Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya |
૨. વેરઞ્જકસુત્તં
2. Verañjakasuttaṃ
૪૪૪. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા સાવત્થિયં પટિવસન્તિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અસ્સોસું ખો વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા – ‘‘સમણો ખલુ, ભો, ગોતમો સક્યપુત્તો સક્યકુલા પબ્બજિતો સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તં ખો પન ભવન્તં ગોતમં એવં કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગતો – ‘ઇતિપિ સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરો પુરિસદમ્મસારથિ સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા. સો ઇમં લોકં સદેવકં સમારકં સબ્રહ્મકં સસ્સમણબ્રાહ્મણિં પજં સદેવમનુસ્સં સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા પવેદેતિ. સો ધમ્મં દેસેતિ આદિકલ્યાણં મજ્ઝેકલ્યાણં પરિયોસાનકલ્યાણં સાત્થં સબ્યઞ્જનં; કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં પકાસેતિ’. સાધુ ખો પન તથારૂપાનં અરહતં દસ્સનં હોતી’’તિ.
444. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena verañjakā brāhmaṇagahapatikā sāvatthiyaṃ paṭivasanti kenacideva karaṇīyena. Assosuṃ kho verañjakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ; kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti’. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
અથ ખો વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા અપ્પેકચ્ચે ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ; અપ્પેકચ્ચે ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિંસુ, સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ; અપ્પેકચ્ચે યેન ભગવા તેનઞ્જલિં પણામેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ; અપ્પેકચ્ચે ભગવતો સન્તિકે નામગોત્તં સાવેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ; અપ્પેકચ્ચે તુણ્હીભૂતા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘કો નુ ખો, ભો ગોતમ, હેતુ, કો પચ્ચયો યેન મિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જન્તિ? કો પન, ભો ગોતમ, હેતુ, કો પચ્ચયો યેન મિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તી’’તિ?
Atha kho verañjakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho verañjakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘ko nu kho, bho gotama, hetu, ko paccayo yena midhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti? Ko pana, bho gotama, hetu, ko paccayo yena midhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjantī’’ti?
‘‘અધમ્મચરિયાવિસમચરિયાહેતુ ખો, ગહપતયો, એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જન્તિ. ધમ્મચરિયાસમચરિયાહેતુ ખો, ગહપતયો , એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તી’’તિ.
‘‘Adhammacariyāvisamacariyāhetu kho, gahapatayo, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Dhammacariyāsamacariyāhetu kho, gahapatayo , evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjantī’’ti.
‘‘ન ખો મયં ઇમસ્સ ભોતો ગોતમસ્સ સંખિત્તેન ભાસિતસ્સ, વિત્થારેન અત્થં અવિભત્તસ્સ, વિત્થારેન અત્થં આજાનામ. સાધુ નો ભવં ગોતમો તથા ધમ્મં દેસેતુ યથા મયં ઇમસ્સ ભોતો ગોતમસ્સ સંખિત્તેન ભાસિતસ્સ, વિત્થારેન અત્થં અવિભત્તસ્સ, વિત્થારેન અત્થં આજાનેય્યામા’’તિ. ‘‘તેન હિ, ગહપતયો, સુણાથ સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં ભો’’તિ ખો વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
‘‘Na kho mayaṃ imassa bhoto gotamassa saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, vitthārena atthaṃ ājānāma. Sādhu no bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetu yathā mayaṃ imassa bhoto gotamassa saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, vitthārena atthaṃ ājāneyyāmā’’ti. ‘‘Tena hi, gahapatayo, suṇātha sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ bho’’ti kho verañjakā brāhmaṇagahapatikā bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
૪૪૫. ‘‘તિવિધં ખો, ગહપતયો, કાયેન અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ, ચતુબ્બિધં વાચાય અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ, તિવિધં મનસા અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ.
