| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. ဥပသ္သုတိသုတ္တံ
10. Upassutisuttaṃ
၁၁၃. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ နာတိကေ 1 ဝိဟရတိ ဂိဉ္ဇကာဝသထေ။ အထ ခော ဘဂဝာ ရဟောဂတော ပဋိသလ္လီနော ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိ – ‘‘စက္ခုဉ္စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စက္ခုဝိညာဏံ။ တိဏ္ဏံ သင္ဂတိ ဖသ္သော။ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော; ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ; ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ သမ္ဘဝန္တိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။ ဇိဝ္ဟဉ္စ ပဋိစ္စ ရသေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ပေ.။ မနဉ္စ ပဋိစ္စ ဓမ္မေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ မနောဝိညာဏံ။ တိဏ္ဏံ သင္ဂတိ ဖသ္သော။ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော; ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ; ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ သမ္ဘဝန္တိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ’’။
113. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 2 viharati giñjakāvasathe. Atha kho bhagavā rahogato paṭisallīno imaṃ dhammapariyāyaṃ abhāsi – ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā vedanā; vedanāpaccayā taṇhā; taṇhāpaccayā upādānaṃ; upādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Jivhañca paṭicca rase ca uppajjati…pe… manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā vedanā; vedanāpaccayā taṇhā; taṇhāpaccayā upādānaṃ; upādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti’’.
‘‘စက္ခုဉ္စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စက္ခုဝိညာဏံ။ တိဏ္ဏံ သင္ဂတိ ဖသ္သော။ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ။ တသ္သာယေဝ တဏ္ဟာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ ဥပာဒာနနိရောဓော; ဥပာဒာနနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော; ဘဝနိရောဓာ ဇာတိနိရောဓော; ဇာတိနိရောဓာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟဉ္စ ပဋိစ္စ ရသေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ပေ.။ မနဉ္စ ပဋိစ္စ ဓမ္မေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ မနောဝိညာဏံ။ တိဏ္ဏံ သင္ဂတိ ဖသ္သော။ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ။ တသ္သာယေဝ တဏ္ဟာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ ဥပာဒာနနိရောဓော ; ဥပာဒာနနိရောဓာ။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတီ’’တိ။
‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā vedanā; vedanāpaccayā taṇhā. Tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho; bhavanirodhā jātinirodho; jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti…pe… jivhañca paṭicca rase ca uppajjati…pe… manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. Tiṇṇaṃ saṅgati phasso. Phassapaccayā vedanā; vedanāpaccayā taṇhā. Tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodhā upādānanirodho ; upādānanirodhā…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti.
တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဘဂဝတော ဥပသ္သုတိ 3 ဌိတော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသ္သုတိ ဌိတံ။ ဒိသ္ဝာန တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အသ္သောသိ နော တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယ’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဥဂ္ဂဏ္ဟာဟိ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ။ ပရိယာပုဏာဟိ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ။ ဓာရေဟိ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ။ အတ္ထသံဟိတောယံ, ဘိက္ခု, ဓမ္မပရိယာယော အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယကော’’တိ။ ဒသမံ။
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu bhagavato upassuti 4 ṭhito hoti. Addasā kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ upassuti ṭhitaṃ. Disvāna taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘assosi no tvaṃ, bhikkhu, imaṃ dhammapariyāya’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Uggaṇhāhi tvaṃ, bhikkhu, imaṃ dhammapariyāyaṃ. Pariyāpuṇāhi tvaṃ, bhikkhu, imaṃ dhammapariyāyaṃ. Dhārehi tvaṃ, bhikkhu, imaṃ dhammapariyāyaṃ. Atthasaṃhitoyaṃ, bhikkhu, dhammapariyāyo ādibrahmacariyako’’ti. Dasamaṃ.
ယောဂက္ခေမိဝဂ္ဂော ဧကာဒသမော။
Yogakkhemivaggo ekādasamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ယောဂက္ခေမိ ဥပာဒာယ၊ ဒုက္ခံ လောကော စ သေယ္ယော စ။
Yogakkhemi upādāya, dukkhaṃ loko ca seyyo ca;
သံယောဇနံ ဥပာဒာနံ၊ ဒ္ဝေ ပရိဇာနံ ဥပသ္သုတီတိ။
Saṃyojanaṃ upādānaṃ, dve parijānaṃ upassutīti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၂-၁၀. ဥပာဒာယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၂-၁၀. ဥပာဒာယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā
