Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. ဥပသ္သဋ္ဌသုတ္တံ
10. Upassaṭṭhasuttaṃ
၅၂. ‘‘သဗ္ဗံ , ဘိက္ခဝေ, ဥပသ္သဋ္ဌံ 1။ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗံ ဥပသ္သဋ္ဌံ? စက္ခု, ဘိက္ခဝေ, ဥပသ္သဋ္ဌံ, ရူပာ ဥပသ္သဋ္ဌာ, စက္ခုဝိညာဏံ ဥပသ္သဋ္ဌံ, စက္ခုသမ္ဖသ္သော ဥပသ္သဋ္ဌော။ ယမ္ပိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ ဥပသ္သဋ္ဌံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာ ဥပသ္သဋ္ဌာ, ရသာ ဥပသ္သဋ္ဌာ, ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ ဥပသ္သဋ္ဌံ, ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သော ဥပသ္သဋ္ဌော။ ယမ္ပိဒံ ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ ဥပသ္သဋ္ဌံ။ ကာယော ဥပသ္သဋ္ဌော။ မနော ဥပသ္သဋ္ဌော, ဓမ္မာ ဥပသ္သဋ္ဌာ, မနောဝိညာဏံ ဥပသ္သဋ္ဌံ, မနောသမ္ဖသ္သော ဥပသ္သဋ္ဌော။ ယမ္ပိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တမ္ပိ ဥပသ္သဋ္ဌံ။ ဧဝံ ပသ္သံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော စက္ခုသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရူပေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ ယမ္ပိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ မနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဓမ္မေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ ယမ္ပိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ; ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ; ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။ ဒသမံ။
52. ‘‘Sabbaṃ , bhikkhave, upassaṭṭhaṃ 2. Kiñca, bhikkhave, sabbaṃ upassaṭṭhaṃ? Cakkhu, bhikkhave, upassaṭṭhaṃ, rūpā upassaṭṭhā, cakkhuviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ, cakkhusamphasso upassaṭṭho. Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ…pe… jivhā upassaṭṭhā, rasā upassaṭṭhā, jivhāviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ, jivhāsamphasso upassaṭṭho. Yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ. Kāyo upassaṭṭho… mano upassaṭṭho, dhammā upassaṭṭhā, manoviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ, manosamphasso upassaṭṭho. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ. Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati. Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati…pe… manasmimpi nibbindati, dhammesupi nibbindati, manoviññāṇepi nibbindati, manosamphassepi nibbindati. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti . ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Dasamaṃ.
သဗ္ဗအနိစ္စဝဂ္ဂော ပဉ္စမော။
Sabbaaniccavaggo pañcamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ၊ အဘိညေယ္ယံ ပရိညေယ္ယံ။
Aniccaṃ dukkhaṃ anattā, abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ;
ဥပဒ္ဒုတံ ဥပသ္သဋ္ဌံ၊ ဝဂ္ဂော တေန ပဝုစ္စတီတိ။
Upaddutaṃ upassaṭṭhaṃ, vaggo tena pavuccatīti.
သဠာယတနဝဂ္ဂေ ပဌမပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
Saḷāyatanavagge paṭhamapaṇṇāsako samatto.
တသ္သ ဝဂ္ဂုဒ္ဒာနံ –
Tassa vagguddānaṃ –
အနိစ္စဝဂ္ဂံ ယမကံ၊ သဗ္ဗံ ဝဂ္ဂံ ဇာတိဓမ္မံ။
Aniccavaggaṃ yamakaṃ, sabbaṃ vaggaṃ jātidhammaṃ;
အနိစ္စဝဂ္ဂေန ပညာသံ၊ ပဉ္စမော တေန ပဝုစ္စတီတိ။
Aniccavaggena paññāsaṃ, pañcamo tena pavuccatīti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. သဗ္ဗအနိစ္စဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 5. Sabbaaniccavaggavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅. သဗ္ဗအနိစ္စဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 5. Sabbaaniccavaggavaṇṇanā