Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
വജ്ജിപുത്തകവത്ഥുവണ്ണനാ
Vajjiputtakavatthuvaṇṇanā
൪൩-൪. വജ്ജീസു ജനപദേസു വസന്താ വജ്ജിനോ നാമ, തേസം പുത്താ. യാവദത്ഥന്തി യാവതാ അത്ഥോ അധിപ്പായോതി വുത്തം ഹോതി, തത്ഥ യം വുത്തം ‘‘സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യംഅനാവികത്വാ’’തി, തം കാമം സിക്ഖാപച്ചക്ഖാനേ, തദേകട്ഠേ ച ദുബ്ബല്യാവികരണേ പഞ്ഞത്തേ സതി യുജ്ജതി, ന അഞ്ഞഥാ. തഥാപി ഇദാനി പഞ്ഞപേതബ്ബം ഉപാദായ വുത്തം, കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അതിരേകചീവരം ധാരേസ്സന്തി (പാരാ॰ ൪൫൯), ആളവകാ ഭിക്ഖൂ കുടിയോ കാരാപേന്തി അപ്പമാണികായോ (പാരാ॰ ൩൪൨), ഭിക്ഖുനിയോ ദ്വേ വസ്സാനി ഛസു ധമ്മേസു അസിക്ഖിതസിക്ഖം സിക്ഖമാനം വുട്ഠാപേന്തി (പാചി॰ ൧൦൭൭), സങ്ഘേന അസമ്മതം വുട്ഠാപേന്തീതിആദി (പാചി॰ ൧൦൮൪) വിയ ദട്ഠബ്ബം. ന ഹി തതോ പുബ്ബേ അധിട്ഠാനം വികപ്പനം വാ അനുഞ്ഞാതം. യദഭാവാ അതിരേകചീവരന്തി വദേയ്യ, പമാണം വാ ന പഞ്ഞത്തം, യദഭാവാ അപ്പമാണികായോതി വദേയ്യ, ഏവംസമ്പദമിദം ദട്ഠബ്ബം. ‘‘ഉല്ലുമ്പതു മം, ഭന്തേ, സങ്ഘോ അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി (മഹാവ॰ ൭൧, ൧൨൬) ഉപസമ്പദം യാചിത്വാ ഉപസമ്പന്നേന ഉപസമ്പന്നസമനന്തരമേവ ‘‘ഉപസമ്പന്നേന ഭിക്ഖുനാ മേഥുനോ ധമ്മോ ന പടിസേവിതബ്ബോ, അസക്യപുത്തിയോ’’തി (മഹാവ॰ ൧൨൯) ച പഞ്ഞത്തേന അസ്സമണാദിഭാവം ഉപഗന്തുകാമേന നനു പഠമം അജ്ഝുപഗതാ സിക്ഖാ പച്ചക്ഖാതബ്ബാ, തത്ഥ ദുബ്ബല്യം വാ ആവികാതബ്ബം സിയാ, തേ പന ‘‘സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിംസൂ’’തി അനുപഞ്ഞത്തിയാ ഓകാസകരണത്ഥം വാ തം വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. ‘‘സോ ആഗതോ ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ’’തി കിഞ്ചാപി ഏത്ഥേവ വുത്തം, തഥാപി ഇതരേസുപി പാരാജികേസു യഥാസമ്ഭവം വേദിതബ്ബം. ന ഹി സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ യോ പാരാജികവത്ഥും അദിന്നം ഥേയ്യസങ്ഖാതം ആദിയതി, മനുസ്സവിഗ്ഗഹം വാ ജീവിതാ വോരോപേതി, പടിവിജാനന്തസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം വാ ഉല്ലപതി, സോ ആഗതോ ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ. അനുപഞ്ഞത്തി ഹി ദള്ഹീകമ്മസിഥിലകമ്മകരണപ്പയോജനാ. സാ ഹി യസ്സ പാരാജികം ഹോതി അഞ്ഞാ വാ ആപത്തി, തസ്സ നിയമദസ്സനപ്പയോജനാതിലക്ഖണാനുപഞ്ഞത്തികത്താ. ഏവഞ്ഹി അന്തേ അവത്വാ ആദിമ്ഹി വുത്താ ‘‘ഗാമാ വാ അരഞ്ഞാ വാ’’തി (പാരാ॰ ൯൧) അനുപഞ്ഞത്തി വിയ. പരിപുണ്ണേ പനേതസ്മിം സിക്ഖാപദേ –
43-4. Vajjīsu janapadesu vasantā vajjino nāma, tesaṃ puttā. Yāvadatthanti yāvatā attho adhippāyoti vuttaṃ hoti, tattha yaṃ vuttaṃ ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃanāvikatvā’’ti, taṃ kāmaṃ sikkhāpaccakkhāne, tadekaṭṭhe ca dubbalyāvikaraṇe paññatte sati yujjati, na aññathā. Tathāpi idāni paññapetabbaṃ upādāya vuttaṃ, kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekacīvaraṃ dhāressanti (pārā. 459), āḷavakā bhikkhū kuṭiyo kārāpenti appamāṇikāyo (pārā. 342), bhikkhuniyo dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpenti (pāci. 1077), saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpentītiādi (pāci. 1084) viya daṭṭhabbaṃ. Na hi tato pubbe adhiṭṭhānaṃ vikappanaṃ vā anuññātaṃ. Yadabhāvā atirekacīvaranti vadeyya, pamāṇaṃ vā na paññattaṃ, yadabhāvā appamāṇikāyoti vadeyya, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti (mahāva. 71, 126) upasampadaṃ yācitvā upasampannena upasampannasamanantarameva ‘‘upasampannena bhikkhunā methuno dhammo na paṭisevitabbo, asakyaputtiyo’’ti (mahāva. 129) ca paññattena assamaṇādibhāvaṃ upagantukāmena nanu paṭhamaṃ ajjhupagatā sikkhā paccakkhātabbā, tattha dubbalyaṃ vā āvikātabbaṃ siyā, te pana ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭiseviṃsū’’ti anupaññattiyā okāsakaraṇatthaṃ vā taṃ vuttanti veditabbaṃ. ‘‘So āgato na upasampādetabbo’’ti kiñcāpi ettheva vuttaṃ, tathāpi itaresupi pārājikesu yathāsambhavaṃ veditabbaṃ. Na hi sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā yo pārājikavatthuṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyati, manussaviggahaṃ vā jīvitā voropeti, paṭivijānantassa uttarimanussadhammaṃ vā ullapati, so āgato na upasampādetabbo. Anupaññatti hi daḷhīkammasithilakammakaraṇappayojanā. Sā hi yassa pārājikaṃ hoti aññā vā āpatti, tassa niyamadassanappayojanātilakkhaṇānupaññattikattā. Evañhi ante avatvā ādimhi vuttā ‘‘gāmā vā araññā vā’’ti (pārā. 91) anupaññatti viya. Paripuṇṇe panetasmiṃ sikkhāpade –
‘‘നിദാനാ മാതികാഭേദോ, വിഭങ്ഗോ തംനിയാമകോ;
‘‘Nidānā mātikābhedo, vibhaṅgo taṃniyāmako;
തതോ ആപത്തിയാ ഭേദോ, അനാപത്തി തദഞ്ഞഥാ’’തി. –
Tato āpattiyā bhedo, anāpatti tadaññathā’’ti. –
അയം നയോ വേദിതബ്ബോ. തത്ഥ സുദിന്നവത്ഥു മക്കടിവത്ഥു വജ്ജിപുത്തകവത്ഥു ചാതി തിപ്പഭേദം വത്ഥു ഇമസ്സ സിക്ഖാപദസ്സ നിദാനം നാമ, തതോ നിദാനാ ‘‘യോ പന, ഭിക്ഖു, ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ…പേ॰… അസംവാസോ’’തി ഇമിസ്സാ മാതികായ ഭേദോ ജാതോ. തത്ഥ ഹി ‘‘അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായാ’’തി ഇത്ഥിലിങ്ഗവചനേന ‘‘സച്ചം, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, തഞ്ച ഖോ ഇത്ഥിയാ നോ പുരിസേ നോ പണ്ഡകേ നോ ഉഭതോബ്യഞ്ജനകേ ചാ’’തി മക്കടിപാരാജികോ വിയ അഞ്ഞോപി ലേസം ഓഡ്ഡേതും സക്കോതി, തസ്മാ താദിസസ്സ അലേസോകാസസ്സ ദസ്സനത്ഥം ഇദം വുച്ചതി. മക്കടിവത്ഥുസങ്ഖാതാ നിദാനാ ‘‘അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപീ’’തി മാതികാവചനഭേദോ ന ഇത്ഥിയാ ഏവ മേഥുനസിദ്ധിദസ്സനതോ കതോ, തസ്മാ വിഭങ്ഗോ തംനിയാമകോ തസ്സാ മാതികായ അധിപ്പേതത്ഥനിയാമകോ വിഭങ്ഗോ. വിഭങ്ഗേ ഹി ‘‘തിസ്സോ ഇത്ഥിയോ. തയോ ഉഭതോബ്യഞ്ജനകാ. തയോ പണ്ഡകാ. തയോ പുരിസാ. മനുസ്സിത്ഥിയാ തയോ മഗ്ഗേ…പേ॰… തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ ദ്വേ മഗ്ഗേ’’തിആദിനാ (പാരാ॰ ൫൬) നയേന സബ്ബലേസോകാസം പിദഹിത്വാ നിയമോ കതോ.
