Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸுத்தனிபாத-அட்ட²கதா² • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
11. விஜயஸுத்தவண்ணனா
11. Vijayasuttavaṇṇanā
சரங் வா யதி³ வா திட்ட²ந்தி நந்த³ஸுத்தங். ‘‘விஜயஸுத்தங் காயவிச்ச²ந்த³னிகஸுத்த’’ந்திபி வுச்சதி. கா உப்பத்தி? இத³ங் கிர ஸுத்தங் த்³வீஸு டா²னேஸு வுத்தங், தஸ்மா அஸ்ஸ து³விதா⁴ உப்பத்தி. தத்த² ப⁴க³வதா அனுபுப்³பே³ன கபிலவத்து²ங் அனுப்பத்வா, ஸாகியே வினெத்வா நந்தா³த³யோ பப்³பா³ஜெத்வா, அனுஞ்ஞாதாய மாதுகா³மஸ்ஸ பப்³ப³ஜ்ஜாய ஆனந்த³த்தே²ரஸ்ஸ ப⁴கி³னீ நந்தா³, கே²மகஸக்கரஞ்ஞோ தீ⁴தா அபி⁴ரூபனந்தா³, ஜனபத³கல்யாணீ நந்தா³தி திஸ்ஸோ நந்தா³யோ பப்³ப³ஜிங்ஸு. தேன ச ஸமயேன ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி. அபி⁴ரூபனந்தா³ அபி⁴ரூபா ஏவ அஹோஸி த³ஸ்ஸனீயா பாஸாதி³கா, தேனேவஸ்ஸா அபி⁴ரூபனந்தா³தி நாமமகங்ஸு. ஜனபத³கல்யாணீ நந்தா³பி ரூபேன அத்தனா ஸதி³ஸங் ந பஸ்ஸதி. தா உபோ⁴பி ரூபமத³மத்தா ‘‘ப⁴க³வா ரூபங் விவண்ணேதி, க³ரஹதி, அனேகபரியாயேன ரூபே ஆதீ³னவங் த³ஸ்ஸேதீ’’தி ப⁴க³வதோ உபட்டா²னங் ந க³ச்ச²ந்தி, த³ட்டு²ம்பி ந இச்ச²ந்தி. ஏவங் அப்பஸன்னா கஸ்மா பப்³ப³ஜிதாதி சே? அக³தியா. அபி⁴ரூபனந்தா³ய ஹி வாரெய்யதி³வஸேயேவ ஸாமிகோ ஸக்யகுமாரோ காலமகாஸி. அத² நங் மாதாபிதரோ அகாமகங் பப்³பா³ஜேஸுங். ஜனபத³கல்யாணீ நந்தா³பி ஆயஸ்மந்தே நந்தே³ அரஹத்தங் பத்தே நிராஸா ஹுத்வா ‘‘மய்ஹங் ஸாமிகோ ச மாதா ச மஹாபஜாபதி அஞ்ஞே ச ஞாதகா பப்³ப³ஜிதா, ஞாதீஹி வினா து³க்கோ² க⁴ராவாஸோ’’தி க⁴ராவாஸே அஸ்ஸாத³மலப⁴ந்தீ பப்³ப³ஜிதா, ந ஸத்³தா⁴ய.
Caraṃvā yadi vā tiṭṭhanti nandasuttaṃ. ‘‘Vijayasuttaṃ kāyavicchandanikasutta’’ntipi vuccati. Kā uppatti? Idaṃ kira suttaṃ dvīsu ṭhānesu vuttaṃ, tasmā assa duvidhā uppatti. Tattha bhagavatā anupubbena kapilavatthuṃ anuppatvā, sākiye vinetvā nandādayo pabbājetvā, anuññātāya mātugāmassa pabbajjāya ānandattherassa bhaginī nandā, khemakasakkarañño dhītā abhirūpanandā, janapadakalyāṇī nandāti tisso nandāyo pabbajiṃsu. Tena ca samayena bhagavā sāvatthiyaṃ viharati. Abhirūpanandā abhirūpā eva ahosi dassanīyā pāsādikā, tenevassā abhirūpanandāti nāmamakaṃsu. Janapadakalyāṇī nandāpi rūpena attanā sadisaṃ na passati. Tā ubhopi rūpamadamattā ‘‘bhagavā rūpaṃ vivaṇṇeti, garahati, anekapariyāyena rūpe ādīnavaṃ dassetī’’ti bhagavato upaṭṭhānaṃ na gacchanti, daṭṭhumpi na icchanti. Evaṃ appasannā kasmā pabbajitāti ce? Agatiyā. Abhirūpanandāya hi vāreyyadivaseyeva sāmiko sakyakumāro kālamakāsi. Atha naṃ mātāpitaro akāmakaṃ pabbājesuṃ. Janapadakalyāṇī nandāpi āyasmante nande arahattaṃ patte nirāsā hutvā ‘‘mayhaṃ sāmiko ca mātā ca mahāpajāpati aññe ca ñātakā pabbajitā, ñātīhi vinā dukkho gharāvāso’’ti gharāvāse assādamalabhantī pabbajitā, na saddhāya.
அத² ப⁴க³வா தாஸங் ஞாணபரிபாகங் விதி³த்வா மஹாபஜாபதிங் ஆணாபேஸி ‘‘ஸப்³பா³பி பி⁴க்கு²னியோ படிபாடியா ஓவாத³ங் ஆக³ச்ச²ந்தூ’’தி . தா அத்தனோ வாரே ஸம்பத்தே அஞ்ஞங் பேஸெந்தி. ததோ ப⁴க³வா ‘‘ஸம்பத்தே வாரே அத்தனாவ ஆக³ந்தப்³ப³ங், ந அஞ்ஞா பேஸேதப்³பா³’’தி ஆஹ. அதே²கதி³வஸங் அபி⁴ரூபனந்தா³ அக³மாஸி. தங் ப⁴க³வா நிம்மிதரூபேன ஸங்வேஜெத்வா ‘‘அட்டீ²னங் நக³ரங் கத’’ந்தி இமாய த⁴ம்மபத³கா³தா²ய –
Atha bhagavā tāsaṃ ñāṇaparipākaṃ viditvā mahāpajāpatiṃ āṇāpesi ‘‘sabbāpi bhikkhuniyo paṭipāṭiyā ovādaṃ āgacchantū’’ti . Tā attano vāre sampatte aññaṃ pesenti. Tato bhagavā ‘‘sampatte vāre attanāva āgantabbaṃ, na aññā pesetabbā’’ti āha. Athekadivasaṃ abhirūpanandā agamāsi. Taṃ bhagavā nimmitarūpena saṃvejetvā ‘‘aṭṭhīnaṃ nagaraṃ kata’’nti imāya dhammapadagāthāya –
‘‘ஆதுரங் அஸுசிங் பூதிங், பஸ்ஸ நந்தே³ ஸமுஸ்ஸயங்;
‘‘Āturaṃ asuciṃ pūtiṃ, passa nande samussayaṃ;
உக்³க⁴ரந்தங் பக்³க⁴ரந்தங், பா³லானங் அபி⁴பத்தி²தங். (தே²ரீகா³॰ 19);
Uggharantaṃ paggharantaṃ, bālānaṃ abhipatthitaṃ. (therīgā. 19);
‘‘அனிமித்தஞ்ச பா⁴வேஹி, மானானுஸயமுஜ்ஜஹ;
‘‘Animittañca bhāvehi, mānānusayamujjaha;
ததோ மானாபி⁴ஸமயா, உபஸந்தா சரிஸ்ஸஸீ’’தி. (ஸு॰ நி॰ 344; தே²ரீகா³॰ 20) –
Tato mānābhisamayā, upasantā carissasī’’ti. (su. ni. 344; therīgā. 20) –
இமாஹி தே²ரீகா³தா²ஹி ச அனுபுப்³பே³ன அரஹத்தே பதிட்டா²பேஸி. அதே²கதி³வஸங் ஸாவத்தி²வாஸினோ புரேப⁴த்தங் தா³னங் த³த்வா ஸமாதி³ன்னுபோஸதா² ஸுனிவத்தா² ஸுபாருதா க³ந்த⁴புப்பா²தீ³னி ஆதா³ய த⁴ம்மஸ்ஸவனத்தா²ய ஜேதவனங் க³ந்த்வா த⁴ம்மஸ்ஸவனபரியோஸானே ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா நக³ரங் பவிஸந்தி. பி⁴க்கு²னிஸங்கோ⁴பி த⁴ம்மகத²ங் ஸுத்வா பி⁴க்கு²னிஉபஸ்ஸயங் க³ச்ச²தி. தத்த² மனுஸ்ஸா ச பி⁴க்கு²னியோ ச ப⁴க³வதோ வண்ணங் பா⁴ஸந்தி. சதுப்பமாணிகே ஹி லோகஸன்னிவாஸே ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ங் தி³ஸ்வா அப்பஸீத³ந்தோ நாம நத்தி². ரூபப்பமாணிகா ஹி புக்³க³லா ப⁴க³வதோ லக்க²ணக²சிதமனுப்³யஞ்ஜனவிசித்ரங் ஸமுஜ்ஜலிதகேதுமாலாப்³யாமப்பபா⁴வினத்³த⁴மலங்காரத்த²மிவ லோகஸ்ஸ ஸமுப்பன்னங் ரூபங் தி³ஸ்வா பஸீத³ந்தி, கோ⁴ஸப்பமாணிகா அனேகஸதேஸு ஜாதகேஸு கித்திகோ⁴ஸங் அட்ட²ங்க³ஸமன்னாக³தங் கரவீகமது⁴ரனிக்³கோ⁴ஸங் ப்³ரஹ்மஸ்ஸரஞ்ச ஸுத்வா, லூக²ப்பமாணிகா பத்தசீவராதி³லூக²தங் து³க்கரகாரிகலூக²தங் வா தி³ஸ்வா, த⁴ம்மப்பமாணிகா ஸீலக்க²ந்தா⁴தீ³ஸு யங்கிஞ்சி த⁴ம்மக்க²ந்த⁴ங் உபபரிக்கி²த்வா. தஸ்மா ஸப்³ப³ட்டா²னேஸு ப⁴க³வதோ வண்ணங் பா⁴ஸந்தி. ஜனபத³கல்யாணீ நந்தா³ பி⁴க்கு²னிபஸ்ஸயங் பத்வாபி அனேகபரியாயேன ப⁴க³வதோ வண்ணங் பா⁴ஸந்தானங் தேஸங் ஸுத்வா ப⁴க³வந்தங் உபக³ந்துகாமா ஹுத்வா பி⁴க்கு²னீனங் ஆரோசேஸி. பி⁴க்கு²னியோ தங் க³ஹெத்வா ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமிங்ஸு.
Imāhi therīgāthāhi ca anupubbena arahatte patiṭṭhāpesi. Athekadivasaṃ sāvatthivāsino purebhattaṃ dānaṃ datvā samādinnuposathā sunivatthā supārutā gandhapupphādīni ādāya dhammassavanatthāya jetavanaṃ gantvā dhammassavanapariyosāne bhagavantaṃ vanditvā nagaraṃ pavisanti. Bhikkhunisaṅghopi dhammakathaṃ sutvā bhikkhuniupassayaṃ gacchati. Tattha manussā ca bhikkhuniyo ca bhagavato vaṇṇaṃ bhāsanti. Catuppamāṇike hi lokasannivāse sammāsambuddhaṃ disvā appasīdanto nāma natthi. Rūpappamāṇikā hi puggalā bhagavato lakkhaṇakhacitamanubyañjanavicitraṃ samujjalitaketumālābyāmappabhāvinaddhamalaṅkāratthamiva lokassa samuppannaṃ rūpaṃ disvā pasīdanti, ghosappamāṇikā anekasatesu jātakesu kittighosaṃ aṭṭhaṅgasamannāgataṃ karavīkamadhuranigghosaṃ brahmassarañca sutvā, lūkhappamāṇikā pattacīvarādilūkhataṃ dukkarakārikalūkhataṃ vā disvā, dhammappamāṇikā sīlakkhandhādīsu yaṃkiñci dhammakkhandhaṃ upaparikkhitvā. Tasmā sabbaṭṭhānesu bhagavato vaṇṇaṃ bhāsanti. Janapadakalyāṇī nandā bhikkhunipassayaṃ patvāpi anekapariyāyena bhagavato vaṇṇaṃ bhāsantānaṃ tesaṃ sutvā bhagavantaṃ upagantukāmā hutvā bhikkhunīnaṃ ārocesi. Bhikkhuniyo taṃ gahetvā bhagavantaṃ upasaṅkamiṃsu.
ப⁴க³வா படிகச்சேவ தஸ்ஸாக³மனங் விதி³த்வா கண்டகேன கண்டகங், ஆணியா ச ஆணிங் நீஹரிதுகாமோ புரிஸோ விய ரூபேனேவ ரூபமத³ங் வினேதுங் அத்தனோ இத்³தி⁴ப³லேன பன்னரஸஸோளஸவஸ்ஸுத்³தே³ஸிகங் அதித³ஸ்ஸனீயங் இத்தி²ங் பஸ்ஸே ட²த்வா பீ³ஜமானங் அபி⁴னிம்மினி. நந்தா³ பி⁴க்கு²னீஹி ஸத்³தி⁴ங் உபஸங்கமித்வா, ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா, பி⁴க்கு²னிஸங்க⁴ஸ்ஸ அந்தரே நிஸீதி³த்வா, பாத³தலா பபு⁴தி யாவ கேஸக்³கா³ ப⁴க³வதோ ரூபஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா புன தங் ப⁴க³வதோ பஸ்ஸே டி²தங் நிம்மதரூபஞ்ச தி³ஸ்வா ‘‘அஹோ அயங் இத்தீ² ரூபவதீ’’தி அத்தனோ ரூபமத³ங் ஜஹித்வா தஸ்ஸா ரூபே அபி⁴ரத்தபா⁴வா அஹோஸி. ததோ ப⁴க³வா தங் இத்தி²ங் வீஸதிவஸ்ஸப்பமாணங் கத்வா த³ஸ்ஸேஸி. மாதுகா³மோ ஹி ஸோளஸவஸ்ஸுத்³தே³ஸிகோயேவ ஸோப⁴தி, ந ததோ உத்³த⁴ங். அத² தஸ்ஸா ரூபபரிஹானிங் தி³ஸ்வா நந்தா³ய தஸ்மிங் ரூபே ச²ந்த³ராகோ³ தனுகோ அஹோஸி. ததோ ப⁴க³வா அவிஜாதவண்ணங், ஸகிங்விஜாதவண்ணங், மஜ்ஜி²மித்தி²வண்ணங், மஹித்தி²வண்ணந்தி ஏவங் யாவ வஸ்ஸஸதிகங் ஓப⁴க்³க³ங் த³ண்ட³பராயணங் திலகாஹதக³த்தங் கத்வா, த³ஸ்ஸெத்வா பஸ்ஸமானாயேவ நந்தா³ய தஸ்ஸா மரணங் உத்³து⁴மாதகாதி³பே⁴த³ங் காகாதீ³ஹி ஸம்பரிவாரெத்வா க²ஜ்ஜமானங் து³க்³க³ந்த⁴ங் ஜேகு³ச்ச²படிகூலபா⁴வஞ்ச த³ஸ்ஸேஸி . நந்தா³ய தங் கமங் தி³ஸ்வா ‘‘ஏவமேவங் மமபி அஞ்ஞேஸம்பி ஸப்³ப³ஸாதா⁴ரணோ அயங் கமோ’’தி அனிச்சஸஞ்ஞா ஸண்டா²ஸி, தத³னுஸாரேன ச து³க்க²னத்தஸஞ்ஞாபி, தயோ ப⁴வா ஆதி³த்தமிவ அகா³ரங் அப்படிஸரணா ஹுத்வா உபட்ட²ஹிங்ஸு. அத² ப⁴க³வா ‘‘கம்மட்டா²னே பக்க²ந்தங் நந்தா³ய சித்த’’ந்தி ஞத்வா தஸ்ஸா ஸப்பாயவஸேன இமா கா³தா²யோ அபா⁴ஸி –
Bhagavā paṭikacceva tassāgamanaṃ viditvā kaṇṭakena kaṇṭakaṃ, āṇiyā ca āṇiṃ nīharitukāmo puriso viya rūpeneva rūpamadaṃ vinetuṃ attano iddhibalena pannarasasoḷasavassuddesikaṃ atidassanīyaṃ itthiṃ passe ṭhatvā bījamānaṃ abhinimmini. Nandā bhikkhunīhi saddhiṃ upasaṅkamitvā, bhagavantaṃ vanditvā, bhikkhunisaṅghassa antare nisīditvā, pādatalā pabhuti yāva kesaggā bhagavato rūpasampattiṃ disvā puna taṃ bhagavato passe ṭhitaṃ nimmatarūpañca disvā ‘‘aho ayaṃ itthī rūpavatī’’ti attano rūpamadaṃ jahitvā tassā rūpe abhirattabhāvā ahosi. Tato bhagavā taṃ itthiṃ vīsativassappamāṇaṃ katvā dassesi. Mātugāmo hi soḷasavassuddesikoyeva sobhati, na tato uddhaṃ. Atha tassā rūpaparihāniṃ disvā nandāya tasmiṃ rūpe chandarāgo tanuko ahosi. Tato bhagavā avijātavaṇṇaṃ, sakiṃvijātavaṇṇaṃ, majjhimitthivaṇṇaṃ, mahitthivaṇṇanti evaṃ yāva vassasatikaṃ obhaggaṃ daṇḍaparāyaṇaṃ tilakāhatagattaṃ katvā, dassetvā passamānāyeva nandāya tassā maraṇaṃ uddhumātakādibhedaṃ kākādīhi samparivāretvā khajjamānaṃ duggandhaṃ jegucchapaṭikūlabhāvañca dassesi . Nandāya taṃ kamaṃ disvā ‘‘evamevaṃ mamapi aññesampi sabbasādhāraṇo ayaṃ kamo’’ti aniccasaññā saṇṭhāsi, tadanusārena ca dukkhanattasaññāpi, tayo bhavā ādittamiva agāraṃ appaṭisaraṇā hutvā upaṭṭhahiṃsu. Atha bhagavā ‘‘kammaṭṭhāne pakkhantaṃ nandāya citta’’nti ñatvā tassā sappāyavasena imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ஆதுரங் அஸுசிங் பூதிங், பஸ்ஸ நந்தே³ ஸமுஸ்ஸயங்;
‘‘Āturaṃ asuciṃ pūtiṃ, passa nande samussayaṃ;
உக்³க⁴ரந்தங் பக்³க⁴ரந்தங், பா³லானங் அபி⁴பத்தி²தங். (தே²ரீகா³॰ 19);
Uggharantaṃ paggharantaṃ, bālānaṃ abhipatthitaṃ. (therīgā. 19);
‘‘யதா² இத³ங் ததா² ஏதங், யதா² ஏதங் ததா² இத³ங்;
‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
தா⁴துஸோ ஸுஞ்ஞதோ பஸ்ஸ, மா லோகங் புனராக³மி;
Dhātuso suññato passa, mā lokaṃ punarāgami;
ப⁴வே ச²ந்த³ங் விராஜெத்வா, உபஸந்தா சரிஸ்ஸஸீ’’தி. (ஸு॰ நி॰ 205);
Bhave chandaṃ virājetvā, upasantā carissasī’’ti. (su. ni. 205);
கா³தா²பரியோஸானே நந்தா³ ஸோதாபத்திப²லே பதிட்டா²ஸி. அத²ஸ்ஸா ப⁴க³வா உபரிமக்³கா³தி⁴க³மத்த²ங் ஸுஞ்ஞதபரிவாரங் விபஸ்ஸனாகம்மட்டா²னங் கதெ²ந்தோ இமங் ஸுத்தமபா⁴ஸி. அயங் தாவஸ்ஸ ஏகா உப்பத்தி.
Gāthāpariyosāne nandā sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Athassā bhagavā uparimaggādhigamatthaṃ suññataparivāraṃ vipassanākammaṭṭhānaṃ kathento imaṃ suttamabhāsi. Ayaṃ tāvassa ekā uppatti.
ப⁴க³வதி பன ராஜக³ஹே விஹரந்தே யா ஸா சீவரக்க²ந்த⁴கே (மஹாவ॰ 326) வித்தா²ரதோ வுத்தஸமுட்டா²னாய ஸாலவதியா க³ணிகாய தீ⁴தா ஜீவகஸ்ஸ கனிட்டா² ஸிரிமா நாம மாது அச்சயேன தங் டா²னங் லபி⁴த்வா ‘‘அக்கோதே⁴ன ஜினே கோத⁴’’ந்தி (த⁴॰ ப॰ 223; ஜா॰ 1.2.1) இமிஸ்ஸா கா³தா²ய வத்து²ம்ஹி புண்ணகஸெட்டி²தீ⁴தரங் அவமஞ்ஞித்வா, ப⁴க³வந்தங் க²மாபெந்தீ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா, ஸோதாபன்னா ஹுத்வா அட்ட² நிச்சப⁴த்தானி பவத்தேஸி. தங் ஆரப்³ப⁴ அஞ்ஞதரோ நிச்சப⁴த்திகோ பி⁴க்கு² ராக³ங் உப்பாதே³ஸி. ஆஹாரகிச்சம்பி ச காதுங் அஸக்கொந்தோ நிராஹாரோ நிபஜ்ஜீதி த⁴ம்மபத³கா³தா²வத்து²ம்ஹி வுத்தங். தஸ்மிங் ததா²னிபன்னேயேவ ஸிரிமா காலங் கத்வா யாமப⁴வனே ஸுயாமஸ்ஸ தே³வீ அஹோஸி. அத² தஸ்ஸா ஸரீரஸ்ஸ அக்³கி³கிச்சங் நிவாரெத்வா ஆமகஸுஸானே ரஞ்ஞா நிக்கி²பாபிதங் ஸரீரங் த³ஸ்ஸனாய ப⁴க³வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவுதோ அக³மாஸி, தம்பி பி⁴க்கு²ங் ஆதா³ய, ததா² நாக³ரா ச ராஜா ச. தத்த² மனுஸ்ஸா ப⁴ணந்தி ‘‘புப்³பே³ ஸிரிமாய அட்டு²த்தரஸஹஸ்ஸேனாபி த³ஸ்ஸனங் து³ல்லப⁴ங் , தங் தா³னஜ்ஜ காகணிகாயாபி த³ட்டு²காமோ நத்தீ²’’தி. ஸிரிமாபி தே³வகஞ்ஞா பஞ்சஹி ரத²ஸதேஹி பரிவுதா தத்ராக³மாஸி. தத்ராபி ப⁴க³வா ஸன்னிபதிதானங் த⁴ம்மதே³ஸனத்த²ங் இமங் ஸுத்தங் தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஓவாத³த்த²ங் ‘‘பஸ்ஸ சித்தகதங் பி³ம்ப³’’ந்தி (த⁴॰ ப॰ 147) இமஞ்ச த⁴ம்மபத³கா³த²ங் அபா⁴ஸி. அயமஸ்ஸ து³தியா உப்பத்தி.
