Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౩. వమ్మికసుత్తం
3. Vammikasuttaṃ
౨౪౯. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా కుమారకస్సపో అన్ధవనే విహరతి. అథ ఖో అఞ్ఞతరా దేవతా అభిక్కన్తాయ రత్తియా అభిక్కన్తవణ్ణా కేవలకప్పం అన్ధవనం ఓభాసేత్వా యేనాయస్మా కుమారకస్సపో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితా ఖో సా దేవతా ఆయస్మన్తం కుమారకస్సపం ఏతదవోచ –
249. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā kumārakassapo andhavane viharati. Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ andhavanaṃ obhāsetvā yenāyasmā kumārakassapo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā āyasmantaṃ kumārakassapaṃ etadavoca –
‘‘భిక్ఖు భిక్ఖు, అయం వమ్మికో 1 రత్తిం ధూమాయతి, దివా పజ్జలతి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస లఙ్గిం ‘లఙ్గీ, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప లఙ్గిం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస ఉద్ధుమాయికం. ‘ఉద్ధుమాయికా, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప ఉద్ధుమాయికం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస ద్విధాపథం. ‘ద్విధాపథో, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప ద్విధాపథం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస చఙ్గవారం 2. ‘చఙ్గవారో, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప చఙ్గవారం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస కుమ్మం. ‘కుమ్మో , భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప కుమ్మం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస అసిసూనం. ‘అసిసూనా, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప అసిసూనం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస మంసపేసిం. ‘మంసపేసి, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘ఉక్ఖిప మంసపేసిం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ అద్దస నాగం. ‘నాగో, భదన్తే’తి. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘తిట్ఠతు నాగో, మా నాగం ఘట్టేసి; నమో కరోహి నాగస్సా’’’తి.
‘‘Bhikkhu bhikkhu, ayaṃ vammiko 3 rattiṃ dhūmāyati, divā pajjalati. Brāhmaṇo evamāha – ‘abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa laṅgiṃ ‘laṅgī, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa laṅgiṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa uddhumāyikaṃ. ‘Uddhumāyikā, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa uddhumāyikaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa dvidhāpathaṃ. ‘Dvidhāpatho, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa dvidhāpathaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa caṅgavāraṃ 4. ‘Caṅgavāro, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa caṅgavāraṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa kummaṃ. ‘Kummo , bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa kummaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa asisūnaṃ. ‘Asisūnā, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa asisūnaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa maṃsapesiṃ. ‘Maṃsapesi, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘ukkhipa maṃsapesiṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya addasa nāgaṃ. ‘Nāgo, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha – ‘tiṭṭhatu nāgo, mā nāgaṃ ghaṭṭesi; namo karohi nāgassā’’’ti.
‘‘ఇమే ఖో త్వం, భిక్ఖు, పఞ్హే భగవన్తం ఉపసఙ్కమిత్వా పుచ్ఛేయ్యాసి, యథా చ తే భగవా బ్యాకరోతి తథా నం ధారేయ్యాసి. నాహం తం, భిక్ఖు, పస్సామి సదేవకే లోకే సమారకే సబ్రహ్మకే సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ, యో ఇమేసం పఞ్హానం వేయ్యాకరణేన చిత్తం ఆరాధేయ్య అఞ్ఞత్ర తథాగతేన వా, తథాగతసావకేన వా, ఇతో వా పన సుత్వా’’తి – ఇదమవోచ సా దేవతా. ఇదం వత్వా తత్థేవన్తరధాయి.
‘‘Ime kho tvaṃ, bhikkhu, pañhe bhagavantaṃ upasaṅkamitvā puccheyyāsi, yathā ca te bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāsi. Nāhaṃ taṃ, bhikkhu, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yo imesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya aññatra tathāgatena vā, tathāgatasāvakena vā, ito vā pana sutvā’’ti – idamavoca sā devatā. Idaṃ vatvā tatthevantaradhāyi.
౨౫౦. అథ ఖో ఆయస్మా కుమారకస్సపో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా కుమారకస్సపో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇమం, భన్తే, రత్తిం అఞ్ఞతరా దేవతా అభిక్కన్తాయ రత్తియా అభిక్కన్తవణ్ణా కేవలకప్పం అన్ధవనం ఓభాసేత్వా యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితా ఖో, భన్తే, సా దేవతా మం ఏతదవోచ – ‘భిక్ఖు భిక్ఖు, అయం వమ్మికో రత్తిం ధూమాయతి, దివా పజ్జలతి’. బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయా’తి. అభిక్ఖణన్తో సుమేధో సత్థం ఆదాయ…పే॰… ఇతో వా పన సుత్వాతి. ఇదమవోచ, భన్తే, సా దేవతా. ఇదం వత్వా తత్థేవన్తరధాయి. ‘కో ను ఖో, భన్తే, వమ్మికో, కా రత్తిం ధూమాయనా, కా దివా పజ్జలనా, కో బ్రాహ్మణో, కో సుమేధో, కిం సత్థం, కిం అభిక్ఖణం, కా లఙ్గీ, కా ఉద్ధుమాయికా, కో ద్విధాపథో, కిం చఙ్గవారం, కో కుమ్మో, కా అసిసూనా , కా మంసపేసి, కో నాగో’’’తి?
250. Atha kho āyasmā kumārakassapo tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā kumārakassapo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imaṃ, bhante, rattiṃ aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ andhavanaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhante, sā devatā maṃ etadavoca – ‘bhikkhu bhikkhu, ayaṃ vammiko rattiṃ dhūmāyati, divā pajjalati’. Brāhmaṇo evamāha – ‘abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto sumedho satthaṃ ādāya…pe… ito vā pana sutvāti. Idamavoca, bhante, sā devatā. Idaṃ vatvā tatthevantaradhāyi. ‘Ko nu kho, bhante, vammiko, kā rattiṃ dhūmāyanā, kā divā pajjalanā, ko brāhmaṇo, ko sumedho, kiṃ satthaṃ, kiṃ abhikkhaṇaṃ, kā laṅgī, kā uddhumāyikā, ko dvidhāpatho, kiṃ caṅgavāraṃ, ko kummo, kā asisūnā , kā maṃsapesi, ko nāgo’’’ti?
౨౫౧. ‘‘‘వమ్మికో’తి ఖో, భిక్ఖు, ఇమస్సేతం చాతుమహాభూతికస్స 5 కాయస్స అధివచనం, మాతాపేత్తికసమ్భవస్స ఓదనకుమ్మాసూపచయస్స అనిచ్చుచ్ఛాదన-పరిమద్దనభేదన-విద్ధంసన-ధమ్మస్స.
251. ‘‘‘Vammiko’ti kho, bhikkhu, imassetaṃ cātumahābhūtikassa 6 kāyassa adhivacanaṃ, mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādana-parimaddanabhedana-viddhaṃsana-dhammassa.
‘‘‘బ్రాహ్మణో’తి ఖో, భిక్ఖు, తథాగతస్సేతం అధివచనం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. ‘సుమేధో’తి ఖో భిక్ఖు సేక్ఖస్సేతం భిక్ఖునో అధివచనం.
‘‘‘Brāhmaṇo’ti kho, bhikkhu, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. ‘Sumedho’ti kho bhikkhu sekkhassetaṃ bhikkhuno adhivacanaṃ.
‘‘‘సత్థ’న్తి ఖో, భిక్ఖు, అరియాయేతం పఞ్ఞాయ అధివచనం. ‘అభిక్ఖణ’న్తి ఖో, భిక్ఖు, వీరియారమ్భస్సేతం అధివచనం.
‘‘‘Sattha’nti kho, bhikkhu, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ. ‘Abhikkhaṇa’nti kho, bhikkhu, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘‘లఙ్గీ’తి ఖో, భిక్ఖు, అవిజ్జాయేతం అధివచనం. ఉక్ఖిప లఙ్గిం, పజహ అవిజ్జం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Laṅgī’ti kho, bhikkhu, avijjāyetaṃ adhivacanaṃ. Ukkhipa laṅgiṃ, pajaha avijjaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘ఉద్ధుమాయికా’తి ఖో, భిక్ఖు, కోధూపాయాసస్సేతం అధివచనం. ఉక్ఖిప ఉద్ధుమాయికం, పజహ కోధూపాయాసం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Uddhumāyikā’ti kho, bhikkhu, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacanaṃ. Ukkhipa uddhumāyikaṃ, pajaha kodhūpāyāsaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘ద్విధాపథో’తి ఖో, భిక్ఖు, విచికిచ్ఛాయేతం అధివచనం. ఉక్ఖిప ద్విధాపథం, పజహ విచికిచ్ఛం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Dvidhāpatho’ti kho, bhikkhu, vicikicchāyetaṃ adhivacanaṃ. Ukkhipa dvidhāpathaṃ, pajaha vicikicchaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘చఙ్గవార’న్తి ఖో, భిక్ఖు, పఞ్చన్నేతం నీవరణానం అధివచనం, సేయ్యథిదం – కామచ్ఛన్దనీవరణస్స, బ్యాపాదనీవరణస్స, థీనమిద్ధనీవరణస్స, ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణస్స, విచికిచ్ఛానీవరణస్స. ఉక్ఖిప చఙ్గవారం, పజహ పఞ్చ నీవరణే ; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Caṅgavāra’nti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ nīvaraṇānaṃ adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – kāmacchandanīvaraṇassa, byāpādanīvaraṇassa, thīnamiddhanīvaraṇassa, uddhaccakukkuccanīvaraṇassa, vicikicchānīvaraṇassa. Ukkhipa caṅgavāraṃ, pajaha pañca nīvaraṇe ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘కుమ్మో’తి ఖో, భిక్ఖు, పఞ్చన్నేతం ఉపాదానక్ఖన్ధానం అధివచనం, సేయ్యథిదం – రూపుపాదానక్ఖన్ధస్స, వేదనుపాదానక్ఖన్ధస్స, సఞ్ఞుపాదానక్ఖన్ధస్స, సఙ్ఖారుపాదానక్ఖన్ధస్స, విఞ్ఞాణుపాదానక్ఖన్ధస్స. ఉక్ఖిప కుమ్మం, పజహ పఞ్చుపాదానక్ఖన్ధే; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Kummo’ti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ upādānakkhandhānaṃ adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandhassa, vedanupādānakkhandhassa, saññupādānakkhandhassa, saṅkhārupādānakkhandhassa, viññāṇupādānakkhandhassa. Ukkhipa kummaṃ, pajaha pañcupādānakkhandhe; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘అసిసూనా’తి ఖో, భిక్ఖు, పఞ్చన్నేతం కామగుణానం అధివచనం – చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యానం రూపానం ఇట్ఠానం కన్తానం మనాపానం పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, సోతవిఞ్ఞేయ్యానం సద్దానం…పే॰… ఘానవిఞ్ఞేయ్యానం గన్ధానం…పే॰… జివ్హావిఞ్ఞేయ్యానం రసానం…పే॰… కాయవిఞ్ఞేయ్యానం ఫోట్ఠబ్బానం ఇట్ఠానం కన్తానం మనాపానం పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. ఉక్ఖిప అసిసూనం, పజహ పఞ్చ కామగుణే; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Asisūnā’ti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacanaṃ – cakkhuviññeyyānaṃ rūpānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, sotaviññeyyānaṃ saddānaṃ…pe… ghānaviññeyyānaṃ gandhānaṃ…pe… jivhāviññeyyānaṃ rasānaṃ…pe… kāyaviññeyyānaṃ phoṭṭhabbānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Ukkhipa asisūnaṃ, pajaha pañca kāmaguṇe; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘మంసపేసీ’తి ఖో, భిక్ఖు, నన్దీరాగస్సేతం అధివచనం. ఉక్ఖిప మంసపేసిం, పజహ నన్దీరాగం; అభిక్ఖణ, సుమేధ, సత్థం ఆదాయాతి అయమేతస్స అత్థో.
‘‘‘Maṃsapesī’ti kho, bhikkhu, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ. Ukkhipa maṃsapesiṃ, pajaha nandīrāgaṃ; abhikkhaṇa, sumedha, satthaṃ ādāyāti ayametassa attho.
‘‘‘నాగో’తి ఖో, భిక్ఖు, ఖీణాసవస్సేతం భిక్ఖునో అధివచనం. తిట్ఠతు నాగో, మా నాగం ఘట్టేసి; నమో కరోహి నాగస్సాతి అయమేతస్స అత్థో’’తి.
‘‘‘Nāgo’ti kho, bhikkhu, khīṇāsavassetaṃ bhikkhuno adhivacanaṃ. Tiṭṭhatu nāgo, mā nāgaṃ ghaṭṭesi; namo karohi nāgassāti ayametassa attho’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా కుమారకస్సపో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā kumārakassapo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
వమ్మికసుత్తం నిట్ఠితం తతియం.
Vammikasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. వమ్మికసుత్తవణ్ణనా • 3. Vammikasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౩. వమ్మికసుత్తవణ్ణనా • 3. Vammikasuttavaṇṇanā