Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൫. വചീഭേദകഥാവണ്ണനാ
5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
൩൨൬. ഇദാനി വചീഭേദകഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ യേസം ‘‘സോതാപത്തിമഗ്ഗക്ഖണേ പഠമം ഝാനം സമാപന്നസ്സ ദുക്ഖന്തി വാചാ ഭിജ്ജതീ’’തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി ഏതരഹി പുബ്ബസേലിയാദീനം; തേ സന്ധായ സമാപന്നസ്സ അത്ഥി വചീഭേദോതി പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, ലദ്ധിയം ഠത്വാ പടിഞ്ഞാ പരവാദിസ്സ. പുന സബ്ബത്ഥാതി തയോ ഭവേ സന്ധായ പുട്ഠോ അരൂപം സന്ധായ പടിക്ഖിപതി. സബ്ബദാതി കാലവസേന പുട്ഠോ പഠമമഗ്ഗക്ഖണേ പഠമജ്ഝാനികസമാപത്തിതോ അഞ്ഞം സബ്ബം സമാപത്തികാലം സന്ധായ പടിക്ഖിപതി. സബ്ബേസം സമാപന്നാനന്തി പുട്ഠോ ലോകിയസമാപത്തിയോ സമാപന്നേ സന്ധായ പടിക്ഖിപതി. സബ്ബസമാപത്തീസൂതി പുട്ഠോ ദുതിയജ്ഝാനാദികം ലോകുത്തരം സബ്ബഞ്ച ലോകിയസമാപത്തിം സന്ധായ പടിക്ഖിപതി.
326. Idāni vacībhedakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sotāpattimaggakkhaṇe paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa dukkhanti vācā bhijjatī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi pubbaseliyādīnaṃ; te sandhāya samāpannassa atthi vacībhedoti pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā paravādissa. Puna sabbatthāti tayo bhave sandhāya puṭṭho arūpaṃ sandhāya paṭikkhipati. Sabbadāti kālavasena puṭṭho paṭhamamaggakkhaṇe paṭhamajjhānikasamāpattito aññaṃ sabbaṃ samāpattikālaṃ sandhāya paṭikkhipati. Sabbesaṃ samāpannānanti puṭṭho lokiyasamāpattiyo samāpanne sandhāya paṭikkhipati. Sabbasamāpattīsūti puṭṭho dutiyajjhānādikaṃ lokuttaraṃ sabbañca lokiyasamāpattiṃ sandhāya paṭikkhipati.
കായഭേദോതി അഭിക്കമാദിവസേന പവത്തകായവിഞ്ഞത്തി. ഇദം ‘‘യാനി ചിത്താനി വചീവിഞ്ഞത്തിം സമുട്ഠാപേന്തി, താനേവ കായവിഞ്ഞത്തിം. ഏവം സന്തേ കസ്മാ കായഭേദോപി ന ഹോതീ’’തി ചോദനത്ഥം പുച്ഛതി. ഇതരോ ലദ്ധിവസേന പടിക്ഖിപതി ചേവ പടിജാനാതി ച. ഇദാനി യദി സോ മഗ്ഗക്ഖണേ ‘‘ദുക്ഖ’’ന്തി വാചം ഭാസതി, ‘‘സമുദയോ’’തിആദികമ്പി ഭാസേയ്യ. യദി വാ തം ന ഭാസതി, ഇതരമ്പി ന ഭാസേയ്യാതി ചോദനത്ഥം ദുക്ഖന്തി ജാനന്തോതിആദയോ പഞ്ഹാ വുത്താ. ഇതരോ പന അത്തനോ ലദ്ധിവസേനേവ പടിജാനാതി ചേവ പടിക്ഖിപതി ച. ലോകുത്തരം പഠമജ്ഝാനം സമാപന്നോ ദുക്ഖദുക്ഖന്തി വിപസ്സതീതി ഹിസ്സ ലദ്ധി.
Kāyabhedoti abhikkamādivasena pavattakāyaviññatti. Idaṃ ‘‘yāni cittāni vacīviññattiṃ samuṭṭhāpenti, tāneva kāyaviññattiṃ. Evaṃ sante kasmā kāyabhedopi na hotī’’ti codanatthaṃ pucchati. Itaro laddhivasena paṭikkhipati ceva paṭijānāti ca. Idāni yadi so maggakkhaṇe ‘‘dukkha’’nti vācaṃ bhāsati, ‘‘samudayo’’tiādikampi bhāseyya. Yadi vā taṃ na bhāsati, itarampi na bhāseyyāti codanatthaṃ dukkhanti jānantotiādayo pañhā vuttā. Itaro pana attano laddhivaseneva paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca. Lokuttaraṃ paṭhamajjhānaṃ samāpanno dukkhadukkhanti vipassatīti hissa laddhi.
൩൨൮. ഞാണന്തി ലോകുത്തരം ചതുസച്ചഞാണം. സോതന്തി സോതവിഞ്ഞാണം അധിപ്പേതം, യേന തം സദ്ദം സുണാതി. ദ്വിന്നം ഫസ്സാനന്തി സോതസമ്ഫസ്സമനോസമ്ഫസ്സാനം.
328. Ñāṇanti lokuttaraṃ catusaccañāṇaṃ. Sotanti sotaviññāṇaṃ adhippetaṃ, yena taṃ saddaṃ suṇāti. Dvinnaṃ phassānanti sotasamphassamanosamphassānaṃ.
൩൨൯. നോ വത രേ വത്തബ്ബേതി യദി അവിസേസേന യംകിഞ്ചി സമാപന്നസ്സ നത്ഥി വചീഭേദോ, ന അവിസേസേന വത്തബ്ബം ‘‘സമാപന്നസ്സ അത്ഥി വചീഭേദോ’’തി. സേസമേത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവ സദ്ധിം സുത്തസാധനായ. യം പനേതേന ‘‘സിഖിസ്സ ആനന്ദ, ഭഗവതോ’’തി പരിയോസാനേ സുത്തം ആഭതം, തത്ഥ യേന സമാപത്തിചിത്തേന സോ വചീഭേദോ സമുട്ഠിതോ, കായഭേദോപി തേന സമുട്ഠാതിയേവ, ന ച തം ലോകുത്തരം പഠമജ്ഝാനചിത്തം, തസ്മാ അസാധകന്തി.
329. No vata re vattabbeti yadi avisesena yaṃkiñci samāpannassa natthi vacībhedo, na avisesena vattabbaṃ ‘‘samāpannassa atthi vacībhedo’’ti. Sesamettha uttānatthameva saddhiṃ suttasādhanāya. Yaṃ panetena ‘‘sikhissa ānanda, bhagavato’’ti pariyosāne suttaṃ ābhataṃ, tattha yena samāpatticittena so vacībhedo samuṭṭhito, kāyabhedopi tena samuṭṭhātiyeva, na ca taṃ lokuttaraṃ paṭhamajjhānacittaṃ, tasmā asādhakanti.
വചീഭേദകഥാവണ്ണനാ.
Vacībhedakathāvaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൧൪) ൫. വചീഭേദകഥാ • (14) 5. Vacībhedakathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൫. വചീഭേദകഥാവണ്ണനാ • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൫. വചീഭേദകഥാവണ്ണനാ • 5. Vacībhedakathāvaṇṇanā