Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
౫. వజిరూపమసుత్తవణ్ణనా
5. Vajirūpamasuttavaṇṇanā
౨౫. పఞ్చమే అరుకూపమచిత్తోతి పురాణవణసదిసచిత్తో. విజ్జూపమచిత్తోతి ఇత్తరకాలోభాసనేన విజ్జుసదిసచిత్తో. వజిరూపమచిత్తోతి కిలేసానం మూలఘాతకరణసమత్థతాయ వజిరేన సదిసచిత్తో. అభిసజ్జతీతి లగ్గతి. కుప్పతీతి కోపవసేన కుప్పతి. బ్యాపజ్జతీతి పకతిభావం పజహతి, పూతికో హోతి. పతిత్థీయతీతి థినభావం థద్ధభావం ఆపజ్జతి. కోపన్తి దుబ్బలకోధం. దోసన్తి దుస్సనవసేన తతో బలవతరం. అప్పచ్చయన్తి అతుట్ఠాకారం దోమనస్సం. దుట్ఠారుకోతి పురాణవణో. కట్ఠేనాతి దణ్డకకోటియా. కఠలేనాతి కపాలేన. ఆసవం దేతీతి అపరాపరం సవతి. పురాణవణో హి అత్తనో ధమ్మతాయేవ పుబ్బం లోహితం యూసన్తి ఇమాని తీణి సవతి, ఘట్టితో పన తాని అధికతరం సవతి.
25. Pañcame arukūpamacittoti purāṇavaṇasadisacitto. Vijjūpamacittoti ittarakālobhāsanena vijjusadisacitto. Vajirūpamacittoti kilesānaṃ mūlaghātakaraṇasamatthatāya vajirena sadisacitto. Abhisajjatīti laggati. Kuppatīti kopavasena kuppati. Byāpajjatīti pakatibhāvaṃ pajahati, pūtiko hoti. Patitthīyatīti thinabhāvaṃ thaddhabhāvaṃ āpajjati. Kopanti dubbalakodhaṃ. Dosanti dussanavasena tato balavataraṃ. Appaccayanti atuṭṭhākāraṃ domanassaṃ. Duṭṭhārukoti purāṇavaṇo. Kaṭṭhenāti daṇḍakakoṭiyā. Kaṭhalenāti kapālena. Āsavaṃ detīti aparāparaṃ savati. Purāṇavaṇo hi attano dhammatāyeva pubbaṃ lohitaṃ yūsanti imāni tīṇi savati, ghaṭṭito pana tāni adhikataraṃ savati.
ఏవమేవ ఖోతి ఏత్థ ఇదం ఓపమ్మసంసన్దనం – దుట్ఠారుకో వియ హి కోధనపుగ్గలో, తస్స అత్తనో ధమ్మతాయ సవనం వియ కోధనస్సపి అత్తనో ధమ్మతాయ ఉద్ధుమాతస్స వియ చణ్డికతస్స చరణం, కట్ఠేన వా కఠలాయ వా ఘట్టనం వియ అప్పమత్తం వచనం, భియ్యోసోమత్తాయ సవనం వియ ‘‘మాదిసం నామ ఏస ఏవం వదతీ’’తి భియ్యోసోమత్తాయ ఉద్ధుమాయనభావో దట్ఠబ్బో.
Evamevakhoti ettha idaṃ opammasaṃsandanaṃ – duṭṭhāruko viya hi kodhanapuggalo, tassa attano dhammatāya savanaṃ viya kodhanassapi attano dhammatāya uddhumātassa viya caṇḍikatassa caraṇaṃ, kaṭṭhena vā kaṭhalāya vā ghaṭṭanaṃ viya appamattaṃ vacanaṃ, bhiyyosomattāya savanaṃ viya ‘‘mādisaṃ nāma esa evaṃ vadatī’’ti bhiyyosomattāya uddhumāyanabhāvo daṭṭhabbo.
