Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ૨. મહાવગ્ગો

    2. Mahāvaggo

    ૧. વેરઞ્જસુત્તવણ્ણના

    1. Verañjasuttavaṇṇanā

    ૧૧. દુતિયસ્સ પઠમે અભિવાદેતીતિ એવમાદીનિ ન સમણો ગોતમોતિ એત્થ વુત્તનકારેન યોજેત્વા એવમેત્થ અત્થો વેદિતબ્બો ‘‘ન વન્દતિ નાસના વુટ્ઠાતિ, નાપિ ‘ઇધ ભોન્તો નિસીદન્તૂ’તિ એવં આસનેન વા નિમન્તેતી’’તિ. એત્થ હિ વા-સદ્દો વિભાવને નામ અત્થે ‘‘રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિઆદીસુ વિય. એવં વત્વા અથ અત્તનો અભિવાદનાદીનિ અકરોન્તં ભગવન્તં દિસ્વા આહ – તયિદં, ભો ગોતમ, તથેવાતિ. યં તં મયા સુતં, તં તથેવ, તં સવનઞ્ચ મે દસ્સનઞ્ચ સંસન્દતિ સમેતિ, અત્થતો એકીભાવં ગચ્છતિ. ન હિ ભવં ગોતમો…પે॰… આસનેન વા નિમન્તેતીતિ. એવં અત્તના સુતં દિટ્ઠેન નિગમેત્વા નિન્દન્તો આહ – તયિદં, ભો ગોતમ, ન સમ્પન્નમેવાતિ તં અભિવાદનાદીનં અકરણં અયુત્તમેવાતિ.

    11. Dutiyassa paṭhame abhivādetīti evamādīni na samaṇo gotamoti ettha vuttanakārena yojetvā evamettha attho veditabbo ‘‘na vandati nāsanā vuṭṭhāti, nāpi ‘idha bhonto nisīdantū’ti evaṃ āsanena vā nimantetī’’ti. Ettha hi vā-saddo vibhāvane nāma atthe ‘‘rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’tiādīsu viya. Evaṃ vatvā atha attano abhivādanādīni akarontaṃ bhagavantaṃ disvā āha – tayidaṃ, bho gotama, tathevāti. Yaṃ taṃ mayā sutaṃ, taṃ tatheva, taṃ savanañca me dassanañca saṃsandati sameti, atthato ekībhāvaṃ gacchati. Na hi bhavaṃ gotamo…pe… āsanena vā nimantetīti. Evaṃ attanā sutaṃ diṭṭhena nigametvā nindanto āha – tayidaṃ, bho gotama, na sampannamevāti taṃ abhivādanādīnaṃ akaraṇaṃ ayuttamevāti.

    અથસ્સ ભગવા અત્તુક્કંસનપરવમ્ભનદોસં અનુપગમ્મ કરુણાસીતલેન હદયેન તં અઞ્ઞાણં વિધમિત્વા યુત્તભાવં દસ્સેતુકામો નાહં તં બ્રાહ્મણાતિઆદિમાહ. તત્રાયં સઙ્ખેપત્થો – અહં, બ્રાહ્મણ, અપ્પટિહતેન સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણચક્ખુના ઓલોકેન્તોપિ તં પુગ્ગલં એતસ્મિં સદેવકાદિભેદે લોકે ન પસ્સામિ, યમહં અભિવાદેય્યં વા પચ્ચુટ્ઠેય્યં વા આસનેન વા નિમન્તેય્યં. અનચ્છરિયં વા એતં, સ્વાહં અજ્જ સબ્બઞ્ઞુતં પત્તો એવરૂપં નિપચ્ચાકારારહં પુગ્ગલં ન પસ્સામિ. અપિચ ખો યદાપાહં સમ્પતિજાતોવ ઉત્તરેન મુખો સત્તપદવીતિહારેન ગન્ત્વા સકલં દસસહસ્સિલોકધાતું ઓલોકેસિં, તદાપિ એતસ્મિં સદેવકાદિભેદે લોકે તં પુગ્ગલં ન પસ્સામિ, યમહં એવરૂપં નિપચ્ચકારં કરેય્યં. અથ ખો મં સોળસકપ્પસહસ્સાયુકો ખીણાસવમહાબ્રહ્માપિ અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા ‘‘ત્વં લોકે મહાપુરિસો, ત્વં સદેવકસ્સ લોકસ્સ અગ્ગો ચ જેટ્ઠો ચ સેટ્ઠો ચ, નત્થિ તયા ઉત્તરિતરો’’તિ સઞ્જાતસોમનસ્સો પતિમાનેસિ. તદાપિ ચાહં અત્તના ઉત્તરિતરં અપસ્સન્તો આસભિં વાચં નિચ્છારેસિં – ‘‘અગ્ગોહમસ્મિ લોકસ્સ, જેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સ, સેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સા’’તિ. એવં સમ્પતિજાતસ્સાપિ મય્હં અભિવાદનાદિરહો પુગ્ગલો નત્થિ, સ્વાહં ઇદાનિ સબ્બઞ્ઞુતં પત્તો કં અભિવાદેય્યં. તસ્મા ત્વં, બ્રાહ્મણ, મા તથાગતા એવરૂપં પરમનિપચ્ચકારં પત્થયિ. યઞ્હિ, બ્રાહ્મણ, તથાગતો અભિવાદેય્ય વા…પે॰… આસનેન વા નિમન્તેય્ય, મુદ્ધાપિ તસ્સ પુગ્ગલસ્સ રત્તિપરિયોસાને પરિપાકસિથિલબન્ધનં વણ્ટા મુત્તતાલફલં વિય ગીવતો છિજ્જિત્વા સહસાવ ભૂમિયં નિપતેય્ય.

    Athassa bhagavā attukkaṃsanaparavambhanadosaṃ anupagamma karuṇāsītalena hadayena taṃ aññāṇaṃ vidhamitvā yuttabhāvaṃ dassetukāmo nāhaṃ taṃ brāhmaṇātiādimāha. Tatrāyaṃ saṅkhepattho – ahaṃ, brāhmaṇa, appaṭihatena sabbaññutaññāṇacakkhunā olokentopi taṃ puggalaṃ etasmiṃ sadevakādibhede loke na passāmi, yamahaṃ abhivādeyyaṃ vā paccuṭṭheyyaṃ vā āsanena vā nimanteyyaṃ. Anacchariyaṃ vā etaṃ, svāhaṃ ajja sabbaññutaṃ patto evarūpaṃ nipaccākārārahaṃ puggalaṃ na passāmi. Apica kho yadāpāhaṃ sampatijātova uttarena mukho sattapadavītihārena gantvā sakalaṃ dasasahassilokadhātuṃ olokesiṃ, tadāpi etasmiṃ sadevakādibhede loke taṃ puggalaṃ na passāmi, yamahaṃ evarūpaṃ nipaccakāraṃ kareyyaṃ. Atha kho maṃ soḷasakappasahassāyuko khīṇāsavamahābrahmāpi añjaliṃ paggahetvā ‘‘tvaṃ loke mahāpuriso, tvaṃ sadevakassa lokassa aggo ca jeṭṭho ca seṭṭho ca, natthi tayā uttaritaro’’ti sañjātasomanasso patimānesi. Tadāpi cāhaṃ attanā uttaritaraṃ apassanto āsabhiṃ vācaṃ nicchāresiṃ – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassā’’ti. Evaṃ sampatijātassāpi mayhaṃ abhivādanādiraho puggalo natthi, svāhaṃ idāni sabbaññutaṃ patto kaṃ abhivādeyyaṃ. Tasmā tvaṃ, brāhmaṇa, mā tathāgatā evarūpaṃ paramanipaccakāraṃ patthayi. Yañhi, brāhmaṇa, tathāgato abhivādeyya vā…pe… āsanena vā nimanteyya, muddhāpi tassa puggalassa rattipariyosāne paripākasithilabandhanaṃ vaṇṭā muttatālaphalaṃ viya gīvato chijjitvā sahasāva bhūmiyaṃ nipateyya.

    એવં વુત્તેપિ બ્રાહ્મણો દુપ્પઞ્ઞતાય તથાગતસ્સ લોકજેટ્ઠભાવં અસલ્લક્ખેન્તો કેવલં તં વચનં અસહમાનો આહ – અરસરૂપો ભવં ગોતમોતિ. અયં કિરસ્સ અધિપ્પાયો – યં લોકે અભિવાદનપચ્ચુટ્ઠાનઅઞ્જલિકમ્મસામીચિકમ્મં ‘‘સામગ્ગિરસો’’તિ વુચ્ચતિ, તં ભોતો ગોતમસ્સ નત્થિ. તસ્મા અરસરૂપો ભવં ગોતમો, અરસજાતિકો અરસસભાવોતિ. અથસ્સ ભગવા ચિત્તમુદુભાવજનનત્થં ઉજુવિપચ્ચનીકભાવં પરિહરન્તો અઞ્ઞથા તસ્સ વચનસ્સ અત્થં અત્તનિ સન્દસ્સેન્તો અત્થિ ખ્વેસ, બ્રાહ્મણ, પરિયાયોતિઆદિમાહ.

