| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာ • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
၁၀. ဥဋ္ဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Uṭṭhānasuttavaṇṇanā
၃၃၄. ဥဋ္ဌဟထာတိ ဥဋ္ဌာနသုတ္တံ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရန္တော ရတ္တိံ ဇေတဝနဝိဟာရေ ဝသိတ္ဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဘိက္ခုသင္ဃပရိဝုတော သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပာစီနဒ္ဝာရေန နဂရာ နိက္ခမိတ္ဝာ မိဂာရမာတုပာသာဒံ အဂမာသိ ဒိဝာဝိဟာရတ္ထာယ။ အာစိဏ္ဏံ ကိရေတံ ဘဂဝတော ရတ္တိံ ဇေတဝနဝိဟာရေ ဝသိတ္ဝာ မိဂာရမာတုပာသာဒေ ဒိဝာဝိဟာရူပဂမနံ, ရတ္တိဉ္စ မိဂာရမာတုပာသာဒေ ဝသိတ္ဝာ ဇေတဝနေ ဒိဝာဝိဟာရူပဂမနံ။ ကသ္မာ? ဒ္ဝိန္နံ ကုလာနံ အနုဂ္ဂဟတ္ထာယ မဟာပရိစ္စာဂဂုဏပရိဒီပနတ္ထာယ စ။ မိဂာရမာတုပာသာဒသ္သ စ ဟေဋ္ဌာ ပဉ္စ ကူဋာဂာရဂဗ္ဘသတာနိ ဟောန္တိ, ယေသု ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ ဝသန္တိ။ တတ္ထ ယဒာ ဘဂဝာ ဟေဋ္ဌာပာသာဒေ ဝသတိ, တဒာ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဂာရဝေန ဥပရိပာသာဒံ နာရုဟန္တိ။ တံ ဒိဝသံ ပန ဘဂဝာ ဥပရိပာသာဒေ ကူဋာဂာရဂဗ္ဘံ ပာဝိသိ, တေန ဟေဋ္ဌာပာသာဒေ ပဉ္စပိ ဂဗ္ဘသတာနိ ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ ပဝိသိံသု။ တေ စ သဗ္ဗေဝ နဝာ ဟောန္တိ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ ဥဒ္ဓတာ ဥန္နဠာ ပာကတိန္ဒ္ရိယာ။ တေ ပဝိသိတ္ဝာ ဒိဝာသေယ္ယံ သုပိတ္ဝာ သာယံ ဥဋ္ဌာယ မဟာတလေ သန္နိပတိတ္ဝာ ‘‘အဇ္ဇ ဘတ္တဂ္ဂေ တုယ္ဟံ ကိံ အဟောသိ, တ္ဝံ ကတ္ထ အဂမာသိ, အဟံ အာဝုသော ကောသလရညော ဃရံ, အဟံ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ, တတ္ထ ဧဝရူပော စ ဧဝရူပော စ ဘောဇနဝိဓိ အဟောသီ’’တိ နာနပ္ပကာရံ အာမိသကထံ ကထေန္တာ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အဟေသုံ။
334.Uṭṭhahathāti uṭṭhānasuttaṃ. Kā uppatti? Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharanto rattiṃ jetavanavihāre vasitvā pubbaṇhasamayaṃ bhikkhusaṅghaparivuto sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pācīnadvārena nagarā nikkhamitvā migāramātupāsādaṃ agamāsi divāvihāratthāya. Āciṇṇaṃ kiretaṃ bhagavato rattiṃ jetavanavihāre vasitvā migāramātupāsāde divāvihārūpagamanaṃ, rattiñca migāramātupāsāde vasitvā jetavane divāvihārūpagamanaṃ. Kasmā? Dvinnaṃ kulānaṃ anuggahatthāya mahāpariccāgaguṇaparidīpanatthāya ca. Migāramātupāsādassa ca heṭṭhā pañca kūṭāgāragabbhasatāni honti, yesu pañcasatā bhikkhū vasanti. Tattha yadā bhagavā heṭṭhāpāsāde vasati, tadā bhikkhū bhagavato gāravena uparipāsādaṃ nāruhanti. Taṃ divasaṃ pana bhagavā uparipāsāde kūṭāgāragabbhaṃ pāvisi, tena heṭṭhāpāsāde pañcapi gabbhasatāni pañcasatā bhikkhū pavisiṃsu. Te ca sabbeva navā honti adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ uddhatā unnaḷā pākatindriyā. Te pavisitvā divāseyyaṃ supitvā sāyaṃ uṭṭhāya mahātale sannipatitvā ‘‘ajja bhattagge tuyhaṃ kiṃ ahosi, tvaṃ kattha agamāsi, ahaṃ āvuso kosalarañño gharaṃ, ahaṃ anāthapiṇḍikassa, tattha evarūpo ca evarūpo ca bhojanavidhi ahosī’’ti nānappakāraṃ āmisakathaṃ kathentā uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ.