445. ‘‘Tividhaṃ kho, gahapatayo, kāyena adhammacārī visamacārī hoti, catubbidhaṃ vācāya adhammacārī visamacārī hoti, tividhaṃ manasā adhammacārī visamacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો , તિવિધં કાયેન અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો પાણાતિપાતી હોતિ. લુદ્દો લોહિતપાણિ હતપ્પહતે નિવિટ્ઠો અદયાપન્નો પાણભૂતેસુ. અદિન્નાદાયી ખો પન હોતિ. યં તં પરસ્સ પરવિત્તૂપકરણં… તં અદિન્નં થેય્યસઙ્ખાતં આદાતા હોતિ. કામેસુમિચ્છાચારી ખો પન હોતિ. યા તા માતુરક્ખિતા… તથારૂપાસુ ચારિત્તં આપજ્જિતા હોતિ. એવં ખો, ગહપતયો, તિવિધં કાયેન અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo , tividhaṃ kāyena adhammacārī visamacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco pāṇātipātī hoti. Luddo lohitapāṇi hatappahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu. Adinnādāyī kho pana hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ… taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti. Kāmesumicchācārī kho pana hoti. Yā tā māturakkhitā… tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, gahapatayo, tividhaṃ kāyena adhammacārī visamacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો, ચતુબ્બિધં વાચાય અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો મુસાવાદી હોતિ. સભાગતો વા… સમ્પજાનમુસા ભાસિતા હોતિ. પિસુણવાચો ખો પન હોતિ. ઇતો સુત્વા અમુત્ર અક્ખાતા… વગ્ગકરણિં વાચં ભાસિતા હોતિ. ફરુસવાચો ખો પન હોતિ. યા સા વાચા અણ્ડકા કક્કસા… તથારૂપિં વાચં ભાસિતા હોતિ. સમ્ફપ્પલાપી ખો પન હોતિ. અકાલવાદી… અપરિયન્તવતિં અનત્થસંહિતં. એવં ખો, ગહપતયો, ચતુબ્બિધં વાચાય અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo, catubbidhaṃ vācāya adhammacārī visamacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco musāvādī hoti. Sabhāgato vā… sampajānamusā bhāsitā hoti. Pisuṇavāco kho pana hoti. Ito sutvā amutra akkhātā… vaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Pharusavāco kho pana hoti. Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā… tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Samphappalāpī kho pana hoti. Akālavādī… apariyantavatiṃ anatthasaṃhitaṃ. Evaṃ kho, gahapatayo, catubbidhaṃ vācāya adhammacārī visamacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો, તિવિધં મનસા અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો અભિજ્ઝાલુ હોતિ…પે॰… તં મમસ્સા’તિ. બ્યાપન્નચિત્તો ખો પન હોતિ પદુટ્ઠમનસઙ્કપ્પો – ઇમે સત્તા હઞ્ઞન્તુ વા… મા વા અહેસુ’ન્તિ. મિચ્છાદિટ્ઠિકો ખો પન હોતિ વિપરીતદસ્સનો – ‘નત્થિ દિન્નં, નત્થિ યિટ્ઠં… સચ્છિકત્વા પવેદેન્તી’તિ. એવં ખો, ગહપતયો, તિવિધં મનસા અધમ્મચારી વિસમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo, tividhaṃ manasā adhammacārī visamacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco abhijjhālu hoti…pe… taṃ mamassā’ti. Byāpannacitto kho pana hoti paduṭṭhamanasaṅkappo – ime sattā haññantu vā… mā vā ahesu’nti. Micchādiṭṭhiko kho pana hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ… sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, gahapatayo, tividhaṃ manasā adhammacārī visamacārī hoti.
‘‘એવં અધમ્મચરિયાવિસમચરિયાહેતુ ખો, ગહપતયો, એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જન્તિ.
‘‘Evaṃ adhammacariyāvisamacariyāhetu kho, gahapatayo, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
૪૪૬. ‘‘તિવિધં ખો, ગહપતયો, કાયેન ધમ્મચારી સમચારી હોતિ, ચતુબ્બિધં વાચાય ધમ્મચારી સમચારી હોતિ, તિવિધં મનસા ધમ્મચારી સમચારી હોતિ.
