| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ખુદ્દસિક્ખા-મૂલસિક્ખા • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
૬. વત્તાદિકણ્ડનિદ્દેસવણ્ણના
6. Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā
૯૬. ઇદાનિ વત્તં દસ્સેતું ‘‘ઉપજ્ઝાચરિયવત્ત’’ન્તિ વુત્તં. તત્થ ઉપજ્ઝાયવત્તઞ્ચ આચરિયવત્તઞ્ચ ગમિકવત્તઞ્ચ આગન્તુકવત્તઞ્ચ સેનાસનાદિવત્તઞ્ચ પિયસીલેન ભિક્ખુના કાતબ્બન્તિ સમ્બન્ધો. ગમિકાગન્તુકન્તિ ગમિકં આગન્તુકન્તિ છેદો, ગમિકવત્તં આગન્તુકવત્તઞ્ચાતિ અત્થો.
96. Idāni vattaṃ dassetuṃ ‘‘upajjhācariyavatta’’nti vuttaṃ. Tattha upajjhāyavattañca ācariyavattañca gamikavattañca āgantukavattañca senāsanādivattañca piyasīlena bhikkhunā kātabbanti sambandho. Gamikāgantukanti gamikaṃ āgantukanti chedo, gamikavattaṃ āgantukavattañcāti attho.
૯૭. દાતુકામો હત્થપાસે ઠિતો કિઞ્ચિ ગહિતબ્બં એકેન પુરિસેન ગહિતબ્બં ઉક્ખિપનક્ખમં વત્થું તિધા તીસુ પકારેસુ એકેનાકારેન દદેય્ય, ગહેતુકામો ભિક્ખુ દ્વિધા દ્વીસુ એકેન ગણ્હેય્ય, અયં પઞ્ચઙ્ગો પટિગ્ગહોતિ અત્થો.
97. Dātukāmo hatthapāse ṭhito kiñci gahitabbaṃ ekena purisena gahitabbaṃ ukkhipanakkhamaṃ vatthuṃ tidhā tīsu pakāresu ekenākārena dadeyya, gahetukāmo bhikkhu dvidhā dvīsu ekena gaṇheyya, ayaṃ pañcaṅgo paṭiggahoti attho.
૯૮-૧૦૦. દૂરે ઠિતં ચીવરં ઠપિતોકાસં સલ્લક્ખેત્વા ‘‘એત’’ન્તિ વત્તબ્બં. હત્થપાસે ઠિતં હત્થેન આમસિત્વા ‘‘ઇમ’’ન્તિ વત્તબ્બં. ‘‘એતં અધિટ્ઠામિ, ઇમં અધિટ્ઠામી’’તિ ઇમેસં પદાનં મજ્ઝે સઙ્ઘાટિઆદીસુ પચ્ચેકં યોજેત્વા તિચીવરં અધિટ્ઠેય્ય. કથં? ‘‘એતં સઙ્ઘાટિં અધિટ્ઠામિ, ઇમં સઙ્ઘાટિં અધિટ્ઠામી’’તિ અધિટ્ઠેય્ય. એવં સેસેસુ ચ ચીવરેસુ. યથા ચીવરાદિં વિધાનં એવં પત્તેપિ અધિટ્ઠેય્ય પચ્ચુદ્ધરેય્યાતિ અત્થો.
98-100. Dūre ṭhitaṃ cīvaraṃ ṭhapitokāsaṃ sallakkhetvā ‘‘eta’’nti vattabbaṃ. Hatthapāse ṭhitaṃ hatthena āmasitvā ‘‘ima’’nti vattabbaṃ. ‘‘Etaṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ adhiṭṭhāmī’’ti imesaṃ padānaṃ majjhe saṅghāṭiādīsu paccekaṃ yojetvā ticīvaraṃ adhiṭṭheyya. Kathaṃ? ‘‘Etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti adhiṭṭheyya. Evaṃ sesesu ca cīvaresu. Yathā cīvarādiṃ vidhānaṃ evaṃ pattepi adhiṭṭheyya paccuddhareyyāti attho.
૧૦૧. સઞ્ચરિત્તં ઠપેત્વા સેસા ગરુકા ચ પારાજિકા ચ સચિત્તકાતિ સમ્બન્ધો. અન્તિમાતિ પારાજિકા. અચ્છિન્નસિક્ખાપદં, પરિણતસિક્ખાપદઞ્ચાતિ ઇમં દ્વયં ઠપેત્વા સેસં નિસ્સગ્ગિયં અચિત્તકન્તિ અત્થો.
101. Sañcarittaṃ ṭhapetvā sesā garukā ca pārājikā ca sacittakāti sambandho. Antimāti pārājikā. Acchinnasikkhāpadaṃ, pariṇatasikkhāpadañcāti imaṃ dvayaṃ ṭhapetvā sesaṃ nissaggiyaṃ acittakanti attho.
૧૦૨-૩. ગામપ્પવેસનન્તેતેતિ ગામપ્પવેસનં ઇતિ એતે. પાચિત્તીસુ એતે પદસોધમ્માદયો ગામપ્પવેસનન્તા સત્તરસ સિક્ખાપદા અચિત્તકા.
102-3.Gāmappavesananteteti gāmappavesanaṃ iti ete. Pācittīsu ete padasodhammādayo gāmappavesanantā sattarasa sikkhāpadā acittakā.
૧૦૪-૫. પકિણ્ણકેસુ ઉદ્દિસ્સકતં ઠપેત્વા અઞ્ઞમંસકં સેસમંસં અચિત્તકન્તિ અત્થો. એત્થ પકિણ્ણકેસુ અઞ્ઞમંસાદિકં પત્તહત્થો કવાટકન્તં તેરસવિધં ઇદં સિક્ખાપદં અચિત્તકં, સેસં સબ્બં સચિત્તકન્તિ અત્થો.
104-5. Pakiṇṇakesu uddissakataṃ ṭhapetvā aññamaṃsakaṃ sesamaṃsaṃ acittakanti attho. Ettha pakiṇṇakesu aññamaṃsādikaṃ pattahattho kavāṭakantaṃ terasavidhaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ acittakaṃ, sesaṃ sabbaṃ sacittakanti attho.
૧૦૬. આચરિયા વીતિક્કમનચિત્તેન સચિત્તકં અચિત્તકન્તિ વદન્તિ, પઞ્ઞત્તિજાનનેન ચિત્તેન તથા સચિત્તકં અચિત્તકન્તિ આચરિયા વદન્તીતિ અત્થો. તથા-સદ્દેન ‘‘સચિત્તકં અચિત્તક’’ન્તિ ઇદં ગહિતં.
106. Ācariyā vītikkamanacittena sacittakaṃ acittakanti vadanti, paññattijānanena cittena tathā sacittakaṃ acittakanti ācariyā vadantīti attho. Tathā-saddena ‘‘sacittakaṃ acittaka’’nti idaṃ gahitaṃ.
૧૦૭-૯. પુબ્બકરણાદિકન્તિ એત્થ આદિ-સદ્દો પુબ્બકિચ્ચં સઙ્ગણ્હાતિ. તત્થ –
107-9.Pubbakaraṇādikanti ettha ādi-saddo pubbakiccaṃ saṅgaṇhāti. Tattha –
‘‘સમ્મજ્જની પદીપો ચ, ઉદકં આસનેન ચ;
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
ઉપોસથસ્સ એતાનિ, પુબ્બકરણન્તિ વુચ્ચતિ.
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati.
‘‘છન્દપારિસુદ્ધિઉતુક્ખાનં, ભિક્ખુગણના ચ ઓવાદો;
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
ઉપોસથસ્સ એતાનિ, પુબ્બકિચ્ચન્તિ વુચ્ચતી’’તિ. –
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccatī’’ti. –
એવં પુબ્બકરણાદિકં નવધા દીપિતં સબ્બં ઉપોસથપ્પવારણં પિયસીલિના કાતબ્બન્તિ અત્થો.
Evaṃ pubbakaraṇādikaṃ navadhā dīpitaṃ sabbaṃ uposathappavāraṇaṃ piyasīlinā kātabbanti attho.
૧૧૨. યથાક્કમન્તિ એત્થાયમધિપ્પાયો – ગણો પારિસુદ્ધિઉપોસથં કરેય્ય, પુગ્ગલો અધિટ્ઠાનઉપોસથં કરેય્ય, સઙ્ઘો સુત્તુદ્દેસઉપોસથં કરેય્યાતિ.
112.Yathākkamanti etthāyamadhippāyo – gaṇo pārisuddhiuposathaṃ kareyya, puggalo adhiṭṭhānauposathaṃ kareyya, saṅgho suttuddesauposathaṃ kareyyāti.
૧૧૩. ચાતુદ્દસો પન્નરસો, સામગ્ગી દિનતો તિધાતિ ચાતુદ્દસો ઉપોસથો , પન્નરસો ઉપોસથો, સામગ્ગીઉપોસથોતિ દિનતો તિધા હોન્તિ. દિનતો પુગ્ગલતો કત્તબ્બાકારતો તે ઉપોસથા નવ ઇતિ ઈરિતાતિ અત્થો.
113.Cātuddaso pannaraso, sāmaggī dinato tidhāti cātuddaso uposatho , pannaraso uposatho, sāmaggīuposathoti dinato tidhā honti. Dinato puggalato kattabbākārato te uposathā nava iti īritāti attho.
૧૧૪. તેવાચી દ્વેકવાચીતિ તેવાચિકા પવારણા, દ્વેવાચિકા પવારણા, એકવાચિકા પવારણા ઇતિ નવ પવારણા વુત્તા.
114.Tevācī dvekavācīti tevācikā pavāraṇā, dvevācikā pavāraṇā, ekavācikā pavāraṇā iti nava pavāraṇā vuttā.
૧૧૫. તસ્સાતિ ફગ્ગુનમાસસ્સ. તતો સેસન્તિ આસાળ્હિઅન્તિમપક્ખમ્હા યાવ કત્તિકપુણ્ણમા વસ્સકાલન્તિ અત્થો. એત્થ હિ એકસ્મિં સંવચ્છરે ચતુવીસતિઉપોસથા હોન્તિ.
115.Tassāti phaggunamāsassa. Tato sesanti āsāḷhiantimapakkhamhā yāva kattikapuṇṇamā vassakālanti attho. Ettha hi ekasmiṃ saṃvacchare catuvīsatiuposathā honti.
૧૧૬. એતેસૂતિ એતેસુ તીસુ ચતૂસુ એકેકસ્મિં ઉતુમ્હિ તતિયપક્ખા સત્તમપક્ખા. ચાતુદ્દસાતિ છ ચાતુદ્દસાતિ અત્થો. સેસાનિ ઉત્તાનત્થાનેવાતિ.
116.Etesūti etesu tīsu catūsu ekekasmiṃ utumhi tatiyapakkhā sattamapakkhā. Cātuddasāti cha cātuddasāti attho. Sesāni uttānatthānevāti.
વત્તાદિકણ્ડનિદ્દેસવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
