Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ೮. ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

    8. Uyyuttasenāsikkhāpadavaṇṇanā

    ಚತುರಙ್ಗಿನಿನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಪತ್ತೀತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಚತುರಙ್ಗಿನೀ, ತಂ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ। ‘‘ದ್ವಾದಸಪುರಿಸೋ ಹತ್ಥೀ, ತಿಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸೋ, ಚತುಪುರಿಸೋ ರಥೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಪುರಿಸಾ ಸರಹತ್ಥಾ ಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩೧೪) ಅಯಂ ಪಚ್ಛಿಮಕೋಟಿಯಾ ಚತುರಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಾ ಸೇನಾ ನಾಮ, ಈದಿಸಂ ಸೇನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಂ ಪನ ವಿಜಹಿತ್ವಾತಿ ಕೇನಚಿ ಅನ್ತರಿತಾ ವಾ ನಿನ್ನಂ ಓರುಳ್ಹಾ ವಾ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಇಧ ಠತ್ವಾನ ಸಕ್ಕಾ ದಟ್ಠುನ್ತಿ ತಂ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ।

    Caturaṅgininti hatthiassarathapattīti cattāri aṅgāni etissāti caturaṅginī, taṃ caturaṅginiṃ. ‘‘Dvādasapuriso hatthī, tipuriso asso, catupuriso ratho, cattāro purisā sarahatthā pattī’’ti (pāci. 314) ayaṃ pacchimakoṭiyā caturaṅgasamannāgatā senā nāma, īdisaṃ senanti attho. Taṃ pana vijahitvāti kenaci antaritā vā ninnaṃ oruḷhā vā na dissati, idha ṭhatvāna sakkā daṭṭhunti taṃ dassanūpacāraṃ vijahitvā aññaṃ ṭhānaṃ gantvā.

    ಸೇನಾದಸ್ಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ಹತ್ಥಿಆದೀಸು ಏಕಮೇಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಆದೀಸು ಚತೂಸು ಅಙ್ಗೇಸು ಏಕಮೇಕಂ, ಅನ್ತಮಸೋ ಏಕಪುರಿಸಾರುಳ್ಹಹತ್ಥಿಮ್ಪಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಸರಹತ್ಥಂ ಪುರಿಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನುಯ್ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ವಾ ನದಿಂ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ಅನುಯ್ಯುತ್ತಾ ಹೋತಿ। ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯೇತಿ ‘‘ಮಾತುಲೋ ಸೇನಾಯ ಗಿಲಾನೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿಕೇ (ಪಾಚಿ॰ ೩೧೨) ಅನುರೂಪಕಾರಣೇ ಸತಿ। ಆಪದಾಸೂತಿ ಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೇಸು ‘‘ಏತ್ಥ ಗತೋ ಮುಚ್ಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ।

    Senādassanavatthusminti senaṃ dassanāya gamanavatthusmiṃ. Ayameva vā pāṭho. Hatthiādīsu ekamekanti hatthiādīsu catūsu aṅgesu ekamekaṃ, antamaso ekapurisāruḷhahatthimpi ekampi sarahatthaṃ purisanti attho. Anuyyuttā nāma rājā uyyānaṃ vā nadiṃ vā gacchati, evaṃ anuyyuttā hoti. Tathārūpappaccayeti ‘‘mātulo senāya gilāno hotī’’tiādike (pāci. 312) anurūpakāraṇe sati. Āpadāsūti jīvitabrahmacariyantarāyesu ‘‘ettha gato muccissāmī’’ti gacchato anāpatti.

    ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Uyyuttasenāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact