Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / куд̣̇д̣̇асигкаа-мууласигкаа • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
44. убосат̇анид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа
44. Uposathaniddesavaṇṇanā
410. д̣̇увз убосат̇аад̇и сулабхаббавад̇д̇ивасзна вуд̇д̇ам̣. д̇аяо бана д̣̇ивасавасзнзва убосат̇аа жаад̇уд̣̇д̣̇асиго баннарасиго саамаг̇г̇игод̇и. д̇ад̇т̇а хзманд̇аг̇имхавассаанаанам̣ д̇ин̣н̣ам̣ уд̇уунам̣ д̇ад̇ияасад̇д̇амабагкзсу д̣̇вз д̣̇вз гад̇ваа ча жаад̇уд̣̇д̣̇асигаа, сзсаа баннарасигаад̇и звам̣ згасам̣важчарз жад̇увийсад̇иубосат̇аа. ид̣̇ам̣ д̇аава логасса багад̇ижаарид̇д̇ам̣. ‘‘ааг̇анд̇угзхи ааваасигаанам̣ анувад̇д̇ид̇аб̣б̣а’’нд̇иаад̣̇иважанад̇о (махаава. 178) бана д̇ат̇ааруубабажжаяз сад̇и ан̃н̃асмимби жаад̇уд̣̇д̣̇асз убосат̇ам̣ гаад̇ум̣ ваддад̇и.
410.Duve uposathāti sulabhappavattivasena vuttaṃ. Tayo pana divasavaseneva uposathā cātuddasiko pannarasiko sāmaggikoti. Tattha hemantagimhavassānānaṃ tiṇṇaṃ utūnaṃ tatiyasattamapakkhesu dve dve katvā cha cātuddasikā, sesā pannarasikāti evaṃ ekasaṃvacchare catuvīsatiuposathā. Idaṃ tāva lokassa pakaticārittaṃ. ‘‘Āgantukehi āvāsikānaṃ anuvattitabba’’ntiādivacanato (mahāva. 178) pana tathārūpapaccaye sati aññasmimpi cātuddase uposathaṃ kātuṃ vaṭṭati.
411. суд̇д̇уд̣̇д̣̇зсо сан̇гхассзваад̇и яож̇анаа. ад̇хидтаанан̃жа д̇ам̣ убосат̇о жаад̇и гаммад̇хаараяо. сзсаананд̇и д̣̇виннам̣ д̇ин̣н̣ам̣ ваа. ‘‘д̣̇увз’’д̇иаад̣̇инаа жа жаад̇уд̣̇д̣̇асо баннарасо саамаг̇г̇ийд̇и д̣̇ивасавасзна, суд̇д̇уд̣̇д̣̇зсо ад̇хидтаанам̣ баарисуд̣̇д̇хийд̇и гаран̣аббагаарзна, сан̇гхубосат̇о г̇ан̣убосат̇о буг̇г̇алубосат̇од̇и буг̇г̇алавасзна жаад̇и нава убосат̇аа д̣̇ийбид̇аа хонд̇и.
411. Suttuddeso saṅghassevāti yojanā. Adhiṭṭhānañca taṃ uposatho cāti kammadhārayo. Sesānanti dvinnaṃ tiṇṇaṃ vā. ‘‘Duve’’tiādinā ca cātuddaso pannaraso sāmaggīti divasavasena, suttuddeso adhiṭṭhānaṃ pārisuddhīti karaṇappakārena, saṅghuposatho gaṇuposatho puggaluposathoti puggalavasena cāti nava uposathā dīpitā honti.
412. буб̣б̣агижжзд̇и –
412.Pubbakicceti –
‘‘чанд̣̇абаарисуд̣̇д̇хиуд̇угкаанам̣, бхигкуг̇ан̣анаа жа оваад̣̇о;
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
убосат̇асса зд̇аани, буб̣б̣агижжанд̇и вужжад̇ий’’д̇и. (махаава. адта. 168) –
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccatī’’ti. (mahāva. aṭṭha. 168) –
звам̣ адтагат̇аажариязхи вуд̇д̇з буб̣б̣агаран̣аананд̇арам̣ гад̇д̇аб̣б̣з буб̣б̣агижжз.
Evaṃ aṭṭhakathācariyehi vutte pubbakaraṇānantaraṃ kattabbe pubbakicce.
буб̣б̣агаран̣зд̇и –
Pubbakaraṇeti –
‘‘саммаж̇ж̇аний бад̣̇ийбо жа, уд̣̇агам̣ аасанзна жа;
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
убосат̇асса зд̇аани, буб̣б̣агаран̣анд̇и вужжад̇ий’’д̇и. (махаава. адта. 168) –
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccatī’’ti. (mahāva. aṭṭha. 168) –
звам̣ адтагат̇аажариязхзва вуд̇д̇з саб̣б̣абатамам̣ гад̇д̇аб̣б̣з буб̣б̣агаран̣з. бад̇д̇агаллзд̇и убосат̇аад̣̇ийнам̣ жад̇уннам̣ ан̇г̇аанам̣ самбхавзна бад̇д̇о гаало имассаад̇и бад̇д̇агаалам̣, бад̇д̇агааламзва бад̇д̇агаллам̣. гим̣ д̇ам̣? убосат̇аад̣̇игаммам̣. д̇ам̣ бана жад̇уухи ан̇г̇зхи сан̇г̇ахид̇ам̣. яат̇ааху адтагат̇аажарияаа –
Evaṃ aṭṭhakathācariyeheva vutte sabbapaṭhamaṃ kattabbe pubbakaraṇe. Pattakalleti uposathādīnaṃ catunnaṃ aṅgānaṃ sambhavena patto kālo imassāti pattakālaṃ, pattakālameva pattakallaṃ. Kiṃ taṃ? Uposathādikammaṃ. Taṃ pana catūhi aṅgehi saṅgahitaṃ. Yathāhu aṭṭhakathācariyā –
‘‘убосат̇о яаавад̇игаа жа бхигкуу гаммаббад̇д̇аа,
‘‘Uposatho yāvatikā ca bhikkhū kammappattā,
сабхааг̇аабад̇д̇ияо жа на виж̇ж̇анд̇и;
Sabhāgāpattiyo ca na vijjanti;
важ̇ж̇анийяаа жа буг̇г̇алаа д̇асмим̣ на хонд̇и,
Vajjanīyā ca puggalā tasmiṃ na honti,
бад̇д̇агалланд̇и вужжад̇ий’’д̇и. (махаава. адта. 168);
Pattakallanti vuccatī’’ti. (mahāva. aṭṭha. 168);
самаанид̇зд̇и саммаа аанийд̇з бавад̇д̇ид̇зд̇и ад̇т̇о. сод̇и суд̇д̇уд̣̇д̣̇зсо. бан̃жад̇хаад̇и нид̣̇аануд̣̇д̣̇зсо баарааж̇игуд̣̇д̣̇зсо сан̇гхаад̣̇исзсуд̣̇д̣̇зсо анияад̇уд̣̇д̣̇зсо вид̇т̇ааруд̣̇д̣̇зсод̇и звам̣ бан̃жад̇хаа.
Samāniteti sammā ānīte pavattiteti attho. Soti suttuddeso. Pañcadhāti nidānuddeso pārājikuddeso saṅghādisesuddeso aniyatuddeso vitthāruddesoti evaṃ pañcadhā.
413. винаанд̇арааяанд̇и рааж̇анд̇арааяо жоранд̇арааяо аг̇яанд̇арааяо уд̣̇аганд̇арааяо мануссанд̇арааяо амануссанд̇арааяо ваал̣анд̇арааяо сарийсабанд̇арааяо ж̇ийвид̇анд̇арааяо б̣рахмажарияанд̇арааяод̇и (махаава. 150) вуд̇д̇зсу д̣̇асасу яам̣ гин̃жи анд̇арааяам̣ винаа. сан̇кзбзнаад̇и винаа вид̇т̇аарам̣. ‘‘зд̇т̇а д̣̇вийсу д̇ийсу ваа уд̣̇д̣̇зсзсу висад̣̇зсу т̇зрова иссаро’’д̇и вуд̇д̇ад̇д̇аа авад̇д̇анд̇зби ваддад̇ийд̇и яож̇анаа. зд̇т̇аад̇и бан̃жасу уд̣̇д̣̇зсзсу. авад̇д̇анд̇зд̇и т̇зрасса вид̇т̇аарзна авад̇д̇амаанз аббаг̇ун̣з. ваддад̇ийд̇и сам̣кид̇д̇зна уд̣̇д̣̇исид̇умби ваддад̇и. иминаава яасса гассажи уд̣̇д̣̇зсагасса авад̇д̇анд̇зби ваддад̇ийд̇и вин̃н̃ааяад̇и. д̣̇вийсу вад̇д̇амаанзсу иссарад̇д̇з ад̇хигз вад̇д̇аб̣б̣амзва над̇т̇ийд̇и д̣̇ассанад̇т̇ам̣ ‘‘д̇ийсуу’’д̇и вуд̇д̇ам̣. ‘‘т̇зрова иссаро’’д̇иаад̣̇инаа ид̣̇ам̣ барид̣̇ийбзд̇и – д̣̇вз акан̣д̣аа сувисад̣̇аа ваажуг̇г̇ад̇аа, т̇зраад̇хзяяам̣ баад̇имогкам̣, сажз бана зд̇д̇агамби висад̣̇ам̣ гаад̇ум̣ на саггод̇и, б̣яад̇д̇асса бхигкуно ааяад̇д̇ам̣ ход̇и, д̇асмаа саяам̣ уд̣̇д̣̇исид̇аб̣б̣ам̣, ан̃н̃аа ваа аж̇жхзсид̇аб̣б̣од̇и.
413.Vināntarāyanti rājantarāyo corantarāyo agyantarāyo udakantarāyo manussantarāyo amanussantarāyo vāḷantarāyo sarīsapantarāyo jīvitantarāyo brahmacariyantarāyoti (mahāva. 150) vuttesu dasasu yaṃ kiñci antarāyaṃ vinā. Saṅkhepenāti vinā vitthāraṃ. ‘‘Ettha dvīsu tīsu vā uddesesu visadesu therova issaro’’ti vuttattā avattantepi vaṭṭatīti yojanā. Etthāti pañcasu uddesesu. Avattanteti therassa vitthārena avattamāne appaguṇe. Vaṭṭatīti saṃkhittena uddisitumpi vaṭṭati. Imināva yassa kassaci uddesakassa avattantepi vaṭṭatīti viññāyati. Dvīsu vattamānesu issaratte adhike vattabbameva natthīti dassanatthaṃ ‘‘tīsū’’ti vuttaṃ. ‘‘Therova issaro’’tiādinā idaṃ paridīpeti – dve akhaṇḍā suvisadā vācuggatā, therādheyyaṃ pātimokkhaṃ, sace pana ettakampi visadaṃ kātuṃ na sakkoti, byattassa bhikkhuno āyattaṃ hoti, tasmā sayaṃ uddisitabbaṃ, aññā vā ajjhesitabboti.
414. уд̣̇д̣̇исанд̇з самаа ваа ат̇а т̇огигаа ваа яад̣̇и ааг̇ажчзяяунд̇и самб̣анд̇ханийяам̣. уд̣̇д̣̇исанд̇з ааваасигзхи баад̇имогкз уд̣̇д̣̇иссамаанз. самаа ваа т̇огигаа ваад̇и ааваасигзхи самаа ваа т̇огигаа ваа ааг̇анд̇угаа бхигкуу. авасзсагам̣ сод̇аб̣б̣анд̇и иминаа зд̇д̇аавад̇ааби убосат̇о гад̇оязва наамаад̇и д̣̇ийбзд̇и.
414. Uddisante samā vā atha thokikā vā yadi āgaccheyyunti sambandhanīyaṃ. Uddisante āvāsikehi pātimokkhe uddissamāne. Samā vā thokikā vāti āvāsikehi samā vā thokikā vā āgantukā bhikkhū. Avasesakaṃ sotabbanti iminā ettāvatāpi uposatho katoyeva nāmāti dīpeti.
415. уд̣̇д̣̇идтамад̇д̇зд̇и уд̣̇д̣̇идтам̣язва уд̣̇д̣̇идтамад̇д̇ам̣. мад̇д̇а-сад̣̇д̣̇о авад̇хааран̣з. сагалааяа згажжааяа ваа удтид̇ааяа самаа ваа т̇огигаа ваа яад̣̇и ааг̇ажчзяяунд̇и яож̇анаа. сагалааяаад̇и саб̣б̣ааяа барисааяа. зсам̣ санд̇игз баарисуд̣̇д̇хим̣ гарзяяунд̇и зсам̣ ааваасигаанам̣ самийбз д̇з ааг̇анд̇угаа бхигкуу баарисуд̣̇д̇хиубосат̇ам̣ гарзяяунд̇и ад̇т̇о. ат̇а б̣ахугаа жз, саб̣б̣авигаббзсу буб̣б̣агижжам̣ гад̇ваад̇и яож̇анийяам̣. вигаббийяанд̇и баригаббийяанд̇ийд̇и вигаббаа, авасзсасаванабаарисуд̣̇д̇хиубосат̇авид̇хаанаа саб̣б̣з жа д̇з вигаббаа жзд̇и саб̣б̣авигаббаа. д̇зсу. бунуд̣̇д̣̇исзд̇и буна баад̇имогкам̣ уд̣̇д̣̇исзяяа.
415.Uddiṭṭhamatteti uddiṭṭhaṃyeva uddiṭṭhamattaṃ. Matta-saddo avadhāraṇe. Sakalāya ekaccāya vā uṭṭhitāya samā vā thokikā vā yadi āgaccheyyunti yojanā. Sakalāyāti sabbāya parisāya. Esaṃ santike pārisuddhiṃ kareyyunti esaṃ āvāsikānaṃ samīpe te āgantukā bhikkhū pārisuddhiuposathaṃ kareyyunti attho. Atha bahukā ce, sabbavikappesu pubbakiccaṃ katvāti yojanīyaṃ. Vikappīyanti parikappīyantīti vikappā, avasesasavanapārisuddhiuposathavidhānā sabbe ca te vikappā ceti sabbavikappā. Tesu. Punuddiseti puna pātimokkhaṃ uddiseyya.
416. ид̇араананд̇и ааг̇анд̇угаанам̣. ид̇арод̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асо. зд̇т̇а бана язсам̣ баннарасо, д̇з ад̇ийд̇ам̣ убосат̇ам̣ жаад̇уд̣̇д̣̇асигам̣ агам̣сууд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. аяамзд̇т̇аад̇хиббааяо – д̇аад̣̇исз бажжаяз сад̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асигасса гад̇ад̇д̇аа д̇зсам̣ яат̇аавуд̇д̇ад̇ад̇ияасад̇д̇амабагкасан̇каад̇ажаад̇уд̣̇д̣̇асигз самбад̇д̇з д̇зрасийжаад̇уд̣̇д̣̇асийгад̇д̇аб̣б̣ад̇д̇аа анубосат̇ад̇д̇аа бана д̇ад̇т̇а убосат̇о на гад̇од̇и жаад̇уд̣̇д̣̇асоязва баннарасо ж̇аад̇о. самаанзд̇арзд̇и самаа уунаа ид̇арзд̇и бад̣̇ажчзд̣̇о. ид̇арзд̇и ааг̇анд̇угаа. буримаанам̣ анувад̇д̇анд̇ууд̇и ааваасигзхи ‘‘аж̇ж̇убосат̇о баннарасо’’д̇и буб̣б̣агижжз гаяирамаанз буримаанам̣ ааваасигаанам̣ анувад̇д̇анд̇ууд̇и ад̇т̇о. сажзд̇хигаад̇и яад̣̇и ааг̇анд̇угаа б̣ахугаа хонд̇и. буримаад̇и ааваасигаа. д̇зсам̣ анувад̇д̇анд̇ууд̇и д̇зсам̣ ааг̇анд̇угаанам̣ ‘‘аж̇ж̇убосат̇о жаад̇уд̣̇д̣̇асо’’д̇и буб̣б̣агижжз гаяирамаанз анувад̇д̇анд̇у. сзсзбийд̇и ааг̇анд̇угаанам̣ баннарасаваарзби. аяам̣ наяод̇и ‘‘ааг̇анд̇угаанам̣ баннарасо ид̇араанам̣ сажзд̇аро’’д̇иаад̣̇иго аяамзва наяо. зд̇т̇а бана язсам̣ баннарасо, д̇з д̇ирорадтад̇о ваа ааг̇ад̇аа ад̇ийд̇ам̣ ваа убосат̇ам̣ жаад̇уд̣̇д̣̇асигам̣ агам̣сууд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
416.Itarānanti āgantukānaṃ. Itaroti cātuddaso. Ettha pana yesaṃ pannaraso, te atītaṃ uposathaṃ cātuddasikaṃ akaṃsūti veditabbā. Ayametthādhippāyo – tādise paccaye sati cātuddasikassa katattā tesaṃ yathāvuttatatiyasattamapakkhasaṅkhātacātuddasike sampatte terasīcātuddasīkattabbattā anuposathattā pana tattha uposatho na katoti cātuddasoyeva pannaraso jāto. Samānetareti samā ūnā itareti padacchedo. Itareti āgantukā. Purimānaṃ anuvattantūti āvāsikehi ‘‘ajjuposatho pannaraso’’ti pubbakicce kayiramāne purimānaṃ āvāsikānaṃ anuvattantūti attho. Sacedhikāti yadi āgantukā bahukā honti. Purimāti āvāsikā. Tesaṃ anuvattantūti tesaṃ āgantukānaṃ ‘‘ajjuposatho cātuddaso’’ti pubbakicce kayiramāne anuvattantu. Sesepīti āgantukānaṃ pannarasavārepi. Ayaṃ nayoti ‘‘āgantukānaṃ pannaraso itarānaṃ sacetaro’’tiādiko ayameva nayo. Ettha pana yesaṃ pannaraso, te tiroraṭṭhato vā āgatā atītaṃ vā uposathaṃ cātuddasikaṃ akaṃsūti veditabbo.
417. ад̇ийд̇убосат̇асса жаад̇уд̣̇д̣̇асияам̣ гад̇ад̇д̇аа жаад̇уд̣̇д̣̇асияам̣ баннарасубосат̇о гад̇од̇и баннарасий ааваасигаанам̣ баадибад̣̇о ж̇аад̇од̇и ааха ‘‘ааваасигаанам̣ баадибад̣̇о’’д̇и. ид̇араананд̇и ааг̇анд̇угаанам̣. убосат̇од̇и баннарасо убосат̇о. самат̇огаананд̇и ад̇д̇анаа самаанам̣ ваа т̇огаанам̣ ваа ааг̇анд̇угаанам̣. мууладтаад̇и ааваасигаа. гаамад̇о д̣̇знд̇ууд̇и ад̇д̇ано ижчааяа д̣̇знд̇у.