446. ‘‘Tividhaṃ kho, gahapatayo, kāyena dhammacārī samacārī hoti, catubbidhaṃ vācāya dhammacārī samacārī hoti, tividhaṃ manasā dhammacārī samacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો, તિવિધં કાયેન ધમ્મચારી સમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો પાણાતિપાતં પહાય પાણાતિપાતા પટિવિરતો હોતિ, નિહિતદણ્ડો નિહિતસત્થો લજ્જી દયાપન્નો સબ્બપાણભૂતહિતાનુકમ્પી વિહરતિ. અદિન્નાદાનં પહાય અદિન્નાદાના પટિવિરતો હોતિ, યં તં પરસ્સ… તં નાદિન્નં થેય્યસઙ્ખાતં આદાતા હોતિ. કામેસુમિચ્છાચારં પહાય… તથારૂપાસુ ન ચારિત્તં આપજ્જિતા હોતિ. એવં ખો, ગહપતયો, તિવિધં કાયેન ધમ્મચારી સમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo, tividhaṃ kāyena dhammacārī samacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, yaṃ taṃ parassa… taṃ nādinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti. Kāmesumicchācāraṃ pahāya… tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, gahapatayo, tividhaṃ kāyena dhammacārī samacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો, ચતુબ્બિધં વાચાય ધમ્મચારી સમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો મુસાવાદં પહાય મુસાવાદા પટિવિરતો હોતિ. સભાગતો વા…પે॰… ન સમ્પજાનમુસા ભાસિતા હોતિ. પિસુણં વાચં પહાય… સમગ્ગકરણિં વાચં ભાસિતા હોતિ. ફરુસં વાચં પહાય… તથારૂપિં વાચં ભાસિતા હોતિ. સમ્ફપ્પલાપં પહાય… કાલેન સાપદેસં પરિયન્તવતિં અત્થસંહિતં . એવં ખો, ગહપતયો, ચતુબ્બિધં વાચાય ધમ્મચારી સમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo, catubbidhaṃ vācāya dhammacārī samacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Sabhāgato vā…pe… na sampajānamusā bhāsitā hoti. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya… samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya… tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Samphappalāpaṃ pahāya… kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ . Evaṃ kho, gahapatayo, catubbidhaṃ vācāya dhammacārī samacārī hoti.
‘‘કથઞ્ચ, ગહપતયો, તિવિધં મનસા ધમ્મચારી સમચારી હોતિ? ઇધ, ગહપતયો, એકચ્ચો અનભિજ્ઝાલુ હોતિ. યં તં પરસ્સ પરવિત્તૂપકરણં તં નાભિજ્ઝાતા હોતિ ‘અહો વત યં પરસ્સ, તં મમસ્સા’તિ. અબ્યાપન્નચિત્તો ખો પન હોતિ અપ્પદુટ્ઠમનસઙ્કપ્પો – ‘ઇમે સત્તા અવેરા અબ્યાબજ્ઝા અનીઘા સુખી અત્તાનં પરિહરન્તૂ’તિ. સમ્માદિટ્ઠિકો ખો પન હોતિ અવિપરીતદસ્સનો – ‘અત્થિ દિન્નં, અત્થિ યિટ્ઠં… સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા પવેદેન્તી’તિ. એવં ખો, ગહપતયો, તિવિધં મનસા ધમ્મચારી સમચારી હોતિ.
‘‘Kathañca, gahapatayo, tividhaṃ manasā dhammacārī samacārī hoti? Idha, gahapatayo, ekacco anabhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ nābhijjhātā hoti ‘aho vata yaṃ parassa, taṃ mamassā’ti. Abyāpannacitto kho pana hoti appaduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā averā abyābajjhā anīghā sukhī attānaṃ pariharantū’ti. Sammādiṭṭhiko kho pana hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ… sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, gahapatayo, tividhaṃ manasā dhammacārī samacārī hoti.
‘‘એવં ધમ્મચરિયાસમચરિયાહેતુ ખો, ગહપતયો, એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તિ.