ဘဂဝာ တံ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ ‘‘ဣမေ မယာ သဒ္ဓိံ ဝသန္တာပိ ဧဝံ ပမတ္တာ, အဟော အယုတ္တကာရိနော’’တိ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရသ္သ အာဂမနံ စိန္တေသိ။ တာဝဒေဝ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝတော စိတ္တံ ဉတ္ဝာ ဣဒ္ဓိယာ အာဂမ္မ ပာဒမူလေ ဝန္ဒမာနောယေဝ အဟောသိ။ တတော နံ ဘဂဝာ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧတေ တေ, မောဂ္ဂလ္လာန, သဗ္ရဟ္မစာရိနော ပမတ္တာ, သာဓု နေ သံဝေဇေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခော သော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝတော ပဋိသ္သုဏိတ္ဝာ တာဝဒေဝ အာပောကသိဏံ သမာပဇ္ဇိတ္ဝာ ကရီသဘူမိယံ ဌိတံ မဟာပာသာဒံ နာဝံ ဝိယ မဟာဝာတော ပာဒင္ဂုဋ္ဌကေန ကမ္ပေသိ သဒ္ဓိံ ပတိဋ္ဌိတပထဝိပ္ပဒေသေန။ အထ တေ ဘိက္ခူ ဘီတာ ဝိသ္သရံ ကရောန္တာ သကသကစီဝရာနိ ဆဍ္ဍေတ္ဝာ စတူဟိ ဒ္ဝာရေဟိ နိက္ခမိံသု။ ဘဂဝာ တေသံ အတ္တာနံ ဒသ္သေန္တော အညေန ဒ္ဝာရေန ဂန္ဓကုဋိံ ပဝိသန္တော ဝိယ အဟောသိ, တေ ဘဂဝန္တံ ဒိသ္ဝာ ဝန္ဒိတ္ဝာ အဋ္ဌံသု ။ ဘဂဝာ ‘‘ကိံ, ဘိက္ခဝေ, ဘီတတ္ထာ’’တိ ပုစ္ဆိ, တေ ‘‘အယံ, ဘန္တေ, မိဂာရမာတုပာသာဒော ကမ္ပိတော’’တိ အာဟံသု ။ ‘‘ဇာနာထ, ဘိက္ခဝေ, ကေနာ’’တိ? ‘‘န ဇာနာမ, ဘန္တေ’’တိ။ အထ ဘဂဝာ ‘‘တုမ္ဟာဒိသာနံ, ဘိက္ခဝေ, မုဋ္ဌသ္သတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ ပမာဒဝိဟာရီနံ သံဝေဂဇနနတ္ထံ မောဂ္ဂလ္လာနေန ကမ္ပိတော’’တိ ဝတ္ဝာ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မဒေသနတ္ထံ ဣမံ သုတ္တမဘာသိ။
Bhagavā taṃ saddaṃ sutvā ‘‘ime mayā saddhiṃ vasantāpi evaṃ pamattā, aho ayuttakārino’’ti mahāmoggallānattherassa āgamanaṃ cintesi. Tāvadeva āyasmā mahāmoggallāno bhagavato cittaṃ ñatvā iddhiyā āgamma pādamūle vandamānoyeva ahosi. Tato naṃ bhagavā āmantesi – ‘‘ete te, moggallāna, sabrahmacārino pamattā, sādhu ne saṃvejehī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho so āyasmā mahāmoggallāno bhagavato paṭissuṇitvā tāvadeva āpokasiṇaṃ samāpajjitvā karīsabhūmiyaṃ ṭhitaṃ mahāpāsādaṃ nāvaṃ viya mahāvāto pādaṅguṭṭhakena kampesi saddhiṃ patiṭṭhitapathavippadesena. Atha te bhikkhū bhītā vissaraṃ karontā sakasakacīvarāni chaḍḍetvā catūhi dvārehi nikkhamiṃsu. Bhagavā tesaṃ attānaṃ dassento aññena dvārena gandhakuṭiṃ pavisanto viya ahosi, te bhagavantaṃ disvā vanditvā aṭṭhaṃsu . Bhagavā ‘‘kiṃ, bhikkhave, bhītatthā’’ti pucchi, te ‘‘ayaṃ, bhante, migāramātupāsādo kampito’’ti āhaṃsu . ‘‘Jānātha, bhikkhave, kenā’’ti? ‘‘Na jānāma, bhante’’ti. Atha bhagavā ‘‘tumhādisānaṃ, bhikkhave, muṭṭhassatīnaṃ asampajānānaṃ pamādavihārīnaṃ saṃvegajananatthaṃ moggallānena kampito’’ti vatvā tesaṃ bhikkhūnaṃ dhammadesanatthaṃ imaṃ suttamabhāsi.
တတ္ထ ဥဋ္ဌဟထာတိ အာသနာ ဥဋ္ဌဟထ ဃဋထ ဝာယမထ, မာ ကုသီတာ ဟောထ။ နိသီဒထာတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂတ္ထာယ နိသီဒထ။ ကော အတ္ထော သုပိတေန ဝောတိ ကော တုမ္ဟာကံ အနုပာဒာပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ ပဗ္ဗဇိတာနံ သုပိတေန အတ္ထော။ န ဟိ သက္ကာ သုပန္တေန ကောစိ အတ္ထော ပာပုဏိတုံ။ အာတုရာနဉ္ဟိ ကာ နိဒ္ဒာ, သလ္လဝိဒ္ဓာန ရုပ္ပတန္တိ ယတ္ရ စ နာမ အပ္ပကေပိ သရီရပ္ပဒေသေ ဥဋ္ဌိတေန စက္ခုရောဂာဒိနာ ရောဂေန အာတုရာနံ ဧကဒ္ဝင္ဂုလမတ္တမ္ပိ ပဝိဋ္ဌေန အယသလ္လအဋ္ဌိသလ္လဒန္တသလ္လဝိသာဏသလ္လကဋ္ဌသလ္လာနံ အညတရေန သလ္လေန ရုပ္ပမာနာနံ မနုသ္သာနံ နိဒ္ဒာ နတ္ထိ, တတ္ထ တုမ္ဟာကံ သကလစိတ္တသရီရသန္တာနံ ဘဉ္ဇိတ္ဝာ ဥပ္ပန္နေဟိ နာနပ္ပကာရကိလေသရောဂေဟိ အာတုရာနဉ္ဟိ ကာ နိဒ္ဒာ ရာဂသလ္လာဒီဟိ စ ပဉ္စဟိ သလ္လေဟိ အန္တောဟဒယံ ပဝိသိယ ဝိဒ္ဓတ္တာ သလ္လဝိဒ္ဓာနံ ရုပ္ပတံ။