417. Atītuposathassa cātuddasiyaṃ katattā cātuddasiyaṃ pannarasuposatho katoti pannarasī āvāsikānaṃ pāṭipado jātoti āha ‘‘āvāsikānaṃ pāṭipado’’ti. Itarānanti āgantukānaṃ. Uposathoti pannaraso uposatho. Samathokānanti attanā samānaṃ vā thokānaṃ vā āgantukānaṃ. Mūlaṭṭhāti āvāsikā. Kāmato dentūti attano icchāya dentu.
418. но жз д̣̇знд̇ийд̇и яад̣̇и ааваасигаа гааяасаамаг̇г̇им̣ на д̣̇знд̇и, д̇зсам̣ бана ааваасигаанам̣ хияяо убосат̇асса гад̇ад̇д̇аа аж̇ж̇а убосат̇агаран̣ам̣ над̇т̇и. б̣ахуусу анижчааяа гааяасаамаг̇г̇им̣ д̣̇ад̣̇зяяаад̇и яож̇анаа. б̣ахуусууд̇и ааг̇анд̇угзсу б̣ахугзсу. б̣ахи ваа важ̇зд̇и ааваасигабхигкубарисаа ниссиймам̣ ваа важ̇зяяаад̇и ад̇т̇о.
418.No ce dentīti yadi āvāsikā kāyasāmaggiṃ na denti, tesaṃ pana āvāsikānaṃ hiyyo uposathassa katattā ajja uposathakaraṇaṃ natthi. Bahūsu anicchāya kāyasāmaggiṃ dadeyyāti yojanā. Bahūsūti āgantukesu bahukesu. Bahi vā vajeti āvāsikabhikkhuparisā nissīmaṃ vā vajeyyāti attho.
419. саавзяяа суд̇д̇анд̇и баад̇имогкасан̇каад̇ам̣ суд̇д̇ам̣ вааяамид̇ваа саавзяяа.
419.Sāveyya suttanti pātimokkhasaṅkhātaṃ suttaṃ vāyamitvā sāveyya.
420. саммаж̇ж̇ид̇ум̣ …бз… уд̣̇агаасанам̣ бан̃н̃абзд̇ун̃жа махаат̇зрзна бзсид̇о галло на гарзяяа д̇ат̇аад̇и самб̣анд̇хо. галлод̇и аг̇илаано. д̇ат̇аад̇и д̣̇уггадам̣ ад̇ид̣̇исад̇и. аасанзсу асад̇и анд̇амасо саакаабхан̇г̇амби габбияам̣ гаараабзд̇ваа бан̃н̃абзд̇аб̣б̣ам̣. д̇злз асад̇и габаллз аг̇г̇иби ж̇аалзд̇аб̣б̣о.
420. Sammajjituṃ …pe… udakāsanaṃ paññapetuñca mahātherena pesito kallo na kareyya tathāti sambandho. Kalloti agilāno. Tathāti dukkaṭaṃ atidisati. Āsanesu asati antamaso sākhābhaṅgampi kappiyaṃ kārāpetvā paññapetabbaṃ. Tele asati kapalle aggipi jāletabbo.
421-3. бадтабзд̇ваа д̣̇агаасананд̇и барибхож̇анийяабаанийяод̣̇аган̃жа аасанан̃жа саннихид̇ам̣ гад̇ваа. г̇ан̣ан̃ад̇д̇инд̇и ид̣̇аани вагкамаанам̣ г̇ан̣зна табзд̇аб̣б̣ам̣ н̃ад̇д̇им̣. д̇зд̇и ан̃н̃з д̣̇увз бхигкуу. самад̇д̇абуб̣б̣аарамбхзнаад̇и самад̇д̇о нидтид̇о буб̣б̣зсу уд̇д̇араасан̇г̇азгам̣сагаран̣аад̣̇ийсу аарамбхо яассаад̇и д̇ибад̣̇аб̣ахуб̣б̣ийхи. навзна д̇з звамийрияаад̇и самб̣анд̇хо. д̇зд̇и ид̇арз д̣̇вз.
421-3.Paṭṭhapetvā dakāsananti paribhojanīyapānīyodakañca āsanañca sannihitaṃ katvā. Gaṇañattinti idāni vakkhamānaṃ gaṇena ṭhapetabbaṃ ñattiṃ. Teti aññe duve bhikkhū. Samattapubbārambhenāti samatto niṭṭhito pubbesu uttarāsaṅgaekaṃsakaraṇādīsu ārambho yassāti tipadabahubbīhi. Navena te evamīriyāti sambandho. Teti itare dve.