    Evaṃ vuttepi brāhmaṇo duppaññatāya tathāgatassa lokajeṭṭhabhāvaṃ asallakkhento kevalaṃ taṃ vacanaṃ asahamāno āha – arasarūpo bhavaṃ gotamoti. Ayaṃ kirassa adhippāyo – yaṃ loke abhivādanapaccuṭṭhānaañjalikammasāmīcikammaṃ ‘‘sāmaggiraso’’ti vuccati, taṃ bhoto gotamassa natthi. Tasmā arasarūpo bhavaṃ gotamo, arasajātiko arasasabhāvoti. Athassa bhagavā cittamudubhāvajananatthaṃ ujuvipaccanīkabhāvaṃ pariharanto aññathā tassa vacanassa atthaṃ attani sandassento atthi khvesa, brāhmaṇa, pariyāyotiādimāha.

    તત્થ અત્થિ ખ્વેસાતિ અત્થિ ખો એસ. પરિયાયોતિ કારણં. ઇદં વુત્તં હોતિ – અત્થિ ખો, બ્રાહ્મણ, એતં કારણં, યેન કારણેન મં ‘‘અરસરૂપો ભવં ગોતમો’’તિ વદમાનો પુગ્ગલો સમ્મા વદેય્ય, અવિતથવાદીતિ સઙ્ખં ગચ્છેય્ય. કતમો પન સોતિ? યે તે, બ્રાહ્મણ, રૂપરસા…પે॰… ફોટ્ઠબ્બરસા, તે તથાગતસ્સ પહીનાતિ. કિં વુત્તં હોતિ? યે તે જાતિવસેન વા ઉપપત્તિવસેન વા સેટ્ઠસમ્મતાનમ્પિ પુથુજ્જનાનં રૂપારમ્મણાદીનિ અસ્સાદેન્તાનં અભિનન્દન્તાનં રજ્જન્તાનં ઉપ્પજ્જન્તિ કામસુખસ્સાદસઙ્ખાતા રૂપરસા, સદ્દરસા, ગન્ધરસા, રસરસા, ફોટ્ઠબ્બરસા, યે ઇમં લોકં ગીવાય બન્ધિત્વા વિય આવિઞ્છન્તિ, વત્થારમ્મણાદિસામગ્ગિયઞ્ચ ઉપ્પન્નત્તા સામગ્ગિરસાતિ વુચ્ચન્તિ. તે સબ્બેપિ તથાગતસ્સ પહીના. ‘‘મય્હં પહીના’’તિ વત્તબ્બેપિ મમાકારેન અત્તાનં અનુક્ખિપન્તો ધમ્મં દેસેતિ, દેસનાવિલાસો વા એસ તથાગતસ્સ.

    Tattha atthi khvesāti atthi kho esa. Pariyāyoti kāraṇaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – atthi kho, brāhmaṇa, etaṃ kāraṇaṃ, yena kāraṇena maṃ ‘‘arasarūpo bhavaṃ gotamo’’ti vadamāno puggalo sammā vadeyya, avitathavādīti saṅkhaṃ gaccheyya. Katamo pana soti? Ye te, brāhmaṇa, rūparasā…pe… phoṭṭhabbarasā, te tathāgatassa pahīnāti. Kiṃ vuttaṃ hoti? Ye te jātivasena vā upapattivasena vā seṭṭhasammatānampi puthujjanānaṃ rūpārammaṇādīni assādentānaṃ abhinandantānaṃ rajjantānaṃ uppajjanti kāmasukhassādasaṅkhātā rūparasā, saddarasā, gandharasā, rasarasā, phoṭṭhabbarasā, ye imaṃ lokaṃ gīvāya bandhitvā viya āviñchanti, vatthārammaṇādisāmaggiyañca uppannattā sāmaggirasāti vuccanti. Te sabbepi tathāgatassa pahīnā. ‘‘Mayhaṃ pahīnā’’ti vattabbepi mamākārena attānaṃ anukkhipanto dhammaṃ deseti, desanāvilāso vā esa tathāgatassa.

    તત્થ પહીનાતિ ચિત્તસન્તાનતો વિગતા, પજહિતા વા. એતસ્મિં પનત્થે કરણે સામિવચનં દટ્ઠબ્બં. અરિયમગ્ગસત્થેન ઉચ્છિન્નં તણ્હાવિજ્જામયં મૂલં એતેસન્તિ ઉચ્છિન્નમૂલા. તાલવત્થુ વિય નેસં વત્થુ કતન્તિ તાલાવત્થુકતા. યથા હિ તાલરુક્ખં સમૂલં ઉદ્ધરિત્વા તસ્સ વત્થુમત્તે તસ્મિં પદેસે કતે ન પુન તસ્સ તાલસ્સ ઉપ્પત્તિ પઞ્ઞાયતિ, એવં અરિયમગ્ગસત્થેન સમૂલે રૂપાદિરસે ઉદ્ધરિત્વા તેસં પુબ્બે ઉપ્પન્નપુબ્બભાવેન વત્થુમત્તે ચિત્તસન્તાને કતે સબ્બેપિ તે તાલાવત્થુકતાતિ વુચ્ચન્તિ. અવિરુળ્હિધમ્મત્તા વા મત્થકચ્છિન્નતાલો વિય કતાતિ તાલાવત્થુકતા. યસ્મા પન એવં તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા હોન્તિ , યથા નેસં પચ્છાભાવો ન હોતિ, તથા કતા હોન્તિ. તસ્મા આહ – અનભાવંકતાતિ. આયતિં અનુપ્પાદધમ્માતિ અનાગતે અનુપ્પજ્જનકસભાવા.

    Tattha pahīnāti cittasantānato vigatā, pajahitā vā. Etasmiṃ panatthe karaṇe sāmivacanaṃ daṭṭhabbaṃ. Ariyamaggasatthena ucchinnaṃ taṇhāvijjāmayaṃ mūlaṃ etesanti ucchinnamūlā. Tālavatthu viya nesaṃ vatthu katanti tālāvatthukatā. Yathā hi tālarukkhaṃ samūlaṃ uddharitvā tassa vatthumatte tasmiṃ padese kate na puna tassa tālassa uppatti paññāyati, evaṃ ariyamaggasatthena samūle rūpādirase uddharitvā tesaṃ pubbe uppannapubbabhāvena vatthumatte cittasantāne kate sabbepi te tālāvatthukatāti vuccanti. Aviruḷhidhammattā vā matthakacchinnatālo viya katāti tālāvatthukatā. Yasmā pana evaṃ tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā honti , yathā nesaṃ pacchābhāvo na hoti, tathā katā honti. Tasmā āha – anabhāvaṃkatāti. Āyatiṃ anuppādadhammāti anāgate anuppajjanakasabhāvā.

    નો ચ ખો યં ત્વં સન્ધાય વદેસીતિ યઞ્ચ ખો ત્વં સન્ધાય વદેસિ, સો પરિયાયો ન હોતિ. નનુ ચ એવં વુત્તે યો બ્રાહ્મણેન વુત્તો સામગ્ગિરસો, તસ્સ અત્તનિ વિજ્જમાનતા અનુઞ્ઞાતા હોતીતિ? ન હોતિ. યો હિ નં સામગ્ગિરસં કાતું ભબ્બો હુત્વા ન કરોતિ, સો તદભાવેન અરસરૂપોતિ વત્તબ્બતં અરહતિ. ભગવા પન અભબ્બોવ એતં કાતું, તેનસ્સ કારણે અભબ્બતં પકાસેન્તો આહ – ‘‘નો ચ ખો યં ત્વં સન્ધાય વદેસી’’તિ. યં પરિયાયં સન્ધાય ત્વં મં ‘‘અરસરૂપો’’તિ વદેસિ, સો અમ્હેસુ નેવ વત્તબ્બોતિ.

    No ca kho yaṃ tvaṃ sandhāya vadesīti yañca kho tvaṃ sandhāya vadesi, so pariyāyo na hoti. Nanu ca evaṃ vutte yo brāhmaṇena vutto sāmaggiraso, tassa attani vijjamānatā anuññātā hotīti? Na hoti. Yo hi naṃ sāmaggirasaṃ kātuṃ bhabbo hutvā na karoti, so tadabhāvena arasarūpoti vattabbataṃ arahati. Bhagavā pana abhabbova etaṃ kātuṃ, tenassa kāraṇe abhabbataṃ pakāsento āha – ‘‘no ca kho yaṃ tvaṃ sandhāya vadesī’’ti. Yaṃ pariyāyaṃ sandhāya tvaṃ maṃ ‘‘arasarūpo’’ti vadesi, so amhesu neva vattabboti.