Ayaṃ nayo veditabbo. Tattha sudinnavatthu makkaṭivatthu vajjiputtakavatthu cāti tippabhedaṃ vatthu imassa sikkhāpadassa nidānaṃ nāma, tato nidānā ‘‘yo pana, bhikkhu, bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno…pe… asaṃvāso’’ti imissā mātikāya bhedo jāto. Tattha hi ‘‘antamaso tiracchānagatāyā’’ti itthiliṅgavacanena ‘‘saccaṃ, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tañca kho itthiyā no purise no paṇḍake no ubhatobyañjanake cā’’ti makkaṭipārājiko viya aññopi lesaṃ oḍḍetuṃ sakkoti, tasmā tādisassa alesokāsassa dassanatthaṃ idaṃ vuccati. Makkaṭivatthusaṅkhātā nidānā ‘‘antamaso tiracchānagatāyapī’’ti mātikāvacanabhedo na itthiyā eva methunasiddhidassanato kato, tasmā vibhaṅgo taṃniyāmako tassā mātikāya adhippetatthaniyāmako vibhaṅgo. Vibhaṅge hi ‘‘tisso itthiyo. Tayo ubhatobyañjanakā. Tayo paṇḍakā. Tayo purisā. Manussitthiyā tayo magge…pe… tiracchānagatapurisassa dve magge’’tiādinā (pārā. 56) nayena sabbalesokāsaṃ pidahitvā niyamo kato.
ഏത്ഥാഹ – യദി ഏവം സാധാരണസിക്ഖാപദവസേന വാ ലിങ്ഗപരിവത്തനവസേന വാ ന കേവലം ഭിക്ഖൂനം, ഭിക്ഖുനീനമ്പി ‘‘സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ’’തി വിഭങ്ഗേ വത്തബ്ബം സിയാ. തദവചനേന ഭിക്ഖുനീ പുരിസലിങ്ഗപാതുഭാവേന ഭിക്ഖുഭാവേ ഠിതാ ഏവം വദേയ്യ ‘‘നാഹം ഉപസമ്പദകാലേ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നാ, തസ്മാ ന അപ്പച്ചക്ഖാതസിക്ഖാപി മേഥുനധമ്മേന പാരാജികാ ഹോമീ’’തി? വുച്ചതേ – തഥാ ന വത്തബ്ബം അനിട്ഠപ്പസങ്ഗതോ. ഭിക്ഖുനീനമ്പി ‘‘സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ’’തി വുത്തേ ഭിക്ഖുനീനമ്പി സിക്ഖാപച്ചക്ഖാനം അത്ഥീതി ആപജ്ജതി, തഞ്ചാനിട്ഠം. ഇദം അപരം അനിട്ഠപ്പസങ്ഗോതി ‘‘സബ്ബസിക്ഖാപദാനി സാധാരണാനേവ, നാസാധാരണാനീ’’തി. അപിചായം ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോവാതി ദസ്സനത്ഥം ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, തംയേവ ഉപജ്ഝ’’ന്തിആദി (പാരാ॰ ൬൯) വുത്തം, അപിച യോ തഥാ ലേസം ഓഡ്ഡേത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തോ വജ്ജിപുത്തകാ വിയ പാരാജികോ ഹോതി. തേ ഹി ‘‘ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ’’തി വചനാഭാവേ സതി ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി വുത്താ ഭഗവതാ. ഏത്ഥ പന ‘‘ഭിക്ഖവേ’’തി വുത്തത്താ കേചി ഭിക്ഖുലിങ്ഗേ ഠിതാ, ‘‘ഇദാനി ചേപി മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ലഭേയ്യാമ ഭഗവതോ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം ലഭേയ്യാമ ഉപസമ്പദ’’ന്തി വുത്തത്താ കേചി വിബ്ഭന്താതി വേദിതബ്ബാ. തതോ ആപത്തിയാ ഭേദോതി തതോ വിഭങ്ഗതോ ‘‘അക്ഖായിതേ സരീരേ പാരാജികം, യേഭുയ്യേന ഖായിതേ ഥുല്ലച്ചയ’’ന്തിആദി ആപത്തിയാ ഭേദോ ഹോതി. അനാപത്തി തദഞ്ഞഥാതി തതോ ഏവ വിഭങ്ഗതോ യേനാകാരേന ആപത്തി വുത്താ, തതോ അഞ്ഞേനാകാരേന അനാപത്തിഭേദോവ ഹോതി. ‘‘സാദിയതി ആപത്തി പാരാജികസ്സ, ന സാദിയതി അനാപത്തീ’’തി ഹി വിഭങ്ഗേ അസതി ന പഞ്ഞായതി. ഏത്താവതാ സമാസതോ ഗാഥാത്ഥോ വുത്തോ ഹോതി. ഏത്ഥ ച പന –
Etthāha – yadi evaṃ sādhāraṇasikkhāpadavasena vā liṅgaparivattanavasena vā na kevalaṃ bhikkhūnaṃ, bhikkhunīnampi ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vibhaṅge vattabbaṃ siyā. Tadavacanena bhikkhunī purisaliṅgapātubhāvena bhikkhubhāve ṭhitā evaṃ vadeyya ‘‘nāhaṃ upasampadakāle bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannā, tasmā na appaccakkhātasikkhāpi methunadhammena pārājikā homī’’ti? Vuccate – tathā na vattabbaṃ aniṭṭhappasaṅgato. Bhikkhunīnampi ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vutte bhikkhunīnampi sikkhāpaccakkhānaṃ atthīti āpajjati, tañcāniṭṭhaṃ. Idaṃ aparaṃ aniṭṭhappasaṅgoti ‘‘sabbasikkhāpadāni sādhāraṇāneva, nāsādhāraṇānī’’ti. Apicāyaṃ bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannovāti dassanatthaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjha’’ntiādi (pārā. 69) vuttaṃ, apica yo tathā lesaṃ oḍḍetvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto vajjiputtakā viya pārājiko hoti. Te hi ‘‘bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vacanābhāve sati ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti vuttā bhagavatā. Ettha pana ‘‘bhikkhave’’ti vuttattā keci bhikkhuliṅge ṭhitā, ‘‘idāni cepi mayaṃ, bhante ānanda, labheyyāma bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampada’’nti vuttattā keci vibbhantāti veditabbā. Tato āpattiyā bhedoti tato vibhaṅgato ‘‘akkhāyite sarīre pārājikaṃ, yebhuyyena khāyite thullaccaya’’ntiādi āpattiyā bhedo hoti. Anāpatti tadaññathāti tato eva vibhaṅgato yenākārena āpatti vuttā, tato aññenākārena anāpattibhedova hoti. ‘‘Sādiyati āpatti pārājikassa, na sādiyati anāpattī’’ti hi vibhaṅge asati na paññāyati. Ettāvatā samāsato gāthāttho vutto hoti. Ettha ca pana –
‘‘നിദാനമാതികാഭേദോ, വിഭങ്ഗസ്സ പയോജനം;
‘‘Nidānamātikābhedo, vibhaṅgassa payojanaṃ;
അനാപത്തിപകാരോ ച, പഠമോ നിപ്പയോജനോ’’തി. –
Anāpattipakāro ca, paṭhamo nippayojano’’ti. –
ഇമം നയം ദസ്സേത്വാവ സബ്ബസിക്ഖാപദാനം അത്ഥോ പകാസിതബ്ബോ. കഥം? ഭഗവതാ പന യേനാകാരേന യം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞാപിതം, തസ്സ ആകാരസ്സ സമത്ഥം വാ അസമത്ഥം വാതി ദുവിധം നിദാനം, അയം നിദാനഭേദോ. മാതികാപി നിദാനാപേക്ഖാ നിദാനാനപേക്ഖാതി ദുവിധാ. തത്ഥ ചതുത്ഥപാരാജികാദിസിക്ഖാപദാനി നിദാനാപേക്ഖാനി. ന ഹി വഗ്ഗുമുദാതീരിയാ ഭിക്ഖൂ സയമേവ അത്തനോ അത്തനോ അസന്തം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം മുസാവാദലക്ഖണം പാപേത്വാ ഭാസിംസു. അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഹി തേ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ ഗിഹീനം വണ്ണം ഭാസിംസു, ന ച താവതാ പാരാജികവത്ഥു ഹോതി. തത്ഥ തേന ലേസേന ഭഗവാ തം വത്ഥും നിദാനം കത്വാ പാരാജികം പഞ്ഞപേസി, തേന വുത്തം ‘‘നിദാനാപേക്ഖ’’ന്തി. ഇമിനാ നയേന നിദാനാപേക്ഖാനി ഞത്വാ തബ്ബിപരീതാനി സിക്ഖാപദാനി നിദാനാനപേക്ഖാനീതി വേദിതബ്ബാനി, അയം മാതികാഭേദോ.
Imaṃ nayaṃ dassetvāva sabbasikkhāpadānaṃ attho pakāsitabbo. Kathaṃ? Bhagavatā pana yenākārena yaṃ sikkhāpadaṃ paññāpitaṃ, tassa ākārassa samatthaṃ vā asamatthaṃ vāti duvidhaṃ nidānaṃ, ayaṃ nidānabhedo. Mātikāpi nidānāpekkhā nidānānapekkhāti duvidhā. Tattha catutthapārājikādisikkhāpadāni nidānāpekkhāni. Na hi vaggumudātīriyā bhikkhū sayameva attano attano asantaṃ uttarimanussadhammaṃ musāvādalakkhaṇaṃ pāpetvā bhāsiṃsu. Aññamaññassa hi te uttarimanussadhammassa gihīnaṃ vaṇṇaṃ bhāsiṃsu, na ca tāvatā pārājikavatthu hoti. Tattha tena lesena bhagavā taṃ vatthuṃ nidānaṃ katvā pārājikaṃ paññapesi, tena vuttaṃ ‘‘nidānāpekkha’’nti. Iminā nayena nidānāpekkhāni ñatvā tabbiparītāni sikkhāpadāni nidānānapekkhānīti veditabbāni, ayaṃ mātikābhedo.
നാനപ്പകാരതോ മൂലാപത്തിപ്പഹോനകവത്ഥുപയോഗചിത്തനിയാമദസ്സനവസേന മാതികായ വിഭജനഭാവദീപനത്ഥം തേസം അപ്പഹോനകതായ വാ തദഞ്ഞതരവേകല്ലതായ വാ വീതിക്കമേ സതി ആപത്തിഭേദദസ്സനത്ഥം, അസതി അനാപത്തിദസ്സനത്ഥഞ്ചാതി സബ്ബത്ഥ തയോ അത്ഥവസേ പടിച്ച മാതികായ വിഭജനം വിഭങ്ഗോ ആരഭീയതീതി വേദിതബ്ബോ. ഏത്ഥ പന ‘‘ഭിക്ഖകോതി ഭിക്ഖു, ഭിക്ഖാചരിയം അജ്ഝുപഗതോതി ഭിക്ഖു, ഭിന്നപടധരോതി ഭിക്ഖൂ’’തി കേവലം ബ്യഞ്ജനത്ഥദീപനവസേന പവത്തോ വാ, ‘‘സമഞ്ഞായ ഭിക്ഖൂ’’തി ഭിക്ഖുഭാവസമ്ഭവം അനപേക്ഖിത്വാപി കേവലം ഭിക്ഖു നാമ പവത്തിട്ഠാനദീപനവസേന പവത്തോ വാ, ‘‘ഏഹി ഭിക്ഖൂതി ഭിക്ഖു, സരണഗമനേഹി ഉപസമ്പന്നോതി ഭിക്ഖു, ഞത്തിചതുത്ഥേന കമ്മേന ഉപസമ്പന്നോതി ഭിക്ഖൂ’’തി ഉപസമ്പദാനന്തരേനാപി ഭിക്ഖുഭാവസിദ്ധിദീപനവസേന പവത്തോ വാ, ‘‘ഭദ്രോ ഭിക്ഖു, സാരോ ഭിക്ഖു, സേക്ഖോ ഭിക്ഖു, അസേക്ഖോ ഭിക്ഖൂ’’തി ഭിക്ഖുകരണേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതഭിക്ഖുദീപനവസേന പവത്തോ വാ വിഭങ്ഗോ അജ്ഝുപേക്ഖിതോ സബ്ബസാമഞ്ഞപദത്താ, തഥാ അഞ്ഞഭാഗിയസിക്ഖാപദാദീസു സദ്വാരവസേന, അധികരണദസ്സനാദിവസേന പവത്തോ ച അജ്ഝുപേക്ഖിതോ ഇതരത്ഥ തദഭാവതോതി വേദിതബ്ബോ.
Nānappakārato mūlāpattippahonakavatthupayogacittaniyāmadassanavasena mātikāya vibhajanabhāvadīpanatthaṃ tesaṃ appahonakatāya vā tadaññataravekallatāya vā vītikkame sati āpattibhedadassanatthaṃ, asati anāpattidassanatthañcāti sabbattha tayo atthavase paṭicca mātikāya vibhajanaṃ vibhaṅgo ārabhīyatīti veditabbo. Ettha pana ‘‘bhikkhakoti bhikkhu, bhikkhācariyaṃ ajjhupagatoti bhikkhu, bhinnapaṭadharoti bhikkhū’’ti kevalaṃ byañjanatthadīpanavasena pavatto vā, ‘‘samaññāya bhikkhū’’ti bhikkhubhāvasambhavaṃ anapekkhitvāpi kevalaṃ bhikkhu nāma pavattiṭṭhānadīpanavasena pavatto vā, ‘‘ehi bhikkhūti bhikkhu, saraṇagamanehi upasampannoti bhikkhu, ñatticatutthena kammena upasampannoti bhikkhū’’ti upasampadānantarenāpi bhikkhubhāvasiddhidīpanavasena pavatto vā, ‘‘bhadro bhikkhu, sāro bhikkhu, sekkho bhikkhu, asekkho bhikkhū’’ti bhikkhukaraṇehi dhammehi samannāgatabhikkhudīpanavasena pavatto vā vibhaṅgo ajjhupekkhito sabbasāmaññapadattā, tathā aññabhāgiyasikkhāpadādīsu sadvāravasena, adhikaraṇadassanādivasena pavatto ca ajjhupekkhito itarattha tadabhāvatoti veditabbo.
തത്ഥ തിസ്സോ ഇത്ഥിയോതിആദി വത്ഥുനിയമദസ്സനവസേന പവത്തോ, മനുസ്സിത്ഥിയാ തയോ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സാതിആദി പയോഗനിയമദസ്സനവസേന പവത്തോ, ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേതിആദി ചിത്തനിയമദസ്സനവസേന പവത്തോ, സാദിയതി ആപത്തി പാരാജികസ്സ, ന സാദിയതി അനാപത്തീതിആദി വത്ഥുപയോഗനിയമേ സതി ചിത്തനിയമഭാവാഭാവവസേന ആപത്താനാപത്തിദസ്സനത്ഥം പവത്തോ, മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാതിആദി വത്ഥുസ്സ അപ്പഹോനകതായ വീതിക്കമേ ആപത്തിഭേദദസ്സനത്ഥം പവത്തോ, ന സാദിയതി അനാപത്തീതി ചിത്തനിയമവേകല്യേന വീതിക്കമാഭാവാ അനാപത്തിദസ്സനത്ഥം പവത്തോതി. ഏവം ഇതരേസുപി സിക്ഖാപദേസു യഥാസമ്ഭവനയോ അയന്തി പയോജനോ വിഭങ്ഗോ.
Tattha tisso itthiyotiādi vatthuniyamadassanavasena pavatto, manussitthiyā tayo magge methunaṃ dhammaṃ paṭisevantassa āpatti pārājikassātiādi payoganiyamadassanavasena pavatto, bhikkhussa sevanacittaṃ upaṭṭhitetiādi cittaniyamadassanavasena pavatto, sādiyati āpatti pārājikassa, na sādiyati anāpattītiādi vatthupayoganiyame sati cittaniyamabhāvābhāvavasena āpattānāpattidassanatthaṃ pavatto, mataṃ yebhuyyena khāyitaṃ āpatti thullaccayassātiādi vatthussa appahonakatāya vītikkame āpattibhedadassanatthaṃ pavatto, na sādiyati anāpattīti cittaniyamavekalyena vītikkamābhāvā anāpattidassanatthaṃ pavattoti. Evaṃ itaresupi sikkhāpadesu yathāsambhavanayo ayanti payojano vibhaṅgo.
അനാപത്തിവാരോ പന മൂലാപത്തിതോ, തദഞ്ഞേകദേസതോ, സബ്ബാപത്തിതോ ച അനാപത്തിദീപനവസേന തിവിധോ. തത്ഥ യോ പഠമോ, സോ വിഭങ്ഗോ വിയ തയോ അത്ഥവസേ പടിച്ച പവത്തോ. കതമേ തയോ? മാതികാപദാനം സാത്ഥകനിരത്ഥകാനം തദഞ്ഞഥാ ഉദ്ധരണാനുദ്ധരണവസേന സപ്പയോജനനിപ്പയോജനഭാവദീപനത്ഥം, തദഞ്ഞഥാ പടിപത്തിക്കമദസ്സനത്ഥം, ആപത്തിപ്പഹോനകട്ഠാനേപി വിസ്സജ്ജനത്ഥഞ്ചാതി. കഥം? ഏളകലോമസിക്ഖാപദേ ‘‘ഭിക്ഖുനോ പനേവ അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നസ്സ ഏളകലോമാനി ഉപ്പജ്ജേയ്യും, ആകങ്ഖമാനേന ഭിക്ഖുനാ പടിഗ്ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി (പാരാ॰ ൫൭൨) ഏതാനി കേവലം വത്ഥുമത്തദീപനപദാനീതി നിരത്ഥകാനി നാമ, തേസം അനാപത്തി. ‘‘അദ്ധാനമഗ്ഗം അപ്പടിപന്നസ്സ ഉപ്പന്നേ ഏളകലോമേ അനാപത്തി, ആകങ്ഖമാനേന പടിഗ്ഗഹിതേ’’തിആദിനാ നയേന തദഞ്ഞഥാ അനുദ്ധരണേന നിപ്പയോജനഭാവോ ദീപിതോ ഹോതി, യദിദം മാതികായം ‘‘മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവേയ്യാ’’തി, ഇദം സാത്ഥകം. തസ്സ സപ്പയോജനഭാവദീപനത്ഥം ‘‘അനാപത്തി അജാനന്തസ്സ അസാദിയന്തസ്സാ’’തി വുത്തം. യസ്മാ ജാനനസാദിയനഭാവേന ആപത്തി, അസേവന്തസ്സ അനാപത്തി, തസ്മാ വുത്തം മാതികായം ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവേയ്യ, പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി അധിപ്പായോ. ‘‘പരപരിഗ്ഗഹിതം പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞിതാ ഗരുപരിക്ഖാരോ ഥേയ്യചിത്തം അവഹരണ’’ന്തി വുത്താനം പഞ്ചന്നമ്പി അങ്ഗാനം പാരിപൂരിയാ പേതതിരച്ഛാനഗതപരിഗ്ഗഹിതേ ആപത്തിപ്പഹോനകട്ഠാനേപി വിസ്സജ്ജനത്ഥം ‘‘അനാപത്തി പേതപരിഗ്ഗഹിതേ’’തിആദി (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ ദുതിയപാരാജികവണ്ണനാ) വുത്തം. അനാപത്തി ഇമം ജാന, ഇമം ദേഹി, ഇമം ആഹര, ഇമിനാ അത്ഥോ, ഇമം കപ്പിയം കരോഹീതി ഭണതീതിആദി പന തദഞ്ഞഥാ പടിപത്തിക്കമദസ്സനത്ഥം വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. ഏത്താവതാ ‘‘നിദാനമാതികാഭേദോ’’തിആദിനാ വുത്തഗാഥായ അത്ഥോ പകാസിതോ ഹോതി.
Anāpattivāro pana mūlāpattito, tadaññekadesato, sabbāpattito ca anāpattidīpanavasena tividho. Tattha yo paṭhamo, so vibhaṅgo viya tayo atthavase paṭicca pavatto. Katame tayo? Mātikāpadānaṃ sātthakaniratthakānaṃ tadaññathā uddharaṇānuddharaṇavasena sappayojananippayojanabhāvadīpanatthaṃ, tadaññathā paṭipattikkamadassanatthaṃ, āpattippahonakaṭṭhānepi vissajjanatthañcāti. Kathaṃ? Eḷakalomasikkhāpade ‘‘bhikkhuno paneva addhānamaggappaṭipannassa eḷakalomāni uppajjeyyuṃ, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbānī’’ti (pārā. 572) etāni kevalaṃ vatthumattadīpanapadānīti niratthakāni nāma, tesaṃ anāpatti. ‘‘Addhānamaggaṃ appaṭipannassa uppanne eḷakalome anāpatti, ākaṅkhamānena paṭiggahite’’tiādinā nayena tadaññathā anuddharaṇena nippayojanabhāvo dīpito hoti, yadidaṃ mātikāyaṃ ‘‘methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’ti, idaṃ sātthakaṃ. Tassa sappayojanabhāvadīpanatthaṃ ‘‘anāpatti ajānantassa asādiyantassā’’ti vuttaṃ. Yasmā jānanasādiyanabhāvena āpatti, asevantassa anāpatti, tasmā vuttaṃ mātikāyaṃ ‘‘yo pana bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya, pārājiko hoti asaṃvāso’’ti adhippāyo. ‘‘Parapariggahitaṃ parapariggahitasaññitā garuparikkhāro theyyacittaṃ avaharaṇa’’nti vuttānaṃ pañcannampi aṅgānaṃ pāripūriyā petatiracchānagatapariggahite āpattippahonakaṭṭhānepi vissajjanatthaṃ ‘‘anāpatti petapariggahite’’tiādi (kaṅkhā. aṭṭha. dutiyapārājikavaṇṇanā) vuttaṃ. Anāpatti imaṃ jāna, imaṃ dehi, imaṃ āhara, iminā attho, imaṃ kappiyaṃ karohīti bhaṇatītiādi pana tadaññathā paṭipattikkamadassanatthaṃ vuttanti veditabbaṃ. Ettāvatā ‘‘nidānamātikābhedo’’tiādinā vuttagāthāya attho pakāsito hoti.
ഏത്ഥ പഠമപഞ്ഞത്തി താവ പഠമബോധിം അതിക്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തത്താ, ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ അട്ഠവസ്സികകാലേ പഞ്ഞത്തത്താ ച രത്തഞ്ഞുമഹത്തം പത്തകാലേ പഞ്ഞത്താ. ദുതിയഅനുപഞ്ഞത്തി ബാഹുസച്ചമഹത്തം പത്തകാലേ ഉപ്പന്നാ. സോ ഹായസ്മാ മക്കടിപാരാജികോ യഥാ മാതുഗാമപടിസംയുത്തേസു സിക്ഖാപദേസു തിരച്ഛാനഗതിത്ഥീ അനധിപ്പേതാ, തഥാ ഇധാപീതി സഞ്ഞായ ‘‘സച്ചം, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, തഞ്ച ഖോ മനുസ്സിത്ഥിയാ, നോ തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ’’തി ആഹ. തതിയാനുപഞ്ഞത്തി ലാഭഗ്ഗമഹത്തം പത്തകാലേ ഉപ്പന്നാ. തേ ഹി വജ്ജിപുത്തകാ ലാഭഗ്ഗമഹത്തം പത്താ ഹുത്വാ യാവദത്ഥം ഭുഞ്ജിത്വാ ന്ഹായിത്വാ വരസയനേസു സയിത്വാ തതിയാനുപഞ്ഞത്തിയാ വത്ഥും ഉപ്പാദേസും, തേ ച വേപുല്ലമഹത്തം പത്തേ സങ്ഘേ ഉപ്പന്നാ, സയഞ്ച വേപുല്ലമഹത്തം പത്താതി ‘‘വേപുല്ലമഹത്തമ്പേത്ഥ ലബ്ഭതീ’’തി വുത്തം. ഇദം പഠമപാരാജികസിക്ഖാപദം തിവിധമ്പി വത്ഥും ഉപാദായ ചതുബ്ബിധമ്പി തം കാലം പത്വാ പഞ്ഞത്തന്തി വേദിതബ്ബം.
Ettha paṭhamapaññatti tāva paṭhamabodhiṃ atikkamitvā paññattattā, āyasmato sudinnassa aṭṭhavassikakāle paññattattā ca rattaññumahattaṃ pattakāle paññattā. Dutiyaanupaññatti bāhusaccamahattaṃ pattakāle uppannā. So hāyasmā makkaṭipārājiko yathā mātugāmapaṭisaṃyuttesu sikkhāpadesu tiracchānagatitthī anadhippetā, tathā idhāpīti saññāya ‘‘saccaṃ, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tañca kho manussitthiyā, no tiracchānagatitthiyā’’ti āha. Tatiyānupaññatti lābhaggamahattaṃ pattakāle uppannā. Te hi vajjiputtakā lābhaggamahattaṃ pattā hutvā yāvadatthaṃ bhuñjitvā nhāyitvā varasayanesu sayitvā tatiyānupaññattiyā vatthuṃ uppādesuṃ, te ca vepullamahattaṃ patte saṅghe uppannā, sayañca vepullamahattaṃ pattāti ‘‘vepullamahattampettha labbhatī’’ti vuttaṃ. Idaṃ paṭhamapārājikasikkhāpadaṃ tividhampi vatthuṃ upādāya catubbidhampi taṃ kālaṃ patvā paññattanti veditabbaṃ.
തത്ഥ യോ പനാതി അനവസേസപരിയാദാനപദം. ഭിക്ഖൂതി തസ്സ അതിപ്പസങ്ഗനിയമപദം. ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോതി തസ്സ വിസേസനവചനം. ന ഹി സബ്ബോപി ഭിക്ഖുനാമകോ യാ ഭഗവതാ യായ കായചി ഉപസമ്പദായ ഉപസമ്പന്നഭിക്ഖൂനം ഹേട്ഠിമപരിച്ഛേദേന സിക്ഖിതബ്ബസിക്ഖാ വിഹിതാ, ‘‘ഏത്ഥ സഹ ജീവന്തീ’’തി യോ ച ആജീവോ വുത്തോ, തം ഉഭയം സമാപന്നോവ ഹോതി. കദാ പന സമാപന്നോ അഹോസി? യായ കായചി ഉപസമ്പദായ ഉപസമ്പന്നസമനന്തരമേവ തദുഭയം ജാനന്തോപി അജാനന്തോപി തദജ്ഝുപഗതത്താ സമാപന്നോ നാമ ഹോതി. സഹ ജീവന്തീതി യാവ സിക്ഖം ന പച്ചക്ഖാതി, പാരാജികഭാവഞ്ച ന പാപുണാതി, യം പന വുത്തം അന്ധകട്ഠകഥായം ‘‘സിക്ഖം പരിപൂരേന്തോ സിക്ഖാസമാപന്നോ സാജീവം അവീതിക്കമന്തോ സാജീവസമാപന്നോ ഹോതീ’’തി, തം ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദവസേന വുത്തം. ന ഹി സിക്ഖം അപരിപൂരേന്തോ കാമവിതക്കാദിബഹുലോ വാ ഏകച്ചം സാവസേസം സാജീവം വീതിക്കമന്തോ വാ സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ നാമ ന ഹോതി. ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദേന പന ചതുക്കം ലബ്ഭതി അത്ഥി ഭിക്ഖു സിക്ഖാസമാപന്നോ സീലാനി പച്ചവേക്ഖന്തോ ന സാജീവസമാപന്നോ അചിത്തകം സിക്ഖാപദം വീതിക്കമന്തോ, അത്ഥി ന സിക്ഖാസമാപന്നോ കാമവിതക്കാദിബഹുലോ സാജീവസമാപന്നോ നിരാപത്തികോ, അത്ഥി ന സിക്ഖാസമാപന്നോ ന ച സാജീവസമാപന്നോ അനവസേസം ആപത്തിം ആപന്നോ, അത്ഥി സിക്ഖാസമാപന്നോ ച സാജീവസമാപന്നോ ച സിക്ഖം പരിപൂരേന്തോ സാജീവഞ്ച അവീതിക്കമന്തോ, അയമേവ ചതുത്ഥോ ഭിക്ഖു ഉക്കട്ഠോ ഇധ അധിപ്പേതോ സിയാ. ന ഹി ഭഗവാ അനുക്കട്ഠം വത്തും യുത്തോതി ചേ? ന, ‘‘തത്ര യായം അധിസീലസിക്ഖാ, അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതാ സിക്ഖാ’’തിവചനവിരോധതോ. ഉക്കട്ഠഗ്ഗഹണാധിപ്പായേ സതി ‘‘സിക്ഖാതി തിസ്സോ സിക്ഖാ’’തി ഏത്തകമേവ വത്തബ്ബന്തി അധിപ്പായോ. സിക്ഖത്തയസമാപന്നോ ഹി സബ്ബുക്കട്ഠോതി.
Tattha yo panāti anavasesapariyādānapadaṃ. Bhikkhūti tassa atippasaṅganiyamapadaṃ. Bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannoti tassa visesanavacanaṃ. Na hi sabbopi bhikkhunāmako yā bhagavatā yāya kāyaci upasampadāya upasampannabhikkhūnaṃ heṭṭhimaparicchedena sikkhitabbasikkhā vihitā, ‘‘ettha saha jīvantī’’ti yo ca ājīvo vutto, taṃ ubhayaṃ samāpannova hoti. Kadā pana samāpanno ahosi? Yāya kāyaci upasampadāya upasampannasamanantarameva tadubhayaṃ jānantopi ajānantopi tadajjhupagatattā samāpanno nāma hoti. Saha jīvantīti yāva sikkhaṃ na paccakkhāti, pārājikabhāvañca na pāpuṇāti, yaṃ pana vuttaṃ andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘sikkhaṃ paripūrento sikkhāsamāpanno sājīvaṃ avītikkamanto sājīvasamāpanno hotī’’ti, taṃ ukkaṭṭhaparicchedavasena vuttaṃ. Na hi sikkhaṃ aparipūrento kāmavitakkādibahulo vā ekaccaṃ sāvasesaṃ sājīvaṃ vītikkamanto vā sikkhāsājīvasamāpanno nāma na hoti. Ukkaṭṭhaparicchedena pana catukkaṃ labbhati atthi bhikkhu sikkhāsamāpanno sīlāni paccavekkhanto na sājīvasamāpanno acittakaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamanto, atthi na sikkhāsamāpanno kāmavitakkādibahulo sājīvasamāpanno nirāpattiko, atthi na sikkhāsamāpanno na ca sājīvasamāpanno anavasesaṃ āpattiṃ āpanno, atthi sikkhāsamāpanno ca sājīvasamāpanno ca sikkhaṃ paripūrento sājīvañca avītikkamanto, ayameva catuttho bhikkhu ukkaṭṭho idha adhippeto siyā. Na hi bhagavā anukkaṭṭhaṃ vattuṃ yuttoti ce? Na, ‘‘tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’tivacanavirodhato. Ukkaṭṭhaggahaṇādhippāye sati ‘‘sikkhāti tisso sikkhā’’ti ettakameva vattabbanti adhippāyo. Sikkhattayasamāpanno hi sabbukkaṭṭhoti.
‘‘മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവേയ്യാ’’തി പരതോ വചനം അപേക്ഖിത്വാ അധിസീലസിക്ഖാവ വുത്താതി ചേ? ന, തസ്സാപി അഭബ്ബത്താ. ന ഹി അധിസീലസിക്ഖം പരിപൂരേന്തോ സാജീവഞ്ച അവീതിക്കമന്തോ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിതും ഭബ്ബോ, തം സിക്ഖം അപരിപൂരേന്തോ സാജീവഞ്ച വീതിക്കമന്തോ ഏവ ഹി പടിസേവേയ്യാതി അധിപ്പായോ, തസ്മാ ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ഗഹേതബ്ബോ. യസ്മാ സിക്ഖാപദസങ്ഖാതോ സാജീവോ അധിസീലസിക്ഖമേവ സങ്ഗണ്ഹാതി, നേതരം അധിചിത്തസിക്ഖം അധിപഞ്ഞാസിക്ഖം വാ, തസ്മാ ‘‘തത്ര യായം അധിസീലസിക്ഖാ, അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതാ സിക്ഖാ’’തി വുത്തം, തസ്മാ അധിസീലസിക്ഖായ സങ്ഗാഹകോ സാജീവോ സിക്ഖാസാജീവോതി വുത്തോ. ഇതി സാജീവവിസേസനത്ഥം സിക്ഖാഗ്ഗഹണം കതം. തദത്ഥദീപനത്ഥമേവ വിഭങ്ഗേ സിക്ഖം അപരാമസിത്വാ ‘‘തസ്മിം സിക്ഖതി, തേന വുച്ചതി സാജീവസമാപന്നോ’’തി വുത്തം , തേന ഏകമേവിദം അത്ഥപദന്തി ദീപിതം ഹോതി. തഞ്ച ഉപസമ്പദൂപഗമനന്തരതോ പട്ഠായ സിക്ഖനാധികാരത്താ ‘‘സിക്ഖതീ’’തി ച ‘‘സമാപന്നോ’’തി ച വുച്ചതി. യോ ഏവം ‘‘സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ’’തി സങ്ഖ്യം ഗതോ, താദിസം പച്ചയം പടിച്ച അപരഭാഗേ സാജീവസങ്ഖാതമേവ സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ, തസ്മിംയേവ ച ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവേയ്യാതി അയമത്ഥോ യുജ്ജതി. കിന്തു അട്ഠകഥാനയോ പടിക്ഖിത്തോ ഹോതി. സോ ച ന പടിക്ഖേപാരഹോതി തേന തദനുസാരേന ഭവിതബ്ബം.
‘‘Methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’ti parato vacanaṃ apekkhitvā adhisīlasikkhāva vuttāti ce? Na, tassāpi abhabbattā. Na hi adhisīlasikkhaṃ paripūrento sājīvañca avītikkamanto methunaṃ dhammaṃ paṭisevituṃ bhabbo, taṃ sikkhaṃ aparipūrento sājīvañca vītikkamanto eva hi paṭiseveyyāti adhippāyo, tasmā evamettha attho gahetabbo. Yasmā sikkhāpadasaṅkhāto sājīvo adhisīlasikkhameva saṅgaṇhāti, netaraṃ adhicittasikkhaṃ adhipaññāsikkhaṃ vā, tasmā ‘‘tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’ti vuttaṃ, tasmā adhisīlasikkhāya saṅgāhako sājīvo sikkhāsājīvoti vutto. Iti sājīvavisesanatthaṃ sikkhāggahaṇaṃ kataṃ. Tadatthadīpanatthameva vibhaṅge sikkhaṃ aparāmasitvā ‘‘tasmiṃ sikkhati, tena vuccati sājīvasamāpanno’’ti vuttaṃ , tena ekamevidaṃ atthapadanti dīpitaṃ hoti. Tañca upasampadūpagamanantarato paṭṭhāya sikkhanādhikārattā ‘‘sikkhatī’’ti ca ‘‘samāpanno’’ti ca vuccati. Yo evaṃ ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti saṅkhyaṃ gato, tādisaṃ paccayaṃ paṭicca aparabhāge sājīvasaṅkhātameva sikkhaṃ appaccakkhāya, tasmiṃyeva ca dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyāti ayamattho yujjati. Kintu aṭṭhakathānayo paṭikkhitto hoti. So ca na paṭikkhepārahoti tena tadanusārena bhavitabbaṃ.
അധിപ്പായോ പനേത്ഥ പരിയേസിതബ്ബോ, സോ ദാനി വുച്ചതി – സബ്ബേസുപി സിക്ഖാപദേസു ഇദമേവ ഭിക്ഖുലക്ഖണം സാധാരണം, യദിദം ‘‘ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ’’തി. ഖീണാസവോപി സാവകോ ആപത്തിം ആപജ്ജതി അചിത്തകം, തഥാ സേക്ഖോ. പുഥുജ്ജനോ പന സചിത്തകമ്പി, തസ്മാ സേക്ഖാസേക്ഖപുഥുജ്ജനഭിക്ഖൂനം സാമഞ്ഞമിദം ഭിക്ഖുലക്ഖണന്തി കത്വാ കേവലം സിക്ഖാസമാപന്നോ, കേവലം സാജീവസമാപന്നോ ച ഉഭയസമാപന്നോ ചാതി സരൂപേകദേസേകസേസനയേന ‘‘സിക്ഖാസാജീവസമആപന്നോ’’ത്വേവ സമ്പിണ്ഡേത്വാ ഉക്കട്ഠഗ്ഗഹണേന അനുക്കട്ഠാനം ഗഹണസിദ്ധിതോ അട്ഠകഥായം ഉക്കട്ഠോവ വുത്തോ. തമേവ സമ്പാദേതും ‘‘തസ്മിം സിക്ഖതി, തേന വുച്ചതി സാജീവസമാപന്നോ’’തി ഏത്ഥ സിക്ഖാപദസ്സ അവചനേ പരിഹാരം വത്വാ യസ്മാ പന സോ അസിക്ഖമ്പി സമാപന്നോ, തസ്മാ സിക്ഖാസമാപന്നോതിപി അത്ഥതോ വേദിതബ്ബോതി ച വത്വാ ‘‘യം സിക്ഖം സമാപന്നോ തം അപ്പച്ചക്ഖായ യഞ്ച സാജീവം സമാപന്നോ തത്ഥ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ’’തി വുത്തന്തി അയമട്ഠകഥായം അധിപ്പായോ വേദിതബ്ബോ. ഏതസ്മിം പന അധിപ്പായേ അധിസീലസിക്ഖായ ഏവ ഗഹണം സബ്ബത്ഥികത്താ, സീലാധികാരതോ ച വിനയസ്സാതി വേദിതബ്ബം. യഥാ ച സിക്ഖാപദം സമാദിയന്തോ സീലം സമാദിയതീതി വുച്ചതി, ഏവം സിക്ഖാപദം പച്ചക്ഖന്തോ സീലസങ്ഖാതം സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതീതി വത്തും യുജ്ജതി, തസ്മാ തത്ഥ വുത്തം ‘‘യം സിക്ഖം സമാപന്നോ, തം അപ്പച്ചക്ഖായാ’’തി. സിക്ഖം പച്ചക്ഖായ പടിസേവിതമേഥുനസ്സ ഉപസമ്പദം അനുജാനന്തോ ന സമൂഹനതി നാമ. ന ഹി സോ ഭിക്ഖു ഹുത്വാ പടിസേവി, ‘‘യോ പന ഭിക്ഖൂ’’തി ച പഞ്ഞത്തം. ഏത്താവതാ സമാസതോ ‘‘സിക്ഖാസാജീവസമാന്നോ’’തി ഏത്ഥ വത്തബ്ബം വുത്തം.
Adhippāyo panettha pariyesitabbo, so dāni vuccati – sabbesupi sikkhāpadesu idameva bhikkhulakkhaṇaṃ sādhāraṇaṃ, yadidaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno’’ti. Khīṇāsavopi sāvako āpattiṃ āpajjati acittakaṃ, tathā sekkho. Puthujjano pana sacittakampi, tasmā sekkhāsekkhaputhujjanabhikkhūnaṃ sāmaññamidaṃ bhikkhulakkhaṇanti katvā kevalaṃ sikkhāsamāpanno, kevalaṃ sājīvasamāpanno ca ubhayasamāpanno cāti sarūpekadesekasesanayena ‘‘sikkhāsājīvasamaāpanno’’tveva sampiṇḍetvā ukkaṭṭhaggahaṇena anukkaṭṭhānaṃ gahaṇasiddhito aṭṭhakathāyaṃ ukkaṭṭhova vutto. Tameva sampādetuṃ ‘‘tasmiṃ sikkhati, tena vuccati sājīvasamāpanno’’ti ettha sikkhāpadassa avacane parihāraṃ vatvā yasmā pana so asikkhampi samāpanno, tasmā sikkhāsamāpannotipi atthato veditabboti ca vatvā ‘‘yaṃ sikkhaṃ samāpanno taṃ appaccakkhāya yañca sājīvaṃ samāpanno tattha dubbalyaṃ anāvikatvā’’ti vuttanti ayamaṭṭhakathāyaṃ adhippāyo veditabbo. Etasmiṃ pana adhippāye adhisīlasikkhāya eva gahaṇaṃ sabbatthikattā, sīlādhikārato ca vinayassāti veditabbaṃ. Yathā ca sikkhāpadaṃ samādiyanto sīlaṃ samādiyatīti vuccati, evaṃ sikkhāpadaṃ paccakkhanto sīlasaṅkhātaṃ sikkhaṃ paccakkhātīti vattuṃ yujjati, tasmā tattha vuttaṃ ‘‘yaṃ sikkhaṃ samāpanno, taṃ appaccakkhāyā’’ti. Sikkhaṃ paccakkhāya paṭisevitamethunassa upasampadaṃ anujānanto na samūhanati nāma. Na hi so bhikkhu hutvā paṭisevi, ‘‘yo pana bhikkhū’’ti ca paññattaṃ. Ettāvatā samāsato ‘‘sikkhāsājīvasamānno’’ti ettha vattabbaṃ vuttaṃ.