424. гад̇д̇аб̣б̣ам̣ гад̇ваа буб̣б̣агижжаад̣̇игам̣ самбаад̣̇зд̇ваа наво звам̣ ийрияод̇и яож̇анаа.
424.Kattabbaṃ katvā pubbakiccādikaṃ sampādetvā navo evaṃ īriyoti yojanā.
427. яад̇т̇аад̇и яасмим̣ вихаарз згзгасса баарисуд̣̇д̇хим̣ харид̇ваанаад̇и самб̣анд̇хо. згзгассаад̇и зд̇т̇а вижчааяам̣ д̣̇вид̇д̇ам̣. гирияааяа г̇ун̣зна д̣̇аб̣б̣зна ваа бхиннз ад̇т̇з б̣яаабид̇ум̣ ижчаа вижчаа. зд̇т̇а бана чанд̣̇абаарисуд̣̇д̇хихаран̣асан̇каад̇ааяа гирияааяа жад̇уусу жа д̇ийсу жа д̣̇вийсу жа бхиннамзгзгам̣ б̣яаабид̇ум̣ самб̣анд̇хид̇ум̣ ижчаад̇и вижчаа. ид̇арийд̇арзд̇и зд̇т̇ааби гаран̣агирияаавасзна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇аяо д̣̇вз зго ваа д̇ам̣ д̇ам̣ сан̇гхубосат̇ам̣ г̇ан̣убосат̇ам̣ буг̇г̇алубосат̇ам̣ ваад̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. аяамзд̇т̇аад̇хиббааяо – жад̇уусу згасса аахарид̇ваа д̇аяо баарисуд̣̇д̇хиубосат̇ам̣ гаронд̇и, д̇ийсу ваа згасса аахарид̇ваа д̣̇вз сан̇гхубосат̇ам̣ гаронд̇и, ад̇хаммзна ваг̇г̇ам̣ убосат̇агаммам̣. ат̇а бана згасса аахарид̇ваа д̇аяо сан̇гхубосат̇ам̣ гаронд̇и, згасса аахарид̇ваа д̣̇вз баарисуд̣̇д̇хиубосат̇ам̣ гаронд̇и, ад̇хаммзна ваг̇г̇ам̣ наама ход̇и. яад̣̇и бана жад̇д̇аароби саннибад̇ид̇ваа баарисуд̣̇д̇хиубосат̇ам̣ гаронд̇и, д̇аяо ваа д̣̇вз ваа сан̇гхубосат̇ам̣ гаронд̇и, ад̇хаммзна самаг̇г̇ам̣ наама ход̇ийд̇и. д̇аб̣б̣ибарияааязна д̇хаммзна самаг̇г̇ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.
427.Yatthāti yasmiṃ vihāre ekekassa pārisuddhiṃ haritvānāti sambandho. Ekekassāti ettha vicchāyaṃ dvittaṃ. Kiriyāya guṇena dabbena vā bhinne atthe byāpituṃ icchā vicchā. Ettha pana chandapārisuddhiharaṇasaṅkhātāya kiriyāya catūsu ca tīsu ca dvīsu ca bhinnamekekaṃ byāpituṃ sambandhituṃ icchāti vicchā. Itarītareti etthāpi karaṇakiriyāvasena veditabbaṃ. Tayo dve eko vā taṃ taṃ saṅghuposathaṃ gaṇuposathaṃ puggaluposathaṃ vāti vuttaṃ hoti. Ayametthādhippāyo – catūsu ekassa āharitvā tayo pārisuddhiuposathaṃ karonti, tīsu vā ekassa āharitvā dve saṅghuposathaṃ karonti, adhammena vaggaṃ uposathakammaṃ. Atha pana ekassa āharitvā tayo saṅghuposathaṃ karonti, ekassa āharitvā dve pārisuddhiuposathaṃ karonti, adhammena vaggaṃ nāma hoti. Yadi pana cattāropi sannipatitvā pārisuddhiuposathaṃ karonti, tayo vā dve vā saṅghuposathaṃ karonti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti. Tabbipariyāyena dhammena samaggaṃ veditabbaṃ.
428. ваг̇г̇з самаг̇г̇з ваа ‘‘ваг̇г̇о’’д̇и сан̃н̃ино вимад̇исса ваа гарод̇о д̣̇уггаданд̇и самб̣анд̇хо. ваг̇г̇зд̇и ваг̇г̇асан̇гхз. вимад̇иссаад̇и ‘‘ваг̇г̇о ну ко, самаг̇г̇о’’д̇и звам̣ взмад̇игасса. иминаава гуггужжабагад̇аваароби убалагкид̇о. гарод̇од̇и убосат̇ам̣ гаронд̇асса. бхзд̣̇аад̇хиббааязна гарод̇од̇и яож̇анаа. зд̇т̇а бана баабасса б̣алавад̇ааяа т̇уллажжаяам̣ вуд̇д̇ам̣. сан̃н̃инод̇и сан̃н̃аасийсзна жид̇д̇ам̣ вуд̇д̇ам̣, жид̇д̇авад̇од̇и ад̇т̇о.
428. Vagge samagge vā ‘‘vaggo’’ti saññino vimatissa vā karoto dukkaṭanti sambandho. Vaggeti vaggasaṅghe. Vimatissāti ‘‘vaggo nu kho, samaggo’’ti evaṃ vematikassa. Imināva kukkuccapakatavāropi upalakkhito. Karototi uposathaṃ karontassa. Bhedādhippāyena karototi yojanā. Ettha pana pāpassa balavatāya thullaccayaṃ vuttaṃ. Saññinoti saññāsīsena cittaṃ vuttaṃ, cittavatoti attho.
429-30. ‘‘угкид̇д̇ассаа’’д̇иаад̣̇инаа важ̇ж̇анийяабуг̇г̇алз д̣̇ассзд̇и. угкид̇д̇ассаад̇и гад̇д̇уад̇т̇з саамиважанам̣. нисиннасад̣̇д̣̇асса гаммасаад̇ханад̇д̇аа угкид̇д̇аад̣̇ийхи гад̇д̇уухи бхавид̇аб̣б̣анд̇и. ‘‘сзсаана’’нд̇и висзсанасса бхигкуунам̣ б̣яабхижаарзна саад̇т̇агад̇аа. абхаб̣б̣асса бан̣д̣агаад̣̇изгаад̣̇асавид̇хасса абхаб̣б̣асса. нисиннабарисааяан̃жа баад̇имогкам̣ на уд̣̇д̣̇исзд̇и самб̣анд̇хо. сабхааг̇аабад̇д̇иго д̇ат̇аа на уд̣̇д̣̇исзд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. вигаалабхож̇анаад̣̇ивад̇т̇уд̇о самаано бхааг̇о годтаасо зд̇иссаад̇и сабхааг̇аа, саа аабад̇д̇и ассаад̇и б̣ахуб̣б̣ийхи.
429-30.‘‘Ukkhittassā’’tiādinā vajjanīyapuggale dasseti. Ukkhittassāti kattuatthe sāmivacanaṃ. Nisinnasaddassa kammasādhanattā ukkhittādīhi kattūhi bhavitabbanti. ‘‘Sesāna’’nti visesanassa bhikkhūnaṃ byabhicārena sātthakatā. Abhabbassa paṇḍakādiekādasavidhassa abhabbassa. Nisinnaparisāyañca pātimokkhaṃ na uddiseti sambandho. Sabhāgāpattiko tathā na uddiseti yojetabbaṃ. Vikālabhojanādivatthuto samāno bhāgo koṭṭhāso etissāti sabhāgā, sā āpatti assāti bahubbīhi.
чанд̣̇зна баривуд̇т̇знаад̇и зд̇т̇а жад̇уб̣б̣ид̇хам̣ баариваасияам̣ барисабаариваасияам̣ рад̇д̇ибаариваасияам̣ чанд̣̇абаариваасияам̣ аж̇жхаасаяабаариваасияанд̇и. д̇ад̇т̇а бхигкуу гзнажид̣̇зва гаран̣ийязна саннибад̇ид̇аа хонд̇и, ат̇а мзгхудтаанаад̣̇инаа гзнажид̣̇зва гаран̣ийязна аногаасо, ат̇а ‘‘ан̃н̃ад̇т̇а г̇ажчаамаа’’д̇и чанд̣̇ам̣ ависсаж̇ж̇ид̇ваава удтаханд̇и, ид̣̇ам̣ барисабаариваасияам̣ наама гин̃жааби барисабаариваасияам̣, чанд̣̇асса бана ависсадтад̇д̇аа гаммам̣ гаад̇ум̣ ваддад̇и.
Chandena parivutthenāti ettha catubbidhaṃ pārivāsiyaṃ parisapārivāsiyaṃ rattipārivāsiyaṃ chandapārivāsiyaṃ ajjhāsayapārivāsiyanti. Tattha bhikkhū kenacideva karaṇīyena sannipatitā honti, atha meghuṭṭhānādinā kenacideva karaṇīyena anokāso, atha ‘‘aññattha gacchāmā’’ti chandaṃ avissajjitvāva uṭṭhahanti, idaṃ parisapārivāsiyaṃ nāma kiñcāpi parisapārivāsiyaṃ, chandassa pana avissaṭṭhattā kammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
‘‘яаава бана саб̣б̣з саннибад̇анд̇и, д̇аава д̇хаммам̣ сун̣иссаамаа’’д̇и згам̣ аж̇жхзсанд̇и, д̇асмим̣ д̇хаммагат̇ам̣ гат̇знд̇зязва арун̣о уг̇г̇ажчад̇и, сажз жаад̇уд̣̇д̣̇асигам̣ гаад̇ум̣ нисиннаа, баннарасод̇и гаад̇ум̣ ваддад̇и, сажз баннарасигам̣ гаад̇ум̣ нисиннаа, баадибад̣̇з анубосат̇з убосат̇ам̣ гаад̇ум̣ на ваддад̇и, ан̃н̃ам̣ бана сан̇гхагижжам̣ гаад̇ум̣ ваддад̇и, ид̣̇ам̣ рад̇д̇ибаариваасияам̣ наама.
