Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
૧૧. વન્દનવિમાનવણ્ણના
11. Vandanavimānavaṇṇanā
અભિક્કન્તેન વણ્ણેનાતિ વન્દનવિમાનં. તસ્સ કા ઉપ્પત્તિ? ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન સમયેન સમ્બહુલા ભિક્ખૂ અઞ્ઞતરસ્મિં ગામકાવાસે વસ્સં વસિત્વા વુત્થવસ્સા પવારેત્વા સેનાસનં પટિસામેત્વા પત્તચીવરમાદાય સાવત્થિં ઉદ્દિસ્સ ભગવન્તં દસ્સનત્થાય ગચ્છન્તા અઞ્ઞતરસ્સ ગામસ્સ મજ્ઝેન અતિક્કમન્તિ. તત્થ અઞ્ઞતરા ઇત્થી તે ભિક્ખૂ દિસ્વા પસન્નચિત્તા સઞ્જાતગારવબહુમાના પઞ્ચપતિટ્ઠિતેન વન્દિત્વા સિરસ્મિં અઞ્જલિં પગ્ગય્હ યાવ દસ્સનૂપચારા પસાદસોમ્માનિ અક્ખીનિ ઉમ્મીલેત્વા ઓલોકેન્તી અટ્ઠાસિ . સા અપરેન સમયેન કાલં કત્વા તાવતિંસેસુ નિબ્બત્તિ. અથ નં તત્થ દિબ્બસમ્પત્તિં અનુભવન્તિં આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ઇમાહિ ગાથાહિ પટિપુચ્છિ –
Abhikkantenavaṇṇenāti vandanavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena samayena sambahulā bhikkhū aññatarasmiṃ gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavassā pavāretvā senāsanaṃ paṭisāmetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ uddissa bhagavantaṃ dassanatthāya gacchantā aññatarassa gāmassa majjhena atikkamanti. Tattha aññatarā itthī te bhikkhū disvā pasannacittā sañjātagāravabahumānā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sirasmiṃ añjaliṃ paggayha yāva dassanūpacārā pasādasommāni akkhīni ummīletvā olokentī aṭṭhāsi . Sā aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Atha naṃ tattha dibbasampattiṃ anubhavantiṃ āyasmā mahāmoggallāno imāhi gāthāhi paṭipucchi –
૮૧૯. ‘‘અભિક્કન્તેન વણ્ણેન…પે॰…વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.
819. ‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
૮૨૨. ‘‘સા દેવતા અત્તમના…પે॰… યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.
822. ‘‘Sā devatā attamanā…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
૮૨૩.
823.
‘‘અહં મનુસ્સેસુ મનુસ્સભૂતા, દિસ્વાન સમણે સીલવન્તે;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, disvāna samaṇe sīlavante;
પાદાનિ વન્દિત્વા મનં પસાદયિં, વિત્તા ચહં અઞ્જલિકં અકાસિં.
Pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ, vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ.
૮૨૪.
824.
‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો…પે॰…વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ. –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
ઇમાહિ ગાથાહિ બ્યાકાસિ.
Imāhi gāthāhi byākāsi.
૮૨૩. તત્થ સમણેતિ સમિતપાપે. સીલવન્તેતિ સીલગુણયુત્તે. મનં પસાદયિન્તિ ‘‘સાધુરૂપા વતિમે અય્યા ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો’’તિ તેસં ગુણે આરબ્ભ ચિત્તં પસાદેસિં. વિત્તા ચહં અઞ્જલિકં અકાસિન્તિ તુટ્ઠા સોમનસ્સજાતા અહં વન્દિં. પેસલાનં ભિક્ખૂનં પસાદવિકસિતાનિ અક્ખીનિ ઉમ્મીલેત્વા દસ્સનમત્તમ્પિ ઇમેસં સત્તાનં બહૂપકારં, પગેવ વન્દનાતિ. તેનાહ ‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો’’તિઆદિ. સેસં વુત્તનયમેવ.
823. Tattha samaṇeti samitapāpe. Sīlavanteti sīlaguṇayutte. Manaṃ pasādayinti ‘‘sādhurūpā vatime ayyā dhammacārino samacārino brahmacārino’’ti tesaṃ guṇe ārabbha cittaṃ pasādesiṃ. Vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsinti tuṭṭhā somanassajātā ahaṃ vandiṃ. Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ pasādavikasitāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi imesaṃ sattānaṃ bahūpakāraṃ, pageva vandanāti. Tenāha ‘‘tena metādiso vaṇṇo’’tiādi. Sesaṃ vuttanayameva.
વન્દનવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Vandanavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૧૧. વન્દનવિમાનવત્થુ • 11. Vandanavimānavatthu