    એવં બ્રાહ્મણો અત્તના અધિપ્પેતં અરસરૂપતં આરોપેતું અસક્કોન્તો અથાપરં નિબ્ભોગો ભવન્તિઆદિમાહ. સબ્બપરિયાયેસુ ચેત્થ વુત્તનયેનેવ યોજનાક્કમં વિદિત્વા સન્ધાયભાસિતમત્થં એવં વેદિતબ્બં – બ્રાહ્મણો તદેવ વયોવુદ્ધાનં અભિવાદનાદિકમ્મં લોકે ‘‘સામગ્ગિપરિભોગો’’તિ મઞ્ઞમાનો તદભાવેન ચ ભગવન્તં ‘‘નિબ્ભોગો’’તિઆદિમાહ. ભગવા ચ ય્વાયં રૂપાદીસુ સત્તાનં છન્દરાગપરિભોગો, તદભાવં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ.

    Evaṃ brāhmaṇo attanā adhippetaṃ arasarūpataṃ āropetuṃ asakkonto athāparaṃ nibbhogo bhavantiādimāha. Sabbapariyāyesu cettha vuttanayeneva yojanākkamaṃ viditvā sandhāyabhāsitamatthaṃ evaṃ veditabbaṃ – brāhmaṇo tadeva vayovuddhānaṃ abhivādanādikammaṃ loke ‘‘sāmaggiparibhogo’’ti maññamāno tadabhāvena ca bhagavantaṃ ‘‘nibbhogo’’tiādimāha. Bhagavā ca yvāyaṃ rūpādīsu sattānaṃ chandarāgaparibhogo, tadabhāvaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni.

    પુન બ્રાહ્મણો યં લોકે વયોવુદ્ધાનં અભિવાદનાદિકુલસમુદાચારકમ્મં લોકિયા કરોન્તિ, તસ્સ અકિરિયં સમ્પસ્સમાનો ભગવન્તં અકિરિયવાદોતિ આહ. ભગવા પન યસ્મા કાયદુચ્ચરિતાદીનં અકિરિયં વદતિ, તસ્મા તં અકિરિયવાદિતં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ. તત્થ ઠપેત્વા કાયદુચ્ચરિતાદીનિ અવસેસા અકુસલા ધમ્મા અનેકવિહિતા પાપકા અકુસલા ધમ્માતિ વેદિતબ્બા.

    Puna brāhmaṇo yaṃ loke vayovuddhānaṃ abhivādanādikulasamudācārakammaṃ lokiyā karonti, tassa akiriyaṃ sampassamāno bhagavantaṃ akiriyavādoti āha. Bhagavā pana yasmā kāyaduccaritādīnaṃ akiriyaṃ vadati, tasmā taṃ akiriyavāditaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni. Tattha ṭhapetvā kāyaduccaritādīni avasesā akusalā dhammā anekavihitā pāpakā akusalā dhammāti veditabbā.

    પુન બ્રાહ્મણો તદેવ અભિવાદનાદિકમ્મં ભગવતિ અપસ્સન્તો ‘‘ઇમં આગમ્મ અયં લોકતન્તિ લોકપવેણી ઉચ્છિજ્જતી’’તિ મઞ્ઞમાનો ભગવન્તં ઉચ્છેદવાદોતિ આહ. ભગવા પન યસ્મા પઞ્ચકામગુણિકરાગસ્સ ચેવ અકુસલચિત્તદ્વયસમ્પયુત્તસ્સ ચ દોસસ્સ અનાગામિમગ્ગેન ઉચ્છેદં વદતિ, સબ્બાકુસલસમ્ભવસ્સ પન મોહસ્સ અરહત્તમગ્ગેન ઉચ્છેદં વદતિ, ઠપેત્વા તે તયો અવસેસાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં યથાનુરૂપં ચતૂહિ મગ્ગેહિ ઉચ્છેદં વદતિ, તસ્મા તં ઉચ્છેદવાદં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ.

    Puna brāhmaṇo tadeva abhivādanādikammaṃ bhagavati apassanto ‘‘imaṃ āgamma ayaṃ lokatanti lokapaveṇī ucchijjatī’’ti maññamāno bhagavantaṃ ucchedavādoti āha. Bhagavā pana yasmā pañcakāmaguṇikarāgassa ceva akusalacittadvayasampayuttassa ca dosassa anāgāmimaggena ucchedaṃ vadati, sabbākusalasambhavassa pana mohassa arahattamaggena ucchedaṃ vadati, ṭhapetvā te tayo avasesānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ yathānurūpaṃ catūhi maggehi ucchedaṃ vadati, tasmā taṃ ucchedavādaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni.

    પુન બ્રાહ્મણો ‘‘જિગુચ્છતિ મઞ્ઞે સમણો ગોતમો ઇદં વયોવુદ્ધાનં અભિવાદનાદિકુલસમુદાચારકમ્મં, તેન તં ન કરોતી’’તિ મઞ્ઞમાનો ભગવન્તં જેગુચ્છીતિ આહ. ભગવા પન યસ્મા જિગુચ્છતિ કાયદુચ્ચરિતાદીહિ, યાનિ કાયવચીમનોદુચ્ચરિતાનિ ચેવ યાવ ચ અકુસલાનં લામકધમ્માનં સમાપત્તિ સમાપજ્જના સમઙ્ગિભાવો, તં સબ્બમ્પિ ગૂથં વિય મણ્ડનકજાતિકો પુરિસો જિગુચ્છતિ હિરીયતિ, તસ્મા તં જેગુચ્છિતં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ. તત્થ કાયદુચ્ચરિતેનાતિઆદિ કરણવચનં ઉપયોગત્થે દટ્ઠબ્બં.

    Puna brāhmaṇo ‘‘jigucchati maññe samaṇo gotamo idaṃ vayovuddhānaṃ abhivādanādikulasamudācārakammaṃ, tena taṃ na karotī’’ti maññamāno bhagavantaṃ jegucchīti āha. Bhagavā pana yasmā jigucchati kāyaduccaritādīhi, yāni kāyavacīmanoduccaritāni ceva yāva ca akusalānaṃ lāmakadhammānaṃ samāpatti samāpajjanā samaṅgibhāvo, taṃ sabbampi gūthaṃ viya maṇḍanakajātiko puriso jigucchati hirīyati, tasmā taṃ jegucchitaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni. Tattha kāyaduccaritenātiādi karaṇavacanaṃ upayogatthe daṭṭhabbaṃ.

    પુન બ્રાહ્મણો તદેવ અભિવાદનાદિકમ્મં ભગવતિ અપસ્સન્તો ‘‘અયં ઇદં લોકજેટ્ઠકકમ્મં વિનેતિ વિનાસેતિ, અથ વા યસ્મા એતં સામીચિકમ્મં ન કરોતિ, તસ્મા અયં વિનેતબ્બો નિગ્ગણ્હિતબ્બો’’તિ મઞ્ઞમાનો ભગવન્તં વેનયિકોતિ આહ. તત્રાયં પદત્થો – વિનયતીતિ વિનયો, વિનાસેતીતિ વુત્તં હોતિ. વિનયો એવ વેનયિકો. વિનયં વા અરહતીતિ વેનયિકો, નિગ્ગહં અરહતીતિ વુત્તં હોતિ. ભગવા પન યસ્મા રાગાદીનં વિનયાય વૂપસમાય ધમ્મં દેસેતિ, તસ્મા વેનયિકો હોતિ. અયમેવ ચેત્થ પદત્થો – વિનયાય ધમ્મં દેસેતીતિ વેનયિકો. વિચિત્રા હિ તદ્ધિતવુત્તિ. સ્વાયં તં વેનયિકભાવં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ.

    Puna brāhmaṇo tadeva abhivādanādikammaṃ bhagavati apassanto ‘‘ayaṃ idaṃ lokajeṭṭhakakammaṃ vineti vināseti, atha vā yasmā etaṃ sāmīcikammaṃ na karoti, tasmā ayaṃ vinetabbo niggaṇhitabbo’’ti maññamāno bhagavantaṃ venayikoti āha. Tatrāyaṃ padattho – vinayatīti vinayo, vināsetīti vuttaṃ hoti. Vinayo eva venayiko. Vinayaṃ vā arahatīti venayiko, niggahaṃ arahatīti vuttaṃ hoti. Bhagavā pana yasmā rāgādīnaṃ vinayāya vūpasamāya dhammaṃ deseti, tasmā venayiko hoti. Ayameva cettha padattho – vinayāya dhammaṃ desetīti venayiko. Vicitrā hi taddhitavutti. Svāyaṃ taṃ venayikabhāvaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni.

    પુન બ્રાહ્મણો યસ્મા અભિવાદનાદીનિ સામીચિકમ્માનિ કરોન્તા વયોવુદ્ધે તોસેન્તિ હાસેન્તિ , અકરોન્તા પન તાપેન્તિ વિહેસેન્તિ દોમનસ્સં નેસં ઉપ્પાદેન્તિ, ભગવા ચ તાનિ ન કરોતિ, તસ્મા ‘‘અયં વયોવુદ્ધે તપતી’’તિ મઞ્ઞમાનો સપ્પુરિસાચારવિરહિતત્તા વા ‘‘કપણપુરિસો અય’’ન્તિ મઞ્ઞમાનો ભગવન્તં તપસ્સીતિ આહ. તત્રાયં પદત્થો – તપતીતિ તપો, રોસેતિ વિહેસેતીતિ અત્થો. સામીચિકમ્માકરણસ્સેતં અધિવચનં. તપો અસ્સ અત્થીતિ તપસ્સી. દુતિયે અત્થવિકપ્પે બ્યઞ્જનાનિ અવિચારેત્વા લોકે કપણપુરિસો તપસ્સીતિ વુચ્ચતિ. ભગવા પન યે અકુસલા ધમ્મા લોકં તપનતો તપનીયાનિ વુચ્ચન્તિ, તેસં પહીનત્તા યસ્મા તપસ્સીતિ સઙ્ખં ગતો. તસ્મા તં તપસ્સિતં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ. તત્રાયં વચનત્થો – તપન્તીતિ તપા, અકુસલધમ્માનમેતં અધિવચનં. તે તપે અસ્સિ નિરસ્સિ પહાસિ વિદ્ધંસીતિ તપસ્સી.

    Puna brāhmaṇo yasmā abhivādanādīni sāmīcikammāni karontā vayovuddhe tosenti hāsenti , akarontā pana tāpenti vihesenti domanassaṃ nesaṃ uppādenti, bhagavā ca tāni na karoti, tasmā ‘‘ayaṃ vayovuddhe tapatī’’ti maññamāno sappurisācāravirahitattā vā ‘‘kapaṇapuriso aya’’nti maññamāno bhagavantaṃ tapassīti āha. Tatrāyaṃ padattho – tapatīti tapo, roseti vihesetīti attho. Sāmīcikammākaraṇassetaṃ adhivacanaṃ. Tapo assa atthīti tapassī. Dutiye atthavikappe byañjanāni avicāretvā loke kapaṇapuriso tapassīti vuccati. Bhagavā pana ye akusalā dhammā lokaṃ tapanato tapanīyāni vuccanti, tesaṃ pahīnattā yasmā tapassīti saṅkhaṃ gato. Tasmā taṃ tapassitaṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni. Tatrāyaṃ vacanattho – tapantīti tapā, akusaladhammānametaṃ adhivacanaṃ. Te tape assi nirassi pahāsi viddhaṃsīti tapassī.

    પુન બ્રાહ્મણો તં અભિવાદનાદિકમ્મં દેવલોકગબ્ભસમ્પત્તિયા દેવલોકપટિસન્ધિપટિલાભાય સંવત્તતીતિ મઞ્ઞમાનો ભગવતિ ચસ્સ અભાવં દિસ્વા ભગવન્તં અપગબ્ભોતિ આહ. કોધવસેન વા ભગવતો માતુકુચ્છિસ્મિં પટિસન્ધિગ્ગહણે દોસં દસ્સેન્તોપિ એવમાહ. તત્રાયં વચનત્થો – ગબ્ભતો અપગતોતિ અપગબ્ભો, અભબ્બો દેવલોકૂપપત્તિં પાપુણિતુન્તિ અધિપ્પાયો. હીનો વા ગબ્ભો અસ્સાતિ અપગબ્ભો. દેવલોકગબ્ભપરિબાહિરત્તા આયતિં હીનગબ્ભપટિલાભભાગીતિ. હીનો વાસ્સ માતુકુચ્છિસ્મિં ગબ્ભવાસો અહોસીતિ અધિપ્પાયો. ભગવતો પન યસ્મા આયતિં ગબ્ભસેય્યા અપગતા, તસ્મા સો તં અપગબ્ભતં અત્તનિ સમ્પસ્સમાનો અપરં પરિયાયમનુજાનિ. તત્ર ચ યસ્સ ખો, બ્રાહ્મણ, આયતિં ગબ્ભસેય્યા પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તિ પહીનાતિ એતેસં પદાનં એવમત્થો દટ્ઠબ્બો – ‘‘બ્રાહ્મણ, યસ્સ પુગ્ગલસ્સ અનાગતે ગબ્ભસેય્યા પુનબ્ભવે ચ અભિનિબ્બત્તિ અનુત્તરેન મગ્ગેન વિહતકારણત્તા પહીના. ગબ્ભસેય્યાગહણેન ચેત્થ જલાબુજયોનિ ગહિતા, પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તિગ્ગહણેન ઇતરા તિસ્સો’’પિ.

    Puna brāhmaṇo taṃ abhivādanādikammaṃ devalokagabbhasampattiyā devalokapaṭisandhipaṭilābhāya saṃvattatīti maññamāno bhagavati cassa abhāvaṃ disvā bhagavantaṃ apagabbhoti āha. Kodhavasena vā bhagavato mātukucchismiṃ paṭisandhiggahaṇe dosaṃ dassentopi evamāha. Tatrāyaṃ vacanattho – gabbhato apagatoti apagabbho, abhabbo devalokūpapattiṃ pāpuṇitunti adhippāyo. Hīno vā gabbho assāti apagabbho. Devalokagabbhaparibāhirattā āyatiṃ hīnagabbhapaṭilābhabhāgīti. Hīno vāssa mātukucchismiṃ gabbhavāso ahosīti adhippāyo. Bhagavato pana yasmā āyatiṃ gabbhaseyyā apagatā, tasmā so taṃ apagabbhataṃ attani sampassamāno aparaṃ pariyāyamanujāni. Tatra ca yassa kho, brāhmaṇa, āyatiṃ gabbhaseyyā punabbhavābhinibbatti pahīnāti etesaṃ padānaṃ evamattho daṭṭhabbo – ‘‘brāhmaṇa, yassa puggalassa anāgate gabbhaseyyā punabbhave ca abhinibbatti anuttarena maggena vihatakāraṇattā pahīnā. Gabbhaseyyāgahaṇena cettha jalābujayoni gahitā, punabbhavābhinibbattiggahaṇena itarā tisso’’pi.

    અપિચ ગબ્ભસ્સ સેય્યા ગબ્ભસેય્યા. પુનબ્ભવો એવ અભિનિબ્બત્તિ પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તીતિ એવમેત્થ અત્થો દટ્ઠબ્બો. યથા ચ વિઞ્ઞાણટ્ઠિતીતિ વુત્તેપિ ન વિઞ્ઞાણતો અઞ્ઞા ઠિતિ અત્થિ, એવમિધાપિ ન ગબ્ભતો અઞ્ઞા સેય્યા વેદિતબ્બા. અભિનિબ્બત્તિ ચ નામ યસ્મા પુનબ્ભવભૂતાપિ અપુનબ્ભવભૂતાપિ અત્થિ, ઇધ ચ પુનબ્ભવભૂતા અધિપ્પેતા, તસ્મા વુત્તં – ‘‘પુનબ્ભવો એવ અભિનિબ્બત્તિ પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તી’’તિ.

    Apica gabbhassa seyyā gabbhaseyyā. Punabbhavo eva abhinibbatti punabbhavābhinibbattīti evamettha attho daṭṭhabbo. Yathā ca viññāṇaṭṭhitīti vuttepi na viññāṇato aññā ṭhiti atthi, evamidhāpi na gabbhato aññā seyyā veditabbā. Abhinibbatti ca nāma yasmā punabbhavabhūtāpi apunabbhavabhūtāpi atthi, idha ca punabbhavabhūtā adhippetā, tasmā vuttaṃ – ‘‘punabbhavo eva abhinibbatti punabbhavābhinibbattī’’ti.

    એવં આગતકાલતો પટ્ઠાય અરસરૂપતાદીહિ અટ્ઠહિ અક્કોસવત્થૂહિ અક્કોસન્તમ્પિ બ્રાહ્મણં ભગવા ધમ્મિસ્સરો ધમ્મરાજા ધમ્મસામી તથાગતો અનુકમ્પાય સીતલેનેવ ચક્ખુના બ્રાહ્મણં ઓલેકેન્તો યં ધમ્મધાતું પટિવિજ્ઝિત્વા દેસનાવિલાસપ્પત્તા નામ હોતિ, તસ્સા ધમ્મધાતુયા સુપ્પટિવિદ્ધત્તા વિગતવલાહકે નભે પુણ્ણચન્દો વિય ચ સરદકાલે સૂરિયો વિય ચ બ્રાહ્મણસ્સ હદયન્ધકારં વિધમેન્તો તાનિયેવ અક્કોસવત્થૂનિ તેન તેન પરિયાયેન અઞ્ઞથા દસ્સેત્વા પુનપિ અત્તનો કરુણાવિપ્ફારં અટ્ઠહિ લોકધમ્મેહિ અકમ્પિયભાવેન પટિલદ્ધતાદિગુણલક્ખણં પથવિસમચિત્તતં અકુપ્પધમ્મતઞ્ચ પકાસેન્તો ‘‘અયં બ્રાહ્મણો કેવલં પલિતસિરખણ્ડદન્તવલિત્તચતાદીહિ અત્તનો વુદ્ધભાવં સલ્લક્ખેતિ, નો ચ ખો જાનાતિ અત્તાનં જાતિયા અનુગતં જરાય અનુસટં બ્યાધિનો અધિભૂતં મરણેન અબ્ભાહતં અજ્જ મરિત્વા પુન સ્વેવ ઉત્તાનસેય્યદારકભાવગમનીયં . મહન્તેન ખો પન ઉસ્સાહેન મમ સન્તિકં આગતો, તદસ્સ આગમનં સાત્થકં હોતૂ’’તિ ચિન્તેત્વા ઇમસ્મિં લોકે અત્તનો અપ્પટિસમં પુરેજાતભાવં દસ્સેન્તો સેય્યથાપિ, બ્રાહ્મણાતિઆદિના નયેન બ્રાહ્મણસ્સ ધમ્મદેસનં વડ્ઢેસિ.

    Evaṃ āgatakālato paṭṭhāya arasarūpatādīhi aṭṭhahi akkosavatthūhi akkosantampi brāhmaṇaṃ bhagavā dhammissaro dhammarājā dhammasāmī tathāgato anukampāya sītaleneva cakkhunā brāhmaṇaṃ olekento yaṃ dhammadhātuṃ paṭivijjhitvā desanāvilāsappattā nāma hoti, tassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā vigatavalāhake nabhe puṇṇacando viya ca saradakāle sūriyo viya ca brāhmaṇassa hadayandhakāraṃ vidhamento tāniyeva akkosavatthūni tena tena pariyāyena aññathā dassetvā punapi attano karuṇāvipphāraṃ aṭṭhahi lokadhammehi akampiyabhāvena paṭiladdhatādiguṇalakkhaṇaṃ pathavisamacittataṃ akuppadhammatañca pakāsento ‘‘ayaṃ brāhmaṇo kevalaṃ palitasirakhaṇḍadantavalittacatādīhi attano vuddhabhāvaṃ sallakkheti, no ca kho jānāti attānaṃ jātiyā anugataṃ jarāya anusaṭaṃ byādhino adhibhūtaṃ maraṇena abbhāhataṃ ajja maritvā puna sveva uttānaseyyadārakabhāvagamanīyaṃ . Mahantena kho pana ussāhena mama santikaṃ āgato, tadassa āgamanaṃ sātthakaṃ hotū’’ti cintetvā imasmiṃ loke attano appaṭisamaṃ purejātabhāvaṃ dassento seyyathāpi, brāhmaṇātiādinā nayena brāhmaṇassa dhammadesanaṃ vaḍḍhesi.

    તત્થ સેય્યથાપીતિઆદીનં હેટ્ઠા વુતનયેનેવ અત્થો વેદિતબ્બો. અયં પન વિસેસો – હેટ્ઠા વુત્તનયેનેવ હિ તે કુક્કુટપોતકા પક્ખે વિધુનન્તા તંખણાનુરૂપં વિરવન્તા નિક્ખમન્તિ. એવં નિક્ખમન્તાનઞ્ચ તેસં યો પઠમતરં નિક્ખમતિ, સો જેટ્ઠોતિ વુચ્ચતિ. તસ્મા ભગવા તાય ઉપમાય અત્તનો જેટ્ઠભાવં સાધેતુકામો બ્રાહ્મણં પુચ્છતિ – યો નુ ખો તેસં કુક્કુટચ્છાપોતકાનં…પે॰… કિન્તિ સ્વાસ્સ વચનીયોતિ. તત્થ કુક્કુટચ્છાપકાનન્તિ કુક્કુટપોતકાનં. કિન્તિ સ્વાસ્સ વચનીયોતિ સો કિન્તિ વચનીયો અસ્સ, કિં વત્તબ્બો ભવેય્ય જેટ્ઠો વા કનિટ્ઠો વાતિ.

    Tattha seyyathāpītiādīnaṃ heṭṭhā vutanayeneva attho veditabbo. Ayaṃ pana viseso – heṭṭhā vuttanayeneva hi te kukkuṭapotakā pakkhe vidhunantā taṃkhaṇānurūpaṃ viravantā nikkhamanti. Evaṃ nikkhamantānañca tesaṃ yo paṭhamataraṃ nikkhamati, so jeṭṭhoti vuccati. Tasmā bhagavā tāya upamāya attano jeṭṭhabhāvaṃ sādhetukāmo brāhmaṇaṃ pucchati – yo nu kho tesaṃ kukkuṭacchāpotakānaṃ…pe… kinti svāssa vacanīyoti. Tattha kukkuṭacchāpakānanti kukkuṭapotakānaṃ. Kinti svāssa vacanīyoti so kinti vacanīyo assa, kiṃ vattabbo bhaveyya jeṭṭho vā kaniṭṭho vāti.

    ‘‘જેટ્ઠો’’તિસ્સ, ભો ગોતમ, વચનીયોતિ, ભો ગોતમ, સો જેટ્ઠો ઇતિ અસ્સ વચનીયો. કસ્માતિ ચે? સો હિ નેસં જેટ્ઠોતિ, યસ્મા સો નેસં વુદ્ધતરોતિ અત્થો. અથસ્સ ભગવા ઓપમ્મં સમ્પટિપાદેન્તો એવમેવ ખોતિ આહ, યથા સો કુક્કુટપોતકો, એવં અહમ્પિ. અવિજ્જાગતાય પજાયાતિ અવિજ્જા વુચ્ચતિ અઞ્ઞાણં, તત્થ ગતાય. પજાયાતિ સત્તધિવચનમેતં, અવિજ્જાકોસસ્સ અન્તો પવિટ્ઠેસુ સત્તેસૂપિ વુત્તં હોતિ. અણ્ડભૂતાયાતિ અણ્ડે ભૂતાય પજાતાય સઞ્જાતાય. યથા હિ અણ્ડે નિબ્બત્તા એકચ્ચે સત્તા અણ્ડભૂતાતિ વુચ્ચન્તિ, એવમયં સબ્બાપિ પજા અવિજ્જણ્ડકોસે નિબ્બત્તત્તા અણ્ડભૂતાતિ વુચ્ચતિ. પરિયોનદ્ધાયાતિ તેન અવિજ્જણ્ડકોસેન સમન્તતો ઓનદ્ધાય બદ્ધાય વેઠિતાય. અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વાતિ તં અવિજ્જામયં અણ્ડકોસં ભિન્દિત્વા. એકોવ લોકેતિ સકલેપિ લોકસન્નિવાસે અહમેવ એકો અદુતિયો. અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધોતિ ઉત્તરરહિતં સબ્બસેટ્ઠં સમ્મા સામઞ્ચ બોધિં, અથ વા પસત્થં સુન્દરઞ્ચ બોધિં. અરહત્તમગ્ગઞાણસ્સેતં નામં, સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણસ્સાપિ નામમેવ. ઉભયમ્પિ વટ્ટતિ. અઞ્ઞેસં અરહત્તમગ્ગો અનુત્તરા બોધિ હોતિ, ન હોતીતિ? ન હોતિ. કસ્મા? અસબ્બગુણદાયકત્તા. તેસઞ્હિ કસ્સચિ અરહત્તમગ્ગો અરહત્તફલમેવ દેતિ, કસ્સચિ તિસ્સો વિજ્જા, કસ્સચિ છ અભિઞ્ઞા, કસ્સચિ ચતસ્સો પટિસમ્ભિદા, કસ્સચિ સાવકપારમિઞાણં. પચ્ચેકબુદ્ધાનમ્પિ પચ્ચેકબોધિઞાણમેવ દેતિ, બુદ્ધાનં પન સબ્બગુણસમ્પત્તિં દેતિ અભિસેકો વિય રઞ્ઞો સબ્બલોકિસ્સરભાવં. તસ્મા અઞ્ઞસ્સ કસ્સચિપિ અનુત્તરા બોધિ ન હોતીતિ. અભિસમ્બુદ્ધોતિ અબ્ભઞ્ઞાસિં પટિવિજ્ઝિં, પત્તોમ્હિ અધિગતોમ્હીતિ વુત્તં હોતિ.

    ‘‘Jeṭṭho’’tissa, bho gotama, vacanīyoti, bho gotama, so jeṭṭho iti assa vacanīyo. Kasmāti ce? So hi nesaṃ jeṭṭhoti, yasmā so nesaṃ vuddhataroti attho. Athassa bhagavā opammaṃ sampaṭipādento evameva khoti āha, yathā so kukkuṭapotako, evaṃ ahampi. Avijjāgatāyapajāyāti avijjā vuccati aññāṇaṃ, tattha gatāya. Pajāyāti sattadhivacanametaṃ, avijjākosassa anto paviṭṭhesu sattesūpi vuttaṃ hoti. Aṇḍabhūtāyāti aṇḍe bhūtāya pajātāya sañjātāya. Yathā hi aṇḍe nibbattā ekacce sattā aṇḍabhūtāti vuccanti, evamayaṃ sabbāpi pajā avijjaṇḍakose nibbattattā aṇḍabhūtāti vuccati. Pariyonaddhāyāti tena avijjaṇḍakosena samantato onaddhāya baddhāya veṭhitāya. Avijjaṇḍakosaṃ padāletvāti taṃ avijjāmayaṃ aṇḍakosaṃ bhinditvā. Ekova loketi sakalepi lokasannivāse ahameva eko adutiyo. Anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti uttararahitaṃ sabbaseṭṭhaṃ sammā sāmañca bodhiṃ, atha vā pasatthaṃ sundarañca bodhiṃ. Arahattamaggañāṇassetaṃ nāmaṃ, sabbaññutaññāṇassāpi nāmameva. Ubhayampi vaṭṭati. Aññesaṃ arahattamaggo anuttarā bodhi hoti, na hotīti? Na hoti. Kasmā? Asabbaguṇadāyakattā. Tesañhi kassaci arahattamaggo arahattaphalameva deti, kassaci tisso vijjā, kassaci cha abhiññā, kassaci catasso paṭisambhidā, kassaci sāvakapāramiñāṇaṃ. Paccekabuddhānampi paccekabodhiñāṇameva deti, buddhānaṃ pana sabbaguṇasampattiṃ deti abhiseko viya rañño sabbalokissarabhāvaṃ. Tasmā aññassa kassacipi anuttarā bodhi na hotīti. Abhisambuddhoti abbhaññāsiṃ paṭivijjhiṃ, pattomhi adhigatomhīti vuttaṃ hoti.

    ઇદાનિ યદેતં ભગવતા ‘‘એવમેવ ખો’’તિઆદિના નયેન વુત્તં ઓપમ્મસમ્પટિપાદનં, તં એવં અત્થેન સંસન્દિત્વા વેદિતબ્બં – યથા હિ તસ્સા કુક્કુટિયા અત્તનો અણ્ડેસુ અધિસયનાદિતિવિધકિરિયાકરણં, એવં બોધિપલ્લઙ્કે નિસિન્નસ્સ બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો અત્તનો સન્તાને અનિચ્ચં, દુક્ખં, અનત્તાતિ તિવિધાનુપસ્સનાકરણં. કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાસમ્પાદનેન અણ્ડાનં અપૂતિભાવો વિય બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન વિપસ્સનાઞાણસ્સ અપરિહાનિ. કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાકરણેન અણ્ડાનં અલ્લસિનેહપરિયાદાનં વિય બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન ભવત્તયાનુગતનિકન્તિસિનેહપરિયાદાનં. કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાકરણેન અણ્ડકપાલાનં તનુભાવો વિય બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન અવિજ્જણ્ડકોસસ્સ તનુભાવો, કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાકરણેન કુક્કુટપોતકસ્સ પાદનખતુણ્ડકાનં થદ્ધખરભાવો વિય બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન વિપસ્સનાઞાણસ્સ તિક્ખખરવિપ્પસન્નસૂરભાવો. કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાકરણેન કુક્કુટપોતકસ્સ પરિણામકાલો વિય બોધિસત્તભૂતસ્સ ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન વિપસ્સનાઞાણસ્સ પરિણામકાલો વડ્ઢિકાલો ગબ્ભગ્ગહણકાલો. કુક્કુટિયા તિવિધકિરિયાકરણેન કુક્કુટપોતકસ્સ પાદનખસિખાય વા મુખતુણ્ડકેન વા અણ્ડકોસં પદાલેત્વા પક્ખે પપ્ફોટેત્વા સોત્થિના અભિનિબ્ભિદાકાલો વિય ભગવતો તિવિધાનુપસ્સનાસમ્પાદનેન વિપસ્સનાઞાણગબ્ભં ગણ્હાપેત્વા અનુપુબ્બાધિગતેન અરહત્તમગ્ગેન અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા અભિઞ્ઞાપક્ખે પપ્ફોટેત્વા સોત્થિના સકલબુદ્ધગુણસચ્છિકતકાલો વેદિતબ્બો.

    Idāni yadetaṃ bhagavatā ‘‘evameva kho’’tiādinā nayena vuttaṃ opammasampaṭipādanaṃ, taṃ evaṃ atthena saṃsanditvā veditabbaṃ – yathā hi tassā kukkuṭiyā attano aṇḍesu adhisayanāditividhakiriyākaraṇaṃ, evaṃ bodhipallaṅke nisinnassa bodhisattabhūtassa bhagavato attano santāne aniccaṃ, dukkhaṃ, anattāti tividhānupassanākaraṇaṃ. Kukkuṭiyā tividhakiriyāsampādanena aṇḍānaṃ apūtibhāvo viya bodhisattabhūtassa bhagavato tividhānupassanāsampādanena vipassanāñāṇassa aparihāni. Kukkuṭiyā tividhakiriyākaraṇena aṇḍānaṃ allasinehapariyādānaṃ viya bodhisattabhūtassa bhagavato tividhānupassanāsampādanena bhavattayānugatanikantisinehapariyādānaṃ. Kukkuṭiyā tividhakiriyākaraṇena aṇḍakapālānaṃ tanubhāvo viya bodhisattabhūtassa bhagavato tividhānupassanāsampādanena avijjaṇḍakosassa tanubhāvo, kukkuṭiyā tividhakiriyākaraṇena kukkuṭapotakassa pādanakhatuṇḍakānaṃ thaddhakharabhāvo viya bodhisattabhūtassa bhagavato tividhānupassanāsampādanena vipassanāñāṇassa tikkhakharavippasannasūrabhāvo. Kukkuṭiyā tividhakiriyākaraṇena kukkuṭapotakassa pariṇāmakālo viya bodhisattabhūtassa bhagavato tividhānupassanāsampādanena vipassanāñāṇassa pariṇāmakālo vaḍḍhikālo gabbhaggahaṇakālo. Kukkuṭiyā tividhakiriyākaraṇena kukkuṭapotakassa pādanakhasikhāya vā mukhatuṇḍakena vā aṇḍakosaṃ padāletvā pakkhe papphoṭetvā sotthinā abhinibbhidākālo viya bhagavato tividhānupassanāsampādanena vipassanāñāṇagabbhaṃ gaṇhāpetvā anupubbādhigatena arahattamaggena avijjaṇḍakosaṃ padāletvā abhiññāpakkhe papphoṭetvā sotthinā sakalabuddhaguṇasacchikatakālo veditabbo.

    અહઞ્હિ, બ્રાહ્મણ, જેટ્ઠો સેટ્ઠો લોકસ્સાતિ, બ્રાહ્મણ, યથા તેસં કુક્કુટપોતકાનં પઠમતરં અણ્ડકોસં પદાલેત્વા અભિનિબ્બત્તો કુક્કુટપોતકો જેટ્ઠો હોતિ, એવં અવિજ્જાગતાય પજાય તં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા પઠમતરં અરિયાય જાતિયા જાતત્તા અહઞ્હિ જેટ્ઠો વુદ્ધતમોતિ સઙ્ખં ગતો, સબ્બગુણેહિ પન અપ્પટિસમત્તા સેટ્ઠોતિ.

    Ahañhi, brāhmaṇa, jeṭṭho seṭṭho lokassāti, brāhmaṇa, yathā tesaṃ kukkuṭapotakānaṃ paṭhamataraṃ aṇḍakosaṃ padāletvā abhinibbatto kukkuṭapotako jeṭṭho hoti, evaṃ avijjāgatāya pajāya taṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā paṭhamataraṃ ariyāya jātiyā jātattā ahañhi jeṭṭho vuddhatamoti saṅkhaṃ gato, sabbaguṇehi pana appaṭisamattā seṭṭhoti.

    એવં ભગવા અત્તનો અનુત્તરં જેટ્ઠસેટ્ઠભાવં બ્રાહ્મણસ્સ પકાસેત્વા ઇદાનિ યાય પટિપદાય તં અધિગતો, તં પટિપદં પુબ્બભાગતો પભુતિ દસ્સેતું આરદ્ધં ખો પન મે, બ્રાહ્મણાતિઆદિમાહ. તત્થ આરદ્ધં ખો પન મે, બ્રાહ્મણ, વીરિયં અહોસીતિ, બ્રાહ્મણ, ન મયા અયં અનુત્તરો જેટ્ઠસેટ્ઠભાવો કુસીતેન મુટ્ઠસ્સતિના સારદ્ધકાયેન વિક્ખિત્તચિતેન અધિગતો, અપિચ ખો તદધિગમાય આરદ્ધં ખો પન મે વીરિયં અહોસિ. બોધિમણ્ડે નિસિન્નેન મયા ચતુસમ્મપ્પધાનભેદં વીરિયં આરદ્ધં અહોસિ, પગ્ગહિતં અસિથિલપ્પવત્તિતં. આરદ્ધત્તાયેવ ચ મે તં અસલ્લીનં અહોસિ . ન કેવલઞ્ચ વીરિયમેવ, સતિપિ મે આરમ્મણાભિમુખભાવેન ઉપટ્ઠિતા અહોસિ, ઉપટ્ઠિતત્તાયેવ ચ અસમ્મુટ્ઠા. પસ્સદ્ધો કાયો અસારદ્ધોતિ કાયચિત્તપ્પસ્સદ્ધિવસેન કાયોપિ મે પસ્સદ્ધો અહોસિ. તત્થ યસ્મા નામકાયે પસ્સદ્ધે રૂપકાયોપિ પસ્સદ્ધોયેવ હોતિ, તસ્મા ‘‘નામકાયો રૂપકાયો’’તિ અવિસેસેત્વાવ ‘‘પસ્સદ્ધો કાયો’’તિ વુત્તં. અસારદ્ધોતિ સો ચ ખો પસ્સદ્ધત્તાયેવ અસારદ્ધો, વિગતદરથોતિ વુત્તં હોતિ . સમાહિતં ચિત્તં એકગ્ગન્તિ ચિત્તમ્પિ મે સમ્મા આહિતં સુટ્ઠુ ઠપિતં અપ્પિતં વિય અહોસિ, સમાહિતત્તા એવ ચ એકગ્ગં અચલં નિપ્ફન્દનન્તિ. એત્તાવતા ઝાનસ્સ પુબ્બભાગપટિપદા કથિતા હોતિ.