‘‘Yāva pana sabbe sannipatanti, tāva dhammaṃ suṇissāmā’’ti ekaṃ ajjhesanti, tasmiṃ dhammakathaṃ kathenteyeva aruṇo uggacchati, sace cātuddasikaṃ kātuṃ nisinnā, pannarasoti kātuṃ vaṭṭati, sace pannarasikaṃ kātuṃ nisinnā, pāṭipade anuposathe uposathaṃ kātuṃ na vaṭṭati, aññaṃ pana saṅghakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati, idaṃ rattipārivāsiyaṃ nāma.
звам̣ бана нисиннз гожи нагкад̇д̇абаатаго бхигку ‘‘аж̇ж̇а нагкад̇д̇ам̣ д̣̇аарун̣ам̣, имам̣ гаммам̣ маа гарот̇аа’’д̇и вад̣̇ад̇и, д̇з д̇асса важанзна чанд̣̇ам̣ виссаж̇ж̇зд̇ваа д̇ад̇т̇зва нисиннаа хонд̇и, ат̇ан̃н̃о ааг̇анд̇ваа ‘‘нагкад̇д̇ам̣ бадимаанзнд̇ам̣, ад̇т̇о б̣аалам̣ убажжаг̇аа’’д̇и (ж̇аа. 1.1.49) вад̇ваа ‘‘гим̣ нагкад̇д̇зна, гарот̇аа’’д̇и вад̣̇ад̇и, ид̣̇ам̣ чанд̣̇абаариваасияан̃жзва аж̇жхаасаяабаариваасияан̃жа. згасмим̣ баариваасияз буна чанд̣̇абаарисуд̣̇д̇хим̣ аанзд̇ваа гаммам̣ гаад̇ум̣ ваддад̇и.
Evaṃ pana nisinne koci nakkhattapāṭhako bhikkhu ‘‘ajja nakkhattaṃ dāruṇaṃ, imaṃ kammaṃ mā karothā’’ti vadati, te tassa vacanena chandaṃ vissajjetvā tattheva nisinnā honti, athañño āgantvā ‘‘nakkhattaṃ paṭimānentaṃ, attho bālaṃ upaccagā’’ti (jā. 1.1.49) vatvā ‘‘kiṃ nakkhattena, karothā’’ti vadati, idaṃ chandapārivāsiyañceva ajjhāsayapārivāsiyañca. Ekasmiṃ pārivāsiye puna chandapārisuddhiṃ ānetvā kammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
431. аабаннан̃жа взмад̇иган̃жа ад̣̇зсаяид̇ваа ваа наавигад̇ваа ваа убосат̇ам̣ гаад̇ум̣ на жа габбад̇ийд̇и самб̣анд̇хо. наавигад̇ваад̇и г̇аругаабад̇д̇им̣ анаавигад̇ваа. на жаад̇и нзва.
431. Āpannañca vematikañca adesayitvā vā nāvikatvā vā uposathaṃ kātuṃ na ca kappatīti sambandho. Nāvikatvāti garukāpattiṃ anāvikatvā. Na cāti neva.
432. адтид̇обосат̇аад̇и адтид̇о ависсадто убосат̇о яасминд̇и б̣ахуб̣б̣ийхи. д̇ад̣̇ахууд̇и д̇асмим̣ убосат̇ад̣̇ивасз. анд̇арааяам̣ ваа сан̇гхам̣ ваа винаа ад̇хидтаад̇ум̣ сиймамзва ваа на важ̇зд̇и яож̇анаа. ад̇хидтаад̇унд̇и иминаа г̇ан̣убосат̇амби убалагкзд̇и. сийманд̇и иминаа над̣̇имби.
432.Aṭṭhitoposathāti aṭṭhito avissaṭṭho uposatho yasminti bahubbīhi. Tadahūti tasmiṃ uposathadivase. Antarāyaṃ vā saṅghaṃ vā vinā adhiṭṭhātuṃ sīmameva vā na vajeti yojanā. Adhiṭṭhātunti iminā gaṇuposathampi upalakkheti. Sīmanti iminā nadimpi.
убосат̇анид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа нидтид̇аа.
Uposathaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.