రత్తన్ధకారతిమిసాయన్తి రత్తిం చక్ఖువిఞ్ఞాణుప్పత్తినివారణేన అన్ధభావకరణే బహలతమే. విజ్జన్తరికాయాతి విజ్జుప్పత్తిక్ఖణే. ఇధాపి ఇదం ఓపమ్మసంసన్దనం – చక్ఖుమా పురిసో వియ హి యోగావచరో దట్ఠబ్బో, అన్ధకారం వియ సోతాపత్తిమగ్గవజ్ఝా కిలేసా, విజ్జుసఞ్చరణం వియ సోతాపత్తిమగ్గఞాణస్స ఉప్పత్తికాలో, విజ్జన్తరికాయ చక్ఖుమతో పురిసస్స సమన్తా రూపదస్సనం వియ సోతాపత్తిమగ్గక్ఖణే నిబ్బానదస్సనం, పున అన్ధకారావత్థరణం వియ సకదాగామిమగ్గవజ్ఝా కిలేసా, పున విజ్జుసఞ్చరణం వియ సకదాగామిమగ్గఞాణస్స ఉప్పాదో, విజ్జన్తరికాయ చక్ఖుమతో పురిసస్స సమన్తా రూపదస్సనం వియ సకదాగామిమగ్గక్ఖణే నిబ్బానదస్సనం, పున అన్ధకారావత్థరణం వియ అనాగామిమగ్గవజ్ఝా కిలేసా, పున విజ్జుసఞ్చరణం వియ అనాగామిమగ్గఞాణస్స ఉప్పాదో, విజ్జన్తరికాయ చక్ఖుమతో పురిసస్స సమన్తా రూపదస్సనం వియ అనాగామిమగ్గక్ఖణే నిబ్బానదస్సనం వేదితబ్బం.
Rattandhakāratimisāyanti rattiṃ cakkhuviññāṇuppattinivāraṇena andhabhāvakaraṇe bahalatame. Vijjantarikāyāti vijjuppattikkhaṇe. Idhāpi idaṃ opammasaṃsandanaṃ – cakkhumā puriso viya hi yogāvacaro daṭṭhabbo, andhakāraṃ viya sotāpattimaggavajjhā kilesā, vijjusañcaraṇaṃ viya sotāpattimaggañāṇassa uppattikālo, vijjantarikāya cakkhumato purisassa samantā rūpadassanaṃ viya sotāpattimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ, puna andhakārāvattharaṇaṃ viya sakadāgāmimaggavajjhā kilesā, puna vijjusañcaraṇaṃ viya sakadāgāmimaggañāṇassa uppādo, vijjantarikāya cakkhumato purisassa samantā rūpadassanaṃ viya sakadāgāmimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ, puna andhakārāvattharaṇaṃ viya anāgāmimaggavajjhā kilesā, puna vijjusañcaraṇaṃ viya anāgāmimaggañāṇassa uppādo, vijjantarikāya cakkhumato purisassa samantā rūpadassanaṃ viya anāgāmimaggakkhaṇe nibbānadassanaṃ veditabbaṃ.
వజిరూపమచిత్తతాయపి ఇదం ఓపమ్మసంసన్దనం – వజిరం వియ హి అరహత్తమగ్గఞాణం దట్ఠబ్బం, మణిగణ్ఠిపాసాణగణ్ఠి వియ అరహత్తమగ్గవజ్ఝా కిలేసా, వజిరస్స మణిగణ్ఠిమ్పి వా పాసాణగణ్ఠిమ్పి వా వినివిజ్ఝిత్వా అగమనభావస్స నత్థితా వియ అరహత్తమగ్గఞాణేన అచ్ఛేజ్జానం కిలేసానం నత్థిభావో, వజిరేన నిబ్బిద్ధవేధస్స పున అపతిపూరణం వియ అరహత్తమగ్గేన ఛిన్నానం కిలేసానం పున అనుప్పాదో దట్ఠబ్బోతి.
Vajirūpamacittatāyapi idaṃ opammasaṃsandanaṃ – vajiraṃ viya hi arahattamaggañāṇaṃ daṭṭhabbaṃ, maṇigaṇṭhipāsāṇagaṇṭhi viya arahattamaggavajjhā kilesā, vajirassa maṇigaṇṭhimpi vā pāsāṇagaṇṭhimpi vā vinivijjhitvā agamanabhāvassa natthitā viya arahattamaggañāṇena acchejjānaṃ kilesānaṃ natthibhāvo, vajirena nibbiddhavedhassa puna apatipūraṇaṃ viya arahattamaggena chinnānaṃ kilesānaṃ puna anuppādo daṭṭhabboti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౫. వజిరూపమసుత్తం • 5. Vajirūpamasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౫. వజిరూపమసుత్తవణ్ణనా • 5. Vajirūpamasuttavaṇṇanā