Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi

    ૨૩. ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકકથા

    23. Upasampādetabbapañcakakathā

    ૮૪. ઇદાનિ =૦૧ યં લક્ખણં વુત્તન્તિ સમ્બન્ધો. સઙ્ખેપતોતિ અઙ્ગાનિ અનુદ્ધરિત્વા સમાસતો. તત્થાતિ યં ‘‘પઞ્ચહિ ભિક્ખવે અઙ્ગેહિ સમન્નાગતેન ભિક્ખુના’’તિઆદિમાહ, તત્થ. અગુણઙ્ગેહીતિ ગુણવિરહિતેહિ અઙ્ગેહિ. સોતિ ભિક્ખુ. ન ઉપસમ્પાદેતબ્બન્તિ એત્થ કમ્મવાચાચરિયેન હુત્વા ન ઉપસમ્પાદેતબ્બન્તિ આસઙ્કા ભવેય્યાતિ આહ ‘‘ઉપજ્ઝાયેન હુત્વા ન ઉપસમ્પાદેતબ્બ’’ન્તિ. એત્થાતિ એતેસુ પઞ્ચકેસુ. આદીસૂતિ એત્થ પુબ્બો નિદસ્સનત્થો ઇતિસદ્દો લોપો હોતિ. ઇતિઆદીસૂતિ હિ અત્થો. અયુત્તવસેનાતિ અનનુરૂપવસેન. યોતિ ભિક્ખુ. હીતિ સચ્ચં, યસ્મા વા. પરે ચ સમાદપેતુન્તિ સમ્બન્ધો. તત્થાતિ સીલક્ખન્ધાદિકે. પરિહરતીતિ પરિસં પરિસ્સયતો હરતિ અપનેતિ. તસ્સાતિ ભિક્ખુનો. ‘‘સીલાદીહી’’તિપદં ‘‘પરિહાયતિયેવા’’તિપદે અપાદાનં, ‘‘ન વડ્ઢતી’’તિપદે કરણં. તસ્માતિઆદિ લદ્ધગુણં. તેનાતિ ભિક્ખુના. કસ્મા આપત્તિઅઙ્ગવસેન ન વુત્તન્તિ આહ ‘‘ન હી’’તિઆદિ. હીતિ યસ્મા. તસ્સેવાતિ ખીણાસવસ્સેવ. ન વદેય્યાતિ ખીણાસવાનં અનભિરતિયા અનુપ્પન્નત્તા ન વદેય્ય. યદિ ન ખીણાસવસ્સેવ ઉપજ્ઝાયાચરિયભાવો અનુઞ્ઞાતો, અથ કસ્મા ખીણાસવપઞ્ચકો વુત્તોતિ આહ ‘‘યસ્મા પના’’તિઆદિ. યસ્મા ન પરિહાયતીતિ સમ્બન્ધો.

    84. Idāni =01 yaṃ lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho. Saṅkhepatoti aṅgāni anuddharitvā samāsato. Tatthāti yaṃ ‘‘pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgatena bhikkhunā’’tiādimāha, tattha. Aguṇaṅgehīti guṇavirahitehi aṅgehi. Soti bhikkhu. Na upasampādetabbanti ettha kammavācācariyena hutvā na upasampādetabbanti āsaṅkā bhaveyyāti āha ‘‘upajjhāyena hutvā na upasampādetabba’’nti. Etthāti etesu pañcakesu. Ādīsūti ettha pubbo nidassanattho itisaddo lopo hoti. Itiādīsūti hi attho. Ayuttavasenāti ananurūpavasena. Yoti bhikkhu. ti saccaṃ, yasmā vā. Pare ca samādapetunti sambandho. Tatthāti sīlakkhandhādike. Pariharatīti parisaṃ parissayato harati apaneti. Tassāti bhikkhuno. ‘‘Sīlādīhī’’tipadaṃ ‘‘parihāyatiyevā’’tipade apādānaṃ, ‘‘na vaḍḍhatī’’tipade karaṇaṃ. Tasmātiādi laddhaguṇaṃ. Tenāti bhikkhunā. Kasmā āpattiaṅgavasena na vuttanti āha ‘‘na hī’’tiādi. ti yasmā. Tassevāti khīṇāsavasseva. Na vadeyyāti khīṇāsavānaṃ anabhiratiyā anuppannattā na vadeyya. Yadi na khīṇāsavasseva upajjhāyācariyabhāvo anuññāto, atha kasmā khīṇāsavapañcako vuttoti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Yasmā na parihāyatīti sambandho.

