Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
౫. వజిరూపమసుత్తవణ్ణనా
5. Vajirūpamasuttavaṇṇanā
౨౫. పఞ్చమే అరుఇతి పురాణం దుట్ఠవణం వుచ్చతి. క-కారో పదసన్ధికరోతి అరుకూపమం చిత్తం ఏతస్సాతి అరుకూపమచిత్తో అప్పమత్తకస్సపి దుక్ఖస్స అసహనతో. సేసపదద్వయేపి ఏసేవ నయో. ఇత్తరకాలోభాసేనాతి పరిత్తమేవ కాలో ఞాణోభాసవిరహేన. లగతీతి కోధాసఙ్గవసేన కుప్పన్తో పుగ్గలో సమ్ముఖా, ‘‘కిం వదసీ’’తిఆదినా పరమ్ముఖా చ ఉపనయ్హనవసేన లగతి, న తణ్హాసఙ్గవసేన. కుప్పతీతి కుజ్ఝతి. బ్యాపజ్జతీతి విపన్నచిత్తో హోతి. థద్ధభావం ఆపజ్జతి ఈసకమ్పి ముదుత్తాభావతో. దుట్ఠారుకోతి మంసలోహితానం దుట్ఠభావేన పకతిభావం జహిత్వా ఠితో దుట్ఠవణో. ‘‘దుట్ఠారుతా’’తిపి పఠన్తి, తత్థాపి తాకారో పదసన్ధికరో.
25. Pañcame aruiti purāṇaṃ duṭṭhavaṇaṃ vuccati. Ka-kāro padasandhikaroti arukūpamaṃ cittaṃ etassāti arukūpamacitto appamattakassapi dukkhassa asahanato. Sesapadadvayepi eseva nayo. Ittarakālobhāsenāti parittameva kālo ñāṇobhāsavirahena. Lagatīti kodhāsaṅgavasena kuppanto puggalo sammukhā, ‘‘kiṃ vadasī’’tiādinā parammukhā ca upanayhanavasena lagati, na taṇhāsaṅgavasena. Kuppatīti kujjhati. Byāpajjatīti vipannacitto hoti. Thaddhabhāvaṃ āpajjati īsakampi muduttābhāvato. Duṭṭhārukoti maṃsalohitānaṃ duṭṭhabhāvena pakatibhāvaṃ jahitvā ṭhito duṭṭhavaṇo. ‘‘Duṭṭhārutā’’tipi paṭhanti, tatthāpi tākāro padasandhikaro.
తస్సాతి దుట్ఠారుకస్స. సవనన్తి అసుచివిసన్దనం. ఉద్ధుమాతస్స వియాతి కోధేన ఉద్ధం ఉద్ధం ధుమాతకస్స వియ కోధూపాయాసస్స అవిస్సజ్జనతో. చణ్డికతస్సాతి కుపితస్స. ఏత్థ చ కిఞ్చాపి హేట్ఠిమమగ్గవజ్ఝాపి కిలేసా తేహి అనుప్పత్తిధమ్మతం ఆపాదితత్తా సముచ్ఛిన్నా, తథాపి తస్మిం సన్తానే అగ్గమగ్గస్స అనుప్పన్నత్తా తత్థ అప్పహీనాపి కిలేసా అత్థేవాతి కత్వా తేసం ఞాణానం విజ్జూపమతా వుత్తా, న తేహి మగ్గేహి పహీనానం కిలేసానం అత్థిభావతోతి దట్ఠబ్బం.
Tassāti duṭṭhārukassa. Savananti asucivisandanaṃ. Uddhumātassa viyāti kodhena uddhaṃ uddhaṃ dhumātakassa viya kodhūpāyāsassa avissajjanato. Caṇḍikatassāti kupitassa. Ettha ca kiñcāpi heṭṭhimamaggavajjhāpi kilesā tehi anuppattidhammataṃ āpāditattā samucchinnā, tathāpi tasmiṃ santāne aggamaggassa anuppannattā tattha appahīnāpi kilesā atthevāti katvā tesaṃ ñāṇānaṃ vijjūpamatā vuttā, na tehi maggehi pahīnānaṃ kilesānaṃ atthibhāvatoti daṭṭhabbaṃ.
వజిరూపమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Vajirūpamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౫. వజిరూపమసుత్తం • 5. Vajirūpamasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౫. వజిరూపమసుత్తవణ్ణనా • 5. Vajirūpamasuttavaṇṇanā