| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
४. वङ्गीसत्थेरअपदानं
4. Vaṅgīsattheraapadānaṃ
९६.
96.
‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्जि नायको॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
९७.
97.
‘‘यथापि सागरे ऊमि, गगने विय तारका।
‘‘Yathāpi sāgare ūmi, gagane viya tārakā;
एवं पावचनं तस्स, अरहन्तेहि चित्तितं॥
Evaṃ pāvacanaṃ tassa, arahantehi cittitaṃ.
९८.
98.
‘‘सदेवासुरनागेहि, मनुजेहि पुरक्खतो।
‘‘Sadevāsuranāgehi, manujehi purakkhato;
समणब्राह्मणाकिण्णे, जनमज्झे जिनुत्तमो॥
Samaṇabrāhmaṇākiṇṇe, janamajjhe jinuttamo.
९९.
99.
वचनेन विबोधेन्तो, वेनेय्यपदुमानि सो॥
Vacanena vibodhento, veneyyapadumāni so.
१००.
100.
‘‘वेसारज्जेहि सम्पन्नो, चतूहि पुरिसुत्तमो।
‘‘Vesārajjehi sampanno, catūhi purisuttamo;
पहीनभयसारज्जो, खेमप्पत्तो विसारदो॥
Pahīnabhayasārajjo, khemappatto visārado.
१०१.
101.
‘‘आसभं पवरं ठानं, बुद्धभूमिञ्च केवलं।
‘‘Āsabhaṃ pavaraṃ ṭhānaṃ, buddhabhūmiñca kevalaṃ;
पटिजानाति लोकग्गो, नत्थि सञ्चोदको क्वचि॥
Paṭijānāti lokaggo, natthi sañcodako kvaci.
१०२.
102.
‘‘सीहनादमसम्भीतं, नदतो तस्स तादिनो।
‘‘Sīhanādamasambhītaṃ, nadato tassa tādino;
देवो नरो वा ब्रह्मा वा, पटिवत्ता न विज्जति॥
Devo naro vā brahmā vā, paṭivattā na vijjati.
१०३.
103.
‘‘देसेन्तो पवरं धम्मं, सन्तारेन्तो सदेवकं।
‘‘Desento pavaraṃ dhammaṃ, santārento sadevakaṃ;
धम्मचक्कं पवत्तेति, परिसासु विसारदो॥
Dhammacakkaṃ pavatteti, parisāsu visārado.
१०४.
104.
‘‘पटिभानवतं अग्गं, सावकं साधुसम्मतं।
‘‘Paṭibhānavataṃ aggaṃ, sāvakaṃ sādhusammataṃ;
गुणं बहुं पकित्तेत्वा, एतदग्गे ठपेसि तं॥
Guṇaṃ bahuṃ pakittetvā, etadagge ṭhapesi taṃ.
१०५.
105.
‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो साधुसम्मतो।
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo sādhusammato;
सब्बवेदविदू जातो, वागीसो वादिसूदनो॥
Sabbavedavidū jāto, vāgīso vādisūdano.
१०६.
106.
‘‘उपेच्च तं महावीरं, सुत्वाहं धम्मदेसनं।
‘‘Upecca taṃ mahāvīraṃ, sutvāhaṃ dhammadesanaṃ;
पीतिवरं पटिलभिं, सावकस्स गुणे रतो॥
Pītivaraṃ paṭilabhiṃ, sāvakassa guṇe rato.
१०७.
107.
‘‘निमन्तेत्वाव सुगतं, ससङ्घं लोकनन्दनं।
‘‘Nimantetvāva sugataṃ, sasaṅghaṃ lokanandanaṃ;
सत्ताहं भोजयित्वाहं, दुस्सेहच्छादयिं तदा॥
Sattāhaṃ bhojayitvāhaṃ, dussehacchādayiṃ tadā.
१०८.
108.
‘‘निपच्च सिरसा पादे, कतोकासो कतञ्जली।
‘‘Nipacca sirasā pāde, katokāso katañjalī;
एकमन्तं ठितो हट्ठो, सन्थविं जिनमुत्तमं॥
Ekamantaṃ ṭhito haṭṭho, santhaviṃ jinamuttamaṃ.
१०९.
109.
नमो ते सब्बलोकग्ग, नमो ते अभयङ्कर॥
Namo te sabbalokagga, namo te abhayaṅkara.
११०.
110.
नमो ते सन्तिसुखद, नमो ते सरणङ्कर॥
Namo te santisukhada, namo te saraṇaṅkara.
१११.
111.
‘‘‘अनाथानं भवं नाथो, भीतानं अभयप्पदो।
‘‘‘Anāthānaṃ bhavaṃ nātho, bhītānaṃ abhayappado;
११२.
112.
‘‘एवमादीहि सम्बुद्धं, सन्थवित्वा महागुणं।
‘‘Evamādīhi sambuddhaṃ, santhavitvā mahāguṇaṃ;
११३.
113.
‘‘तदा अवोच भगवा, अनन्तपटिभानवा।
‘‘Tadā avoca bhagavā, anantapaṭibhānavā;
‘यो सो बुद्धं अभोजेसि, सत्ताहं सहसावकं॥
‘Yo so buddhaṃ abhojesi, sattāhaṃ sahasāvakaṃ.
११४.
114.
‘‘‘गुणञ्च मे पकित्तेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि।
‘‘‘Guṇañca me pakittesi, pasanno sehi pāṇibhi;
एसो पत्थयते ठानं, वादिसूदस्स भिक्खुनो॥
Eso patthayate ṭhānaṃ, vādisūdassa bhikkhuno.
११५.
115.
‘‘‘अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं।
‘‘‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ;
देवमानुससम्पत्तिं, अनुभोत्वा अनप्पकं॥
Devamānusasampattiṃ, anubhotvā anappakaṃ.
११६.
116.
‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
११७.
117.
‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
वङ्गीसो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥
Vaṅgīso nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
११८.
118.
‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
पच्चयेहि उपट्ठासिं, मेत्तचित्तो तथागतं॥
Paccayehi upaṭṭhāsiṃ, mettacitto tathāgataṃ.
११९.
119.
‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
१२०.
120.
१२१.
121.
‘‘सब्बवेदविदू जातो, वादसत्थविसारदो।
‘‘Sabbavedavidū jāto, vādasatthavisārado;
१२२.
122.
‘‘वङ्गे जातोति वङ्गीसो, वचने इस्सरोति वा।
‘‘Vaṅge jātoti vaṅgīso, vacane issaroti vā;
वङ्गीसो इति मे नामं, अभवी लोकसम्मतं॥
Vaṅgīso iti me nāmaṃ, abhavī lokasammataṃ.
१२३.
123.
‘‘यदाहं विञ्ञुतं पत्तो, ठितो पठमयोब्बने।
‘‘Yadāhaṃ viññutaṃ patto, ṭhito paṭhamayobbane;
पञ्चवीसतिमं भाणवारं।
Pañcavīsatimaṃ bhāṇavāraṃ.
१२४.
124.
‘‘पिण्डाय विचरन्तं तं, पत्तपाणिं सुसंवुतं।
‘‘Piṇḍāya vicarantaṃ taṃ, pattapāṇiṃ susaṃvutaṃ;
१२५.
125.
‘‘तं दिस्वा विम्हितो हुत्वा, अवोचं ममनुच्छवं 25।
‘‘Taṃ disvā vimhito hutvā, avocaṃ mamanucchavaṃ 26;
१२६.
126.
‘‘आचिक्खि सो मे सत्थारं, सम्बुद्धं लोकनायकं।
‘‘Ācikkhi so me satthāraṃ, sambuddhaṃ lokanāyakaṃ;
१२७.
127.
‘‘विरागसंहितं वाक्यं, कत्वा दुद्दसमुत्तमं।
‘‘Virāgasaṃhitaṃ vākyaṃ, katvā duddasamuttamaṃ;
विचित्तपटिभानेहि, तोसितो तेन तादिना॥
Vicittapaṭibhānehi, tosito tena tādinā.
१२८.
128.
‘‘निपच्च सिरसा पादे, ‘पब्बाजेही’ति मं ब्रवि।
‘‘Nipacca sirasā pāde, ‘pabbājehī’ti maṃ bravi;
ततो मं स महापञ्ञो, बुद्धसेट्ठमुपानयि॥
Tato maṃ sa mahāpañño, buddhaseṭṭhamupānayi.
१२९.
129.
‘‘निपच्च सिरसा पादे, निसीदिं सत्थु सन्तिके।
‘‘Nipacca sirasā pāde, nisīdiṃ satthu santike;
१३०.
130.
‘‘किञ्चि सिप्पन्ति तस्साहं, ‘जानामी’ति च अब्रविं।
‘‘Kiñci sippanti tassāhaṃ, ‘jānāmī’ti ca abraviṃ;
मतसीसं वनच्छुद्धं, अपि बारसवस्सिकं।
Matasīsaṃ vanacchuddhaṃ, api bārasavassikaṃ;
१३१.
131.
‘‘आमोति मे पटिञ्ञाते, तीणि सीसानि दस्सयि।
‘‘Āmoti me paṭiññāte, tīṇi sīsāni dassayi;
निरयनरदेवेसु, उपपन्ने अवाचयिं॥
Nirayanaradevesu, upapanne avācayiṃ.
१३२.
132.
ततोहं विहतारब्भो, पब्बज्जं समयाचिसं॥
Tatohaṃ vihatārabbho, pabbajjaṃ samayācisaṃ.
१३३.
133.
‘‘पब्बजित्वान सुगतं, सन्थवामि तहिं तहिं।
‘‘Pabbajitvāna sugataṃ, santhavāmi tahiṃ tahiṃ;
१३४.
134.
‘‘ततो वीमंसनत्थं मे, आह बुद्धो विनायको।
‘‘Tato vīmaṃsanatthaṃ me, āha buddho vināyako;
तक्किका पनिमा गाथा, ठानसो पटिभन्ति तं॥
Takkikā panimā gāthā, ṭhānaso paṭibhanti taṃ.
१३५.
135.
‘‘न कब्बवित्तोहं वीर, ठानसो पटिभन्ति मं।
‘‘Na kabbavittohaṃ vīra, ṭhānaso paṭibhanti maṃ;
तेन हि दानि वङ्गीस, ठानसो सन्थवाहि मं॥
Tena hi dāni vaṅgīsa, ṭhānaso santhavāhi maṃ.
१३६.
136.
‘‘तदाहं सन्थविं वीरं, गाथाहि इसिसत्तमं।
‘‘Tadāhaṃ santhaviṃ vīraṃ, gāthāhi isisattamaṃ;
ठानसो मे तदा तुट्ठो, जिनो अग्गे ठपेसि मं॥
Ṭhānaso me tadā tuṭṭho, jino agge ṭhapesi maṃ.
१३७.
137.
‘‘पटिभानेन चित्तेन, अञ्ञेसमतिमञ्ञहं।
‘‘Paṭibhānena cittena, aññesamatimaññahaṃ;
पेसले तेन संविग्गो, अरहत्तमपापुणिं॥
Pesale tena saṃviggo, arahattamapāpuṇiṃ.
१३८.
138.
‘‘‘पटिभानवतं अग्गो, अञ्ञो कोचि न विज्जति।
‘‘‘Paṭibhānavataṃ aggo, añño koci na vijjati;
यथायं भिक्खु वङ्गीसो, एवं धारेथ भिक्खवो’॥
Yathāyaṃ bhikkhu vaṅgīso, evaṃ dhāretha bhikkhavo’.
१३९.
139.
‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।
‘‘Satasahasse kataṃ kammaṃ, phalaṃ dassesi me idha;
सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयिं मम॥
Sumutto saravegova kilese jhāpayiṃ mama.
१४०.
140.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
१४१.
141.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
१४२.
142.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा वङ्गीसो थेरो इमा गाथायो
Itthaṃ sudaṃ āyasmā vaṅgīso thero imā gāthāyo
अभासित्थाति।
Abhāsitthāti.
वङ्गीसत्थेरस्सापदानं चतुत्थं।
Vaṅgīsattherassāpadānaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / ४. वङ्गीसत्थेरअपदानवण्णना • 4. Vaṅgīsattheraapadānavaṇṇanā