‘‘Evaṃ dhammacariyāsamacariyāhetu kho, gahapatayo, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
૪૪૭. ‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા ખત્તિયમહાસાલાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા ખત્તિયમહાસાલાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
447. ‘‘Ākaṅkheyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā khattiyamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti ; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā khattiyamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા બ્રાહ્મણમહાસાલાનં ગહપતિમહાસાલાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા ગહપતિમહાસાલાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
‘‘Ākaṅkheyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā gahapatimahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu ? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્કેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા ચાતુમહારાજિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા ચાતુમહારાજિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
‘‘Ākaṅkeyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા તાવતિંસાનં દેવાનં… યામાનં દેવાનં… તુસિતાનં દેવાનં… નિમ્માનરતીનં દેવાનં… પરનિમ્મિતવસવત્તીનં દેવાનં… બ્રહ્મકાયિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા બ્રહ્મકાયિકાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
‘‘Ākaṅkheyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tāvatiṃsānaṃ devānaṃ… yāmānaṃ devānaṃ… tusitānaṃ devānaṃ… nimmānaratīnaṃ devānaṃ… paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ… brahmakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા આભાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા આભાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
‘‘Ākaṅkheyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā ābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā ābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે, ગહપતયો, ધમ્મચારી સમચારી ‘અહો વતાહં કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા પરિત્તાભાનં દેવાનં…પે॰… અપ્પમાણાભાનં દેવાનં… આભસ્સરાનં દેવાનં… પરિત્તસુભાનં દેવાનં… અપ્પમાણસુભાનં દેવાનં… સુભકિણ્હાનં દેવાનં … વેહપ્ફલાનં દેવાનં… અવિહાનં દેવાનં… અતપ્પાનં દેવાનં… સુદસ્સાનં દેવાનં… સુદસ્સીનં દેવાનં… અકનિટ્ઠાનં દેવાનં… આકાસાનઞ્ચાયતનૂપગાનં દેવાનં… વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનૂપગાનં દેવાનં… આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનૂપગાનં દેવાનં… નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનૂપગાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, યં સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનૂપગાનં દેવાનં સહબ્યતં ઉપપજ્જેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી.
‘‘Ākaṅkheyya ce, gahapatayo, dhammacārī samacārī ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā parittābhānaṃ devānaṃ…pe… appamāṇābhānaṃ devānaṃ… ābhassarānaṃ devānaṃ… parittasubhānaṃ devānaṃ… appamāṇasubhānaṃ devānaṃ… subhakiṇhānaṃ devānaṃ … vehapphalānaṃ devānaṃ… avihānaṃ devānaṃ… atappānaṃ devānaṃ… sudassānaṃ devānaṃ… sudassīnaṃ devānaṃ… akaniṭṭhānaṃ devānaṃ… ākāsānañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ… viññāṇañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ… ākiñcaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ… nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, yaṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī.
‘‘આકઙ્ખેય્ય ચે ગહપતયો ધમ્મચારી સમચારી – ‘અહો વતાહં આસવાનં ખયા અનાસવં ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહરેય્ય’ન્તિ; ઠાનં ખો પનેતં વિજ્જતિ, ‘યં સો આસવાનં ખયા અનાસવં ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહરેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો ધમ્મચારી સમચારી’’’તિ.
‘‘Ākaṅkheyya ce gahapatayo dhammacārī samacārī – ‘aho vatāhaṃ āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’nti; ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati, ‘yaṃ so āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so dhammacārī samacārī’’’ti.
૪૪૮. એવં વુત્તે, વેરઞ્જકા બ્રાહ્મણગહપતિકા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં ભો ગોતમ! સેય્યથાપિ, ભો ગોતમ, નિક્કુજ્જિતં વા ઉક્કુજ્જેય્ય, પટિચ્છન્નં વા વિવરેય્ય, મૂળ્હસ્સ વા મગ્ગં આચિક્ખેય્ય, અન્ધકારે વા તેલપજ્જોતં ધારેય્ય, ચક્ખુમન્તો રૂપાનિ દક્ખન્તીતિ; એવમેવં ભોતા ગોતમેન અનેકપરિયાયેન ધમ્મો પકાસિતો. એતે મયં ભવન્તં ગોતમં સરણં ગચ્છામ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. ઉપાસકે નો ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતે સરણં ગતે’’તિ.
448. Evaṃ vutte, verañjakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.
વેરઞ્જકસુત્તં નિટ્ઠિતં દુતિયં.
Verañjakasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. વેરઞ્જકસુત્તવણ્ણના • 2. Verañjakasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૨. વેરઞ્જકસુત્તવણ્ણના • 2. Verañjakasuttavaṇṇanā