Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೪. ವತ್ಥಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Vatthasuttavaṇṇanā
೧೮೫. ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಏವಂ ಚೇ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತೀತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ನಾಮ ಸೇಟ್ಠೋ ಉತ್ತಮೋ ಪವರೋ, ತಸ್ಮಾಹಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸೀಸೇನ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಏವಂ ಚೇ ಮಯ್ಹಂ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣೋ’’ತಿ ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತೀತಿ ಸ್ವಾಯಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಬ್ಬಸೋ ಪಮಾಣಕರಕಿಲೇಸಾಭಾವತೋ ಅಪ್ಪಮಾಣಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣತೋ ಚ ಅಪ್ಪಮಾಣೋತಿ ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಅನ್ತೋಸಮಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಸಮ್ಮೋಹವಸೇನ ಹೋತಿ। ಸುಪರಿಪುಣ್ಣೋತಿ ಭಾವನಾಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ಪರಿಪುಣ್ಣೋತಿ ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಅನ್ತೋಸಮಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಸಮ್ಮೋಹವಸೇನ ಹೋತೀತಿ। ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಯಥಾಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಅವಟ್ಠಾನೇನ ತಪ್ಪರಿಯಾಪನ್ನತಾಯ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ತಿಟ್ಠತಿ ಪಟಿಬನ್ಧವಸೇನ। ಉಪ್ಪಾದಂ ಅನಾವಜ್ಜಿತತ್ತಾತಿ ಉಪ್ಪಾದಸ್ಸ ಅನಾವಜ್ಜನೇನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರೇನ। ಉಪ್ಪಾದಸೀಸೇನ ಚೇತ್ಥ ಉಪ್ಪಾದವನ್ತೋವ ಸಙ್ಖಾರಾ ಗಹಿತಾ। ಅನುಪ್ಪಾದನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಭಾವತೋ ಉಪ್ಪಾದವನ್ತೇಹಿ ಚ ವಿನಿಸ್ಸಟತ್ತಾ। ಪವತ್ತನ್ತಿ ವಿಪಾಕಪ್ಪವತ್ತಂ। ಅಪ್ಪವತ್ತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪತೋ। ನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರನಿಮಿತ್ತಂ। ಅನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಸಙ್ಖಾರೇತಿ ಉಪ್ಪಾದಾದಿಅನಾಮಸನೇನ ಕೇವಲಮೇವ ಸಙ್ಖಾರಗಹಣಂ। ವಿಸಙ್ಖಾರನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಆವಜ್ಜಿತತ್ತಾ ಆವಜ್ಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಆರಬ್ಭ ಪವತ್ತಿಯಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ತಿಟ್ಠತಿ। ಅಟ್ಠಹಾಕಾರೇಹೀತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ। ಜಾನಾತೀತಿ ಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಿತಕಾಲೇ ಪಜಾನಾತಿ। ಅಟ್ಠಹಾಕಾರೇಹೀತಿ ಉಪ್ಪಾದಾವಜ್ಜನಾದೀಹಿ ಚೇವ ಅನುಪ್ಪಾದಾವಜ್ಜನಾದೀಹಿ ಚ ವುತ್ತಾಕಾರವಿಪರೀತೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಚವನ್ತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿವಸೇನ ಅನವಟ್ಠಾನತೋಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಚವತೀತಿ ಥೇರೋ ಪಜಾನಾತೀತಿ।
185.‘‘Satisambojjhaṅgo’’ti evaṃ ce mayhaṃ hotīti satisambojjhaṅgo nāma seṭṭho uttamo pavaro, tasmāhaṃ satisambojjhaṅgasīsena phalasamāpattiṃ appetvā viharissāmīti evaṃ ce mayhaṃ pubbabhāge hotīti attho. ‘‘Appamāṇo’’ti evaṃ mayhaṃ hotīti svāyaṃ satisambojjhaṅgo, sabbaso pamāṇakarakilesābhāvato appamāṇadhammārammaṇato ca appamāṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hoti. Suparipuṇṇoti bhāvanāpāripūriyā suṭṭhu paripuṇṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hotīti. Tiṭṭhatīti yathākālaparicchedasamāpattiyā avaṭṭhānena tappariyāpannatāya satisambojjhaṅgo tiṭṭhati paṭibandhavasena. Uppādaṃ anāvajjitattāti uppādassa anāvajjanena asamannāhārena. Uppādasīsena cettha uppādavantova saṅkhārā gahitā. Anuppādanti nibbānaṃ uppādābhāvato uppādavantehi ca vinissaṭattā. Pavattanti vipākappavattaṃ. Appavattanti nibbānaṃ tappaṭikkhepato. Nimittanti sabbasaṅkhāranimittaṃ. Animittanti nibbānaṃ. Saṅkhāreti uppādādianāmasanena kevalameva saṅkhāragahaṇaṃ. Visaṅkhāranti nibbānaṃ. Āvajjitattā āvajjitakālato paṭṭhāya ārabbha pavattiyā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehīti aṭṭhahi kāraṇehi. Jānātīti samāpattito vuṭṭhitakāle pajānāti. Aṭṭhahākārehīti uppādāvajjanādīhi ceva anuppādāvajjanādīhi ca vuttākāraviparītehi aṭṭhahi ākārehi cavantaṃ samāpattivasena anavaṭṭhānatopi gacchantaṃ cavatīti thero pajānātīti.
ಫಲಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ। ಕಿಂ ಪನ ತೇ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಪವತ್ತನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಯದಾ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಸೀಸಂ ಕತ್ವಾತಿ ಪಧಾನಂ ಸೇಟ್ಠಂ ಕತ್ವಾ। ತದನ್ವಯಾತಿ ತದನುಗತಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಅನುಗಚ್ಛನಕಾ। ತಞ್ಚ ಖೋ ತಥಾ ಕತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣವಸೇನ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾದಿಕಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ।
Phalabojjhaṅgāti phalasamāpattipariyāpannā bojjhaṅgā. Kiṃ pana te visuṃ visuṃ pavattantīti āha ‘‘yadā hī’’tiādi. Sīsaṃ katvāti padhānaṃ seṭṭhaṃ katvā. Tadanvayāti tadanugatā satisambojjhaṅgaṃ anugacchanakā. Tañca kho tathā katvā dhammaṃ paccavekkhaṇavasena. Keci pana ‘‘taṃ paccavekkhaṇādikaṃ katvā’’ti vadanti.
ವತ್ಥಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vatthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೪. ವತ್ಥಸುತ್ತಂ • 4. Vatthasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ವತ್ಥಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Vatthasuttavaṇṇanā