Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૬૩. ઉપસમ્પદાવિધિકથા
63. Upasampadāvidhikathā
૧૨૬. તં ઉપજ્ઝન્તિ તં ઉપજ્ઝાયં. ‘‘ઉપજ્ઝા’’તિ ચ ‘‘ઉપજ્ઝાયો’’તિ ચ હિ અત્થતો એકં, બ્યઞ્જનમેવ નાનં યથા ‘‘સભા સભાય’’ન્તિ. એત્થ ઉપજ્ઝાસદ્દો રાજાદિગણો (રુપસિદ્ધિ ૫૯૯ સુત્તે; સદ્દનીતિ ૧૧૪૦ સુત્તે), ઉપજ્ઝાયસદ્દો પુરિસાદિગણો. સભાસદ્દો ઇત્થિલિઙ્ગો, સભાયસદ્દો પુલ્લિઙ્ગો વા નપુંસકલિઙ્ગો વા. ‘‘વિત્થાયન્તી’’તિ સદ્દો નામધાતૂતિ આહ ‘‘વિત્થદ્ધગત્તા હોન્તી’’તિ. વિત્થસદ્દો હિ દબ્બવાચકત્તા નામસદ્દો, વિકારેન થદ્ધો ગત્તો એતેસન્તિ વિત્થા, દ્ધકારસ્સ લોપં કત્વા, તતો આયપચ્ચયો હોતિ. યન્તિ યં અન્તરાયજાતં. તવ સરીરેતિ તુય્હં કાયે. ‘‘નિબ્બત્ત’’ન્તિ ઇમિના ‘‘જાત’’ન્તિ એત્થ જનધાતુયા જનનત્થં દસ્સેતિ, ‘‘વિજ્જમાન’’ન્તિ ઇમિના જનીધાતુયા પાતુભાવત્થં દસ્સેતિ. સન્તન્તિ સંવિજ્જમાનં. ઇતિઆદિ કથેતબ્બન્તિ યોજના.
126.Taṃ upajjhanti taṃ upajjhāyaṃ. ‘‘Upajjhā’’ti ca ‘‘upajjhāyo’’ti ca hi atthato ekaṃ, byañjanameva nānaṃ yathā ‘‘sabhā sabhāya’’nti. Ettha upajjhāsaddo rājādigaṇo (rupasiddhi 599 sutte; saddanīti 1140 sutte), upajjhāyasaddo purisādigaṇo. Sabhāsaddo itthiliṅgo, sabhāyasaddo pulliṅgo vā napuṃsakaliṅgo vā. ‘‘Vitthāyantī’’ti saddo nāmadhātūti āha ‘‘vitthaddhagattā hontī’’ti. Vitthasaddo hi dabbavācakattā nāmasaddo, vikārena thaddho gatto etesanti vitthā, ddhakārassa lopaṃ katvā, tato āyapaccayo hoti. Yanti yaṃ antarāyajātaṃ. Tava sarīreti tuyhaṃ kāye. ‘‘Nibbatta’’nti iminā ‘‘jāta’’nti ettha janadhātuyā jananatthaṃ dasseti, ‘‘vijjamāna’’nti iminā janīdhātuyā pātubhāvatthaṃ dasseti. Santanti saṃvijjamānaṃ. Itiādi kathetabbanti yojanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૬૩. ઉપસમ્પદાવિધિ • 63. Upasampadāvidhi
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉપસમ્પદાવિધિકથા • Upasampadāvidhikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપસમ્પદાવિધિકથાવણ્ણના • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉપસમ્પદાવિધિકથાવણ્ણના • Upasampadāvidhikathāvaṇṇanā