Bhagavati pana rājagahe viharante yā sā cīvarakkhandhake (mahāva. 326) vitthārato vuttasamuṭṭhānāya sālavatiyā gaṇikāya dhītā jīvakassa kaniṭṭhā sirimā nāma mātu accayena taṃ ṭhānaṃ labhitvā ‘‘akkodhena jine kodha’’nti (dha. pa. 223; jā. 1.2.1) imissā gāthāya vatthumhi puṇṇakaseṭṭhidhītaraṃ avamaññitvā, bhagavantaṃ khamāpentī dhammadesanaṃ sutvā, sotāpannā hutvā aṭṭha niccabhattāni pavattesi. Taṃ ārabbha aññataro niccabhattiko bhikkhu rāgaṃ uppādesi. Āhārakiccampi ca kātuṃ asakkonto nirāhāro nipajjīti dhammapadagāthāvatthumhi vuttaṃ. Tasmiṃ tathānipanneyeva sirimā kālaṃ katvā yāmabhavane suyāmassa devī ahosi. Atha tassā sarīrassa aggikiccaṃ nivāretvā āmakasusāne raññā nikkhipāpitaṃ sarīraṃ dassanāya bhagavā bhikkhusaṅghaparivuto agamāsi, tampi bhikkhuṃ ādāya, tathā nāgarā ca rājā ca. Tattha manussā bhaṇanti ‘‘pubbe sirimāya aṭṭhuttarasahassenāpi dassanaṃ dullabhaṃ , taṃ dānajja kākaṇikāyāpi daṭṭhukāmo natthī’’ti. Sirimāpi devakaññā pañcahi rathasatehi parivutā tatrāgamāsi. Tatrāpi bhagavā sannipatitānaṃ dhammadesanatthaṃ imaṃ suttaṃ tassa bhikkhuno ovādatthaṃ ‘‘passa cittakataṃ bimba’’nti (dha. pa. 147) imañca dhammapadagāthaṃ abhāsi. Ayamassa dutiyā uppatti.
195. தத்த² சரங் வாதி ஸகலரூபகாயஸ்ஸ க³ந்தப்³ப³தி³ஸாபி⁴முகே²னாபி⁴னீஹாரேன க³ச்ச²ந்தோ வா. யதி³ வா திட்ட²ந்தி தஸ்ஸேவ உஸ்ஸாபனபா⁴வேன திட்ட²ந்தோ வா. நிஸின்னோ உத³ வா ஸயந்தி தஸ்ஸேவ ஹெட்டி²மபா⁴க³ஸமிஞ்ஜனஉபரிமபா⁴க³ஸமுஸ்ஸாபனபா⁴வேன நிஸின்னோ வா, திரியங் பஸாரணபா⁴வேன ஸயந்தோ வா. ஸமிஞ்ஜேதி பஸாரேதீதி தானி தானி பப்³பா³னி ஸமிஞ்ஜேதி ச பஸாரேதி ச.
195. Tattha caraṃ vāti sakalarūpakāyassa gantabbadisābhimukhenābhinīhārena gacchanto vā. Yadi vā tiṭṭhanti tasseva ussāpanabhāvena tiṭṭhanto vā. Nisinno uda vā sayanti tasseva heṭṭhimabhāgasamiñjanauparimabhāgasamussāpanabhāvena nisinno vā, tiriyaṃ pasāraṇabhāvena sayanto vā. Samiñjeti pasāretīti tāni tāni pabbāni samiñjeti ca pasāreti ca.
ஏஸா காயஸ்ஸ இஞ்ஜனாதி ஸப்³பா³பேஸா இமஸ்ஸேவ ஸவிஞ்ஞாணகஸ்ஸ காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா சலனா ப²ந்த³னா, நத்தெ²த்த² அஞ்ஞோ கோசி சரந்தோ வா பஸாரெந்தோ வா, அபிச கோ² பன ‘‘சராமீ’’தி சித்தே உப்பஜ்ஜந்தே தங்ஸமுட்டா²னா வாயோதா⁴து காயங் ப²ரதி, தேனஸ்ஸ க³ந்தப்³ப³தி³ஸாபி⁴முகோ² அபி⁴னீஹாரோ ஹோதி, தே³ஸந்தரே ரூபந்தரபாதுபா⁴வோதி அத்தோ². தேன ‘‘சர’’ந்தி வுச்சதி. ததா² ‘‘திட்டா²மீ’’தி சித்தே உப்பஜ்ஜந்தே தங்ஸமுட்டா²னா வாயோதா⁴து காயங் ப²ரதி, தேனஸ்ஸ ஸமுஸ்ஸாபனங் ஹோதி, உபரூபரிட்டா²னேன ரூபபாதுபா⁴வோதி அத்தோ². தேன ‘‘திட்ட²’’ந்தி வுச்சதி. ததா² ‘‘நிஸீதா³மீ’’தி சித்தே உப்பஜ்ஜந்தே தங்ஸமுட்டா²னா வாயோதா⁴து காயங் ப²ரதி, தேனஸ்ஸ ஹெட்டி²மபா⁴க³ஸமிஞ்ஜனஞ்ச உபரிமபா⁴க³ஸமுஸ்ஸாபனஞ்ச ஹோதி, ததா²பா⁴வேன ரூபபாதுபா⁴வோதி அத்தோ². தேன ‘‘நிஸின்னோ’’தி வுச்சதி. ததா² ‘‘ஸயாமீ’’தி சித்தே உப்பஜ்ஜந்தே தங்ஸமுட்டா²னா வாயோதா⁴து காயங் ப²ரதி, தேனஸ்ஸ திரியங் பஸாரணங் ஹோதி, ததா²பா⁴வேன ரூபபாதுபா⁴வோதி அத்தோ². தேன ‘‘ஸய’’ந்தி வுச்சதி.
Esā kāyassa iñjanāti sabbāpesā imasseva saviññāṇakassa kāyassa iñjanā calanā phandanā, natthettha añño koci caranto vā pasārento vā, apica kho pana ‘‘carāmī’’ti citte uppajjante taṃsamuṭṭhānā vāyodhātu kāyaṃ pharati, tenassa gantabbadisābhimukho abhinīhāro hoti, desantare rūpantarapātubhāvoti attho. Tena ‘‘cara’’nti vuccati. Tathā ‘‘tiṭṭhāmī’’ti citte uppajjante taṃsamuṭṭhānā vāyodhātu kāyaṃ pharati, tenassa samussāpanaṃ hoti, uparūpariṭṭhānena rūpapātubhāvoti attho. Tena ‘‘tiṭṭha’’nti vuccati. Tathā ‘‘nisīdāmī’’ti citte uppajjante taṃsamuṭṭhānā vāyodhātu kāyaṃ pharati, tenassa heṭṭhimabhāgasamiñjanañca uparimabhāgasamussāpanañca hoti, tathābhāvena rūpapātubhāvoti attho. Tena ‘‘nisinno’’ti vuccati. Tathā ‘‘sayāmī’’ti citte uppajjante taṃsamuṭṭhānā vāyodhātu kāyaṃ pharati, tenassa tiriyaṃ pasāraṇaṃ hoti, tathābhāvena rūpapātubhāvoti attho. Tena ‘‘saya’’nti vuccati.
ஏவங் சாயமாயஸ்மா யோ கோசி இத்த²ன்னாமோ சரங் வா யதி³ வா திட்ட²ங், நிஸின்னோ உத³ வா ஸயங் யமேதங் தத்த² தத்த² இரியாபதே² தேஸங் தேஸங் பப்³பா³னங் ஸமிஞ்ஜனப்பஸாரணவஸேன ஸமிஞ்ஜேதி பஸாரேதீதி வுச்சதி. தம்பி யஸ்மா ஸமிஞ்ஜனப்பஸாரணசித்தே உப்பஜ்ஜமானே யதா²வுத்தேனேவ நயேன ஹோதி, தஸ்மா ஏஸா காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா, நத்தெ²த்த² அஞ்ஞோ கோசி, ஸுஞ்ஞமித³ங் கேனசி சரந்தேன வா பஸாரெந்தேன வா ஸத்தேன வா புக்³க³லேன வா. கேவலங் பன –
Evaṃ cāyamāyasmā yo koci itthannāmo caraṃ vā yadi vā tiṭṭhaṃ, nisinno uda vā sayaