| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
೮. ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ
8. Uruvelakassapattheraapadānavaṇṇanā
ಅಟ್ಠಮಾಪದಾನೇ ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋತಿಆದಿಕಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅಪದಾನಂ। ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ವಿವಟ್ಟೂಪನಿಸ್ಸಯಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಮಹಾಪರಿವಾರಾನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ತಂ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ಥೇನ್ತೋ ಮಹಾದಾನಂ ದತ್ವಾ ಪಣಿಧಾನಂ ಅಕಾಸಿ। ಭಗವಾ ಚಸ್ಸ ಅನನ್ತರಾಯತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅನಾಗತೇ ಗೋತಮಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನೇ ಮಹಾಪರಿವಾರಾನಂ ಅಗ್ಗೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ಸೋ ತತ್ಥ ಯಾವತಾಯುಕಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇತೋ ದ್ವೇನವುತಿಕಪ್ಪಮತ್ಥಕೇ ಫುಸ್ಸಸ್ಸ ಭಗವತೋ ವೇಮಾತಿಕಕನಿಟ್ಠಭಾತಾ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೇಪಿಸ್ಸ ದ್ವೇ ಕನಿಟ್ಠಭಾತರೋ ಅಹೇಸುಂ। ತೇ ತಯೋ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಪರಮಾಯ ಪೂಜಾಯ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಯಾವಜೀವಂ ಕುಸಲಂ ಕತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತೋ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಪುರೇತರಮೇವ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ತಯೋ ಭಾತರೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಗೋತ್ತವಸೇನ ತಯೋಪಿ ಕಸ್ಸಪಾತಿ ಏವಂ ನಾಮಕಾ ಅಹೇಸುಂ। ತೇ ತಯೋ ವಯಪ್ಪತ್ತಾ ತಯೋ ವೇದೇ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿಂಸು। ತೇಸಂ ಜೇಟ್ಠಭಾತಿಕಸ್ಸ ಪಞ್ಚಮಾಣವಕಸತಾನಿ ಪರಿವಾರಾ, ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ತೀಣಿ, ಕನಿಟ್ಠಸ್ಸ ದ್ವೇ, ತೇ ಅತ್ತನೋ ಗನ್ಥೇಸು ಸಾರಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಮೇವ ಅತ್ಥಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ರೋಚೇಸುಂ। ತೇಸು ಜೇಟ್ಠಭಾತಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿವಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಉರುವೇಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪೋ ನಾಮ ಜಾತೋ, ಮಜ್ಝಿಮೋ ಗಙ್ಗಾನದೀವಙ್ಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನದೀಕಸ್ಸಪೋ ನಾಮ ಜಾತೋ, ಕನಿಟ್ಠೋ ಗಯಾಸೀಸೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಗಯಾಕಸ್ಸಪೋ ನಾಮ ಜಾತೋ। ಏವಂ ತೇಸು ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವಸನ್ತೇಸು ಬಹೂನಂ ದಿವಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಟಿವಿದ್ಧಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯತ್ಥೇರೇ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಯಸಕುಲಪುತ್ತಪ್ಪಮುಖೇ ಪಞ್ಚಪಞ್ಞಾಸಜನೇ ಸಹಾಯಕೇ ವಿನೇತ್ವಾ ಸಟ್ಠಿ ಅರಹನ್ತೇ ‘‘ಚರಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಾರಿಕ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೨) ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ತಿಂಸಭದ್ದವಗ್ಗಿಯೇ ವಿನೇತ್ವಾ ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವಸನತ್ಥಾಯ ಅಗ್ಯಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಗತನಾಗದಮನಾದೀಹಿ ಅಡ್ಢುಡ್ಢಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಪಾಟಿಹಾರಿಯೇಹಿ ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪಂ ಸಪರಿವಾರಂ ವಿನೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ। ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾವಿಧಾನಞ್ಚ ಇದ್ಧಿಪಾಟಿಹಾರಿಯಕರಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ನದೀಕಸ್ಸಪಸ್ಸ ಅಪದಾನಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಂ ಸುತ್ವಾ ಇತರೇಪಿ ದ್ವೇ ಭಾತರೋ ಸಪರಿಸಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಇದ್ಧಿಮಯಪತ್ತಚೀವರಧರಾ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅಹೇಸುಂ। ಸತ್ಥಾ ತಂ ಸಮಣಸಹಸ್ಸಂ ಆದಾಯ ಗಯಾಸೀಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಆದಿತ್ತಪರಿಯಾಯದೇಸನಾಯ (ಮಹಾವ॰ ೫೪) ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ।
Aṭṭhamāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato uruvelakassapattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ mahāparivārānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento mahādānaṃ datvā paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā cassa anantarāyataṃ disvā ‘‘anāgate gotamabuddhassa sāsane mahāparivārānaṃ aggo bhavissatī’’ti byākāsi. So tattha yāvatāyukaṃ puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto ito dvenavutikappamatthake phussassa bhagavato vemātikakaniṭṭhabhātā hutvā nibbatto, aññepissa dve kaniṭṭhabhātaro ahesuṃ. Te tayo buddhappamukhabhikkhusaṅghaṃ nimantetvā paramāya pūjāya pūjetvā yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva bārāṇasiyaṃ brāhmaṇakule tayo bhātaro hutvā nibbattā gottavasena tayopi kassapāti evaṃ nāmakā ahesuṃ. Te tayo vayappattā tayo vede uggaṇhiṃsu. Tesaṃ jeṭṭhabhātikassa pañcamāṇavakasatāni parivārā, majjhimassa tīṇi, kaniṭṭhassa dve, te attano ganthesu sāraṃ olokentā diṭṭhadhammikameva atthaṃ disvā pabbajjaṃ rocesuṃ. Tesu jeṭṭhabhātā attano parivārena saddhiṃ uruvelaṃ gantvā isipabbajjaṃ pabbajitvā uruvelakassapo nāma jāto, majjhimo gaṅgānadīvaṅke pabbajito nadīkassapo nāma jāto, kaniṭṭho gayāsīse pabbajito gayākassapo nāma jāto. Evaṃ tesu isipabbajjaṃ pabbajitvā tattha tattha vasantesu bahūnaṃ divasānaṃ accayena amhākaṃ bodhisatto mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā paṭividdhasabbaññutaññāṇo anukkamena dhammacakkaṃ pavattetvā pañcavaggiyatthere arahatte patiṭṭhāpetvā yasakulaputtappamukhe pañcapaññāsajane sahāyake vinetvā saṭṭhi arahante ‘‘caratha, bhikkhave, cārika’’nti (mahāva. 32) vissajjetvā tiṃsabhaddavaggiye vinetvā uruvelakassapassa vasanaṭṭhānaṃ gantvā vasanatthāya agyāgāraṃ pavisitvā tattha gatanāgadamanādīhi aḍḍhuḍḍhasahassehi pāṭihāriyehi uruvelakassapaṃ saparivāraṃ vinetvā pabbājesi. Tassa pabbajjāvidhānañca iddhipāṭihāriyakaraṇañca sabbaṃ nadīkassapassa apadānaṭṭhakathāyaṃ āvi bhavissati. Tassa pabbajitabhāvaṃ sutvā itarepi dve bhātaro saparisā āgantvā satthu santike pabbajiṃsu. Sabbeva te iddhimayapattacīvaradharā ehibhikkhukā ahesuṃ. Satthā taṃ samaṇasahassaṃ ādāya gayāsīsaṃ gantvā piṭṭhipāsāṇe nisinno ādittapariyāyadesanāya (mahāva. 54) te sabbe arahatte patiṭṭhāpesi.
೨೫೧. ಸೋ ಏವಂ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಜಾತೋ ಅತ್ತನೋ ಪುಬ್ಬಚರಿತಾಪದಾನಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರೋ ನಾಮ ಜಿನೋತಿಆದಿಮಾಹ। ಅನುತ್ತಾನಪದಮೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ।
251. So evaṃ arahattaṃ patvā somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādimāha. Anuttānapadameva vaṇṇayissāma.
೨೬೮. ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬಂ ತಮಂ ಹನ್ತ್ವಾತಿ ಸೋ ಫುಸ್ಸೋ ಭಗವಾ ರಾಗದೋಸಮೋಹಾದಿಕಿಲೇಸನ್ಧಕಾರಂ ವಿದ್ಧಂಸೇತ್ವಾ। ವಿಜಟೇತ್ವಾ ಮಹಾಜಟನ್ತಿ ತಣ್ಹಾಮಾನಾದೀಹಿ ದಿಯಡ್ಢಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಕಿಲೇಸಗಣೇಹಿ ಮಹಾಬ್ಯಾಕುಲಂ ಜಟಂ ವಿಜಟೇತ್ವಾ ಪದಾಲೇತ್ವಾ ಫಾಲೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸದೇವಕಂ ದೇವಲೋಕಸಹಿತಂ ಸಕಲಂ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸಂತಪ್ಪಯನ್ತೋ ಸನ್ತಪ್ಪಯನ್ತೋ ಪೀಣೇನ್ತೋ ಅಮತಂ ವುಟ್ಠಿಂ ಮಹಾನಿಬ್ಬಾನವುಟ್ಠಿಧಾರಂ ವಸ್ಸತೇ ಪಗ್ಘರಾಪೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
268.Soca sabbaṃ tamaṃ hantvāti so phusso bhagavā rāgadosamohādikilesandhakāraṃ viddhaṃsetvā. Vijaṭetvā mahājaṭanti taṇhāmānādīhi diyaḍḍhasahassehi kilesagaṇehi mahābyākulaṃ jaṭaṃ vijaṭetvā padāletvā phāletvāti attho. Sadevakaṃ devalokasahitaṃ sakalaṃ lokasannivāsaṃtappayanto santappayanto pīṇento amataṃ vuṭṭhiṃ mahānibbānavuṭṭhidhāraṃ vassate paggharāpetīti yojanā.
೨೬೯. ತದಾ ಹಿ ಬಾರಾಣಸಿಯನ್ತಿ ‘‘ಬಾರಸ ಮನುಸ್ಸಾ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಬಾರಸ ದ್ವಾದಸರಾಸೀ ಹುತ್ವಾ ಪುರಾ, ಹಿಮವನ್ತತೋ ಇಸಯೋ ಚ ಪಚ್ಚೇಕಮುನಿಸಙ್ಖಾತಾ ಇಸಯೋ ಚ ಗನ್ಧಮಾದನತೋ ಆಕಾಸೇನಾಗನ್ತ್ವಾ ಏತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಓತರನ್ತಿ ಪವಿಸನ್ತೀತಿ ಬಾರಾಣಸೀ, ಅಥ ವಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಙ್ಖಾತಾನಂ ಅನೇಕಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪವತ್ತನತ್ಥಾಯ ಓತರಟ್ಠಾನಂ ನಗರಂ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸಂ ಕತ್ವಾ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗವಸೇನ ಬಾರಾಣಸೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಿಸ್ಸಂ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ।
269.Tadā hi bārāṇasiyanti ‘‘bārasa manussā’’tiādīsu viya bārasa dvādasarāsī hutvā purā, himavantato isayo ca paccekamunisaṅkhātā isayo ca gandhamādanato ākāsenāgantvā ettha gacchanti otaranti pavisantīti bārāṇasī, atha vā sammāsambuddhasaṅkhātānaṃ anekasatasahassānaṃ dhammacakkapavattanatthāya otaraṭṭhānaṃ nagaraṃ liṅgavipallāsaṃ katvā itthiliṅgavasena bārāṇasīti vuccati, tissaṃ bārāṇasiyaṃ.
೨೭೩. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಸತ್ಥಂ ಪಚ್ಚನ್ತನ್ತಿ ಛಡ್ಡಿತಸತ್ಥಂ ಪಾತಿತಆವುಧಂ ಪಚ್ಚನ್ತಜನಪದಂ ನಿಬ್ಬಿಸೇವನಂ ಕತ್ವಾ ಪುನರುಪಚ್ಚತನ್ತಿ ಪುನರಪಿ ತಂ ನಗರಂ ಉಪೇಚ್ಚ ಉಪಗಮ್ಮ ಸಮ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವಾತಿ।
273.Nikkhittasatthaṃpaccantanti chaḍḍitasatthaṃ pātitaāvudhaṃ paccantajanapadaṃ nibbisevanaṃ katvā punarupaccatanti punarapi taṃ nagaraṃ upecca upagamma sampattāti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ಉರುವೇಲಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Uruvelakassapattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi / ೮. ಉರುವೇಳಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ • 8. Uruveḷakassapattheraapadānaṃ
