Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
വസ്സം അനുപഗന്തബ്ബട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ
Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathāvaṇṇanā
൨൦൪. സേയ്യഥാപി പിസാചില്ലികാതി ഏത്ഥ പിസാചാ ഏവ പിസാചില്ലികാ, പിസാചദാരകാതിപി വദന്തി. പവിസനദ്വാരം യോജേത്വാതി സകവാടബദ്ധമേവ യോജേത്വാ. പഞ്ചന്നം ഛദനാനന്തി തിണപണ്ണഇട്ഠകസിലാസുധാസങ്ഖാതാനം പഞ്ചന്നം ഛദനാനം. ഇദഞ്ച യേഭുയ്യേന വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം രുക്ഖാദീസു പദരച്ഛദനായപി കുടികായ വസ്സൂപഗമനസ്സ വുത്തത്താ. ന, ഭിക്ഖവേ, അസേനാസനികേന വസ്സം ഉപഗന്തബ്ബന്തി വചീഭേദം കത്വാ വസ്സൂപഗമനം സന്ധായേവ പടിക്ഖേപോ, ന ആലയകരണവസേന ഉപഗമനം സന്ധായാതി വദന്തി. പാളിയം പന അവിസേസേന വുത്തത്താ അട്ഠകഥായഞ്ച ദുതിയപാരാജികസംവണ്ണനായം (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൧.൮൪) ‘‘വസ്സം ഉപഗച്ഛന്തേന ഹി നാലകപടിപദം പടിപന്നേനപി പഞ്ചന്നം ഛദനാനം അഞ്ഞതരേന ഛന്നേയേവ സദ്വാരബന്ധേ സേനാസനേ ഉപഗന്തബ്ബം. തസ്മാ വസ്സകാലേ സചേ സേനാസനം ലഭതി, ഇച്ചേതം കുസലം. നോ ചേ ലഭതി, ഹത്ഥകമ്മം പരിയേസിത്വാപി കാതബ്ബം. ഹത്ഥകമ്മം അലഭന്തേന സാമമ്പി കാതബ്ബം, ന ത്വേവ അസേനാസനികേന വസ്സം ഉപഗന്തബ്ബ’’ന്തി ദള്ഹം കത്വാ വുത്തത്താ അസേനാസനികസ്സ നാവാദിം വിനാ അഞ്ഞത്ഥ ആലയോ ന വട്ടതീതി അമ്ഹാകം ഖന്തി. നാവാസത്ഥവജേസുയേവ ഹി ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, നാവായ വസ്സം ഉപഗന്തു’’ന്തിആദിനാ സതി അസതി വാ സേനാസനേ വസ്സൂപഗമനസ്സ വിസും അനുഞ്ഞാതത്താ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അസേനാസനികേന വസ്സം ഉപഗന്തബ്ബ’’ന്തി അയം പടിക്ഖേപോ തത്ഥ ന ലബ്ഭതീതി അസതി സേനാസനേ ആലയവസേനപി നാവാദീസു ഉപഗമനം വുത്തം. ടങ്കിതമഞ്ചോ നാമ ദീഘേ മഞ്ചപാദേ മജ്ഝേ വിജ്ഝിത്വാ അടനിയോ പവേസേത്വാ കതോ മഞ്ചോ. തസ്സ ഇദം ഉപരി ഇദം ഹേട്ഠാതി നത്ഥി, പരിവത്തേത്വാ അത്ഥതോപി താദിസോവ ഹോതി, തം സുസാനേ ദേവട്ഠാനേ ച ഠപേന്തി, ചതുന്നം പാസാണാനം ഉപരി പാസാണം അത്ഥരിത്വാ കതം ഗേഹമ്പി ‘‘ടങ്കിതമഞ്ചോ’’തി വുച്ചതി.
204.Seyyathāpipisācillikāti ettha pisācā eva pisācillikā, pisācadārakātipi vadanti. Pavisanadvāraṃ yojetvāti sakavāṭabaddhameva yojetvā. Pañcannaṃ chadanānanti tiṇapaṇṇaiṭṭhakasilāsudhāsaṅkhātānaṃ pañcannaṃ chadanānaṃ. Idañca yebhuyyena vuttanti veditabbaṃ rukkhādīsu padaracchadanāyapi kuṭikāya vassūpagamanassa vuttattā. Na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabbanti vacībhedaṃ katvā vassūpagamanaṃ sandhāyeva paṭikkhepo, na ālayakaraṇavasena upagamanaṃ sandhāyāti vadanti. Pāḷiyaṃ pana avisesena vuttattā aṭṭhakathāyañca dutiyapārājikasaṃvaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 1.84) ‘‘vassaṃ upagacchantena hi nālakapaṭipadaṃ paṭipannenapi pañcannaṃ chadanānaṃ aññatarena channeyeva sadvārabandhe senāsane upagantabbaṃ. Tasmā vassakāle sace senāsanaṃ labhati, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhati, hatthakammaṃ pariyesitvāpi kātabbaṃ. Hatthakammaṃ alabhantena sāmampi kātabbaṃ, na tveva asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti daḷhaṃ katvā vuttattā asenāsanikassa nāvādiṃ vinā aññattha ālayo na vaṭṭatīti amhākaṃ khanti. Nāvāsatthavajesuyeva hi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nāvāya vassaṃ upagantu’’ntiādinā sati asati vā senāsane vassūpagamanassa visuṃ anuññātattā ‘‘na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti ayaṃ paṭikkhepo tattha na labbhatīti asati senāsane ālayavasenapi nāvādīsu upagamanaṃ vuttaṃ. Ṭaṅkitamañco nāma dīghe mañcapāde majjhe vijjhitvā aṭaniyo pavesetvā kato mañco. Tassa idaṃ upari idaṃ heṭṭhāti natthi, parivattetvā atthatopi tādisova hoti, taṃ susāne devaṭṭhāne ca ṭhapenti, catunnaṃ pāsāṇānaṃ upari pāsāṇaṃ attharitvā kataṃ gehampi ‘‘ṭaṅkitamañco’’ti vuccati.
വസ്സം അനുപഗന്തബ്ബട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൧൧൬. വസ്സം അനുപഗന്തബ്ബട്ഠാനാനി • 116. Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānāni
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / വജാദീസുവസ്സൂപഗമനകഥാ • Vajādīsuvassūpagamanakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / വജാദീസു വസ്സൂപഗമനകഥാവണ്ണനാ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൧൬. വസ്സം അനുപഗന്തബ്ബട്ഠാനകഥാ • 116. Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathā