| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
೮. ವಿಭತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗೋ
8. Vibhattihāravibhaṅgo
೩೩. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಭತ್ತಿಹಾರೋ? ‘‘ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪದಟ್ಠಾನಂ ಭೂಮಿಞ್ಚಾ’’ತಿ।
33. Tattha katamo vibhattihāro? ‘‘Dhammañca padaṭṭhānaṃ bhūmiñcā’’ti.
ದ್ವೇ ಸುತ್ತಾನಿ ವಾಸನಾಭಾಗಿಯಞ್ಚ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಞ್ಚ। ದ್ವೇ ಪಟಿಪದಾ ಪುಞ್ಞಭಾಗಿಯಾ ಚ ಫಲಭಾಗಿಯಾ ಚ। ದ್ವೇ ಸೀಲಾನಿ ಸಂವರಸೀಲಞ್ಚ ಪಹಾನಸೀಲಞ್ಚ, ತತ್ಥ ಭಗವಾ ವಾಸನಾಭಾಗಿಯಂ ಸುತ್ತಂ ಪುಞ್ಞಭಾಗಿಯಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದೇಸಯತಿ, ಸೋ ಸಂವರಸೀಲೇ ಠಿತೋ ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಭವತಿ, ತತ್ಥ ಭಗವಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಂ ಸುತ್ತಂ ಫಲಭಾಗಿಯಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದೇಸಯತಿ, ಸೋ ಪಹಾನಸೀಲೇ ಠಿತೋ ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಭವತಿ।
Dve suttāni vāsanābhāgiyañca nibbedhabhāgiyañca. Dve paṭipadā puññabhāgiyā ca phalabhāgiyā ca. Dve sīlāni saṃvarasīlañca pahānasīlañca, tattha bhagavā vāsanābhāgiyaṃ suttaṃ puññabhāgiyāya paṭipadāya desayati, so saṃvarasīle ṭhito tena brahmacariyena brahmacārī bhavati, tattha bhagavā nibbedhabhāgiyaṃ suttaṃ phalabhāgiyāya paṭipadāya desayati, so pahānasīle ṭhito tena brahmacariyena brahmacārī bhavati.
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಾಸನಾಭಾಗಿಯಂ ಸುತ್ತಂ? ವಾಸನಾಭಾಗಿಯಂ ನಾಮ ಸುತ್ತಂ ದಾನಕಥಾ ಸೀಲಕಥಾ ಸಗ್ಗಕಥಾ ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸೋತಿ।
Tattha katamaṃ vāsanābhāgiyaṃ suttaṃ? Vāsanābhāgiyaṃ nāma suttaṃ dānakathā sīlakathā saggakathā kāmānaṃ ādīnavo nekkhamme ānisaṃsoti.
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಂ ಸುತ್ತಂ? ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಂ ನಾಮ ಸುತ್ತಂ ಯಾ ಚತುಸಚ್ಚಪ್ಪಕಾಸನಾ, ವಾಸನಾಭಾಗಿಯೇ ಸುತ್ತೇ ನತ್ಥಿ ಪಜಾನನಾ, ನತ್ಥಿ ಮಗ್ಗೋ, ನತ್ಥಿ ಫಲಂ। ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯೇ ಸುತ್ತೇ ಅತ್ಥಿ ಪಜಾನನಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗೋ, ಅತ್ಥಿ ಫಲಂ। ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸುತ್ತಾನಿ। ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ದೇಸನಾಯ ಫಲೇನ ಸೀಲೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ಸಬ್ಬತೋ ವಿಚಯೇನ ಹಾರೇನ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಯುತ್ತಿಹಾರೇನ ಯೋಜಯಿತಬ್ಬಾ ಯಾವತಿಕಾ ಞಾಣಸ್ಸ ಭೂಮಿ।
Tattha katamaṃ nibbedhabhāgiyaṃ suttaṃ? Nibbedhabhāgiyaṃ nāma suttaṃ yā catusaccappakāsanā, vāsanābhāgiye sutte natthi pajānanā, natthi maggo, natthi phalaṃ. Nibbedhabhāgiye sutte atthi pajānanā, atthi maggo, atthi phalaṃ. Imāni cattāri suttāni. Imesaṃ catunnaṃ suttānaṃ desanāya phalena sīlena brahmacariyena sabbato vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojayitabbā yāvatikā ñāṇassa bhūmi.
೩೪. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಾಧಾರಣಾ? ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಾಧಾರಣಾ ನಾಮಸಾಧಾರಣಾ ವತ್ಥುಸಾಧಾರಣಾ ಚ। ಯಂ ವಾ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಏವಂ ಜಾತಿಯಂ, ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅನಿಯತಾನಞ್ಚ ಸತ್ತಾನಂ ದಸ್ಸನಪ್ಪಹಾತಬ್ಬಾ ಕಿಲೇಸಾ ಸಾಧಾರಣಾ, ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಕಾಮರಾಗಬ್ಯಾಪಾದಾ ಸಾಧಾರಣಾ, ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಅನಾಗಾಮಿಸ್ಸ ಚ ಉದ್ಧಂಭಾಗಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಾ ಸಾಧಾರಣಾ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಲೋಕಿಯಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸಬ್ಬಾ ಸಾ ಅವೀತರಾಗೇಹಿ 1 ಸಾಧಾರಣಾ, ಸಾಧಾರಣಾ ಹಿ ಧಮ್ಮಾ ಏವಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪರಂ ಪರಂ ಸಕಂ ಸಕಂ ವಿಸಯಂ ನಾತಿವತ್ತನ್ತಿ। ಯೋಪಿ ಇಮೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ನ ಸೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪಾತಿವತ್ತತಿ। ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಾಧಾರಣಾ।
34. Tattha katame dhammā sādhāraṇā? Dve dhammā sādhāraṇā nāmasādhāraṇā vatthusādhāraṇā ca. Yaṃ vā pana kiñci aññampi evaṃ jātiyaṃ, micchattaniyatānaṃ sattānaṃ aniyatānañca sattānaṃ dassanappahātabbā kilesā sādhāraṇā, puthujjanassa sotāpannassa ca kāmarāgabyāpādā sādhāraṇā, puthujjanassa anāgāmissa ca uddhaṃbhāgiyā saṃyojanā sādhāraṇā, yaṃ kiñci ariyasāvako lokiyaṃ samāpattiṃ samāpajjati, sabbā sā avītarāgehi 2 sādhāraṇā, sādhāraṇā hi dhammā evaṃ aññamaññaṃ paraṃ paraṃ sakaṃ sakaṃ visayaṃ nātivattanti. Yopi imehi dhammehi samannāgato na so taṃ dhammaṃ upātivattati. Ime dhammā sādhāraṇā.
ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ? ಯಾವ ದೇಸನಂ ಉಪಾದಾಯ ಗವೇಸಿತಬ್ಬಾ ಸೇಕ್ಖಾಸೇಕ್ಖಾ ಭಬ್ಬಾಭಬ್ಬಾತಿ, ಅಟ್ಠಮಕಸ್ಸ ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಕಾಮರಾಗಬ್ಯಾಪಾದಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಧಮ್ಮತಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ, ಅಟ್ಠಮಕಸ್ಸ ಅನಾಗಾಮಿಸ್ಸ ಚ ಉದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಧಮ್ಮತಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸೇಕ್ಖಾನಂ ನಾಮಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಧಮ್ಮತಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಟಿಪನ್ನಕಾನಂ ನಾಮಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಧಮ್ಮತಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ। ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸೇಕ್ಖಾನಂ ಸೇಕ್ಖಸೀಲಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಧಮ್ಮತಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ। ಏವಂ ವಿಸೇಸಾನುಪಸ್ಸಿನಾ ಹೀನುಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮಂ ಉಪಾದಾಯ ಗವೇಸಿತಬ್ಬಂ।
Tattha katame dhammā asādhāraṇā? Yāva desanaṃ upādāya gavesitabbā sekkhāsekkhā bhabbābhabbāti, aṭṭhamakassa sotāpannassa ca kāmarāgabyāpādā sādhāraṇā dhammatā asādhāraṇā, aṭṭhamakassa anāgāmissa ca uddhambhāgiyā saṃyojanā sādhāraṇā dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ sekkhānaṃ nāmaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ paṭipannakānaṃ nāmaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Sabbesaṃ sekkhānaṃ sekkhasīlaṃ sādhāraṇaṃ dhammatā asādhāraṇā. Evaṃ visesānupassinā hīnukkaṭṭhamajjhimaṃ upādāya gavesitabbaṃ.
ದಸ್ಸನಭೂಮಿ ನಿಯಾಮಾವಕ್ಕನ್ತಿಯಾ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಭಾವನಾಭೂಮಿ ಉತ್ತರಿಕಾನಂ ಫಲಾನಂ ಪತ್ತಿಯಾ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ದುಕ್ಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಸಮಥಸ್ಸ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ದಾನಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಪರತೋ ಘೋಸಸ್ಸ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಸೀಲಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಚಿನ್ತಾಮಯಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಭಾವನಾಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಭಾವನಾಮಯಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ। ದಾನಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಪರತೋ ಚ ಘೋಸಸ್ಸ ಸುತಮಯಿಯಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ ಸೀಲಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಚಿನ್ತಾಮಯಿಯಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಯ ಯೋನಿಸೋ ಚ ಮನಸಿಕಾರಸ್ಸ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಭಾವನಾಮಯಂ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯವತ್ಥು ಭಾವನಾಮಯಿಯಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ। ಪತಿರೂಪದೇಸವಾಸೋ ವಿವೇಕಸ್ಸ ಚ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಸಪ್ಪುರಿಸೂಪನಿಸ್ಸಯೋ ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದಾನಂ ಸಮಥಸ್ಸ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಅತ್ತಸಮ್ಮಾಪಣಿಧಾನಂ ಹಿರಿಯಾ ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಅಕುಸಲಪರಿಚ್ಚಾಗೋ ಕುಸಲವೀಮಂಸಾಯ ಚ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಧಮ್ಮಸ್ವಾಕ್ಖಾತತಾ ಕುಸಲಮೂಲರೋಪನಾಯ ಚ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಸಙ್ಘಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನತಾ ಸಙ್ಘಸುಟ್ಠುತಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಸತ್ಥುಸಮ್ಪದಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಞ್ಚ ಪಸಾದಾಯ ಪಸನ್ನಾನಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ, ಅಪ್ಪಟಿಹತಪಾತಿಮೋಕ್ಖತಾ ದುಮ್ಮಙ್ಕೂನಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ನಿಗ್ಗಹಾಯ ಪೇಸಲಾನಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಾಯ ಸಾಧಾರಣಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ। ತೇನಾಹ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾಯನೋ ‘‘ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪದಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ।
Dassanabhūmi niyāmāvakkantiyā padaṭṭhānaṃ, bhāvanābhūmi uttarikānaṃ phalānaṃ pattiyā padaṭṭhānaṃ, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā samathassa padaṭṭhānaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā vipassanāya padaṭṭhānaṃ, dānamayaṃ puññakiriyavatthu parato ghosassa sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, sīlamayaṃ puññakiriyavatthu cintāmayiyā paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, bhāvanāmayaṃ puññakiriyavatthu bhāvanāmayiyā paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Dānamayaṃ puññakiriyavatthu parato ca ghosassa sutamayiyā ca paññāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ sīlamayaṃ puññakiriyavatthu cintāmayiyā ca paññāya yoniso ca manasikārassa sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, bhāvanāmayaṃ puññakiriyavatthu bhāvanāmayiyā ca paññāya sammādiṭṭhiyā ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Patirūpadesavāso vivekassa ca samādhissa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, sappurisūpanissayo tiṇṇañca aveccappasādānaṃ samathassa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, attasammāpaṇidhānaṃ hiriyā ca vipassanāya ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, akusalapariccāgo kusalavīmaṃsāya ca samādhindriyassa ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, dhammasvākkhātatā kusalamūlaropanāya ca phalasamāpattiyā ca sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, saṅghasuppaṭipannatā saṅghasuṭṭhutāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, satthusampadā appasannānañca pasādāya pasannānañca bhiyyobhāvāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ, appaṭihatapātimokkhatā dummaṅkūnañca puggalānaṃ niggahāya pesalānañca puggalānaṃ phāsuvihārāya sādhāraṇaṃ padaṭṭhānaṃ. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘dhammañca padaṭṭhāna’’nti.
ನಿಯುತ್ತೋ ವಿಭತ್ತಿ ಹಾರೋ।
Niyutto vibhatti hāro.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೮. ವಿಭತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ೮. ವಿಭತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೮. ವಿಭತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಿಭಾವನಾ • 8. Vibhattihāravibhaṅgavibhāvanā
