Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౧౦. వణ్ణభణనపఞ్హో
10. Vaṇṇabhaṇanapañho
౧౦. ‘‘భన్తే నాగసేన, భాసితమ్పేతం భగవతా ‘మమం వా, భిక్ఖవే, పరే వణ్ణం భాసేయ్యుం, ధమ్మస్స వా, సఙ్ఘస్స వా వణ్ణం భాసేయ్యుం, తత్ర తుమ్హేహి న ఆనన్దో, న సోమనస్సం, న చేతసో ఉప్పిలావితత్తం కరణీయ’న్తి పున చ తథాగతో సేలస్స బ్రాహ్మణస్స యథాభుచ్చే వణ్ణే భఞ్ఞమానే ఆనన్దితో సుమనో ఉప్పిలావితో భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం పకిత్తేసి –
10. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā, saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando, na somanassaṃ, na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīya’nti puna ca tathāgato selassa brāhmaṇassa yathābhucce vaṇṇe bhaññamāne ānandito sumano uppilāvito bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ pakittesi –
‘‘‘రాజాహమస్మి సేలాతి, ధమ్మరాజా అనుత్తరో;
‘‘‘Rājāhamasmi selāti, dhammarājā anuttaro;
ధమ్మేన చక్కం వత్తేమి, చక్కం అప్పటివత్తియ’న్తి 1.
Dhammena cakkaṃ vattemi, cakkaṃ appaṭivattiya’nti 2.
‘‘యది, భన్తే నాగసేన, భగవతా భణితం ‘మమం వా, భిక్ఖవే, పరే వణ్ణం భాసేయ్యుం, ధమ్మస్స వా సఙ్ఘస్స వా వణ్ణం భాసేయ్యుం, తత్ర తుమ్హేహి న ఆనన్దో, న సోమనస్సం, న చేతసో ఉప్పిలావితత్తం కరణీయ’న్తి, తేన హి సేలస్స బ్రాహ్మణస్స యథాభుచ్చే వణ్ణే భఞ్ఞమానే ఆనన్దితో సుమనో ఉప్పిలావితో భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం పకిత్తేసీతి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది సేలస్స బ్రాహ్మణస్స యథాభుచ్చే వణ్ణే భఞ్ఞమానే ఆనన్దితో సుమనో ఉప్పిలావితో భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం పకిత్తేసి, తేన హి ‘మమం వా, భిక్ఖవే, పరే వణ్ణం భాసేయ్యుం, ధమ్మస్స వా సఙ్ఘస్స వా వణ్ణం భాసేయ్యుం, తత్ర తుమ్హేహి న ఆనన్దో, న సోమనస్సం, న చేతసో ఉప్పిలావితత్తం కరణీయ’న్తి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో తవానుప్పత్తో, సో తయా నిబ్బాహితబ్బో’’తి.
‘‘Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando, na somanassaṃ, na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīya’nti, tena hi selassa brāhmaṇassa yathābhucce vaṇṇe bhaññamāne ānandito sumano uppilāvito bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ pakittesīti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi selassa brāhmaṇassa yathābhucce vaṇṇe bhaññamāne ānandito sumano uppilāvito bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ pakittesi, tena hi ‘mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando, na somanassaṃ, na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīya’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘భాసితమ్పేతం , మహారాజ, భగవతా ‘మమం వా, భిక్ఖవే, పరే వణ్ణం భాసేయ్యుం, ధమ్మస్స వా సఙ్ఘస్స వా వణ్ణం భాసేయ్యుం, తత్ర తుమ్హేహి న ఆనన్దో, న సోమనస్సం, న చేతసో ఉప్పిలావితత్తం కరణీయ’న్తి. సేలస్స చ బ్రాహ్మణస్స యథాభుచ్చే వణ్ణే భఞ్ఞమానే భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం పకిత్తితం –
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando, na somanassaṃ, na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīya’nti. Selassa ca brāhmaṇassa yathābhucce vaṇṇe bhaññamāne bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ pakittitaṃ –
‘‘‘రాజాహమస్మి సేలాతి, ధమ్మరాజా అనుత్తరో;
‘‘‘Rājāhamasmi selāti, dhammarājā anuttaro;
ధమ్మేన చక్కం వత్తేమి, చక్కం అప్పటివత్తియ’న్తి.
Dhammena cakkaṃ vattemi, cakkaṃ appaṭivattiya’nti.
‘‘పఠమం, మహారాజ, భగవతా ధమ్మస్స సభావసరసలక్ఖణం సభావం అవితథం భూతం తచ్ఛం తథత్థం పరిదీపయమానేన భణితం ‘మమం వా భిక్ఖవే, పరే వణ్ణం భాసేయ్యుం, ధమ్మస్స వా సఙ్ఘస్స వా వణ్ణం భాసేయ్యుం, తత్ర తుమ్హేహి న ఆనన్దో, న సోమనస్సం, న చేతసో ఉప్పిలావితత్తం కరణీయ’న్తి. యం పన భగవతా సేలస్స బ్రాహ్మణస్స యథాభుచ్చే వణ్ణే భఞ్ఞమానే భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం పకిత్తితం ‘రాజాహమస్మి సేలాతి, ధమ్మరాజా అనుత్తరో’తి తం న లాభహేతు, న యసహేతు, న అత్తహేతు, న పక్ఖహేతు, న అన్తేవాసికమ్యతాయ, అథ ఖో అనుకమ్పాయ కారుఞ్ఞేన హితవసేన ఏవం ఇమస్స ధమ్మాభిసమయో భవిస్సతి తిణ్ణఞ్చ మాణవకసతానన్తి, ఏవం భియ్యో ఉత్తరిం సకగుణం భణితం ‘రాజాహమస్మి సేలాతి, ధమ్మరాజా అనుత్తరో’తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.
‘‘Paṭhamaṃ, mahārāja, bhagavatā dhammassa sabhāvasarasalakkhaṇaṃ sabhāvaṃ avitathaṃ bhūtaṃ tacchaṃ tathatthaṃ paridīpayamānena bhaṇitaṃ ‘mamaṃ vā bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando, na somanassaṃ, na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīya’nti. Yaṃ pana bhagavatā selassa brāhmaṇassa yathābhucce vaṇṇe bhaññamāne bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ pakittitaṃ ‘rājāhamasmi selāti, dhammarājā anuttaro’ti taṃ na lābhahetu, na yasahetu, na attahetu, na pakkhahetu, na antevāsikamyatāya, atha kho anukampāya kāruññena hitavasena evaṃ imassa dhammābhisamayo bhavissati tiṇṇañca māṇavakasatānanti, evaṃ bhiyyo uttariṃ sakaguṇaṃ bhaṇitaṃ ‘rājāhamasmi selāti, dhammarājā anuttaro’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
వణ్ణభణనపఞ్హో దసమో.
Vaṇṇabhaṇanapañho dasamo.
Footnotes: