Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / નેત્તિવિભાવિની • Nettivibhāvinī

    ૧૦. વેવચનહારસમ્પાતવિભાવના

    10. Vevacanahārasampātavibhāvanā

    ૭૨. યેન યેન પરિવત્તનહારસમ્પાતેન સુત્તપ્પદેસત્થા પરિવત્તેતબ્બા, સો પરિવત્તનો હારસમ્પાતોતિ પરિપુણ્ણો, ‘‘કતમો વેવચનો હારસમ્પાતો’’તિ પુચ્છિતબ્બત્તા ‘‘તત્થ કતમો વેવચનો હારસમ્પાતો’’તિઆદિ વુત્તં.

    72. Yena yena parivattanahārasampātena suttappadesatthā parivattetabbā, so parivattano hārasampātoti paripuṇṇo, ‘‘katamo vevacano hārasampāto’’ti pucchitabbattā ‘‘tattha katamo vevacano hārasampāto’’tiādi vuttaṃ.

    ‘‘કતમેસં સુત્તપ્પદેસત્થાનં, સુત્તપદાનં વા કતમાનિ વેવચનાની’’તિ પુચ્છિતબ્બત્તા ‘‘તસ્મા’’તિઆદિ વુત્તં. યા ‘‘તસ્મા…પે॰… ગોચરો’’તિ ગાથા વુત્તા, તાય ગાથાય ‘‘રક્ખિતચિત્તસ્સા’’તિ પદેન વુત્તસ્સ ચિત્તસ્સ, ‘‘રક્ખિતચિત્તસ્સા’’તિ એત્થ ચિત્તસ્સ પદસ્સ વા ‘‘ચિત્તં…પે॰… વિજાનિતત્ત’’ન્તિ યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં વેવચનં, ‘‘માનસં હદય’’ન્તિઆદિવચનમ્પિ (ધ॰ સ॰ ૧૭, ૬૩) ચિત્તસ્સ વેવચનં. ‘‘સમ્માસઙ્કપ્પગોચરો’’તિ એત્થ સમ્માસઙ્કપ્પસ્સ ‘‘નેક્ખમ્મસઙ્કપ્પો અબ્યાપાદસઙ્કપ્પો અવિહિંસાસઙ્કપ્પો’’તિ યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં વેવચનં, ‘‘તક્કો વિતક્કો’’તિઆદિ (ધ॰ સ॰ ૭) વચનમ્પિ સમ્માસઙ્કપ્પસ્સ વેવચનં. ‘‘સમ્માદિટ્ઠિપુરેક્ખારો’’તિ એત્થ સમ્માદિટ્ઠિપદસ્સ ‘‘સમ્માદિટ્ઠિ નામ પઞ્ઞાસત્થં પઞ્ઞાખગ્ગો પઞ્ઞારતનં પઞ્ઞાપતોદો પઞ્ઞાપાસાદો’’તિ યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં વેવચનં, ‘‘પઞ્ઞા પજાનના વિચયો’’તિઆદિ (ધ॰ સ॰ ૧૬) વચનમ્પિ સમ્માદિટ્ઠિપદસ્સ વેવચનં. ‘‘થિનં થિયના થિયિતત્તં ચિત્તસ્સ, ચિત્તસ્સ અકલ્લતા અકમ્મઞ્ઞતા ઓનાહો પરિયોનાહો અન્તોસઙ્કોચો’’તિ (ધ॰ સ॰ ૧૧૬૨-૧૧૬૩) યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં થિનસ્સ વેવચનં. ‘‘કાયસ્સ અકલ્લતા અકમ્મઞ્ઞતા કાયાલસિયં સોપ્પં સુપના સુપ્પિતત્ત’’ન્તિ (ધ॰ સ॰ ૧૧૬૩) યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં મિદ્ધસ્સ વેવચનં. ‘‘ભિક્ખકો ભિક્ખૂ’’તિઆદિકં (પારા॰ ૪૫; વિભ॰ ૫૧૦) યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં ભિક્ખુપદસ્સ વેવચનં. ‘‘દુગ્ગતિ અપાયો વિનિપાતો વટ્ટદુક્ખં સંસારો’’તિઆદિકં યં વચનં વુત્તં, ઇદં વચનં દુગ્ગતિપદસ્સ વેવચનં. ઇતિ વેવચનાનિ નીહરિતાનિ.

    ‘‘Katamesaṃ suttappadesatthānaṃ, suttapadānaṃ vā katamāni vevacanānī’’ti pucchitabbattā ‘‘tasmā’’tiādi vuttaṃ. Yā ‘‘tasmā…pe… gocaro’’ti gāthā vuttā, tāya gāthāya ‘‘rakkhitacittassā’’ti padena vuttassa cittassa, ‘‘rakkhitacittassā’’ti ettha cittassa padassa vā ‘‘cittaṃ…pe… vijānitatta’’nti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘mānasaṃ hadaya’’ntiādivacanampi (dha. sa. 17, 63) cittassa vevacanaṃ. ‘‘Sammāsaṅkappagocaro’’ti ettha sammāsaṅkappassa ‘‘nekkhammasaṅkappo abyāpādasaṅkappo avihiṃsāsaṅkappo’’ti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘takko vitakko’’tiādi (dha. sa. 7) vacanampi sammāsaṅkappassa vevacanaṃ. ‘‘Sammādiṭṭhipurekkhāro’’ti ettha sammādiṭṭhipadassa ‘‘sammādiṭṭhi nāma paññāsatthaṃ paññākhaggo paññāratanaṃ paññāpatodo paññāpāsādo’’ti yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ vevacanaṃ, ‘‘paññā pajānanā vicayo’’tiādi (dha. sa. 16) vacanampi sammādiṭṭhipadassa vevacanaṃ. ‘‘Thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa, cittassa akallatā akammaññatā onāho pariyonāho antosaṅkoco’’ti (dha. sa. 1162-1163) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ thinassa vevacanaṃ. ‘‘Kāyassa akallatā akammaññatā kāyālasiyaṃ soppaṃ supanā suppitatta’’nti (dha. sa. 1163) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ middhassa vevacanaṃ. ‘‘Bhikkhako bhikkhū’’tiādikaṃ (pārā. 45; vibha. 510) yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ bhikkhupadassa vevacanaṃ. ‘‘Duggati apāyo vinipāto vaṭṭadukkhaṃ saṃsāro’’tiādikaṃ yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, idaṃ vacanaṃ duggatipadassa vevacanaṃ. Iti vevacanāni nīharitāni.

    ‘‘એત્તકોવ વેવચનહારસમ્પાતો પરિપુણ્ણો’’તિ વત્તબ્બત્તા ‘‘નિયુત્તો વેવચનો હારસમ્પાતો’’તિ વુત્તં. યેન યેન સંવણ્ણનાવિસેસભૂતેન વેવચનહારસમ્પાતેન વેવચનાનિ નીહરિતાનિ, સો સો સંવણ્ણનાવિસેસભૂતો વેવચનહારસમ્પાતો નિયુત્તો યથાસમ્ભવં નીહરિત્વા યુજ્જિતબ્બોતિ અત્થો ગહિતોતિ.

    ‘‘Ettakova vevacanahārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto vevacano hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena vevacanahārasampātena vevacanāni nīharitāni, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto vevacanahārasampāto niyutto yathāsambhavaṃ nīharitvā yujjitabboti attho gahitoti.

    ઇતિ વેવચનહારસમ્પાતે સત્તિબલાનુરૂપા રચિતા

    Iti vevacanahārasampāte sattibalānurūpā racitā

    વિભાવના નિટ્ઠિતા.

    Vibhāvanā niṭṭhitā.

    પણ્ડિતેહિ પન…પે॰… ગહેતબ્બોતિ.

    Paṇḍitehi pana…pe… gahetabboti.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / નેત્તિપ્પકરણપાળિ • Nettippakaraṇapāḷi / ૧૦. વેવચનહારસમ્પાતો • 10. Vevacanahārasampāto

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / નેત્તિપ્પકરણ-અટ્ઠકથા • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ૧૦. વેવચનહારસમ્પાતવણ્ણના • 10. Vevacanahārasampātavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact