ભિક્ખુના ઉપસમ્પદાપેક્ખો ઉપસઙ્કમિત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘સુણસિ, ઇત્થન્નામ, અયં તે સચ્ચકાલો ભૂતકાલો. યં જાતં તં સઙ્ઘમજ્ઝે પુચ્છન્તે સન્તં અત્થીતિ વત્તબ્બં, અસન્તં નત્થી’’તિ વત્તબ્બં. મા ખો વિત્થાયિ, મા ખો મઙ્કુ અહોસિ. એવં તં પુચ્છિસ્સન્તિ – ‘‘સન્તિ તે એવરૂપા આબાધા – કુટ્ઠં, ગણ્ડો, કિલાસો, સોસો, અપમારો? મનુસ્સોસિ? પુરિસોસિ? ભુજિસ્સોસિ? અણણોસિ? નસિ રાજભટો? અનુઞ્ઞાતોસિ માતાપિતૂહિ? પરિપુણ્ણવીસતિવસ્સોસિ? પરિપુણ્ણં તે પત્તચીવરં? કિંનામોસિ? કોનામો તે ઉપજ્ઝાયો’’તિ?
Tena sammatena bhikkhunā upasampadāpekkho upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘‘suṇasi, itthannāma, ayaṃ te saccakālo bhūtakālo. Yaṃ jātaṃ taṃ saṅghamajjhe pucchante santaṃ atthīti vattabbaṃ, asantaṃ natthī’’ti vattabbaṃ. Mā kho vitthāyi, mā kho maṅku ahosi. Evaṃ taṃ pucchissanti – ‘‘santi te evarūpā ābādhā – kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, apamāro? Manussosi? Purisosi? Bhujissosi? Aṇaṇosi? Nasi rājabhaṭo? Anuññātosi mātāpitūhi? Paripuṇṇavīsativassosi? Paripuṇṇaṃ te pattacīvaraṃ? Kiṃnāmosi? Konāmo te upajjhāyo’’ti?
એકતો આગચ્છન્તિ. ન, ભિક્ખવે, એકતો આગન્તબ્બં. અનુસાસકેન પઠમતરં આગન્ત્વા સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો – ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો . અનુસિટ્ઠો સો મયા. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, ઇત્થન્નામો આગચ્છેય્યા’’તિ. આગચ્છાહીતિ વત્તબ્બો.
Ekato āgacchanti. Na, bhikkhave, ekato āgantabbaṃ. Anusāsakena paṭhamataraṃ āgantvā saṅgho ñāpetabbo – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho. Itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho . Anusiṭṭho so mayā. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo āgaccheyyā’’ti. Āgacchāhīti vattabbo.
એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કારાપેત્વા ભિક્ખૂનં પાદે વન્દાપેત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદાપેત્વા અઞ્જલિં પગ્ગણ્હાપેત્વા ઉપસમ્પદં યાચાપેતબ્બો – ‘‘સઙ્ઘં, ભન્તે, ઉપસમ્પદં યાચામિ. ઉલ્લુમ્પતુ મં, ભન્તે, સઙ્ઘો અનુકમ્પં ઉપાદાય. દુતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચામિ. ઉલ્લુમ્પતુ મં, ભન્તે, સઙ્ઘો અનુકમ્પં ઉપાદાય. તતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચામિ. ઉલ્લુમ્પતુ મં , ભન્તે, સઙ્ઘો અનુકમ્પં ઉપાદાયા’’તિ. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
Ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ kārāpetvā bhikkhūnaṃ pāde vandāpetvā ukkuṭikaṃ nisīdāpetvā añjaliṃ paggaṇhāpetvā upasampadaṃ yācāpetabbo – ‘‘saṅghaṃ, bhante, upasampadaṃ yācāmi. Ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāya. Dutiyampi, bhante, saṅghaṃ upasampadaṃ yācāmi. Ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāya. Tatiyampi, bhante, saṅghaṃ upasampadaṃ yācāmi. Ullumpatu maṃ , bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામં અન્તરાયિકે ધમ્મે પુચ્છેય્ય’’ન્તિ? સુણસિ, ઇત્થન્નામ, અયં તે સચ્ચકાલો ભૂતકાલો. યં જાતં તં પુચ્છામિ. સન્તં અત્થીતિ વત્તબ્બં, અસન્તં નત્થીતિ વત્તબ્બં. સન્તિ તે એવરૂપા આબાધા – કુટ્ઠં ગણ્ડો કિલેસો સોસો અપમારો, મનુસ્સોસિ, પુરિસોસિ, ભુજિસ્સોસિ, અણણોસિ, નસિ રાજભટો, અનુઞ્ઞાતોસિ માતાપિતૂહિ, પરિપુણ્ણવીસતિવસ્સોસિ, પરિપુણ્ણં તે પત્તચીવરં, કિંનામોસિ, કોનામો તે ઉપજ્ઝાયોતિ? બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ antarāyike dhamme puccheyya’’nti? Suṇasi, itthannāma, ayaṃ te saccakālo bhūtakālo. Yaṃ jātaṃ taṃ pucchāmi. Santaṃ atthīti vattabbaṃ, asantaṃ natthīti vattabbaṃ. Santi te evarūpā ābādhā – kuṭṭhaṃ gaṇḍo kileso soso apamāro, manussosi, purisosi, bhujissosi, aṇaṇosi, nasi rājabhaṭo, anuññātosi mātāpitūhi, paripuṇṇavīsativassosi, paripuṇṇaṃ te pattacīvaraṃ, kiṃnāmosi, konāmo te upajjhāyoti? Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૧૨૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો, પરિસુદ્ધો અન્તરાયિકેહિ ધમ્મેહિ, પરિપુણ્ણસ્સ પત્તચીવરં. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેય્ય ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. એસા ઞત્તિ.
127. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, parisuddho antarāyikehi dhammehi, paripuṇṇassa pattacīvaraṃ. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ upasampādeyya itthannāmena upajjhāyena. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો, પરિસુદ્ધો અન્તરાયિકેહિ ધમ્મેહિ, પરિપુણ્ણસ્સ પત્તચીવરં. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન . યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, parisuddho antarāyikehi dhammehi, paripuṇṇassa pattacīvaraṃ. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena . Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો, પરિસુદ્ધો અન્તરાયિકેહિ ધમ્મેહિ, પરિપુણ્ણસ્સ પત્તચીવરં. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, parisuddho antarāyikehi dhammehi, paripuṇṇassa pattacīvaraṃ. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો, પરિસુદ્ધો અન્તરાયિકેહિ ધમ્મેહિ, પરિપુણ્ણસ્સ પત્તચીવરં. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, parisuddho antarāyikehi dhammehi, paripuṇṇassa pattacīvaraṃ. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ઉપસમ્પન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Upasampanno saṅghena itthannāmo itthannāmena upajjhāyena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
ઉપસમ્પદાકમ્મં નિટ્ઠિતં.
Upasampadākammaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉપસમ્પદાવિધિકથા • Upasampadāvidhikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપસમ્પદાવિધિકથાવણ્ણના • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ઉપસમ્પદાવિધિકથાવણ્ણના • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉપસમ્પદાવિધિકથાવણ્ણના • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૬૩. ઉપસમ્પદાવિધિકથા • 63. Upasampadāvidhikathā