    અન્તગ્ગાહિકાયાતિ સસ્સતુચ્છેદસઙ્ખાતં અન્તં લામકં ગણ્હાતિ, ગણ્હાપેતીતિ વા અન્તગ્ગાહિકા, તાય. દિટ્ઠિયાતિ મિચ્છાદિટ્ઠિયા. યત્તકં સુતન્તિ ભિક્ખુનોવાદકસિક્ખાપદે (પાચિ॰ અટ્ઠ॰ ૧૪૫-૧૪૭) વુત્તં યત્તકં સુતં. તેનાતિ સુતેન ऋ. યં આપત્તાદિ તેન જાનિતબ્બન્તિ યોજના.

    Antaggāhikāyāti sassatucchedasaṅkhātaṃ antaṃ lāmakaṃ gaṇhāti, gaṇhāpetīti vā antaggāhikā, tāya. Diṭṭhiyāti micchādiṭṭhiyā. Yattakaṃ sutanti bhikkhunovādakasikkhāpade (pāci. aṭṭha. 145-147) vuttaṃ yattakaṃ sutaṃ. Tenāti sutena ऋ. Yaṃ āpattādi tena jānitabbanti yojanā.

    આપત્તિં ન જાનાતીતિ એત્થ આપત્તિં આપન્નોતિ ન જાનાતીતિ અત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘ઇદં નામા’’તિઆદિ. તત્થ ‘‘આપન્નો’’તિ ઇમિના ‘‘આપત્તિ’’ન્તિપદં ‘‘આપન્નો’’તિપાઠસેસેન યોજેતબ્બન્તિ દસ્સેતિ.

    Āpattiṃna jānātīti ettha āpattiṃ āpannoti na jānātīti atthaṃ dassento āha ‘‘idaṃ nāmā’’tiādi. Tattha ‘‘āpanno’’ti iminā ‘‘āpatti’’ntipadaṃ ‘‘āpanno’’tipāṭhasesena yojetabbanti dasseti.

    આભિસમાચારિકાયાતિ એત્થ ઉભતોવિભઙ્ગપરિયાપન્નસીલતો અભિવિસેસેન સમ્મા ચરિતબ્બન્તિ આભિસમાચારં, ખન્ધકપરિયાપન્નં વત્તપટિપત્તિસીલં, તં આરબ્ભ પઞ્ઞત્તા આભિસમાચારિકા, ખન્ધકપરિયાપન્ના સિક્ખા, તાય. આદિબ્રહ્મચારિયકાયાતિ એત્થ મગ્ગસઙ્ખાતસ્સ બ્રહ્મચરિયસ્સ આદિ મરિયાદો આદિબ્રહ્મચરિયો, તસ્મિં પવત્તા આદિબ્રહ્મચરિયકા =૦૨, ઉભતોવિભઙ્ગપરિયાપન્ના સિક્ખા, તાય. સેક્ખપણ્ણત્તિયન્તિ સિક્ખિતબ્બટ્ઠેન સિક્ખા, સા એવ ભગવતા પઞ્ઞત્તત્તા સેક્ખપણ્ણત્તિ. અથ વા સિક્ખનં સિક્ખા, તાય સિક્ખનત્થાય ભગવતા પઞ્ઞપીયતીતિ સેક્ખપણ્ણત્તિ ઉભતોવિભઙ્ગપરિયાપન્નસિક્ખાયેવ, તસ્સં. અભિધમ્મેતિ એત્થ સુત્તન્તપાળિતો અભિ અતિરેકો, અભિવિસિટ્ઠો વા ધમ્મો અભિધમ્મોતિ વુત્તે નામરૂપપરિચ્છેદકં અભિધમ્મપિટકન્તિ આહ ‘‘નામરૂપપરિચ્છેદે’’તિ. અભિવિનયેતિ એત્થ અભિભવિત્વા કાયવાચં વિનેતીતિ અભિવિનયો, અભિભવિત્વા કાયવાચં વિનેતિ એત્થ, એતેનાતિ વા અભિવિનયોતિ વુત્તે વિનયપિટકન્તિ આહ ‘‘સકલે વિનયપિટકે’’તિ. સબ્બત્થાતિ સબ્બેસુ પદેસુ, સબ્બેસં વા પદાનં. અત્થો દટ્ઠબ્બોતિ યોજના. ‘‘કારણેના’’તિ એત્થ કારણસદ્દેન ‘‘ધમ્મતો’’તિ એત્થ ધમ્મસદ્દસ્સ સભાવત્થાદયો નિવારેત્વા કારણત્થતં દીપેતિ, એનસદ્દેન તોપચ્ચયસ્સ વિસેસનત્થં. ઇતીતિ એવં યથાવુત્તનયેનાતિ અત્થો. ચતુત્થેતિ ચતુત્થપઞ્ચકે. ચતુત્થપઞ્ચકતો તીણિ પદાનિ, પઞ્ચમપઞ્ચકતો દ્વે પદાનિ ગહેત્વા પઞ્ચકં કત્વા વુત્તં ‘‘ચત્તારો પઞ્ચકા’’તિ. અટ્ઠસુ પઞ્ચકેસૂતિ સમ્બન્ધો.

    Ābhisamācārikāyāti ettha ubhatovibhaṅgapariyāpannasīlato abhivisesena sammā caritabbanti ābhisamācāraṃ, khandhakapariyāpannaṃ vattapaṭipattisīlaṃ, taṃ ārabbha paññattā ābhisamācārikā, khandhakapariyāpannā sikkhā, tāya. Ādibrahmacāriyakāyāti ettha maggasaṅkhātassa brahmacariyassa ādi mariyādo ādibrahmacariyo, tasmiṃ pavattā ādibrahmacariyakā =02, ubhatovibhaṅgapariyāpannā sikkhā, tāya. Sekkhapaṇṇattiyanti sikkhitabbaṭṭhena sikkhā, sā eva bhagavatā paññattattā sekkhapaṇṇatti. Atha vā sikkhanaṃ sikkhā, tāya sikkhanatthāya bhagavatā paññapīyatīti sekkhapaṇṇatti ubhatovibhaṅgapariyāpannasikkhāyeva, tassaṃ. Abhidhammeti ettha suttantapāḷito abhi atireko, abhivisiṭṭho vā dhammo abhidhammoti vutte nāmarūpaparicchedakaṃ abhidhammapiṭakanti āha ‘‘nāmarūpaparicchede’’ti. Abhivinayeti ettha abhibhavitvā kāyavācaṃ vinetīti abhivinayo, abhibhavitvā kāyavācaṃ vineti ettha, etenāti vā abhivinayoti vutte vinayapiṭakanti āha ‘‘sakale vinayapiṭake’’ti. Sabbatthāti sabbesu padesu, sabbesaṃ vā padānaṃ. Attho daṭṭhabboti yojanā. ‘‘Kāraṇenā’’ti ettha kāraṇasaddena ‘‘dhammato’’ti ettha dhammasaddassa sabhāvatthādayo nivāretvā kāraṇatthataṃ dīpeti, enasaddena topaccayassa visesanatthaṃ. Itīti evaṃ yathāvuttanayenāti attho. Catuttheti catutthapañcake. Catutthapañcakato tīṇi padāni, pañcamapañcakato dve padāni gahetvā pañcakaṃ katvā vuttaṃ ‘‘cattāro pañcakā’’ti. Aṭṭhasu pañcakesūti sambandho.

    ઇતિ સોળસપઞ્ચકવિનિચ્છયે યોજના સમત્તા.

    Iti soḷasapañcakavinicchaye yojanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૨૩. ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકં • 23. Upasampādetabbapañcakaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકકથા • Upasampādetabbapañcakakathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકકથાવણ્ણના • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકકથાવણ્ણના • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉપસમ્પાદેતબ્બપઞ્ચકકથાવણ્ણના • Upasampādetabbapañcakakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact