Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ഉപോസഥഭേദാദികഥാവണ്ണനാ
Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
൧൪൯. ‘‘ദ്വേമേ , ഭിക്ഖവേ, ഉപോസഥാ’’തി തദാ സാമഗ്ഗീഉപോസഥസ്സ അനനുഞ്ഞാതത്താ വുത്തം. സാമഗ്ഗീഉപോസഥസ്സ പുബ്ബകിച്ചേ ‘‘അജ്ജുപോസഥോ സാമഗ്ഗീ’’തി വത്തബ്ബം, ന ച കമ്മവാചായ ഭഗവതാ പയോഗോ ദസ്സിതോ, പാളിനയതോ അട്ഠകഥാചരിയേഹി ഉദ്ദിസിതബ്ബക്കമോ ദസ്സിതോ. തഥാ പഞ്ചന്നം പാതിമോക്ഖുദ്ദേസാനം ഉദ്ദേസക്കമോ സിദ്ധോതി വേദിതബ്ബം. തയോ വാ ദ്വേ വാ പാതിമോക്ഖം ഉദ്ദിസന്തി, അധമ്മേന സമഗ്ഗം നാമ ഹോതീതി ഏത്ഥ കാമം സങ്ഘസ്സ സാമഗ്ഗീ നാമ ഹോതി വഗ്ഗകഥായ യഥാകമ്മം സാമഗ്ഗീവവത്ഥാനതോ. തഥാപി വഗ്ഗപടിപക്ഖഭാവേന സമഗ്ഗം, സമഗ്ഗപടിപക്ഖഭാവേന ച വഗ്ഗം നാമ കതം. ആവേണികതോ വാ ഗണകമ്മാദിസമ്ഭവതോ, തസ്സ ച സമഗ്ഗവഗ്ഗഭാവസമ്ഭവതോ വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. ധമ്മേന വഗ്ഗന്തി ഏത്ഥ പാരിസുദ്ധികരണം ധമ്മികം, സങ്ഘസ്സേവ ഛന്ദാഗമനം, ന ഗണസ്സാതി കത്വാ വഗ്ഗം നാമ ഹോതി. ‘‘ഏകവാരം കതം സുകതം, ആപത്തിം പന ആപജ്ജതി, പുന കാതും ന ലഭന്തീ’’തി വദന്തി. ‘‘പഞ്ചസു ഏകസ്സ ഛന്ദം ആഹരിത്വാ ചതൂഹി പാതിമോക്ഖം ഉദ്ദിസിതും വട്ടതീ’’തി വദന്തി, തം യുത്തം, ഛന്ദഹാരകേ ഭിക്ഖൂനം സന്തികം പത്തേ തേന സങ്ഘോ പഹോതി, തസ്മാ ഛന്ദോ സങ്ഘപ്പത്തോ ഹോതീതി കത്വാ വുത്തം.
149. ‘‘Dveme , bhikkhave, uposathā’’ti tadā sāmaggīuposathassa ananuññātattā vuttaṃ. Sāmaggīuposathassa pubbakicce ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti vattabbaṃ, na ca kammavācāya bhagavatā payogo dassito, pāḷinayato aṭṭhakathācariyehi uddisitabbakkamo dassito. Tathā pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ uddesakkamo siddhoti veditabbaṃ. Tayo vā dve vā pātimokkhaṃ uddisanti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti ettha kāmaṃ saṅghassa sāmaggī nāma hoti vaggakathāya yathākammaṃ sāmaggīvavatthānato. Tathāpi vaggapaṭipakkhabhāvena samaggaṃ, samaggapaṭipakkhabhāvena ca vaggaṃ nāma kataṃ. Āveṇikato vā gaṇakammādisambhavato, tassa ca samaggavaggabhāvasambhavato vuttanti veditabbaṃ. Dhammena vagganti ettha pārisuddhikaraṇaṃ dhammikaṃ, saṅghasseva chandāgamanaṃ, na gaṇassāti katvā vaggaṃ nāma hoti. ‘‘Ekavāraṃ kataṃ sukataṃ, āpattiṃ pana āpajjati, puna kātuṃ na labhantī’’ti vadanti. ‘‘Pañcasu ekassa chandaṃ āharitvā catūhi pātimokkhaṃ uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ, chandahārake bhikkhūnaṃ santikaṃ patte tena saṅgho pahoti, tasmā chando saṅghappatto hotīti katvā vuttaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൭൭. ഉപോസഥഭേദാദി • 77. Uposathabhedādi
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ഉപോസഥഭേദാദികഥാ • Uposathabhedādikathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഉപോസഥഭേദാദികഥാവണ്ണനാ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഉപോസഥഭേദാദികഥാവണ്ണനാ • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൭൭. ഉപോസഥഭേദാദികഥാ • 77. Uposathabhedādikathā