കിം ഇമിനാ വിസേസവചനേന പയോജനം, നനു ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ…പേ॰… അസംവാസോ’’തി ഏത്തകമേവ വത്തബ്ബന്തി ചേ ? ന വത്തബ്ബം അനിട്ഠപ്പസങ്ഗതോ. യോ പന സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ ഥേയ്യസംവാസാദികോ കേവലേന സമഞ്ഞാമത്തേന, പടിഞ്ഞാമത്തേന വാ ഭിക്ഖു, തസ്സാപി സിക്ഖാപച്ചക്ഖാനം അത്ഥി. സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ച മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ പാരാജികാപത്തി. യോ വാ പച്ഛാ പാരാജികം ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ തസ്സ ച, യോ വാ പക്ഖപണ്ഡകത്താ പണ്ഡകഭാവൂപഗമനേന ന സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ തസ്സ ച തദുഭയം അത്ഥീതി ആപജ്ജതി. ‘‘പണ്ഡകഭാവപക്ഖേ ച പക്ഖപണ്ഡകോ ഉപസമ്പദായ ന വത്ഥൂ’’തി വുത്തം, തസ്മാ ഇതരസ്മിം പക്ഖേ വത്ഥൂതി സിദ്ധം, തസ്മിം പക്ഖേ ഉപസമ്പന്നോ പണ്ഡകഭാവപക്ഖേ പണ്ഡകത്താ ന സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ, സോ പരിച്ചജിതബ്ബസിക്ഖായ അഭാവേന സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ മുഖേന പരസ്സ അങ്ഗജാതഗ്ഗഹണാദയോ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവേയ്യ, തസ്സ കുതോ പാരാജികാപത്തീതി അധിപ്പായോ. അയം നയോ അപണ്ഡകപക്ഖം അലഭമാനസ്സേവ പരതോ യുജ്ജതി, ലഭന്തസ്സ പന അരൂപസത്താനം കുസലാനം സമാപത്തിക്ഖണേ ഭവങ്ഗവിച്ഛേദേ സതിപി അമരണം വിയ പണ്ഡകഭാവപക്ഖേപി ഭിക്ഖുഭാവോ അത്ഥി. സംവാസം വാ സാദിയന്തസ്സ ന ഥേയ്യസംവാസകഭാവോ അത്ഥി അന്തിമവത്ഥും അജ്ഝാപന്നസ്സ വിയ. ന ച സഹസേയ്യാദികം ജനേതി. ഗണപൂരകോ പന ന ഹോതി അന്തിമവത്ഥും അജ്ഝാപന്നോ വിയ, ന സോ സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ, ഇതരസ്മിം പന പക്ഖേ ഹോതി, അയം ഇമസ്സ തതോ വിസേസോ. കിമയം സഹേതുകോ, ഉദാഹു അഹേതുകോതി? ന അഹേതുകോ. യതോ ഉപസമ്പദാ തസ്സ അപണ്ഡകപക്ഖേ അനുഞ്ഞാതാ സഹേതുകപടിസന്ധികത്താ. പണ്ഡകഭാവപക്ഖേപി കിസ്സ നാനുഞ്ഞാതാതി ചേ? പണ്ഡകഭൂതത്താ ഓപക്കമികപണ്ഡകസ്സ വിയ.
Kiṃ iminā visesavacanena payojanaṃ, nanu ‘‘yo pana bhikkhu sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā…pe… asaṃvāso’’ti ettakameva vattabbanti ce ? Na vattabbaṃ aniṭṭhappasaṅgato. Yo pana sikkhāsājīvasamāpanno theyyasaṃvāsādiko kevalena samaññāmattena, paṭiññāmattena vā bhikkhu, tassāpi sikkhāpaccakkhānaṃ atthi. Sikkhaṃ appaccakkhāya ca methunaṃ dhammaṃ paṭisevantassa pārājikāpatti. Yo vā pacchā pārājikaṃ āpattiṃ āpajjitvā na sikkhāsājīvasamāpanno tassa ca, yo vā pakkhapaṇḍakattā paṇḍakabhāvūpagamanena na sikkhāsājīvasamāpanno tassa ca tadubhayaṃ atthīti āpajjati. ‘‘Paṇḍakabhāvapakkhe ca pakkhapaṇḍako upasampadāya na vatthū’’ti vuttaṃ, tasmā itarasmiṃ pakkhe vatthūti siddhaṃ, tasmiṃ pakkhe upasampanno paṇḍakabhāvapakkhe paṇḍakattā na sikkhāsājīvasamāpanno, so pariccajitabbasikkhāya abhāvena sikkhaṃ appaccakkhāya mukhena parassa aṅgajātaggahaṇādayo methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya, tassa kuto pārājikāpattīti adhippāyo. Ayaṃ nayo apaṇḍakapakkhaṃ alabhamānasseva parato yujjati, labhantassa pana arūpasattānaṃ kusalānaṃ samāpattikkhaṇe bhavaṅgavicchede satipi amaraṇaṃ viya paṇḍakabhāvapakkhepi bhikkhubhāvo atthi. Saṃvāsaṃ vā sādiyantassa na theyyasaṃvāsakabhāvo atthi antimavatthuṃ ajjhāpannassa viya. Na ca sahaseyyādikaṃ janeti. Gaṇapūrako pana na hoti antimavatthuṃ ajjhāpanno viya, na so sikkhāsājīvasamāpanno, itarasmiṃ pana pakkhe hoti, ayaṃ imassa tato viseso. Kimayaṃ sahetuko, udāhu ahetukoti? Na ahetuko. Yato upasampadā tassa apaṇḍakapakkhe anuññātā sahetukapaṭisandhikattā. Paṇḍakabhāvapakkhepi kissa nānuññātāti ce? Paṇḍakabhūtattā opakkamikapaṇḍakassa viya.
അപിച സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോതി ഇമിനാ തസ്സ സിക്ഖാസമാദാനം ദീപേത്വാ തം സമാദിന്നസിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ തത്ഥ ച ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാതി വത്തും യുജ്ജതി, ന അഞ്ഞഥാതി ഇമിനാ കാരണേന യഥാവുത്താനിട്ഠപ്പസങ്ഗതോ ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായാ’’തിആദി വുത്തം. യഥാ ചേത്ഥ, തഥാ ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ സിക്ഖം അപ്പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ ഗാമാ വാ അരഞ്ഞാ വാ അദിന്നം ഥേയ്യസങ്ഖാതം ആദിയേയ്യ (പാരാ॰ ൮൯), സുഗതചീവരപ്പമാണം ചീവരം കാരാപേയ്യ അതിരേകം വാ, ഛേദനകം പാചിത്തിയ’’ന്തിആദിനാ (പാചി॰ ൫൪൮) നയേന സബ്ബത്ഥ യോജേതബ്ബം . അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപീതി മനുസ്സിത്ഥിം ഉപാദായ വുത്തം. ന ഹി ‘‘പഗേവ പണ്ഡകേ പുരിസേ വാ’’തി വത്തും യുജ്ജതി. സേസം തത്ഥ തത്ഥ വുത്തനയമേവ.
Apica sikkhāsājīvasamāpannoti iminā tassa sikkhāsamādānaṃ dīpetvā taṃ samādinnasikkhaṃ appaccakkhāya tattha ca dubbalyaṃ anāvikatvāti vattuṃ yujjati, na aññathāti iminā kāraṇena yathāvuttāniṭṭhappasaṅgato ‘‘yo pana bhikkhu bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno sikkhaṃ appaccakkhāyā’’tiādi vuttaṃ. Yathā cettha, tathā ‘‘yo pana bhikkhu bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya (pārā. 89), sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ kārāpeyya atirekaṃ vā, chedanakaṃ pācittiya’’ntiādinā (pāci. 548) nayena sabbattha yojetabbaṃ . Antamaso tiracchānagatāyapīti manussitthiṃ upādāya vuttaṃ. Na hi ‘‘pageva paṇḍake purise vā’’ti vattuṃ yujjati. Sesaṃ tattha tattha vuttanayameva.
അയം പഠമപാരാജികസ്സ മാതികായ താവ വിനിച്ഛയോ.
Ayaṃ paṭhamapārājikassa mātikāya tāva vinicchayo.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൧. പഠമപാരാജികം • 1. Paṭhamapārājikaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പഠമപാരാജികം • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / വജ്ജിപുത്തകവത്ഥുവണ്ണനാ • Vajjiputtakavatthuvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / വജ്ജിപുത്തകവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Vajjiputtakavatthukathāvaṇṇanā