Tattha uṭṭhahathāti āsanā uṭṭhahatha ghaṭatha vāyamatha, mā kusītā hotha. Nisīdathāti pallaṅkaṃ ābhujitvā kammaṭṭhānānuyogatthāya nisīdatha. Ko attho supitena voti ko tumhākaṃ anupādāparinibbānatthāya pabbajitānaṃ supitena attho. Na hi sakkā supantena koci attho pāpuṇituṃ. Āturānañhi kā niddā, sallaviddhāna ruppatanti yatra ca nāma appakepi sarīrappadese uṭṭhitena cakkhurogādinā rogena āturānaṃ ekadvaṅgulamattampi paviṭṭhena ayasallaaṭṭhisalladantasallavisāṇasallakaṭṭhasallānaṃ aññatarena sallena ruppamānānaṃ manussānaṃ niddā natthi, tattha tumhākaṃ sakalacittasarīrasantānaṃ bhañjitvā uppannehi nānappakārakilesarogehi āturānañhi kā niddā rāgasallādīhi ca pañcahi sallehi antohadayaṃ pavisiya viddhattā sallaviddhānaṃ ruppataṃ.
၃၃၅. ဧဝံ ဝတ္ဝာ ပုန ဘဂဝာ ဘိယ္ယောသောမတ္တာယ တေ ဘိက္ခူ ဥသ္သာဟေန္တော သံဝေဇေန္တော စ အာဟ – ‘‘ဥဋ္ဌဟထ။ပေ.။ ဝသာနုဂေ’’တိ။ တတ္ရာယံ သာဓိပ္ပာယယောဇနာ အတ္ထဝဏ္ဏနာ – ဧဝံ ကိလေသသလ္လဝိဒ္ဓာနဉ္ဟိ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ကာလော ပဗုဇ္ဈိတုံ။ ကိံ ကာရဏံ? မဏ္ဍပေယ္ယမိဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဗ္ရဟ္မစရိယံ, သတ္ထာ သမ္မုခီဘူတော, ဣတော ပုဗ္ဗေ ပန ဝော ဒီဃရတ္တံ သုတ္တံ, ဂိရီသု သုတ္တံ, နဒီသု သုတ္တံ, သမေသု သုတ္တံ, ဝိသမေသု သုတ္တံ, ရုက္ခဂ္ဂေသုပိ သုတ္တံ အဒသ္သနာ အရိယသစ္စာနံ, တသ္မာ တသ္သာ နိဒ္ဒာယ အန္တကိရိယတ္ထံ ဥဋ္ဌဟထ နိသီဒထ ဒဠ္ဟံ သိက္ခထ သန္တိယာ။
335. Evaṃ vatvā puna bhagavā bhiyyosomattāya te bhikkhū ussāhento saṃvejento ca āha – ‘‘uṭṭhahatha…pe… vasānuge’’ti. Tatrāyaṃ sādhippāyayojanā atthavaṇṇanā – evaṃ kilesasallaviddhānañhi vo, bhikkhave, kālo pabujjhituṃ. Kiṃ kāraṇaṃ? Maṇḍapeyyamidaṃ, bhikkhave, brahmacariyaṃ, satthā sammukhībhūto, ito pubbe pana vo dīgharattaṃ suttaṃ, girīsu suttaṃ, nadīsu suttaṃ, samesu suttaṃ, visamesu suttaṃ, rukkhaggesupi suttaṃ adassanā ariyasaccānaṃ, tasmā tassā niddāya antakiriyatthaṃ uṭṭhahatha nisīdatha daḷhaṃ sikkhatha santiyā.
တတ္ထ ပုရိမပာဒသ္သတ္ထော ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ဒုတိယပာဒေ ပန သန္တီတိ တိသ္သော သန္တိယော – အစ္စန္တသန္တိ, တဒင္ဂသန္တိ, သမ္မုတိသန္တီတိ, နိဗ္ဗာနဝိပသ္သနာဒိဋ္ဌိဂတာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ဣဓ ပန အစ္စန္တသန္တိ နိဗ္ဗာနမဓိပ္ပေတံ, တသ္မာ နိဗ္ဗာနတ္ထံ ဒဠ္ဟံ သိက္ခထ, အသိထိလပရက္ကမာ ဟုတ္ဝာ သိက္ခထာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ကိံ ကာရဏံ? မာ ဝော ပမတ္တေ ဝိညာယ, မစ္စုရာဇာ အမောဟယိတ္ထ ဝသာနုဂေ , မာ တုမ္ဟေ ‘‘ပမတ္တာ ဧတေ’’တိ ဧဝံ ဉတ္ဝာ မစ္စုရာဇပရိယာယနာမော မာရော ဝသာနုဂေ အမောဟယိတ္ထ, ယထာ တသ္သ ဝသံ ဂစ္ဆထ, ဧဝံ ဝသာနုဂေ ကရောန္တော မာ အမောဟယိတ္ထာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
Tattha purimapādassattho vuttanayo eva. Dutiyapāde pana santīti tisso santiyo – accantasanti, tadaṅgasanti, sammutisantīti, nibbānavipassanādiṭṭhigatānametaṃ adhivacanaṃ. Idha pana accantasanti nibbānamadhippetaṃ, tasmā nibbānatthaṃ daḷhaṃ sikkhatha, asithilaparakkamā hutvā sikkhathāti vuttaṃ hoti. Kiṃ kāraṇaṃ? Mā vo pamatte viññāya, maccurājā amohayittha vasānuge, mā tumhe ‘‘pamattā ete’’ti evaṃ ñatvā maccurājapariyāyanāmo māro vasānuge amohayittha, yathā tassa vasaṃ gacchatha, evaṃ vasānuge karonto mā amohayitthāti vuttaṃ hoti.
၃၃၆. ယတော တသ္သ ဝသံ အနုပဂစ္ဆန္တာ ယာယ ဒေဝာ မနုသ္သာ စ။ပေ.။ သမပ္ပိတာ, ယာယ ဒေဝာ စ မနုသ္သာ စ အတ္ထိကာ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗတ္ထိကာ, တံ ရူပာဒိံ သိတာ နိသ္သိတာ အလ္လီနာ ဟုတ္ဝာ တိဋ္ဌန္တိ, တရထ သမတိက္ကမထ ဧတံ နာနပ္ပကာရေသု ဝိသယေသု ဝိသဋဝိတ္ထိဏ္ဏဝိသာလတ္တာ ဝိသတ္တိကံ ဘဝဘောဂတဏ္ဟံ။ ခဏော ဝော မာ ဥပစ္စဂာ, အယံ တုမ္ဟာကံ သမဏဓမ္မကရဏက္ခဏော မာ အတိက္ကမိ။ ယေသဉ္ဟိ အယမေဝရူပော ခဏော အတိက္ကမတိ, ယေ စ ဣမံ ခဏံ အတိက္ကမန္တိ, တေ ခဏာတီတာ ဟိ သောစန္တိ နိရယမ္ဟိ သမပ္ပိတာ, နိရသ္သာဒဋ္ဌေန နိရယသညိတေ စတုဗ္ဗိဓေပိ အပာယေ ပတိဋ္ဌိတာ ‘‘အကတံ ဝတ နော ကလ္ယာဏ’’န္တိအာဒိနာ နယေန သောစန္တိ။
336. Yato tassa vasaṃ anupagacchantā yāya devā manussā ca…pe… samappitā, yāya devā ca manussā ca atthikā rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbatthikā, taṃ rūpādiṃ sitā nissitā allīnā hutvā tiṭṭhanti, taratha samatikkamatha etaṃ nānappakāresu visayesu visaṭavitthiṇṇavisālattā visattikaṃ bhavabhogataṇhaṃ. Khaṇo vo mā upaccagā, ayaṃ tumhākaṃ samaṇadhammakaraṇakkhaṇo mā atikkami. Yesañhi ayamevarūpo khaṇo atikkamati, ye ca imaṃ khaṇaṃ atikkamanti, te khaṇātītā hi socanti nirayamhi samappitā, nirassādaṭṭhena nirayasaññite catubbidhepi apāye patiṭṭhitā ‘‘akataṃ vata no kalyāṇa’’ntiādinā nayena socanti.