    Evaṃ bhagavā attano anuttaraṃ jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ brāhmaṇassa pakāsetvā idāni yāya paṭipadāya taṃ adhigato, taṃ paṭipadaṃ pubbabhāgato pabhuti dassetuṃ āraddhaṃ kho pana me, brāhmaṇātiādimāha. Tattha āraddhaṃ kho pana me, brāhmaṇa, vīriyaṃ ahosīti, brāhmaṇa, na mayā ayaṃ anuttaro jeṭṭhaseṭṭhabhāvo kusītena muṭṭhassatinā sāraddhakāyena vikkhittacitena adhigato, apica kho tadadhigamāya āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ ahosi. Bodhimaṇḍe nisinnena mayā catusammappadhānabhedaṃ vīriyaṃ āraddhaṃ ahosi, paggahitaṃ asithilappavattitaṃ. Āraddhattāyeva ca me taṃ asallīnaṃ ahosi . Na kevalañca vīriyameva, satipi me ārammaṇābhimukhabhāvena upaṭṭhitā ahosi, upaṭṭhitattāyeva ca asammuṭṭhā. Passaddho kāyo asāraddhoti kāyacittappassaddhivasena kāyopi me passaddho ahosi. Tattha yasmā nāmakāye passaddhe rūpakāyopi passaddhoyeva hoti, tasmā ‘‘nāmakāyo rūpakāyo’’ti avisesetvāva ‘‘passaddho kāyo’’ti vuttaṃ. Asāraddhoti so ca kho passaddhattāyeva asāraddho, vigatadarathoti vuttaṃ hoti . Samāhitaṃ cittaṃ ekagganti cittampi me sammā āhitaṃ suṭṭhu ṭhapitaṃ appitaṃ viya ahosi, samāhitattā eva ca ekaggaṃ acalaṃ nipphandananti. Ettāvatā jhānassa pubbabhāgapaṭipadā kathitā hoti.

    ઇદાનિ ઇમાય પટિપદાય અધિગતં પઠમજ્ઝાનં આદિં કત્વા વિજ્જાત્તયપરિયોસાનં વિસેસં દસ્સેન્તો સો ખો અહન્તિઆદિમાહ. તત્થ યં યાવ વિનિચ્છયનયેન વત્તબ્બં સિયા, તં વિસુદ્ધિમગ્ગે (વિસુદ્ધિ॰ ૧.૬૯) વુત્તમેવ.

    Idāni imāya paṭipadāya adhigataṃ paṭhamajjhānaṃ ādiṃ katvā vijjāttayapariyosānaṃ visesaṃ dassento so kho ahantiādimāha. Tattha yaṃ yāva vinicchayanayena vattabbaṃ siyā, taṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.69) vuttameva.

    અયં ખો મે, બ્રાહ્મણાતિઆદીસુ પન વિજ્જાતિ વિદિતકરણટ્ઠેન વિજ્જા. કિં વિદિતં કરોતિ ? પુબ્બેનિવાસં. અવિજ્જાતિ તસ્સેવ પુબ્બેનિવાસસ્સ અવિદિતકરણટ્ઠેન તપ્પટિચ્છાદકમોહો. તમોતિ સ્વેવ મોહો તપ્પટિચ્છાદકટ્ઠેન તમો નામ. આલોકોતિ સા એવ વિજ્જા ઓભાસકરણટ્ઠેન આલોકોતિ. એત્થ ચ વિજ્જા અધિગતાતિ અત્થો, સેસં પસંસાવચનં. યોજના પનેત્થ – અયં ખો મે વિજ્જા અધિગતા, તસ્સ મે અધિગતવિજ્જસ્સ અવિજ્જા વિહતા, વિનટ્ઠાતિ અત્થો. કસ્મા? યસ્મા વિજ્જા ઉપ્પન્ના. એસ નયો ઇતરસ્મિમ્પિ પદદ્વયે. યથા તન્તિ એત્થ ન્તિ નિપાતમત્તં. સતિયા અવિપ્પવાસેન અપ્પમત્તસ્સ વીરિયાતાપેન આતાપિનો કાયે ચ જીવિતે ચ અનપેક્ખાતાય પહિતત્તસ્સ પેસિતત્તસ્સાતિ અત્થો. ઇદં વુત્તં હોતિ – યથા અપ્પમત્તસ્સ આતાપિનો પહિતત્તસ્સ વિહરતો અવિજ્જા વિહઞ્ઞેય્ય, વિજ્જા ઉપ્પજ્જેય્ય તમો વિહઞ્ઞેય્ય, આલોકો ઉપ્પજ્જેય્ય, એવમેવ મમ અવિજ્જા વિહતા, વિજ્જા ઉપ્પન્ના, તમો વિહતો, આલોકો ઉપ્પન્નો. એતસ્સ મે પધાનાનુયોગસ્સ અનુરૂપમેવ ફલં લદ્ધન્તિ.

    Ayaṃ kho me, brāhmaṇātiādīsu pana vijjāti viditakaraṇaṭṭhena vijjā. Kiṃ viditaṃ karoti ? Pubbenivāsaṃ. Avijjāti tasseva pubbenivāsassa aviditakaraṇaṭṭhena tappaṭicchādakamoho. Tamoti sveva moho tappaṭicchādakaṭṭhena tamo nāma. Ālokoti sā eva vijjā obhāsakaraṇaṭṭhena ālokoti. Ettha ca vijjā adhigatāti attho, sesaṃ pasaṃsāvacanaṃ. Yojanā panettha – ayaṃ kho me vijjā adhigatā, tassa me adhigatavijjassa avijjā vihatā, vinaṭṭhāti attho. Kasmā? Yasmā vijjā uppannā. Esa nayo itarasmimpi padadvaye. Yathā tanti ettha tanti nipātamattaṃ. Satiyā avippavāsena appamattassa vīriyātāpena ātāpino kāye ca jīvite ca anapekkhātāya pahitattassa pesitattassāti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avijjā vihaññeyya, vijjā uppajjeyya tamo vihaññeyya, āloko uppajjeyya, evameva mama avijjā vihatā, vijjā uppannā, tamo vihato, āloko uppanno. Etassa me padhānānuyogassa anurūpameva phalaṃ laddhanti.

    અયં ખો મે, બ્રાહ્મણ, પઠમા અભિનિબ્ભિદા અહોસિ કુક્કુટચ્છાપકસ્સેવ અણ્ડકોસમ્હાતિ અયં ખો મમ, બ્રાહ્મણ, પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણમુખતુણ્ડકેન પુબ્બે નિવુત્થખન્ધપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા પઠમા અભિનિબ્ભિદા પઠમા નિક્ખન્તિ પઠમા અરિયાજાતિ અહોસિ કુક્કુટચ્છાપકસ્સેવ મુખતુણ્ડકેન વા ં પાદનખસિખાય વા અણ્ડકોસં પદાલેત્વા તમ્હા અણ્ડકોસમ્હા અભિનિબ્ભિદા નિક્ખન્તિ કુક્કુટનિકાયે પચ્ચાજાતીતિ. અયં તાવ પુબ્બેનિવાસકથાયં નયો.

    Ayaṃ kho me, brāhmaṇa, paṭhamā abhinibbhidā ahosi kukkuṭacchāpakasseva aṇḍakosamhāti ayaṃ kho mama, brāhmaṇa, pubbenivāsānussatiñāṇamukhatuṇḍakena pubbe nivutthakhandhappaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā paṭhamā abhinibbhidā paṭhamā nikkhanti paṭhamā ariyājāti ahosi kukkuṭacchāpakasseva mukhatuṇḍakena vā ṃ pādanakhasikhāya vā aṇḍakosaṃ padāletvā tamhā aṇḍakosamhā abhinibbhidā nikkhanti kukkuṭanikāye paccājātīti. Ayaṃ tāva pubbenivāsakathāyaṃ nayo.

