Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૭૩. ઉપોસથપ્પમુખાનુજાનના
73. Uposathappamukhānujānanā
૧૪૨. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્મિં આવાસે અતિખુદ્દકં ઉપોસથાગારં સમ્મતં હોતિ, તદહુપોસથે મહાભિક્ખુસઙ્ઘો સન્નિપતિતો હોતિ. ભિક્ખૂ અસમ્મતાય ભૂમિયા નિસિન્ના પાતિમોક્ખં અસ્સોસું. અથ ખો તેસં ભિક્ખૂનં એતદહોસિ ‘‘ભગવતા પઞ્ઞત્તં ‘ઉપોસથાગારં સમ્મન્નિત્વા ઉપોસથો કાતબ્બો’તિ, મયઞ્ચમ્હા અસમ્મતાય ભૂમિયા નિસિન્નો પાતિમોક્ખં અસ્સુમ્હા, કતો નુ ખો અમ્હાકં ઉપોસથો, અકતો નુ ખો’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. સમ્મતાય વા, ભિક્ખવે, ભૂમિયા નિસિન્ના અસમ્મતાય વા યતો પાતિમોક્ખં સુણાતિ, કતોવસ્સ ઉપોસથો. તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો યાવ મહન્તં ઉપોસથપ્પમુખં 1 આકઙ્ખતિ, તાવ મહન્તં ઉપોસથપ્પમુખં સમ્મન્નતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમ્મન્નિતબ્બં. પઠમં નિમિત્તા કિત્તેતબ્બા. નિમિત્તે કિત્તેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
142. Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse atikhuddakaṃ uposathāgāraṃ sammataṃ hoti, tadahuposathe mahābhikkhusaṅgho sannipatito hoti. Bhikkhū asammatāya bhūmiyā nisinnā pātimokkhaṃ assosuṃ. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi ‘‘bhagavatā paññattaṃ ‘uposathāgāraṃ sammannitvā uposatho kātabbo’ti, mayañcamhā asammatāya bhūmiyā nisinno pātimokkhaṃ assumhā, kato nu kho amhākaṃ uposatho, akato nu kho’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Sammatāya vā, bhikkhave, bhūmiyā nisinnā asammatāya vā yato pātimokkhaṃ suṇāti, katovassa uposatho. Tena hi, bhikkhave, saṅgho yāva mahantaṃ uposathappamukhaṃ 2 ākaṅkhati, tāva mahantaṃ uposathappamukhaṃ sammannatu. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbaṃ. Paṭhamaṃ nimittā kittetabbā. Nimitte kittetvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યાવતા સમન્તા નિમિત્તા કિત્તિતા. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો એતેહિ નિમિત્તેહિ ઉપોસથપ્પમુખં સમ્મન્નેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yāvatā samantā nimittā kittitā. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho etehi nimittehi uposathappamukhaṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યાવતા સમન્તા નિમિત્તા કિત્તિતા. સઙ્ઘો એતેહિ નિમિત્તેહિ ઉપોસથપ્પમુખં સમ્મન્નતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ એતેહિ નિમિત્તેહિ ઉપોસથપ્પમુખસ્સ સમ્મુતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય. સમ્મતં સઙ્ઘેન એતેહિ નિમિત્તેહિ ઉપોસથપ્પમુખં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yāvatā samantā nimittā kittitā. Saṅgho etehi nimittehi uposathappamukhaṃ sammannati. Yassāyasmato khamati etehi nimittehi uposathappamukhassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya. Sammataṃ saṅghena etehi nimittehi uposathappamukhaṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્મિં આવાસે તદહુપોસથે નવકા ભિક્ખૂ પઠમતરં સન્નિપતિત્વા – ‘‘ન તાવ થેરા આગચ્છન્તી’’તિ – પક્કમિંસુ. ઉપોસથો વિકાલે અહોસિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તદહુપોસથે થેરેહિ ભિક્ખૂહિ પઠમતરં સન્નિપતિતુન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse tadahuposathe navakā bhikkhū paṭhamataraṃ sannipatitvā – ‘‘na tāva therā āgacchantī’’ti – pakkamiṃsu. Uposatho vikāle ahosi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, tadahuposathe therehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ sannipatitunti.
તેન ખો પન સમયેન રાજગહે સમ્બહુલા આવાસા સમાનસીમા હોન્તિ. તત્થ ભિક્ખૂ વિવદન્તિ – ‘‘અમ્હાકં આવાસે ઉપોસથો કરીયતુ, અમ્હાકં આવાસે ઉપોસથો કરીયતૂ’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ઇધ પન, ભિક્ખવે, સમ્બહુલા આવાસા સમાનસીમા હોન્તિ. તત્થ ભિક્ખૂ વિવદન્તિ – ‘‘અમ્હાકં આવાસે ઉપોસથો કરીયતુ, અમ્હાકં આવાસે ઉપોસથો કરીયતૂ’’તિ. તેહિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ સબ્બેહેવ એકજ્ઝં સન્નિપતિત્વા ઉપોસથો કાતબ્બો. યત્થ વા પન થેરો ભિક્ખુ વિહરતિ, તત્થ સન્નિપતિત્વા ઉપોસથો કાતબ્બો, ન ત્વેવ વગ્ગેન સઙ્ઘેન ઉપોસથો કાતબ્બો. યો કરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena rājagahe sambahulā āvāsā samānasīmā honti. Tattha bhikkhū vivadanti – ‘‘amhākaṃ āvāse uposatho karīyatu, amhākaṃ āvāse uposatho karīyatū’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Idha pana, bhikkhave, sambahulā āvāsā samānasīmā honti. Tattha bhikkhū vivadanti – ‘‘amhākaṃ āvāse uposatho karīyatu, amhākaṃ āvāse uposatho karīyatū’’ti. Tehi, bhikkhave, bhikkhūhi sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitvā uposatho kātabbo. Yattha vā pana thero bhikkhu viharati, tattha sannipatitvā uposatho kātabbo, na tveva vaggena saṅghena uposatho kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassāti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉપોસથાગારાદિકથા • Uposathāgārādikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપોસથાગારાદિકથાવણ્ણના • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ઉપોસથાગારાદિકથાવણ્ણના • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉપોસથાગારાદિકથાવણ્ણના • Uposathāgārādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૭૨. ઉપોસથાગારાદિકથા • 72. Uposathāgārādikathā