၃၃၇. ဧဝံ ဘဂဝာ တေ ဘိက္ခူ ဥသ္သာဟေတ္ဝာ သံဝေဇေတ္ဝာ စ ဣဒာနိ တေသံ တံ ပမာဒဝိဟာရံ ဝိဂရဟိတ္ဝာ သဗ္ဗေဝ တေ အပ္ပမာဒေ နိယောဇေန္တော ‘‘ပမာဒော ရဇော’’တိ ဣမံ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ ပမာဒောတိ သင္ခေပတော သတိဝိပ္ပဝာသော, သော စိတ္တမလိနဋ္ဌေန ရဇော။ တံ ပမာဒမနုပတိတော ပမာဒာနုပတိတော, ပမာဒာနုပတိတတ္တာ အပရာပရုပ္ပန္နော ပမာဒော ဧဝ, သောပိ ရဇော။ န ဟိ ကဒာစိ ပမာဒော နာမ အရဇော အတ္ထိ။ တေန ကိံ ဒီပေတိ? မာ တုမ္ဟေ ‘‘ဒဟရာ တာဝ မယံ ပစ္ဆာ ဇာနိသ္သာမာ’’တိ ဝိသ္သာသမာပဇ္ဇိတ္ထ။ ဒဟရကာလေပိ ဟိ ပမာဒော ရဇော, မဇ္ဈိမကာလေပိ ထေရကာလေပိ ပမာဒာနုပတိတတ္တာ မဟာရဇော သင္ကာရကူဋော ဧဝ ဟောတိ, ယထာ ဃရေ ဧကဒ္ဝေဒိဝသိကော ရဇော ရဇော ဧဝ, ဝဍ္ဎမာနော ပန ဂဏဝသ္သိကော သင္ကာရကူဋော ဧဝ ဟောတိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ပန ပဌမဝယေ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယာပုဏိတ္ဝာ ဣတရဝယေသု သမဏဓမ္မံ ကရောန္တော, ပဌမဝယေ ဝာ ပရိယာပုဏိတ္ဝာ မဇ္ဈိမဝယေ သုဏိတ္ဝာ ပစ္ဆိမဝယေ သမဏဓမ္မံ ကရောန္တောပိ ဘိက္ခု ပမာဒဝိဟာရီ န ဟောတိ အပ္ပမာဒာနုလောမပဋိပဒံ ပဋိပန္နတ္တာ။ ယော ပန သဗ္ဗဝယေသု ပမာဒဝိဟာရီ ဒိဝာသေယ္ယံ အာမိသကထဉ္စ အနုယုတ္တော, သေယ္ယထာပိ တုမ္ဟေ, တသ္သေဝ သော ပဌမဝယေ ပမာဒော ရဇော, ဣတရဝယေသု ပမာဒာနုပတိတော မဟာပမာဒော စ မဟာရဇော ဧဝာတိ။
337. Evaṃ bhagavā te bhikkhū ussāhetvā saṃvejetvā ca idāni tesaṃ taṃ pamādavihāraṃ vigarahitvā sabbeva te appamāde niyojento ‘‘pamādo rajo’’ti imaṃ gāthamāha. Tattha pamādoti saṅkhepato sativippavāso, so cittamalinaṭṭhena rajo. Taṃ pamādamanupatito pamādānupatito, pamādānupatitattā aparāparuppanno pamādo eva, sopi rajo. Na hi kadāci pamādo nāma arajo atthi. Tena kiṃ dīpeti? Mā tumhe ‘‘daharā tāva mayaṃ pacchā jānissāmā’’ti vissāsamāpajjittha. Daharakālepi hi pamādo rajo, majjhimakālepi therakālepi pamādānupatitattā mahārajo saṅkārakūṭo eva hoti, yathā ghare ekadvedivasiko rajo rajo eva, vaḍḍhamāno pana gaṇavassiko saṅkārakūṭo eva hoti. Evaṃ santepi pana paṭhamavaye buddhavacanaṃ pariyāpuṇitvā itaravayesu samaṇadhammaṃ karonto, paṭhamavaye vā pariyāpuṇitvā majjhimavaye suṇitvā pacchimavaye samaṇadhammaṃ karontopi bhikkhu pamādavihārī na hoti appamādānulomapaṭipadaṃ paṭipannattā. Yo pana sabbavayesu pamādavihārī divāseyyaṃ āmisakathañca anuyutto, seyyathāpi tumhe, tasseva so paṭhamavaye pamādo rajo, itaravayesu pamādānupatito mahāpamādo ca mahārajo evāti.
ဧဝံ တေသံ ပမာဒဝိဟာရံ ဝိဂရဟိတ္ဝာ အပ္ပမာဒေ နိယောဇေန္တော အာဟ – ‘‘အပ္ပမာဒေန ဝိဇ္ဇာယ, အဗ္ဗဟေ သလ္လမတ္တနော’’တိ, တသ္သတ္ထော – ယသ္မာ ဧဝမေသော သဗ္ဗဒာပိ ပမာဒော ရဇော, တသ္မာ သတိအဝိပ္ပဝာသသင္ခာတေန အပ္ပမာဒေန အာသဝာနံ ခယဉာဏသင္ခာတာယ စ ဝိဇ္ဇာယ ပဏ္ဍိတော ကုလပုတ္တော ဥဒ္ဓရေ အတ္တနော ဟဒယနိသ္သိတံ ရာဂာဒိပဉ္စဝိဓံ သလ္လန္တိ အရဟတ္တနိကူဋေန ဒေသနံ သမာပေသိ။ ဒေသနာပရိယောသာနေ သံဝေဂမာပဇ္ဇိတ္ဝာ တမေဝ ဓမ္မဒေသနံ မနသိ ကရိတ္ဝာ ပစ္စဝေက္ခမာနာ ဝိပသ္သနံ အာရဘိတ္ဝာ ပဉ္စသတာပိ တေ ဘိက္ခူ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌဟိံသူတိ။
Evaṃ tesaṃ pamādavihāraṃ vigarahitvā appamāde niyojento āha – ‘‘appamādena vijjāya, abbahe sallamattano’’ti, tassattho – yasmā evameso sabbadāpi pamādo rajo, tasmā satiavippavāsasaṅkhātena appamādena āsavānaṃ khayañāṇasaṅkhātāya ca vijjāya paṇḍito kulaputto uddhare attano hadayanissitaṃ rāgādipañcavidhaṃ sallanti arahattanikūṭena desanaṃ samāpesi. Desanāpariyosāne saṃvegamāpajjitvā tameva dhammadesanaṃ manasi karitvā paccavekkhamānā vipassanaṃ ārabhitvā pañcasatāpi te bhikkhū arahatte patiṭṭhahiṃsūti.
ပရမတ္ထဇောတိကာယ ခုဒ္ဒက-အဋ္ဌကထာယ
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာယ ဥဋ္ဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Suttanipāta-aṭṭhakathāya uṭṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / သုတ္တနိပာတပာဠိ • Suttanipātapāḷi / ၁၀. ဥဋ္ဌာနသုတ္တံ • 10. Uṭṭhānasuttaṃ