    ચુતુપપાતકથાય પન વિજ્જાતિ દિબ્બચક્ખુઞાણવિજ્જા. અવિજ્જાતિ ચુતુપપાતપ્પટિચ્છાદિકા અવિજ્જા. યથા પન પુબ્બેનિવાસકથાયં ‘‘પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણમુખતુણ્ડકેન પુબ્બે નિવુત્થક્ખન્ધપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા’’તિ વુત્તં, એવમિધ ‘‘ચુતુપપાતઞાણમુખતુણ્ડકેન ચુતુપપાતપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા’’તિ વત્તબ્બં.

    Cutupapātakathāya pana vijjāti dibbacakkhuñāṇavijjā. Avijjāti cutupapātappaṭicchādikā avijjā. Yathā pana pubbenivāsakathāyaṃ ‘‘pubbenivāsānussatiñāṇamukhatuṇḍakena pubbe nivutthakkhandhappaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā’’ti vuttaṃ, evamidha ‘‘cutupapātañāṇamukhatuṇḍakena cutupapātappaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā’’ti vattabbaṃ.

    યં પનેતં પચ્ચવેક્ખણઞાણપરિગ્ગહિતં આસવાનં ખયઞાણાધિગમં બ્રાહ્મણસ્સ દસ્સેન્તો અયં ખો મે, બ્રાહ્મણ, તતિયા વિજ્જાતિઆદિમાહ, તત્થ વિજ્જાતિ અરહત્તમગ્ગવિજ્જા. અવિજ્જાતિ ચતુસચ્ચપ્પટિચ્છાદિકા અવિજ્જા. અયં ખો મે, બ્રાહ્મણ, તતિયા અભિનિબ્ભિદા અહોસીતિ એત્થ અયં ખો મમ, બ્રાહ્મણ, આસવાનં ખયઞાણમુખતુણ્ડકેન ચતુસચ્ચપટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા તતિયા અભિનિબ્ભિદા તતિયા નિક્ખન્તિ તતિયા અરિયજાતિ અહોસિ કુક્કુટચ્છાપકસ્સેવ મુખતુણ્ડકેન વા પાદનખસિખાય વા અણ્ડકોસં પદાલેત્વા તમ્હા અણ્ડકોસમ્હા અભિનિબ્ભિદા નિક્ખન્તિ કુક્કુટનિકાયે પચ્ચાજાતીતિ.

    Yaṃ panetaṃ paccavekkhaṇañāṇapariggahitaṃ āsavānaṃ khayañāṇādhigamaṃ brāhmaṇassa dassento ayaṃ kho me, brāhmaṇa, tatiyā vijjātiādimāha, tattha vijjāti arahattamaggavijjā. Avijjāti catusaccappaṭicchādikā avijjā. Ayaṃ kho me, brāhmaṇa, tatiyā abhinibbhidā ahosīti ettha ayaṃ kho mama, brāhmaṇa, āsavānaṃ khayañāṇamukhatuṇḍakena catusaccapaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā tatiyā abhinibbhidā tatiyā nikkhanti tatiyā ariyajāti ahosi kukkuṭacchāpakasseva mukhatuṇḍakena vā pādanakhasikhāya vā aṇḍakosaṃ padāletvā tamhā aṇḍakosamhā abhinibbhidā nikkhanti kukkuṭanikāye paccājātīti.

    એત્તાવતા કિં દસ્સેસીતિ? સો હિ, બ્રાહ્મણ, કુક્કુટચ્છાપકો અણ્ડકોસં પદાલેત્વા તતો નિક્ખમન્તો સકિમેવ જાયતિ, અહં પન પુબ્બેનિવુત્થક્ખન્ધપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં ભિન્દિત્વા પઠમં તાવ પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણવિજ્જાય જાતો. તતો સત્તાનં ચુતિપટિસન્ધિપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા દુતિયં દિબ્બચક્ખુઞાણવિજ્જાય જાતો, પુન ચતુસચ્ચપ્પટિચ્છાદકં અવિજ્જણ્ડકોસં પદાલેત્વા તતિયં આસવાનં ખયઞાણવિજ્જાય જાતો. એવં તીહિ વિજ્જાહિ તિક્ખત્તું જાતોમ્હિ. સા ચ મે જાતિ અરિયા સુપરિસુદ્ધાતિ ઇદં દસ્સેતિ. એવંદસ્સેન્તો ચ પુબ્બેનિવાસઞાણેન અતીતંસઞાણં, દિબ્બચક્ખુના પચ્ચુપ્પન્નાનાગતંસઞાણં, આસવક્ખયેન સકલલોકિયલોકુત્તરગુણન્તિ એવં તીહિ વિજ્જાહિ સબ્બેપિ સબ્બઞ્ઞુગુણે પકાસેત્વા અત્તનો અરિયાય જાતિયા જેટ્ઠસેટ્ઠભાવં બ્રાહ્મણસ્સ દસ્સેસિ.

    Ettāvatā kiṃ dassesīti? So hi, brāhmaṇa, kukkuṭacchāpako aṇḍakosaṃ padāletvā tato nikkhamanto sakimeva jāyati, ahaṃ pana pubbenivutthakkhandhappaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ bhinditvā paṭhamaṃ tāva pubbenivāsānussatiñāṇavijjāya jāto. Tato sattānaṃ cutipaṭisandhippaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā dutiyaṃ dibbacakkhuñāṇavijjāya jāto, puna catusaccappaṭicchādakaṃ avijjaṇḍakosaṃ padāletvā tatiyaṃ āsavānaṃ khayañāṇavijjāya jāto. Evaṃ tīhi vijjāhi tikkhattuṃ jātomhi. Sā ca me jāti ariyā suparisuddhāti idaṃ dasseti. Evaṃdassento ca pubbenivāsañāṇena atītaṃsañāṇaṃ, dibbacakkhunā paccuppannānāgataṃsañāṇaṃ, āsavakkhayena sakalalokiyalokuttaraguṇanti evaṃ tīhi vijjāhi sabbepi sabbaññuguṇe pakāsetvā attano ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ brāhmaṇassa dassesi.

    એવં વુત્તે વેરઞ્જો બ્રાહ્મણોતિ એવં ભગવતા લોકાનુકમ્પકેન બ્રાહ્મણં અનુકમ્પમાનેન નિગુહિતબ્બેપિ અત્તનો અરિયાય જાતિયા જેટ્ઠસેટ્ઠભાવે વિજ્જાત્તયપકાસિકાય ધમ્મદેસનાય વુત્તે પીતિવિપ્ફારપરિપુણ્ણગત્તચિત્તો વેરઞ્જો બ્રાહ્મણો તં ભગવતો અરિયાય જાતિયા જેટ્ઠસેટ્ઠભાવં વિદિત્વા ‘‘ઈદિસં નામાહં સબ્બલોકજેટ્ઠં સબ્બગુણસમન્નાગતં સબ્બઞ્ઞું ‘અઞ્ઞેસં અભિવાદનાદિકમ્મં ન કરોતી’તિ અવચં, ધિરત્થુ વત, ભો, અઞ્ઞાણ’’ન્તિ અત્તાનં ગરહિત્વા ‘‘અયં દાનિ લોકે અરિયાય જાતિયા પુરેજાતટ્ઠેન જેટ્ઠો, સબ્બગુણેહિ અપ્પટિસમટ્ઠેન સેટ્ઠો’’તિ નિટ્ઠં ગન્ત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – જેટ્ઠો ભવં ગોતમો સેટ્ઠો ભવં ગોતમોતિ. એવઞ્ચ પન વત્વા પુન તં ભગવતો ધમ્મદેસનં અબ્ભનુમોદમાનો અભિક્કન્તં ભો ગોતમાતિઆદિમાહ. તં વુત્તત્થમેવાતિ.

    Evaṃ vutte verañjo brāhmaṇoti evaṃ bhagavatā lokānukampakena brāhmaṇaṃ anukampamānena niguhitabbepi attano ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāve vijjāttayapakāsikāya dhammadesanāya vutte pītivipphāraparipuṇṇagattacitto verañjo brāhmaṇo taṃ bhagavato ariyāya jātiyā jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ viditvā ‘‘īdisaṃ nāmāhaṃ sabbalokajeṭṭhaṃ sabbaguṇasamannāgataṃ sabbaññuṃ ‘aññesaṃ abhivādanādikammaṃ na karotī’ti avacaṃ, dhiratthu vata, bho, aññāṇa’’nti attānaṃ garahitvā ‘‘ayaṃ dāni loke ariyāya jātiyā purejātaṭṭhena jeṭṭho, sabbaguṇehi appaṭisamaṭṭhena seṭṭho’’ti niṭṭhaṃ gantvā bhagavantaṃ etadavoca – jeṭṭho bhavaṃ gotamo seṭṭho bhavaṃ gotamoti. Evañca pana vatvā puna taṃ bhagavato dhammadesanaṃ abbhanumodamāno abhikkantaṃ bho gotamātiādimāha. Taṃ vuttatthamevāti.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧. વેરઞ્જસુત્તં • 1. Verañjasuttaṃ

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧. વેરઞ્જસુત્તવણ્ણના • 1. Verañjasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact