| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi |
၂. ဝိစယဟာရသမ္ပာတော
2. Vicayahārasampāto
၅၃. တတ္ထ ကတမော ဝိစယော ဟာရသမ္ပာတော? တတ္ထ တဏ္ဟာ ဒုဝိဓာ ကုသလာပိ အကုသလာပိ။ အကုသလာ သံသာရဂာမိနီ, ကုသလာ အပစယဂာမိနီ ပဟာနတဏ္ဟာ။ မာနောပိ ဒုဝိဓော ကုသလောပိ အကုသလောပိ။ ယံ မာနံ နိသ္သာယ မာနံ ပဇဟတိ, အယံ မာနော ကုသလော။ ယော ပန မာနော ဒုက္ခံ နိဗ္ဗတ္တယတိ, အယံ မာနော အကုသလော။ တတ္ထ ယံ နေက္ခမ္မသိတံ ဒောမနသ္သံ ကုဒာသ္သုနာမာဟံ တံ အာယတနံ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သံ ယံ အရိယာ သန္တံ အာယတနံ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တီတိ တသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပိဟာ, ပိဟာပစ္စယာ ဒောမနသ္သံ, အယံ တဏ္ဟာ ကုသလာ ရာဂဝိရာဂာ စေတောဝိမုတ္တိ, တဒာရမ္မဏာ ကုသလာ အဝိဇ္ဇာဝိရာဂာ ပညာဝိမုတ္တိ။
53. Tattha katamo vicayo hārasampāto? Tattha taṇhā duvidhā kusalāpi akusalāpi. Akusalā saṃsāragāminī, kusalā apacayagāminī pahānataṇhā. Mānopi duvidho kusalopi akusalopi. Yaṃ mānaṃ nissāya mānaṃ pajahati, ayaṃ māno kusalo. Yo pana māno dukkhaṃ nibbattayati, ayaṃ māno akusalo. Tattha yaṃ nekkhammasitaṃ domanassaṃ kudāssunāmāhaṃ taṃ āyatanaṃ sacchikatvā upasampajja viharissaṃ yaṃ ariyā santaṃ āyatanaṃ sacchikatvā upasampajja viharantīti tassa uppajjati pihā, pihāpaccayā domanassaṃ, ayaṃ taṇhā kusalā rāgavirāgā cetovimutti, tadārammaṇā kusalā avijjāvirāgā paññāvimutti.
တသ္သာ ကော ပဝိစယော? အဋ္ဌ မဂ္ဂင္ဂာနိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင္ကပ္ပော သမ္မာဝာစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝော သမ္မာဝာယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ သော ကတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗော? စတုတ္ထေ ဈာနေ ပာရမိတာယ။ စတုတ္ထေ ဟိ ဈာနေ အဋ္ဌင္ဂသမန္နာဂတံ စိတ္တံ ဘာဝယတိ ပရိသုဒ္ဓံ ပရိယောဒာတံ အနင္ဂဏံ ဝိဂတူပက္ကိလေသံ မုဒု ကမ္မနိယံ ဌိတံ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ။ သော တတ္ထ အဋ္ဌဝိဓံ အဓိဂစ္ဆတိ ဆ အဘိညာ ဒ္ဝေ စ ဝိသေသေ, တံ စိတ္တံ ယတော ပရိသုဒ္ဓံ, တတော ပရိယောဒာတံ, ယတော ပရိယောဒာတံ , တတော အနင္ဂဏံ, ယတော အနင္ဂဏံ, တတော ဝိဂတူပက္ကိလေသံ, ယတော ဝိဂတူပက္ကိလေသံ, တတော မုဒု, ယတော မုဒု, တတော ကမ္မနိယံ, ယတော ကမ္မနိယံ, တတော ဌိတံ, ယတော ဌိတံ, တတော အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ။ တတ္ထ အင္ဂဏာ စ ဥပက္ကိလေသာ စ တဒုဘယံ တဏ္ဟာပက္ခော။ ယာ စ ဣဉ္ဇနာ ယာ စ စိတ္တသ္သ အဋ္ဌိတိ, အယံ ဒိဋ္ဌိပက္ခော။
Tassā ko pavicayo? Aṭṭha maggaṅgāni sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. So kattha daṭṭhabbo? Catutthe jhāne pāramitāya. Catutthe hi jhāne aṭṭhaṅgasamannāgataṃ cittaṃ bhāvayati parisuddhaṃ pariyodātaṃ anaṅgaṇaṃ vigatūpakkilesaṃ mudu kammaniyaṃ ṭhitaṃ āneñjappattaṃ. So tattha aṭṭhavidhaṃ adhigacchati cha abhiññā dve ca visese, taṃ cittaṃ yato parisuddhaṃ, tato pariyodātaṃ, yato pariyodātaṃ , tato anaṅgaṇaṃ, yato anaṅgaṇaṃ, tato vigatūpakkilesaṃ, yato vigatūpakkilesaṃ, tato mudu, yato mudu, tato kammaniyaṃ, yato kammaniyaṃ, tato ṭhitaṃ, yato ṭhitaṃ, tato āneñjappattaṃ. Tattha aṅgaṇā ca upakkilesā ca tadubhayaṃ taṇhāpakkho. Yā ca iñjanā yā ca cittassa aṭṭhiti, ayaṃ diṭṭhipakkho.
စတ္တာရိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ သုခိန္ဒ္ရိယံ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယဉ္စ စတုတ္ထဇ္ဈာနေ နိရုဇ္ဈန္တိ, တသ္သ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ အဝသိဋ္ဌံ ဘဝတိ။ သော ဥပရိမံ သမာပတ္တိံ သန္တတော မနသိကရောတိ, တသ္သ ဥပရိမံ သမာပတ္တိံ သန္တတော မနသိကရောတော စတုတ္ထဇ္ဈာနေ ဩဠာရိကာ သညာ သဏ္ဌဟတိ ဥက္ကဏ္ဌာ စ ပဋိဃသညာ, သော သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘‘အနန္တံ အာကာသ’’န္တိ အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ္တိံ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အဘိညာဘိနီဟာရော ရူပသညာ ဝောကာရော နာနတ္တသညာ သမတိက္ကမတိ ပဋိဃသညာ စသ္သ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆတိ, ဧဝံ သမာဓိ တသ္သ သမာဟိတသ္သ ဩဘာသော အန္တရဓာယတိ ဒသ္သနဉ္စ ရူပာနံ, သော သမာဓိ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတော ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗော ။ အနဘိဇ္ဈာသဟဂတံ မေ မာနသံ သဗ္ဗလောကေ, အဗ္ယာပန္နံ မေ စိတ္တံ သဗ္ဗသတ္တေသု, အာရဒ္ဓံ မေ ဝီရိယံ ပဂ္ဂဟိတံ, ပသ္သဒ္ဓော မေ ကာယော အသာရဒ္ဓော, သမာဟိတံ မေ စိတ္တံ အဝိက္ခိတ္တံ, ဥပဋ္ဌိတာ မေ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ 1, တတ္ထ ယဉ္စ အနဘိဇ္ဈာသဟဂတံ မာနသံ သဗ္ဗလောကေ ယဉ္စ အဗ္ယာပန္နံ စိတ္တံ သဗ္ဗသတ္တေသု ယဉ္စ အာရဒ္ဓံ ဝီရိယံ ပဂ္ဂဟိတံ ယဉ္စ သမာဟိတံ စိတ္တံ အဝိက္ခိတ္တံ, အယံ သမထော။ ယော ပသ္သဒ္ဓော ကာယော အသာရဒ္ဓော, အယံ သမာဓိပရိက္ခာရော။ ယာ ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ အယံ ဝိပသ္သနာ။
Cattāri indriyāni dukkhindriyaṃ domanassindriyaṃ sukhindriyaṃ somanassindriyañca catutthajjhāne nirujjhanti, tassa upekkhindriyaṃ avasiṭṭhaṃ bhavati. So uparimaṃ samāpattiṃ santato manasikaroti, tassa uparimaṃ samāpattiṃ santato manasikaroto catutthajjhāne oḷārikā saññā saṇṭhahati ukkaṇṭhā ca paṭighasaññā, so sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘‘anantaṃ ākāsa’’nti ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ sacchikatvā upasampajja viharati. Abhiññābhinīhāro rūpasaññā vokāro nānattasaññā samatikkamati paṭighasaññā cassa abbhatthaṃ gacchati, evaṃ samādhi tassa samāhitassa obhāso antaradhāyati dassanañca rūpānaṃ, so samādhi chaḷaṅgasamannāgato paccavekkhitabbo . Anabhijjhāsahagataṃ me mānasaṃ sabbaloke, abyāpannaṃ me cittaṃ sabbasattesu, āraddhaṃ me vīriyaṃ paggahitaṃ, passaddho me kāyo asāraddho, samāhitaṃ me cittaṃ avikkhittaṃ, upaṭṭhitā me sati asammuṭṭhā 2, tattha yañca anabhijjhāsahagataṃ mānasaṃ sabbaloke yañca abyāpannaṃ cittaṃ sabbasattesu yañca āraddhaṃ vīriyaṃ paggahitaṃ yañca samāhitaṃ cittaṃ avikkhittaṃ, ayaṃ samatho. Yo passaddho kāyo asāraddho, ayaṃ samādhiparikkhāro. Yā upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā ayaṃ vipassanā.
၅၄. သော သမာဓိ ပဉ္စဝိဓေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ သမာဓိ ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နသုခော’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ, အယံ သမာဓိ ‘‘အာယတိံ သုခဝိပာကော’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ, အယံ သမာဓိ ‘‘အရိယော နိရာမိသော’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ, အယံ သမာဓိ ‘‘အကာပုရိသသေဝိတော’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ, အယံ သမာဓိ ‘‘သန္တော စေဝ ပဏီတော စ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိလဒ္ဓော စ ဧကောဒိဘာဝာဓိဂတော စ န သသင္ခာရနိဂ္ဂယ္ဟဝာရိတဂတော 3 စာ’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ။ တံ ခော ပနိမံ သမာဓိံ ‘‘သတော သမာပဇ္ဇာမိ သတော ဝုဋ္ဌဟာမီ’’တိ ဣတိသ္သ ပစ္စတ္တမေဝ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝတိ။ တတ္ထ ယော စ သမာဓိ ပစ္စုပ္ပန္နသုခော ယော စ သမာဓိ အာယတိံ သုခဝိပာကော အယံ သမထော။ ယော စ သမာဓိ အရိယော နိရာမိသော, ယော စ သမာဓိ အကာပုရိသသေဝိတော, ယော စ သမာဓိ သန္တော စေဝ ပဏီတော ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိလဒ္ဓော စ ဧကောဒိဘာဝာဓိဂတော စ န သသင္ခာရနိဂ္ဂယ္ဟဝာရိတဂတော စ ယဉ္စာဟံ တံ ခော ပနိမံ သမာဓိံ သတော သမာပဇ္ဇာမိ သတော ဝုဋ္ဌဟာမီတိ, အယံ ဝိပသ္သနာ။
54. So samādhi pañcavidhena veditabbo. Ayaṃ samādhi ‘‘paccuppannasukho’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘āyatiṃ sukhavipāko’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘ariyo nirāmiso’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘akāpurisasevito’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati, ayaṃ samādhi ‘‘santo ceva paṇīto ca paṭippassaddhiladdho ca ekodibhāvādhigato ca na sasaṅkhāraniggayhavāritagato 4 cā’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati. Taṃ kho panimaṃ samādhiṃ ‘‘sato samāpajjāmi sato vuṭṭhahāmī’’ti itissa paccattameva ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhitaṃ bhavati. Tattha yo ca samādhi paccuppannasukho yo ca samādhi āyatiṃ sukhavipāko ayaṃ samatho. Yo ca samādhi ariyo nirāmiso, yo ca samādhi akāpurisasevito, yo ca samādhi santo ceva paṇīto paṭippassaddhiladdho ca ekodibhāvādhigato ca na sasaṅkhāraniggayhavāritagato ca yañcāhaṃ taṃ kho panimaṃ samādhiṃ sato samāpajjāmi sato vuṭṭhahāmīti, ayaṃ vipassanā.
သော သမာဓိ ပဉ္စဝိဓေန ဝေဒိတဗ္ဗော ပီတိဖရဏတာ သုခဖရဏတာ စေတောဖရဏတာ အာလောကဖရဏတာ ပစ္စဝေက္ခဏာနိမိတ္တံ။ တတ္ထ ယော စ ပီတိဖရဏော ယော စ သုခဖရဏော ယော စ စေတောဖရဏော, အယံ သမထော။ ယော စ အာလောကဖရဏော ယဉ္စ ပစ္စဝေက္ခဏာနိမိတ္တံ။ အယံ ဝိပသ္သနာ။
So samādhi pañcavidhena veditabbo pītipharaṇatā sukhapharaṇatā cetopharaṇatā ālokapharaṇatā paccavekkhaṇānimittaṃ. Tattha yo ca pītipharaṇo yo ca sukhapharaṇo yo ca cetopharaṇo, ayaṃ samatho. Yo ca ālokapharaṇo yañca paccavekkhaṇānimittaṃ. Ayaṃ vipassanā.
၅၅. ဒသ ကသိဏာယတနာနိ ပထဝီကသိဏံ အာပောကသိဏံ တေဇောကသိဏံ ဝာယောကသိဏံ နီလကသိဏံ ပီတကသိဏံ လောဟိတကသိဏံ ဩဒာတကသိဏံ အာကာသကသိဏံ ဝိညာဏကသိဏံ။ တတ္ထ ယဉ္စ ပထဝီကသိဏံ ယဉ္စ အာပောကသိဏံ ဧဝံ သဗ္ဗံ, ယဉ္စ ဩဒာတကသိဏံ။ ဣမာနိ အဋ္ဌ ကသိဏာနိ သမထော။ ယဉ္စ အာကာသကသိဏံ ယဉ္စ ဝိညာဏကသိဏံ, အယံ ဝိပသ္သနာ။ ဧဝံ သဗ္ဗော အရိယော မဂ္ဂော ယေန ယေန အာကာရေန ဝုတ္တော, တေန တေန သမထဝိပသ္သနေန ယောဇယိတဗ္ဗော။ တေ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သင္ဂဟိတာ အနိစ္စတာယ ဒုက္ခတာယ အနတ္တတာယ။ သော သမထဝိပသ္သနံ ဘာဝယမာနော တီဏိ ဝိမောက္ခမုခာနိ ဘာဝယတိ။ တီဏိ ဝိမောက္ခမုခာနိ ဘာဝယန္တော တယော ခန္ဓေ ဘာဝယတိ။ တယော ခန္ဓေ ဘာဝယန္တော အရိယံ အဋ္ဌင္ဂိကံ မဂ္ဂံ ဘာဝယတိ။
55. Dasa kasiṇāyatanāni pathavīkasiṇaṃ āpokasiṇaṃ tejokasiṇaṃ vāyokasiṇaṃ nīlakasiṇaṃ pītakasiṇaṃ lohitakasiṇaṃ odātakasiṇaṃ ākāsakasiṇaṃ viññāṇakasiṇaṃ. Tattha yañca pathavīkasiṇaṃ yañca āpokasiṇaṃ evaṃ sabbaṃ, yañca odātakasiṇaṃ. Imāni aṭṭha kasiṇāni samatho. Yañca ākāsakasiṇaṃ yañca viññāṇakasiṇaṃ, ayaṃ vipassanā. Evaṃ sabbo ariyo maggo yena yena ākārena vutto, tena tena samathavipassanena yojayitabbo. Te tīhi dhammehi saṅgahitā aniccatāya dukkhatāya anattatāya. So samathavipassanaṃ bhāvayamāno tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayati. Tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayanto tayo khandhe bhāvayati. Tayo khandhe bhāvayanto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayati.
ရာဂစရိတော ပုဂ္ဂလော အနိမိတ္တေန ဝိမောက္ခမုခေန နိယ္ယာတိ 5 အဓိစိတ္တသိက္ခာယ သိက္ခန္တော လောဘံ အကုသလမူလံ ပဇဟန္တော သုခဝေဒနီယံ ဖသ္သံ အနုပဂစ္ဆန္တော သုခံ ဝေဒနံ ပရိဇာနန္တော ရာဂမလံ ပဝာဟေန္တော ရာဂရဇံ နိဒ္ဓုနန္တော ရာဂဝိသံ ဝမေန္တော ရာဂဂ္ဂိံ နိဗ္ဗာပေန္တော ရာဂသလ္လံ ဥပ္ပာဋေန္တော ရာဂဇဋံ ဝိဇဋေန္တော။ ဒောသစရိတော ပုဂ္ဂလော အပ္ပဏိဟိတေန ဝိမောက္ခမုခေန နိယ္ယာတိ အဓိသီလသိက္ခာယ သိက္ခန္တော ဒောသံ အကုသလမူလံ ပဇဟန္တော ဒုက္ခဝေဒနီယံ ဖသ္သံ အနုပဂစ္ဆန္တော ဒုက္ခဝေဒနံ ပရိဇာနန္တော ဒောသမလံ ပဝာဟေန္တော ဒောသရဇံ နိဒ္ဓုနန္တော ဒောသဝိသံ ဝမေန္တော ဒောသဂ္ဂိံ နိဗ္ဗာပေန္တော ဒောသသလ္လံ ဥပ္ပာဋေန္တော ဒောသဇဋံ ဝိဇဋေန္တော။ မောဟစရိတော ပုဂ္ဂလော သုညတဝိမောက္ခမုခေန နိယ္ယာတိ အဓိပညာသိက္ခာယ သိက္ခန္တော မောဟံ အကုသလမူလံ ပဇဟန္တော အဒုက္ခမသုခဝေဒနီယံ ဖသ္သံ အနုပဂစ္ဆန္တော အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ပရိဇာနန္တော မောဟမလံ ပဝာဟေန္တော မောဟရဇံ နိဒ္ဓုနန္တော မောဟဝိသံ ဝမေန္တော မောဟဂ္ဂိံ နိဗ္ဗာပေန္တော မောဟသလ္လံ ဥပ္ပာဋေန္တော မောဟဇဋံ ဝိဇဋေန္တော။
Rāgacarito puggalo animittena vimokkhamukhena niyyāti 6 adhicittasikkhāya sikkhanto lobhaṃ akusalamūlaṃ pajahanto sukhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto sukhaṃ vedanaṃ parijānanto rāgamalaṃ pavāhento rāgarajaṃ niddhunanto rāgavisaṃ vamento rāgaggiṃ nibbāpento rāgasallaṃ uppāṭento rāgajaṭaṃ vijaṭento. Dosacarito puggalo appaṇihitena vimokkhamukhena niyyāti adhisīlasikkhāya sikkhanto dosaṃ akusalamūlaṃ pajahanto dukkhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto dukkhavedanaṃ parijānanto dosamalaṃ pavāhento dosarajaṃ niddhunanto dosavisaṃ vamento dosaggiṃ nibbāpento dosasallaṃ uppāṭento dosajaṭaṃ vijaṭento. Mohacarito puggalo suññatavimokkhamukhena niyyāti adhipaññāsikkhāya sikkhanto mohaṃ akusalamūlaṃ pajahanto adukkhamasukhavedanīyaṃ phassaṃ anupagacchanto adukkhamasukhaṃ vedanaṃ parijānanto mohamalaṃ pavāhento moharajaṃ niddhunanto mohavisaṃ vamento mohaggiṃ nibbāpento mohasallaṃ uppāṭento mohajaṭaṃ vijaṭento.
တတ္ထ သုညတဝိမောက္ခမုခံ ပညာက္ခန္ဓော, အနိမိတ္တဝိမောက္ခမုခံ သမာဓိက္ခန္ဓော, အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခမုခံ သီလက္ခန္ဓော။ သော တီဏိ ဝိမောက္ခမုခာနိ ဘာဝယန္တော တယော ခန္ဓေ ဘာဝယတိ, တယော ခန္ဓေ ဘာဝယန္တော အရိယံ အဋ္ဌင္ဂိကံ မဂ္ဂံ ဘာဝယတိ။ တတ္ထ ယာ စ သမ္မာဝာစာ ယော စ သမ္မာကမ္မန္တော ယော စ သမ္မာအာဇီဝော, အယံ သီလက္ခန္ဓော, ယော စ သမ္မာဝာယာမော ယာ စ သမ္မာသတိ ယော စ သမ္မာသမာဓိ, အယံ သမာဓိက္ခန္ဓော, ယာ စ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ယော စ သမ္မာသင္ကပ္ပော, အယံ ပညာက္ခန္ဓော။
Tattha suññatavimokkhamukhaṃ paññākkhandho, animittavimokkhamukhaṃ samādhikkhandho, appaṇihitavimokkhamukhaṃ sīlakkhandho. So tīṇi vimokkhamukhāni bhāvayanto tayo khandhe bhāvayati, tayo khandhe bhāvayanto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayati. Tattha yā ca sammāvācā yo ca sammākammanto yo ca sammāājīvo, ayaṃ sīlakkhandho, yo ca sammāvāyāmo yā ca sammāsati yo ca sammāsamādhi, ayaṃ samādhikkhandho, yā ca sammādiṭṭhi yo ca sammāsaṅkappo, ayaṃ paññākkhandho.
တတ္ထ သီလက္ခန္ဓော စ သမာဓိက္ခန္ဓော စ သမထော, ပညာက္ခန္ဓော ဝိပသ္သနာ။ ယော သမထဝိပသ္သနံ ဘာဝေတိ, တသ္သ ဒ္ဝေ ဘဝင္ဂာနိ ဘာဝနံ ဂစ္ဆန္တိ ကာယော စိတ္တဉ္စ, ဘဝနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဒ္ဝေ ပဒာနိ သီလံ သမာဓိ စ။ သော ဟောတိ ဘိက္ခု ဘာဝိတကာယော ဘာဝိတသီလော ဘာဝိတစိတ္တော ဘာဝိတပညော။ ကာယေ ဘာဝိယမာနေ ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဘာဝနံ ဂစ္ဆန္တိ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာဝာယာမော စ, သီလေ ဘာဝိယမာနေ ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဘာဝနံ ဂစ္ဆန္တိ သမ္မာဝာစာ သမ္မာအာဇီဝော စ, စိတ္တေ ဘာဝိယမာနေ ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဘာဝနံ ဂစ္ဆန္တိ သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ စ, ပညာယ ဘာဝိယမာနာယ ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဘာဝနံ ဂစ္ဆန္တိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင္ကပ္ပော စ။
Tattha sīlakkhandho ca samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Yo samathavipassanaṃ bhāveti, tassa dve bhavaṅgāni bhāvanaṃ gacchanti kāyo cittañca, bhavanirodhagāminī paṭipadā dve padāni sīlaṃ samādhi ca. So hoti bhikkhu bhāvitakāyo bhāvitasīlo bhāvitacitto bhāvitapañño. Kāye bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammākammanto sammāvāyāmo ca, sīle bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammāvācā sammāājīvo ca, citte bhāviyamāne dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammāsati sammāsamādhi ca, paññāya bhāviyamānāya dve dhammā bhāvanaṃ gacchanti sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo ca.
တတ္ထ ယော စ သမ္မာကမ္မန္တော ယော စ သမ္မာဝာယာမော သိယာ ကာယိကော သိယာ စေတသိကော, တတ္ထ ယော ကာယသင္ဂဟော, သော ကာယေ ဘာဝိတေ ဘာဝနံ ဂစ္ဆတိ, ယော စိတ္တသင္ဂဟော, သော စိတ္တေ ဘာဝိတေ ဘာဝနံ ဂစ္ဆတိ။ သော သမထဝိပသ္သနံ ဘာဝယန္တော ပဉ္စဝိဓံ အဓိဂမံ ဂစ္ဆတိ 7 ခိပ္ပာဓိဂမော စ ဟောတိ, ဝိမုတ္တာဓိဂမော စ ဟောတိ, မဟာဓိဂမော စ ဟောတိ, ဝိပုလာဓိဂမော စ ဟောတိ, အနဝသေသာဓိဂမော စ ဟောတိ။ တတ္ထ သမထေန ခိပ္ပာဓိဂမော စ မဟာဓိဂမော စ ဝိပုလာဓိဂမော စ ဟောတိ, ဝိပသ္သနာယ ဝိမုတ္တာဓိဂမော စ အနဝသေသာဓိဂမော စ ဟောတိ။
Tattha yo ca sammākammanto yo ca sammāvāyāmo siyā kāyiko siyā cetasiko, tattha yo kāyasaṅgaho, so kāye bhāvite bhāvanaṃ gacchati, yo cittasaṅgaho, so citte bhāvite bhāvanaṃ gacchati. So samathavipassanaṃ bhāvayanto pañcavidhaṃ adhigamaṃ gacchati 8 khippādhigamo ca hoti, vimuttādhigamo ca hoti, mahādhigamo ca hoti, vipulādhigamo ca hoti, anavasesādhigamo ca hoti. Tattha samathena khippādhigamo ca mahādhigamo ca vipulādhigamo ca hoti, vipassanāya vimuttādhigamo ca anavasesādhigamo ca hoti.
၅၆. တတ္ထ ယော ဒေသယတိ, သော ဒသဗလသမန္နာဂတော သတ္ထာ ဩဝာဒေန သာဝကေ န ဝိသံဝာဒယတိ။ သော တိဝိဓံ ဣဒံ ကရောထ ဣမိနာ ဥပာယေန ကရောထ ဣဒံ ဝော ကုရုမာနာနံ ဟိတာယ သုခာယ ဘဝိသ္သတိ, သော တထာ ဩဝဒိတော တထာနုသိဋ္ဌော တထာကရောန္တော တထာပဋိပဇ္ဇန္တော တံ ဘူမိံ န ပာပုဏိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော တထာ ဩဝဒိတော တထာနုသိဋ္ဌော သီလက္ခန္ဓံ အပရိပူရယန္တော တံ ဘူမိံ အနုပာပုဏိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော တထာ ဩဝဒိတော တထာနုသိဋ္ဌော သီလက္ခန္ဓံ ပရိပူရယန္တော တံ ဘူမိံ အနုပာပုဏိသ္သတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။
56. Tattha yo desayati, so dasabalasamannāgato satthā ovādena sāvake na visaṃvādayati. So tividhaṃ idaṃ karotha iminā upāyena karotha idaṃ vo kurumānānaṃ hitāya sukhāya bhavissati, so tathā ovadito tathānusiṭṭho tathākaronto tathāpaṭipajjanto taṃ bhūmiṃ na pāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So tathā ovadito tathānusiṭṭho sīlakkhandhaṃ aparipūrayanto taṃ bhūmiṃ anupāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So tathā ovadito tathānusiṭṭho sīlakkhandhaṃ paripūrayanto taṃ bhūmiṃ anupāpuṇissatīti ṭhānametaṃ vijjati.
သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ တေ သတော ဣမေ ဓမ္မာ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏသ္သ တေ သတော ဣမေ အာသဝာ အပရိက္ခီဏာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယသ္သ တေ အတ္ထာယ ဓမ္မော ဒေသိတော, သော န နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သာဝကော ခော ပန တေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ သော ပုဗ္ဗေန အပရံ ဥဠာရံ ဝိသေသာဓိဂမံ န သစ္ဆိကရိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။
Sammāsambuddhassa te sato ime dhammā anabhisambuddhāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Sabbāsavaparikkhīṇassa te sato ime āsavā aparikkhīṇāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yassa te atthāya dhammo desito, so na niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Sāvako kho pana te dhammānudhammappaṭipanno sāmīcippaṭipanno anudhammacārī so pubbena aparaṃ uḷāraṃ visesādhigamaṃ na sacchikarissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ယေ ခော ပန ဓမ္မာ အန္တရာယိကာ, တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေ ခော ပန ဓမ္မာ အနိယ္ယာနိကာ, တေ နိယ္ယန္တိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေ ခော ပန ဓမ္မာ နိယ္ယာနိကာ, တေ နိယ္ယန္တိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ သာဝကော ခော ပန တေ သဥပာဒိသေသော အနုပာဒိသေသံ နိဗ္ဗာနဓာတုံ အနုပာပုဏိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။
Ye kho pana dhammā antarāyikā, te paṭisevato nālaṃ antarāyāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye kho pana dhammā aniyyānikā, te niyyanti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye kho pana dhammā niyyānikā, te niyyanti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti ṭhānametaṃ vijjati. Sāvako kho pana te saupādiseso anupādisesaṃ nibbānadhātuṃ anupāpuṇissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော မာတရံ ဇီဝိတာ ဝောရောပေယ္ယ ဟတ္ထေဟိ ဝာ ပာဒေဟိ ဝာ သုဟတံ ကရေယ္ယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုထုဇ္ဇနော မာတရံ ဇီဝိတာ ဝောရောပေယ္ယ ဟတ္ထေဟိ ဝာ ပာဒေဟိ ဝာ သုဟတံ ကရေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ပိတရံ, အရဟန္တံ, ဘိက္ခုံ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သင္ဃံ ဘိန္ဒေယ္ယ သင္ဃေ ဝာ သင္ဃရာဇိံ ဇနေယ္ယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုထုဇ္ဇနော သင္ဃံ ဘိန္ဒေယ္ယ သင္ဃေ ဝာ သင္ဃရာဇိံ ဇနေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော တထာဂတသ္သ ဒုဋ္ဌစိတ္တော လောဟိတံ ဥပ္ပာဒေယ္ယ, ပရိနိဗ္ဗုတသ္သ ဝာ တထာဂတသ္သ ဒုဋ္ဌစိတ္တော ထူပံ ဘိန္ဒေယ္ယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ပုထုဇ္ဇနော တထာဂတသ္သ ဒုဋ္ဌစိတ္တော လောဟိတံ ဥပ္ပာဒေယ္ယ, ပရိနိဗ္ဗုတသ္သ ဝာ တထာဂတသ္သ ဒုဋ္ဌစိတ္တော ထူပံ ဘိန္ဒေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော အညံ သတ္ထာရံ အပဒိသေယ္ယ အပိ ဇီဝိတဟေတူတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုထုဇ္ဇနော အညံ သတ္ထာရံ အပဒိသေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ အညံ ဒက္ခိဏေယ္ယံ ပရိယေသေယ္ယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုထုဇ္ဇနော ဣတော ဗဟိဒ္ဓာ အညံ ဒက္ခိဏေယ္ယံ ပရိယေသေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ကုတူဟလမင္ဂလေန သုဒ္ဓိံ ပစ္စေယ္ယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ပုထုဇ္ဇနော ကုတူဟလမင္ဂလေန သုဒ္ဓိံ ပစ္စေယ္ယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။
Diṭṭhisampanno mātaraṃ jīvitā voropeyya hatthehi vā pādehi vā suhataṃ kareyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano mātaraṃ jīvitā voropeyya hatthehi vā pādehi vā suhataṃ kareyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Evaṃ pitaraṃ, arahantaṃ, bhikkhuṃ. Diṭṭhisampanno puggalo saṅghaṃ bhindeyya saṅghe vā saṅgharājiṃ janeyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano saṅghaṃ bhindeyya saṅghe vā saṅgharājiṃ janeyyāti ṭhānametaṃ vijjati, diṭṭhisampanno tathāgatassa duṭṭhacitto lohitaṃ uppādeyya, parinibbutassa vā tathāgatassa duṭṭhacitto thūpaṃ bhindeyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Puthujjano tathāgatassa duṭṭhacitto lohitaṃ uppādeyya, parinibbutassa vā tathāgatassa duṭṭhacitto thūpaṃ bhindeyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Diṭṭhisampanno aññaṃ satthāraṃ apadiseyya api jīvitahetūti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano aññaṃ satthāraṃ apadiseyyāti ṭhānametaṃ vijjati. Diṭṭhisampanno ito bahiddhā aññaṃ dakkhiṇeyyaṃ pariyeseyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puthujjano ito bahiddhā aññaṃ dakkhiṇeyyaṃ pariyeseyyāti ṭhānametaṃ vijjati, diṭṭhisampanno kutūhalamaṅgalena suddhiṃ pacceyyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Puthujjano kutūhalamaṅgalena suddhiṃ pacceyyāti ṭhānametaṃ vijjati.
၅၇. ဣတ္ထီ ရာဇာ စက္ကဝတ္တီ သိယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုရိသော ရာဇာ စက္ကဝတ္တီ သိယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ; ဣတ္ထီ သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော သိယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုရိသော သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော သိယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ; ဣတ္ထီ မာရော ပာပိမာ သိယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုရိသော မာရော ပာပိမာ သိယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ; ဣတ္ထီ မဟာဗ္ရဟ္မာ သိယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုရိသော မဟာဗ္ရဟ္မာ သိယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ; ဣတ္ထီ တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော သိယာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ပုရိသော တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော သိယာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။
57. Itthī rājā cakkavattī siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso rājā cakkavattī siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī sakko devānamindo siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso sakko devānamindo siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī māro pāpimā siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso māro pāpimā siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī mahābrahmā siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso mahābrahmā siyāti ṭhānametaṃ vijjati; itthī tathāgato arahaṃ sammāsambuddho siyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, puriso tathāgato arahaṃ sammāsambuddho siyāti ṭhānametaṃ vijjati.
ဒ္ဝေ တထာဂတာ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဧကိသ္သာ လောကဓာတုယာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ ဝာ ဓမ္မံ ဝာ ဒေသေယ္ယုန္တိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, ဧကောဝ တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဧကိသ္သာ လောကဓာတုယာ ဥပ္ပဇ္ဇိသ္သတိ ဝာ ဓမ္မံ ဝာ ဒေသေသ္သတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။
Dve tathāgatā arahanto sammāsambuddhā apubbaṃ acarimaṃ ekissā lokadhātuyā uppajjeyyuṃ vā dhammaṃ vā deseyyunti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, ekova tathāgato arahaṃ sammāsambuddho ekissā lokadhātuyā uppajjissati vā dhammaṃ vā desessatīti ṭhānametaṃ vijjati.
တိဏ္ဏံ ဒုစ္စရိတာနံ ဣဋ္ဌော ကန္တော ပိယော မနာပော ဝိပာကော ဘဝိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, တိဏ္ဏံ ဒုစ္စရိတာနံ အနိဋ္ဌော အကန္တော အပ္ပိယော အမနာပော ဝိပာကော ဘဝိသ္သတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ ။ တိဏ္ဏံ သုစရိတာနံ အနိဋ္ဌော အကန္တော အပ္ပိယော အမနာပော ဝိပာကော ဘဝိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, တိဏ္ဏံ သုစရိတာနံ ဣဋ္ဌော ကန္တော ပိယော မနာပော ဝိပာကော ဘဝိသ္သတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။
Tiṇṇaṃ duccaritānaṃ iṭṭho kanto piyo manāpo vipāko bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, tiṇṇaṃ duccaritānaṃ aniṭṭho akanto appiyo amanāpo vipāko bhavissatīti ṭhānametaṃ vijjati . Tiṇṇaṃ sucaritānaṃ aniṭṭho akanto appiyo amanāpo vipāko bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, tiṇṇaṃ sucaritānaṃ iṭṭho kanto piyo manāpo vipāko bhavissatīti ṭhānametaṃ vijjati.
အညတရော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ကုဟကော လပကော နေမိတ္တကော ကုဟနလပနနေမိတ္တကတ္တံ ပုဗ္ဗင္ဂမံ ကတ္ဝာ ပဉ္စ နီဝရဏေ အပ္ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသု အနုပဋ္ဌိတသ္သတိ 9 ဝိဟရန္တော သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ အဘာဝယိတ္ဝာ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈိသ္သတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ, အညတရော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ သဗ္ဗဒောသာပဂတော ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသု ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ဝိဟရန္တော သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ဘာဝယိတ္ဝာ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈိသ္သတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဌာနာဋ္ဌာနဉာဏံ ပဌမံ တထာဂတဗလံ။
Aññataro samaṇo vā brāhmaṇo vā kuhako lapako nemittako kuhanalapananemittakattaṃ pubbaṅgamaṃ katvā pañca nīvaraṇe appahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu anupaṭṭhitassati 10 viharanto satta bojjhaṅge abhāvayitvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati, aññataro samaṇo vā brāhmaṇo vā sabbadosāpagato pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu upaṭṭhitassati viharanto satta bojjhaṅge bhāvayitvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhissatīti ṭhānametaṃ vijjati. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso idaṃ vuccati ṭhānāṭṭhānañāṇaṃ paṭhamaṃ tathāgatabalaṃ.
ဣတိ ဌာနာဋ္ဌာနဂတာ သဗ္ဗေ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာ ကေစိ သဂ္ဂူပဂာ ကေစိ အပာယူပဂာ ကေစိ နိဗ္ဗာနူပဂာ, ဧဝံ ဘဂဝာ အာဟ –
Iti ṭhānāṭṭhānagatā sabbe khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā keci saggūpagā keci apāyūpagā keci nibbānūpagā, evaṃ bhagavā āha –
၅၈.
58.
ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တိ၊ ပုညပာပဖလူပဂာ။
Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā;
နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ၊ ပုညကမ္မာ စ သုဂ္ဂတိံ။
Nirayaṃ pāpakammantā, puññakammā ca suggatiṃ;
သဗ္ဗေ သတ္တာတိ အရိယာ စ အနရိယာ စ သက္ကာယပရိယာပန္နာ စ သက္ကာယဝီတိဝတ္တာ စ။ မရိသ္သန္တီတိ ဒ္ဝီဟိ မရဏေဟိ ဒန္ဓမရဏေန စ အဒန္ဓမရဏေန စ, သက္ကာယပရိယာပန္နာနံ အဒန္ဓမရဏံ သက္ကာယဝီတိဝတ္တာနံ ဒန္ဓမရဏံ။ မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတန္တိ ခယာ အာယုသ္သ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ဥပရောဓာ ဇီဝိတပရိယန္တော မရဏပရိယန္တော။ ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တီတိ ကမ္မသ္သကတာ။ ပုညပာပဖလူပဂာတိ ကမ္မာနံ ဖလဒသ္သာဝိတာ စ အဝိပ္ပဝာသော စ။
Sabbesattāti ariyā ca anariyā ca sakkāyapariyāpannā ca sakkāyavītivattā ca. Marissantīti dvīhi maraṇehi dandhamaraṇena ca adandhamaraṇena ca, sakkāyapariyāpannānaṃ adandhamaraṇaṃ sakkāyavītivattānaṃ dandhamaraṇaṃ. Maraṇantaṃ hi jīvitanti khayā āyussa indriyānaṃ uparodhā jīvitapariyanto maraṇapariyanto. Yathākammaṃ gamissantīti kammassakatā. Puññapāpaphalūpagāti kammānaṃ phaladassāvitā ca avippavāso ca.
