| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၁၁၅. ဝဇာဒီသု ဝသ္သူပဂမနကထာ
115. Vajādīsu vassūpagamanakathā
၂၀၃. ‘‘ဂောပာလကာနံ နိဝာသဋ္ဌာန’’န္တိ ဣမိနာ ဂောပာလကာ ဂာဝော ဝိယ ဝဇေ နိဝသန္တီတိ ဒသ္သေတိ။
203. ‘‘Gopālakānaṃ nivāsaṭṭhāna’’nti iminā gopālakā gāvo viya vaje nivasantīti dasseti.
ဥပကဋ္ဌသဒ္ဒော အာသန္နပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘အာသန္နာယာ’’တိ။ တတ္ထာတိ ကုဋိကာယံ။ ဣဓာတိ ဣမိသ္သံ ကုဋိကာယံ။ အဝိဟာရတ္တာ ‘‘ဣဓာတိ’’သာမညဝသေန ဝုတ္တံ။ တိက္ခတ္တုန္တိ ဣဒံ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ။ ဟေဋ္ဌာ ဟိ ‘‘သကိံ ဝာ ဒ္ဝိက္ခတ္တုံ ဝာ တိက္ခတ္တုံ ဝာ’’တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၁၈၄) ဝုတ္တတ္တာ သကိမ္ပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တမ္ပီတိ သာလာသင္ခေပေန ဌိတသကဋမ္ပိ။ ‘‘အာလယော’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဣဓ ဝသ္သံ ဥပေမီ’’တိ ဝစီဘေဒော န ကာတဗ္ဗောတိ ဒသ္သေတိ။ အာလယောတိ စ သတ္ထေ ‘‘ဣဓ ဝသ္သံ ဝသိသ္သာမီ’’တိ စိတ္တသ္သ အလ္လီယနံ။ မဂ္ဂပဋိပန္နေယေဝ သတ္ထေတိ အနာဒရေ ဘုမ္မဝစနံ။ တတ္ထေဝာတိ သတ္ထေယေဝ။ သတ္ထော အတိက္ကမတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထာတိ ပတ္ထိတဋ္ဌာနေ။ ဝိပ္ပကိရတီတိ ဝိသုံ ဝိသုံ ဂစ္ဆတိ ။ သစေ အဂာမကေ ဌာနေ ဝိပ္ပကိရတိ, ပုရိမံ ဂာမံ သန္နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။ န အညဂာမံ ဂန္တဗ္ဗံ။ တတောတိ ဂာမတော။
Upakaṭṭhasaddo āsannapariyāyoti āha ‘‘āsannāyā’’ti. Tatthāti kuṭikāyaṃ. Idhāti imissaṃ kuṭikāyaṃ. Avihārattā ‘‘idhāti’’sāmaññavasena vuttaṃ. Tikkhattunti idaṃ ukkaṭṭhavasena vuttaṃ. Heṭṭhā hi ‘‘sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā’’ti (mahāva. aṭṭha. 184) vuttattā sakimpi vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ. Tampīti sālāsaṅkhepena ṭhitasakaṭampi. ‘‘Ālayo’’ti iminā ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti vacībhedo na kātabboti dasseti. Ālayoti ca satthe ‘‘idha vassaṃ vasissāmī’’ti cittassa allīyanaṃ. Maggapaṭipanneyeva sattheti anādare bhummavacanaṃ. Tatthevāti sattheyeva. Sattho atikkamatīti sambandho. Tatthāti patthitaṭṭhāne. Vippakiratīti visuṃ visuṃ gacchati . Sace agāmake ṭhāne vippakirati, purimaṃ gāmaṃ sannivattitabbaṃ. Na aññagāmaṃ gantabbaṃ. Tatoti gāmato.
ဥပဂန္တဗ္ဗန္တိ ‘‘ဣဓ ဝသ္သံ ဥပေမီ’’တိ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္ဝာ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ တတ္ထေဝာတိ သမုဒ္ဒေယေဝ။ ကူလန္တိ တီရံ။ တဉ္ဟိ ကုလတိ ဥဒကံ အာဝရတီတိ ကူလန္တိ ဝုစ္စတိ။ အယဉ္စာတိ နာဝာယံ ဝသ္သူပဂမနဘိက္ခု။ အနုတီရမေဝာတိ အနုက္ကမေန, အနုသာရေန ဝာ တီရမေဝ။ အညတ္ထာတိ ပဌမလဒ္ဓဂာမတော အညသ္မိံ ဌာနေ။ တတ္ထေဝာတိ ပဌမလဒ္ဓဂာမေယေဝ။
Upagantabbanti ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vatvā upagantabbaṃ. Tatthevāti samuddeyeva. Kūlanti tīraṃ. Tañhi kulati udakaṃ āvaratīti kūlanti vuccati. Ayañcāti nāvāyaṃ vassūpagamanabhikkhu. Anutīramevāti anukkamena, anusārena vā tīrameva. Aññatthāti paṭhamaladdhagāmato aññasmiṃ ṭhāne. Tatthevāti paṭhamaladdhagāmeyeva.
ဣတီတိအာဒိ နိဂမနံ။ ပဝာရေတုဉ္စ လဘတီတိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒော ဝာက္ယသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော။ ပုရိမေသု စ ပနာတိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒော ဗ္ယတိရေကတ္ထော, ပနသဒ္ဒော ဝိသေသတ္ထဇောတကော။ အနာပတ္တိ ဟောတီတိ အနာပတ္တိမတ္တမေဝ ဟောတိ။
Itītiādi nigamanaṃ. Pavāretuñca labhatīti ettha casaddo vākyasampiṇḍanattho. Purimesu ca panāti ettha casaddo byatirekattho, panasaddo visesatthajotako. Anāpatti hotīti anāpattimattameva hoti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၁၁၅. ဝဇာဒီသု ဝသ္သူပဂမနံ • 115. Vajādīsu vassūpagamanaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဝဇာဒီသုဝသ္သူပဂမနကထာ • Vajādīsuvassūpagamanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဝဇာဒီသု ဝသ္သူပဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဝဇာဒီသုဝသ္သူပဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Vajādīsuvassūpagamanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဝဇာဒီသု ဝသ္သူပဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
