| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૧૧૫. વજાદીસુ વસ્સૂપગમનકથા
115. Vajādīsu vassūpagamanakathā
૨૦૩. ‘‘ગોપાલકાનં નિવાસટ્ઠાન’’ન્તિ ઇમિના ગોપાલકા ગાવો વિય વજે નિવસન્તીતિ દસ્સેતિ.
203. ‘‘Gopālakānaṃ nivāsaṭṭhāna’’nti iminā gopālakā gāvo viya vaje nivasantīti dasseti.
ઉપકટ્ઠસદ્દો આસન્નપરિયાયોતિ આહ ‘‘આસન્નાયા’’તિ. તત્થાતિ કુટિકાયં. ઇધાતિ ઇમિસ્સં કુટિકાયં. અવિહારત્તા ‘‘ઇધાતિ’’સામઞ્ઞવસેન વુત્તં. તિક્ખત્તુન્તિ ઇદં ઉક્કટ્ઠવસેન વુત્તં. હેટ્ઠા હિ ‘‘સકિં વા દ્વિક્ખત્તું વા તિક્ખત્તું વા’’તિ (મહાવ॰ અટ્ઠ॰ ૧૮૪) વુત્તત્તા સકિમ્પિ વટ્ટતીતિ દટ્ઠબ્બં. તમ્પીતિ સાલાસઙ્ખેપેન ઠિતસકટમ્પિ. ‘‘આલયો’’તિ ઇમિના ‘‘ઇધ વસ્સં ઉપેમી’’તિ વચીભેદો ન કાતબ્બોતિ દસ્સેતિ. આલયોતિ ચ સત્થે ‘‘ઇધ વસ્સં વસિસ્સામી’’તિ ચિત્તસ્સ અલ્લીયનં. મગ્ગપટિપન્નેયેવ સત્થેતિ અનાદરે ભુમ્મવચનં. તત્થેવાતિ સત્થેયેવ. સત્થો અતિક્કમતીતિ સમ્બન્ધો. તત્થાતિ પત્થિતટ્ઠાને. વિપ્પકિરતીતિ વિસું વિસું ગચ્છતિ . સચે અગામકે ઠાને વિપ્પકિરતિ, પુરિમં ગામં સન્નિવત્તિતબ્બં. ન અઞ્ઞગામં ગન્તબ્બં. તતોતિ ગામતો.
Upakaṭṭhasaddo āsannapariyāyoti āha ‘‘āsannāyā’’ti. Tatthāti kuṭikāyaṃ. Idhāti imissaṃ kuṭikāyaṃ. Avihārattā ‘‘idhāti’’sāmaññavasena vuttaṃ. Tikkhattunti idaṃ ukkaṭṭhavasena vuttaṃ. Heṭṭhā hi ‘‘sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā’’ti (mahāva. aṭṭha. 184) vuttattā sakimpi vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ. Tampīti sālāsaṅkhepena ṭhitasakaṭampi. ‘‘Ālayo’’ti iminā ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti vacībhedo na kātabboti dasseti. Ālayoti ca satthe ‘‘idha vassaṃ vasissāmī’’ti cittassa allīyanaṃ. Maggapaṭipanneyeva sattheti anādare bhummavacanaṃ. Tatthevāti sattheyeva. Sattho atikkamatīti sambandho. Tatthāti patthitaṭṭhāne. Vippakiratīti visuṃ visuṃ gacchati . Sace agāmake ṭhāne vippakirati, purimaṃ gāmaṃ sannivattitabbaṃ. Na aññagāmaṃ gantabbaṃ. Tatoti gāmato.
ઉપગન્તબ્બન્તિ ‘‘ઇધ વસ્સં ઉપેમી’’તિ તિક્ખત્તું વત્વા ઉપગન્તબ્બં. તત્થેવાતિ સમુદ્દેયેવ. કૂલન્તિ તીરં. તઞ્હિ કુલતિ ઉદકં આવરતીતિ કૂલન્તિ વુચ્ચતિ. અયઞ્ચાતિ નાવાયં વસ્સૂપગમનભિક્ખુ. અનુતીરમેવાતિ અનુક્કમેન, અનુસારેન વા તીરમેવ. અઞ્ઞત્થાતિ પઠમલદ્ધગામતો અઞ્ઞસ્મિં ઠાને. તત્થેવાતિ પઠમલદ્ધગામેયેવ.
Upagantabbanti ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vatvā upagantabbaṃ. Tatthevāti samuddeyeva. Kūlanti tīraṃ. Tañhi kulati udakaṃ āvaratīti kūlanti vuccati. Ayañcāti nāvāyaṃ vassūpagamanabhikkhu. Anutīramevāti anukkamena, anusārena vā tīrameva. Aññatthāti paṭhamaladdhagāmato aññasmiṃ ṭhāne. Tatthevāti paṭhamaladdhagāmeyeva.
ઇતીતિઆદિ નિગમનં. પવારેતુઞ્ચ લભતીતિ એત્થ ચસદ્દો વાક્યસમ્પિણ્ડનત્થો. પુરિમેસુ ચ પનાતિ એત્થ ચસદ્દો બ્યતિરેકત્થો, પનસદ્દો વિસેસત્થજોતકો. અનાપત્તિ હોતીતિ અનાપત્તિમત્તમેવ હોતિ.
Itītiādi nigamanaṃ. Pavāretuñca labhatīti ettha casaddo vākyasampiṇḍanattho. Purimesu ca panāti ettha casaddo byatirekattho, panasaddo visesatthajotako. Anāpatti hotīti anāpattimattameva hoti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૧૧૫. વજાદીસુ વસ્સૂપગમનં • 115. Vajādīsu vassūpagamanaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / વજાદીસુવસ્સૂપગમનકથા • Vajādīsuvassūpagamanakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / વજાદીસુ વસ્સૂપગમનકથાવણ્ણના • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / વજાદીસુવસ્સૂપગમનકથાવણ્ણના • Vajādīsuvassūpagamanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / વજાદીસુ વસ્સૂપગમનકથાવણ્ણના • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
