| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၃. ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တံ
3. Diṭṭhisaṃyuttaṃ
၁. သောတာပတ္တိဝဂ္ဂော
1. Sotāpattivaggo
၁. ဝာတသုတ္တံ
1. Vātasuttaṃ
၂၀၆. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကိသ္မိံ နု ခော, ဘိက္ခဝေ, သတိ, ကိံ ဥပာဒာယ, ကိံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’’’တိ?
206. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Bhagavā etadavoca – ‘‘kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati, kiṃ upādāya, kiṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’’ti?
‘‘ဘဂဝံမူလကာ နော, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘဂဝံနေတ္တိကာ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ သာဓု ဝတ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တညေဝ ပဋိဘာတု ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော။ ဘဂဝတော သုတ္ဝာ ဘိက္ခူ ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaññeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ရူပေ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတိ, ရူပံ ဥပာဒာယ, ရူပံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’တိ။ ဝေဒနာယ သတိ။ပေ.။ သညာယ သတိ။ သင္ခာရေသု သတိ။ ဝိညာဏေ သတိ, ဝိညာဏံ ဥပာဒာယ, ဝိညာဏံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’တိ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’ ။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, အပိ နု တံ အနုပာဒာယ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Rūpe kho, bhikkhave, sati, rūpaṃ upādāya, rūpaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’ti. Vedanāya sati…pe… saññāya sati… saṅkhāresu sati… viññāṇe sati, viññāṇaṃ upādāya, viññāṇaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’ . ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ဝေဒနာ နိစ္စာ ဝာ အနိစ္စာ ဝာ’’တိ။ ‘‘သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, အပိ နု တံ အနုပာဒာယ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယမ္ပိဒံ 1 ဒိဋ္ဌံ သုတံ မုတံ ဝိညာတံ ပတ္တံ ပရိယေသိတံ အနုဝိစရိတံ မနသာ တမ္ပိ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, အပိ နု တံ အနုပာဒာယ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘န ဝာတာ ဝာယန္တိ, န နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, န ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တိ, န စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝာ အပေန္တိ ဝာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Vedanā niccā vā aniccā vā’’ti… ‘‘saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yampidaṃ 2 diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘na vātā vāyanti, na najjo sandanti, na gabbhiniyo vijāyanti, na candimasūriyā udenti vā apenti vā esikaṭṭhāyiṭṭhitā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကသ္သ ဣမေသု စ 3 ဌာနေသု ကင္ခာ ပဟီနာ ဟောတိ, ဒုက္ခေပိသ္သ ကင္ခာ ပဟီနာ ဟောတိ, ဒုက္ခသမုဒယေပိသ္သ ကင္ခာ ပဟီနာ ဟောတိ, ဒုက္ခနိရောဓေပိသ္သ ကင္ခာ ပဟီနာ ဟောတိ, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိယာ ပဋိပဒာယပိသ္သ ကင္ခာ ပဟီနာ ဟောတိ – အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော သောတာပန္နော အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယနော’’တိ။ ပဌမံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imesu ca 4 ṭhānesu kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhasamudayepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhanirodhepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapissa kaṅkhā pahīnā hoti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ဝာတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Vātasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁. ဝာတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Vātasuttavaṇṇanā