နိရယံ ပာပကမ္မန္တာတိ အပုညသင္ခာရာ။ ပုညကမ္မာ စ သုဂ္ဂတိန္တိ ပုညသင္ခာရာ သုဂတိံ ဂမိသ္သန္တိ။ အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာတိ သဗ္ဗသင္ခာရာနံ သမတိက္ကမနံ။ တေနာဟ ဘဂဝာ – ‘‘သဗ္ဗေ။ပေ.။ နာသဝာ’’တိ။
Nirayaṃ pāpakammantāti apuññasaṅkhārā. Puññakammā ca suggatinti puññasaṅkhārā sugatiṃ gamissanti. Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavāti sabbasaṅkhārānaṃ samatikkamanaṃ. Tenāha bhagavā – ‘‘sabbe…pe… nāsavā’’ti.
‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ, မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတံ။ ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တိ, ပုညပာပဖလူပဂာ။ နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ အာဂာဠ္ဟာ စ နိဇ္ဈာမာ စ ပဋိပဒာ။ ‘‘အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာ’’တိ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒာ။ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ, မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတံ, ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တိ, ပုညပာပဖလူပဂာ, နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ အယံ သံကိလေသော။ ဧဝံ သံသာရံ နိဗ္ဗတ္တယတိ။ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ။ပေ.။ နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ ဣမေ တယော ဝဋ္ဋာ ဒုက္ခဝဋ္ဋော ကမ္မဝဋ္ဋော ကိလေသဝဋ္ဋော။ ‘‘အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာ’’တိ တိဏ္ဏံ ဝဋ္ဋာနံ ဝိဝဋ္ဋနာ။ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ။ပေ.။ နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ အာဒီနဝော, ‘‘ပုညကမ္မာ စ သုဂ္ဂတိ’’န္တိ အသ္သာဒော, ‘‘အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာ’’တိ နိသ္သရဏံ။ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ။ပေ.။ နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ ဟေတု စ ဖလဉ္စ, ပဉ္စက္ခန္ဓာ ဖလံ, တဏ္ဟာ ဟေတု, ‘‘အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာ’’တိ မဂ္ဂော စ ဖလဉ္စ။ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ, မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတံ။ ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တိ, ပုညပာပဖလူပဂာ, နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ အယံ သံကိလေသော, သော သံကိလေသော တိဝိဓော တဏ္ဟာသံကိလေသော ဒိဋ္ဌိသံကိလေသော ဒုစ္စရိတသံကိလေသောတိ။
‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ. Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā. Nirayaṃ pāpakammantā’’ti āgāḷhā ca nijjhāmā ca paṭipadā. ‘‘Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti majjhimā paṭipadā. ‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ, yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti ayaṃ saṃkileso. Evaṃ saṃsāraṃ nibbattayati. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti ime tayo vaṭṭā dukkhavaṭṭo kammavaṭṭo kilesavaṭṭo. ‘‘Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti tiṇṇaṃ vaṭṭānaṃ vivaṭṭanā. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti ādīnavo, ‘‘puññakammā ca suggati’’nti assādo, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti nissaraṇaṃ. ‘‘Sabbe sattā marissanti…pe… nirayaṃ pāpakammantā’’ti hetu ca phalañca, pañcakkhandhā phalaṃ, taṇhā hetu, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti maggo ca phalañca. ‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ. Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti ayaṃ saṃkileso, so saṃkileso tividho taṇhāsaṃkileso diṭṭhisaṃkileso duccaritasaṃkilesoti.
၅၉. တတ္ထ တဏ္ဟာသံကိလေသော တီဟိ တဏ္ဟာဟိ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော – ကာမတဏ္ဟာယ ဘဝတဏ္ဟာယ ဝိဘဝတဏ္ဟာယ။ ယေန ယေန ဝာ ပန ဝတ္ထုနာ အဇ္ဈောသိတော, တေန တေနေဝ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, တသ္သာ ဝိတ္ထာရော ဆတ္တိံသာယ တဏ္ဟာယ ဇာလိနိယာ ဝိစရိတာနိ။ တတ္ထ ဒိဋ္ဌိသံကိလေသော ဥစ္ဆေဒသသ္သတေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, ယေန ယေန ဝာ ပန ဝတ္ထုနာ ဒိဋ္ဌိဝသေန အဘိနိဝိသတိ, ‘‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ တေန တေနေဝ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, တသ္သာ ဝိတ္ထာရော ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ တတ္ထ ဒုစ္စရိတသံကိလေသော စေတနာ စေတသိကကမ္မေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, တီဟိ ဒုစ္စရိတေဟိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန, တသ္သာ ဝိတ္ထာရော ဒသ အကုသလကမ္မပထာ။ အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာတိ ဣဒံ ဝောဒာနံ။
59. Tattha taṇhāsaṃkileso tīhi taṇhāhi niddisitabbo – kāmataṇhāya bhavataṇhāya vibhavataṇhāya. Yena yena vā pana vatthunā ajjhosito, tena teneva niddisitabbo, tassā vitthāro chattiṃsāya taṇhāya jāliniyā vicaritāni. Tattha diṭṭhisaṃkileso ucchedasassatena niddisitabbo, yena yena vā pana vatthunā diṭṭhivasena abhinivisati, ‘‘idameva saccaṃ moghamañña’’nti tena teneva niddisitabbo, tassā vitthāro dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni. Tattha duccaritasaṃkileso cetanā cetasikakammena niddisitabbo, tīhi duccaritehi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, tassā vitthāro dasa akusalakammapathā. Apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavāti idaṃ vodānaṃ.
တယိဒံ ဝောဒာနံ တိဝိဓံ; တဏ္ဟာသံကိလေသော သမထေန ဝိသုဇ္ဈတိ, သော သမထော သမာဓိက္ခန္ဓော, ဒိဋ္ဌိသံကိလေသော ဝိပသ္သနာယ ဝိသုဇ္ဈတိ, သာ ဝိပသ္သနာ ပညာက္ခန္ဓော, ဒုစ္စရိတသံကိလေသော သုစရိတေန ဝိသုဇ္ဈတိ, တံ သုစရိတံ သီလက္ခန္ဓော။
Tayidaṃ vodānaṃ tividhaṃ; taṇhāsaṃkileso samathena visujjhati, so samatho samādhikkhandho, diṭṭhisaṃkileso vipassanāya visujjhati, sā vipassanā paññākkhandho, duccaritasaṃkileso sucaritena visujjhati, taṃ sucaritaṃ sīlakkhandho.
‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ မရိသ္သန္တိ, မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတံ, ယထာကမ္မံ ဂမိသ္သန္တိ, ပုညပာပဖလူပဂာ, နိရယံ ပာပကမ္မန္တာ’’တိ အပုညပ္ပဋိပဒာ, ‘‘ပုညကမ္မာ စ သုဂ္ဂတိ’’န္တိ ပုညပ္ပဋိပဒာ, ‘‘အပရေ စ မဂ္ဂံ ဘာဝေတ္ဝာ, ပရိနိဗ္ဗန္တိနာသဝာ’’တိ ပုညပာပသမတိက္ကမပ္ပဋိပဒာ, တတ္ထ ယာ စ ပုညပ္ပဋိပဒာ ယာ စ အပုညပ္ပဋိပဒာ, အယံ ဧကာ ပဋိပဒာ သဗ္ဗတ္ထဂာမိနီ ဧကာ အပာယေသု, ဧကာ ဒေဝေသု, ယာ စ ပုညပာပသမတိက္ကမာ ပဋိပဒာ အယံ တတ္ထ တတ္ထ ဂာမိနီ ပဋိပဒာ။
‘‘Sabbe sattā marissanti, maraṇantaṃ hi jīvitaṃ, yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā, nirayaṃ pāpakammantā’’ti apuññappaṭipadā, ‘‘puññakammā ca suggati’’nti puññappaṭipadā, ‘‘apare ca maggaṃ bhāvetvā, parinibbantināsavā’’ti puññapāpasamatikkamappaṭipadā, tattha yā ca puññappaṭipadā yā ca apuññappaṭipadā, ayaṃ ekā paṭipadā sabbatthagāminī ekā apāyesu, ekā devesu, yā ca puññapāpasamatikkamā paṭipadā ayaṃ tattha tattha gāminī paṭipadā.
တယော ရာသီ – မိစ္ဆတ္တနိယတော ရာသိ, သမ္မတ္တနိယတော ရာသိ, အနိယတော ရာသိ, တတ္ထ ယော စ မိစ္ဆတ္တနိယတော ရာသိ ယော စ သမ္မတ္တနိယတော ရာသိ ဧကာ ပဋိပဒာ တတ္ထ တတ္ထ ဂာမိနီ, တတ္ထ ယော အနိယတော ရာသိ, အယံ သဗ္ဗတ္ထဂာမိနီ ပဋိပဒာ။ ကေန ကာရဏေန? ပစ္စယံ လဘန္တော နိရယေ ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော တိရစ္ဆာနယောနီသု ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော ပေတ္တိဝိသယေသု ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော အသုရေသု ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော ဒေဝေသု ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော မနုသ္သေသု ဥပပဇ္ဇေယ္ယ, ပစ္စယံ လဘန္တော ပရိနိဗ္ဗာယေယ္ယ, တသ္မာယံ သဗ္ဗတ္ထဂာမိနီ ပဋိပဒာ, ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော, ဣဒံ ဝုစ္စတိ သဗ္ဗတ္ထဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဉာဏံ ဒုတိယံ တထာဂတဗလံ။
Tayo rāsī – micchattaniyato rāsi, sammattaniyato rāsi, aniyato rāsi, tattha yo ca micchattaniyato rāsi yo ca sammattaniyato rāsi ekā paṭipadā tattha tattha gāminī, tattha yo aniyato rāsi, ayaṃ sabbatthagāminī paṭipadā. Kena kāraṇena? Paccayaṃ labhanto niraye upapajjeyya, paccayaṃ labhanto tiracchānayonīsu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto pettivisayesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto asuresu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto devesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto manussesu upapajjeyya, paccayaṃ labhanto parinibbāyeyya, tasmāyaṃ sabbatthagāminī paṭipadā, yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati sabbatthagāminī paṭipadā ñāṇaṃ dutiyaṃ tathāgatabalaṃ.
ဣတိ သဗ္ဗတ္ထဂာမိနီ ပဋိပဒာ အနေကဓာတုလောကော, တတ္ထ တတ္ထ ဂာမိနီ ပဋိပဒာ နာနာဓာတုလောကော။ တတ္ထ ကတမော အနေကဓာတုလောကော? စက္ခုဓာတု ရူပဓာတု စက္ခုဝိညာဏဓာတု, သောတဓာတု သဒ္ဒဓာတု သောတဝိညာဏဓာတု, ဃာနဓာတု ဂန္ဓဓာတု ဃာနဝိညာဏဓာတု, ဇိဝ္ဟာဓာတု ရသဓာတု ဇိဝ္ဟာဝိညာဏဓာတု, ကာယဓာတု ဖောဋ္ဌဗ္ဗဓာတု ကာယဝိညာဏဓာတု, မနောဓာတု ဓမ္မဓာတု မနောဝိညာဏဓာတု, ပထဝီဓာတု, အာပောဓာတု, တေဇောဓာတု, ဝာယောဓာတု, အာကာသဓာတု, ဝိညာဏဓာတု, ကာမဓာတု, ဗ္ယာပာဒဓာတု, ဝိဟိံသာဓာတု, နေက္ခမ္မဓာတု, အဗ္ယာပာဒဓာတု, အဝိဟိံသာဓာတု, ဒုက္ခဓာတု, ဒောမနသ္သဓာတု , အဝိဇ္ဇာဓာတု, သုခဓာတု, သောမနသ္သဓာတု, ဥပေက္ခာဓာတု, ရူပဓာတု, အရူပဓာတု, နိရောဓဓာတု, သင္ခာရဓာတု, နိဗ္ဗာနဓာတု, အယံ အနေကဓာတုလောကော။
Iti sabbatthagāminī paṭipadā anekadhātuloko, tattha tattha gāminī paṭipadā nānādhātuloko. Tattha katamo anekadhātuloko? Cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu saddadhātu sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu gandhadhātu ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu rasadhātu jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu phoṭṭhabbadhātu kāyaviññāṇadhātu, manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu, pathavīdhātu, āpodhātu, tejodhātu, vāyodhātu, ākāsadhātu, viññāṇadhātu, kāmadhātu, byāpādadhātu, vihiṃsādhātu, nekkhammadhātu, abyāpādadhātu, avihiṃsādhātu, dukkhadhātu, domanassadhātu , avijjādhātu, sukhadhātu, somanassadhātu, upekkhādhātu, rūpadhātu, arūpadhātu, nirodhadhātu, saṅkhāradhātu, nibbānadhātu, ayaṃ anekadhātuloko.
တတ္ထ ကတမော နာနာဓာတုလောကော? အညာ စက္ခုဓာတု, အညာ ရူပဓာတု, အညာ စက္ခုဝိညာဏဓာတု။ ဧဝံ သဗ္ဗာ။ အညာ နိဗ္ဗာနဓာတု။ ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနေကဓာတု နာနာဓာတု ဉာဏံ တတိယံ တထာဂတဗလံ။
Tattha katamo nānādhātuloko? Aññā cakkhudhātu, aññā rūpadhātu, aññā cakkhuviññāṇadhātu. Evaṃ sabbā. Aññā nibbānadhātu. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati anekadhātu nānādhātu ñāṇaṃ tatiyaṃ tathāgatabalaṃ.
၆၀. ဣတိ အနေကဓာတု နာနာဓာတုကသ္သ လောကသ္သ ယံ ယဒေဝ ဓာတုံ သတ္တာ အဓိမုစ္စန္တိ, တံ တဒေဝ အဓိဋ္ဌဟန္တိ အဘိနိဝိသန္တိ, ကေစိ ရူပာဓိမုတ္တာ, ကေစိ သဒ္ဒာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဂန္ဓာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ရသာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဓမ္မာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဣတ္ထာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ပုရိသာဓိမုတ္တာ, ကေစိ စာဂာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဟီနာဓိမုတ္တာ , ကေစိ ပဏီတာဓိမုတ္တာ, ကေစိ ဒေဝာဓိမုတ္တာ, ကေစိ မနုသ္သာဓိမုတ္တာ, ကေစိ နိဗ္ဗာနာဓိမုတ္တာ။ ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော, အယံ ဝေနေယ္ယော, အယံ န ဝေနေယ္ယော, အယံ သဂ္ဂဂာမီ, အယံ ဒုဂ္ဂတိဂာမီတိ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ သတ္တာနံ နာနာဓိမုတ္တိကတာ ဉာဏံ စတုတ္ထံ တထာဂတဗလံ။
60. Iti anekadhātu nānādhātukassa lokassa yaṃ yadeva dhātuṃ sattā adhimuccanti, taṃ tadeva adhiṭṭhahanti abhinivisanti, keci rūpādhimuttā, keci saddādhimuttā, keci gandhādhimuttā, keci rasādhimuttā, keci phoṭṭhabbādhimuttā, keci dhammādhimuttā, keci itthādhimuttā, keci purisādhimuttā, keci cāgādhimuttā, keci hīnādhimuttā , keci paṇītādhimuttā, keci devādhimuttā, keci manussādhimuttā, keci nibbānādhimuttā. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, ayaṃ veneyyo, ayaṃ na veneyyo, ayaṃ saggagāmī, ayaṃ duggatigāmīti, idaṃ vuccati sattānaṃ nānādhimuttikatā ñāṇaṃ catutthaṃ tathāgatabalaṃ.
ဣတိ တေ ယထာဓိမုတ္တာ စ ဘဝန္တိ, တံ တံ ကမ္မသမာဒာနံ သမာဒိယန္တိ။ တေ ဆဗ္ဗိဓံ ကမ္မံ သမာဒိယန္တိ – ကေစိ လောဘဝသေန, ကေစိ ဒောသဝသေန, ကေစိ မောဟဝသေန, ကေစိ သဒ္ဓာဝသေန, ကေစိ ဝီရိယဝသေန, ကေစိ ပညာဝသေန။ တံ ဝိဘဇ္ဇမာနံ ဒုဝိဓံ – သံသာရဂာမိ စ နိဗ္ဗာနဂာမိ စ။
Iti te yathādhimuttā ca bhavanti, taṃ taṃ kammasamādānaṃ samādiyanti. Te chabbidhaṃ kammaṃ samādiyanti – keci lobhavasena, keci dosavasena, keci mohavasena, keci saddhāvasena, keci vīriyavasena, keci paññāvasena. Taṃ vibhajjamānaṃ duvidhaṃ – saṃsāragāmi ca nibbānagāmi ca.
တတ္ထ ယံ လောဘဝသေန ဒောသဝသေန မောဟဝသေန စ ကမ္မံ ကရောတိ, ဣဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ။ တတ္ထ ယံ သဒ္ဓာဝသေန ကမ္မံ ကရောတိ, ဣဒံ ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ။ တတ္ထ ယံ လောဘဝသေန ဒောသဝသေန မောဟဝသေန သဒ္ဓာဝသေန စ ကမ္မံ ကရောတိ, ဣဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ။ တတ္ထ ယံ ဝီရိယဝသေန ပညာဝသေန စ ကမ္မံ ကရောတိ, ဣဒံ ကမ္မံ အကဏ္ဟံ အသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မုတ္တမံ ကမ္မသေဋ္ဌံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ။
Tattha yaṃ lobhavasena dosavasena mohavasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ. Tattha yaṃ saddhāvasena kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ. Tattha yaṃ lobhavasena dosavasena mohavasena saddhāvasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ. Tattha yaṃ vīriyavasena paññāvasena ca kammaṃ karoti, idaṃ kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammuttamaṃ kammaseṭṭhaṃ kammakkhayāya saṃvattati.
စတ္တာရိ ကမ္မသမာဒာနာနိ။ အတ္ထိ ကမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခံ အာယတိံ ဒုက္ခဝိပာကံ, အတ္ထိ ကမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခံ အာယတိံ သုခဝိပာကံ, အတ္ထိ ကမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခဉ္စေဝ အာယတိံ စ ဒုက္ခဝိပာကံ, အတ္ထိ ကမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခဉ္စေဝ အာယတိံ စ သုခဝိပာကံ။ ယံ ဧဝံ ဇာတိယံ ကမ္မသမာဒာနံ, ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန အကုသလကမ္မသမာဒာနံ ဥပစိတံ အဝိပက္ကံ ဝိပာကာယ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ န စ ဘဗ္ဗော အဘိနိဗ္ဗိဓာ ဂန္တုန္တိ တံ ဘဂဝာ န ဩဝဒတိ။ ယထာ ဒေဝဒတ္တံ ကောကာလိကံ သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ, ယေ ဝာ ပနညေပိ သတ္တာ မိစ္ဆတ္တနိယတာ ဣမေသဉ္စ ပုဂ္ဂလာနံ ဥပစိတံ အကုသလံ န စ တာဝ ပာရိပူရိံ ဂတံ, ပုရာ ပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။ ပုရာ ဖလံ နိဗ္ဗတ္တယတိ, ပုရာ မဂ္ဂမာဝာရယတိ, ပုရာ ဝေနေယ္ယတ္တံ သမတိက္ကမတီတိ တေ ဘဂဝာ အသမတ္တေ ဩဝဒတိ။ ယထာ ပုဏ္ဏဉ္စ ဂောဝတိကံ အစေလဉ္စ ကုက္ကုရဝတိကံ။
Cattāri kammasamādānāni. Atthi kammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiṃ ca dukkhavipākaṃ, atthi kammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiṃ ca sukhavipākaṃ. Yaṃ evaṃ jātiyaṃ kammasamādānaṃ, iminā puggalena akusalakammasamādānaṃ upacitaṃ avipakkaṃ vipākāya paccupaṭṭhitaṃ na ca bhabbo abhinibbidhā gantunti taṃ bhagavā na ovadati. Yathā devadattaṃ kokālikaṃ sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ, ye vā panaññepi sattā micchattaniyatā imesañca puggalānaṃ upacitaṃ akusalaṃ na ca tāva pāripūriṃ gataṃ, purā pāripūriṃ gacchati. Purā phalaṃ nibbattayati, purā maggamāvārayati, purā veneyyattaṃ samatikkamatīti te bhagavā asamatte ovadati. Yathā puṇṇañca govatikaṃ acelañca kukkuravatikaṃ.
၆၁. ဣမသ္သ စ ပုဂ္ဂလသ္သ အကုသလကမ္မသမာဒာနံ ပရိပူရမာနံ မဂ္ဂံ အာဝာရယိသ္သတိ ပုရာ ပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ, ပုရာ ဖလံ နိဗ္ဗတ္တယတိ, ပုရာ မဂ္ဂမာဝာရယတိ, ပုရာ ဝေနေယ္ယတ္တံ သမတိက္ကမတီတိ တံ ဘဂဝာ အသမတ္တံ ဩဝဒတိ။ ယထာ အာယသ္မန္တံ အင္ဂုလိမာလံ။
61. Imassa ca puggalassa akusalakammasamādānaṃ paripūramānaṃ maggaṃ āvārayissati purā pāripūriṃ gacchati, purā phalaṃ nibbattayati, purā maggamāvārayati, purā veneyyattaṃ samatikkamatīti taṃ bhagavā asamattaṃ ovadati. Yathā āyasmantaṃ aṅgulimālaṃ.
သဗ္ဗေသံ မုဒုမဇ္ဈာဓိမတ္တတာ။ တတ္ထ မုဒု အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရာ မဇ္ဈံ အဝသေသကုသလသင္ခာရာ, အဓိမတ္တံ အကုသလသင္ခာရာ, ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော, ဣဒံ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ, ဣဒံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနီယံ, ဣဒံ အပရာပရိယဝေဒနီယံ, ဣဒံ နိရယဝေဒနီယံ, ဣဒံ တိရစ္ဆာနဝေဒနီယံ, ဣဒံ ပေတ္တိဝိသယဝေဒနီယံ, ဣဒံ အသုရဝေဒနီယံ, ဣဒံ ဒေဝဝေဒနီယံ, ဣဒံ မနုသ္သဝေဒနီယန္တိ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ကမ္မသမာဒာနာနံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော ဝိပာကဝေမတ္တတာ ဉာဏံ ပဉ္စမံ တထာဂတဗလံ။
Sabbesaṃ mudumajjhādhimattatā. Tattha mudu āneñjābhisaṅkhārā majjhaṃ avasesakusalasaṅkhārā, adhimattaṃ akusalasaṅkhārā, yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ, idaṃ upapajjavedanīyaṃ, idaṃ aparāpariyavedanīyaṃ, idaṃ nirayavedanīyaṃ, idaṃ tiracchānavedanīyaṃ, idaṃ pettivisayavedanīyaṃ, idaṃ asuravedanīyaṃ, idaṃ devavedanīyaṃ, idaṃ manussavedanīyanti, idaṃ vuccati atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso vipākavemattatā ñāṇaṃ pañcamaṃ tathāgatabalaṃ.
၆၂. ဣတိ တထာ သမာဒိန္နာနံ ကမ္မာနံ သမာဒိန္နာနံ ဈာနာနံ ဝိမောက္ခာနံ သမာဓီနံ သမာပတ္တီနံ အယံ သံကိလေသော, ဣဒံ ဝောဒာနံ, ဣဒံ ဝုဋ္ဌာနံ, ဧဝံ သံကိလိသ္သတိ, ဧဝံ ဝောဒာယတိ, ဧဝံ ဝုဋ္ဌဟတီတိ ဉာဏံ အနာဝရဏံ။
62. Iti tathā samādinnānaṃ kammānaṃ samādinnānaṃ jhānānaṃ vimokkhānaṃ samādhīnaṃ samāpattīnaṃ ayaṃ saṃkileso, idaṃ vodānaṃ, idaṃ vuṭṭhānaṃ, evaṃ saṃkilissati, evaṃ vodāyati, evaṃ vuṭṭhahatīti ñāṇaṃ anāvaraṇaṃ.
တတ္ထ ကတိ ဈာနာနိ? စတ္တာရိ ဈာနာနိ။ ကတိ ဝိမောက္ခာ? ဧကာဒသ စ အဋ္ဌ စ သတ္တ စ တယော စ ဒ္ဝေ စ။ ကတိ သမာဓီ? တယော သမာဓီ – သဝိတက္ကော သဝိစာရော သမာဓိ, အဝိတက္ကော ဝိစာရမတ္တော သမာဓိ, အဝိတက္ကော အဝိစာရော သမာဓိ။ ကတိ သမာပတ္တိယော? ပဉ္စ သမာပတ္တိယော – သညာသမာပတ္တိ အသညာသမာပတ္တိ နေဝသညာနာသညာသမာပတ္တိ ဝိဘူတသညာသမာပတ္တိ 15 နိရောဓသမာပတ္တိ။
Tattha kati jhānāni? Cattāri jhānāni. Kati vimokkhā? Ekādasa ca aṭṭha ca satta ca tayo ca dve ca. Kati samādhī? Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi, avitakko vicāramatto samādhi, avitakko avicāro samādhi. Kati samāpattiyo? Pañca samāpattiyo – saññāsamāpatti asaññāsamāpatti nevasaññānāsaññāsamāpatti vibhūtasaññāsamāpatti 16 nirodhasamāpatti.
တတ္ထ ကတမော သံကိလေသော? ပဌမဇ္ဈာနသ္သ ကာမရာဂဗ္ယာပာဒာ သံကိလေသော။ ယေ စ ကုက္ကုဋဈာယီ ဒ္ဝေ ပဌမကာ ယော ဝာ ပန ကောစိ ဟာနဘာဂိယော သမာဓိ, အယံ သံကိလေသော။ တတ္ထ ကတမံ ဝောဒာနံ, နီဝရဏပာရိသုဒ္ဓိ, ပဌမသ္သ ဈာနသ္သ ယေ စ ကုက္ကုဋဈာယီ ဒ္ဝေ ပစ္ဆိမကာ ယော ဝာ ပန ကောစိ ဝိသေသဘာဂိယော သမာဓိ, ဣဒံ ဝောဒာနံ။ တတ္ထ ကတမံ ဝုဋ္ဌာနံ? ယံ သမာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကောသလ္လံ, ဣဒံ ဝုဋ္ဌာနံ။ ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော, ဣဒံ ဝုစ္စတိ သဗ္ဗေသံ ဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တီနံ သံကိလေသဝောဒာနဝုဋ္ဌာနဉာဏံ ဆဋ္ဌံ တထာဂတဗလံ။
Tattha katamo saṃkileso? Paṭhamajjhānassa kāmarāgabyāpādā saṃkileso. Ye ca kukkuṭajhāyī dve paṭhamakā yo vā pana koci hānabhāgiyo samādhi, ayaṃ saṃkileso. Tattha katamaṃ vodānaṃ, nīvaraṇapārisuddhi, paṭhamassa jhānassa ye ca kukkuṭajhāyī dve pacchimakā yo vā pana koci visesabhāgiyo samādhi, idaṃ vodānaṃ. Tattha katamaṃ vuṭṭhānaṃ? Yaṃ samāpattivuṭṭhānakosallaṃ, idaṃ vuṭṭhānaṃ. Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso, idaṃ vuccati sabbesaṃ jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesavodānavuṭṭhānañāṇaṃ chaṭṭhaṃ tathāgatabalaṃ.
၆၃. ဣတိ တသ္သေဝ သမာဓိသ္သ တယော ဓမ္မာ ပရိဝာရာ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဗလာနိ ဝီရိယမိတိ, တာနိယေဝ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဝီရိယဝသေန ဗလာနိ ဘဝန္တိ, အာဓိပတေယ္ယဋ္ဌေန ဣန္ဒ္ရိယာနိ, အကမ္ပိယဋ္ဌေန ဗလာနိ, ဣတိ တေသံ မုဒုမဇ္ဈာဓိမတ္တတာ အယံ မုဒိန္ဒ္ရိယော အယံ မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယော အယံ တိက္ခိန္ဒ္ရိယောတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ တိက္ခိန္ဒ္ရိယံ သံခိတ္တေန ဩဝာဒေန ဩဝဒတိ, မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယံ ဘဂဝာ သံခိတ္တဝိတ္ထာရေန ဩဝဒတိ, မုဒိန္ဒ္ရိယံ ဘဂဝာ ဝိတ္ထာရေန ဩဝဒတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ တိက္ခိန္ဒ္ရိယသ္သ မုဒုကံ ဓမ္မဒေသနံ ဥပဒိသတိ, မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ မုဒုတိက္ခဓမ္မဒေသနံ ဥပဒိသတိ, မုဒိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ တိက္ခံ ဓမ္မဒေသနံ ဥပဒိသတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ တိက္ခိန္ဒ္ရိယသ္သ သမထံ ဥပဒိသတိ, မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ သမထဝိပသ္သနံ ဥပဒိသတိ, မုဒိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ ဝိပသ္သနံ ဥပဒိသတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ တိက္ခိန္ဒ္ရိယသ္သ နိသ္သရဏံ ဥပဒိသတိ, မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ဥပဒိသတိ, မုဒိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ဥပဒိသတိ။ တတ္ထ ဘဂဝာ တိက္ခိန္ဒ္ရိယသ္သ အဓိပညာသိက္ခာယ ပညာပယတိ, မဇ္ဈိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ အဓိစိတ္တသိက္ခာယ ပညာပယတိ, မုဒိန္ဒ္ရိယသ္သ ဘဂဝာ အဓိသီလသိက္ခာယ ပညာပယတိ။
63. Iti tasseva samādhissa tayo dhammā parivārā indriyāni balāni vīriyamiti, tāniyeva indriyāni vīriyavasena balāni bhavanti, ādhipateyyaṭṭhena indriyāni, akampiyaṭṭhena balāni, iti tesaṃ mudumajjhādhimattatā ayaṃ mudindriyo ayaṃ majjhindriyo ayaṃ tikkhindriyoti. Tattha bhagavā tikkhindriyaṃ saṃkhittena ovādena ovadati, majjhindriyaṃ bhagavā saṃkhittavitthārena ovadati, mudindriyaṃ bhagavā vitthārena ovadati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā mudutikkhadhammadesanaṃ upadisati, mudindriyassa bhagavā tikkhaṃ dhammadesanaṃ upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa samathaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā samathavipassanaṃ upadisati, mudindriyassa bhagavā vipassanaṃ upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa nissaraṇaṃ upadisati, majjhindriyassa bhagavā ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, mudindriyassa bhagavā assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā tikkhindriyassa adhipaññāsikkhāya paññāpayati, majjhindriyassa bhagavā adhicittasikkhāya paññāpayati, mudindriyassa bhagavā adhisīlasikkhāya paññāpayati.
ယံ ဧတ္ထ ဉာဏံ ဟေတုသော ဌာနသော အနောဓိသော အယံ ဣမံ ဘူမိံ ဘာဝနဉ္စ ဂတော, ဣမာယ ဝေလာယ ဣမာယ အနုသာသနိယာ ဧဝံ ဓာတုကော စာယံ အယံ စသ္သ အာသယော အယဉ္စ အနုသယော ဣတိ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တဝေမတ္တတာ ဉာဏံ သတ္တမံ တထာဂတဗလံ။
Yaṃ ettha ñāṇaṃ hetuso ṭhānaso anodhiso ayaṃ imaṃ bhūmiṃ bhāvanañca gato, imāya velāya imāya anusāsaniyā evaṃ dhātuko cāyaṃ ayaṃ cassa āsayo ayañca anusayo iti, idaṃ vuccati parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattavemattatā ñāṇaṃ sattamaṃ tathāgatabalaṃ.
ဣတိ တတ္ထ ယံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။ သေယ္ယထိဒံ, ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော တိသ္သောပိ ဇာတိယော စတသ္သောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာရီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟသ္သမ္ပိ ဇာတိသတသဟသ္သမ္ပိ အနေကာနိပိ ဇာတိသတာနိ အနေကာနိပိ ဇာတိသဟသ္သာနိ အနေကာနိပိ ဇာတိသတသဟသ္သာနိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ။ အမုတ္ရာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတ္ရ ဥဒပာဒိံ။ တတ္ရာပာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နောတိ, ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။
Iti tattha yaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ, ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekānipi jātisatāni anekānipi jātisahassāni anekānipi jātisatasahassāni anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe. Amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ. Tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti, iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
၆၄. တတ္ထ သဂ္ဂူပဂေသု စ သတ္တေသု မနုသ္သူပဂေသု စ သတ္တေသု အပာယူပဂေသု စ သတ္တေသု ဣမသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ လောဘာဒယော ဥသ္သန္နာ အလောဘာဒယော မန္ဒာ, ဣမသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ အလောဘာဒယော ဥသ္သန္နာ လောဘာဒယော မန္ဒာ, ယေ ဝာ ပန ဥသ္သန္နာ ယေ ဝာ ပန မန္ဒာ ဣမသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဥပစိတာနိ ဣမသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ အနုပစိတာနိ အမုကာယ ဝာ ကပ္ပကောဋိယံ ကပ္ပသတသဟသ္သေ ဝာ ကပ္ပသဟသ္သေ ဝာ ကပ္ပသတေ ဝာ ကပ္ပေ ဝာ အန္တရကပ္ပေ ဝာ ဥပဍ္ဎကပ္ပေ ဝာ သံဝစ္ဆရေ ဝာ ဥပဍ္ဎသံဝစ္ဆရေ ဝာ မာသေ ဝာ ပက္ခေ ဝာ ဒိဝသေ ဝာ မုဟုတ္တေ ဝာ ဣမိနာ ပမာဒေန ဝာ ပသာဒေန ဝာတိ။ တံ တံ ဘဝံ ဘဂဝာ အနုသ္သရန္တော အသေသံ ဇာနာတိ, တတ္ထ ယံ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝာဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။
64. Tattha saggūpagesu ca sattesu manussūpagesu ca sattesu apāyūpagesu ca sattesu imassa puggalassa lobhādayo ussannā alobhādayo mandā, imassa puggalassa alobhādayo ussannā lobhādayo mandā, ye vā pana ussannā ye vā pana mandā imassa puggalassa imāni indriyāni upacitāni imassa puggalassa imāni indriyāni anupacitāni amukāya vā kappakoṭiyaṃ kappasatasahasse vā kappasahasse vā kappasate vā kappe vā antarakappe vā upaḍḍhakappe vā saṃvacchare vā upaḍḍhasaṃvacchare vā māse vā pakkhe vā divase vā muhutte vā iminā pamādena vā pasādena vāti. Taṃ taṃ bhavaṃ bhagavā anussaranto asesaṃ jānāti, tattha yaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
ဣမေ ဝာ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ, တတ္ထ သဂ္ဂူပဂေသု စ သတ္တေသု မနုသ္သူပဂေသု စ သတ္တေသု အပာယူပဂေသု စ သတ္တေသု ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန ဧဝရူပံ ကမ္မံ အမုကာယ ကပ္ပကောဋိယံ ဥပစိတံ ကပ္ပသတသဟသ္သေ ဝာ ကပ္ပသဟသ္သေ ဝာ ကပ္ပသတေ ဝာ ကပ္ပေ ဝာ အန္တရကပ္ပေ ဝာ ဥပဍ္ဎကပ္ပေ ဝာ သံဝစ္ဆရေ ဝာ ဥပဍ္ဎသံဝစ္ဆရေ ဝာ မာသေ ဝာ ပက္ခေ ဝာ ဒိဝသေ ဝာ မုဟုတ္တေ ဝာ ဣမိနာ ပမာဒေန ဝာ ပသာဒေန ဝာတိ။ ဣမာနိ ဘဂဝတော ဒ္ဝေ ဉာဏာနိ – ပုဗ္ဗေနိဝာသာနုသ္သတိဉာဏဉ္စ ဒိဗ္ဗစက္ခု စ အဋ္ဌမံ နဝမံ တထာဂတဗလံ။
Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā, tattha saggūpagesu ca sattesu manussūpagesu ca sattesu apāyūpagesu ca sattesu iminā puggalena evarūpaṃ kammaṃ amukāya kappakoṭiyaṃ upacitaṃ kappasatasahasse vā kappasahasse vā kappasate vā kappe vā antarakappe vā upaḍḍhakappe vā saṃvacchare vā upaḍḍhasaṃvacchare vā māse vā pakkhe vā divase vā muhutte vā iminā pamādena vā pasādena vāti. Imāni bhagavato dve ñāṇāni – pubbenivāsānussatiñāṇañca dibbacakkhu ca aṭṭhamaṃ navamaṃ tathāgatabalaṃ.
ဣတိ တတ္ထ ယံ သဗ္ဗညုတာ ပတ္တာ ဝိဒိတာ သဗ္ဗဓမ္မာ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဥပ္ပန္နံ သဗ္ဗညုတဉာဏံ နိဟတော မာရော ဗောဓိမူလေ, ဣဒံ ဘဂဝတော ဒသမံ ဗလံ သဗ္ဗာသဝပရိက္ခယံ ဉာဏံ။ ဒသဗလသမန္နာဂတာ ဟိ ဗုဒ္ဓာ ဘဂဝန္တောတိ။
Iti tattha yaṃ sabbaññutā pattā viditā sabbadhammā virajaṃ vītamalaṃ uppannaṃ sabbaññutañāṇaṃ nihato māro bodhimūle, idaṃ bhagavato dasamaṃ balaṃ sabbāsavaparikkhayaṃ ñāṇaṃ. Dasabalasamannāgatā hi buddhā bhagavantoti.
နိယုတ္တော ဝိစယော ဟာရသမ္ပာတော။
Niyutto vicayo hārasampāto.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ၂. ဝိစယဟာရသမ္ပာတဝဏ္ဏနာ • 2. Vicayahārasampātavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-ဋီကာ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ၂. ဝိစယဟာရသမ္ပာတဝဏ္ဏနာ • 2. Vicayahārasampātavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī / ၂. ဝိစယဟာရသမ္ပာတဝိဘာဝနာ • 2. Vicayahārasampātavibhāvanā
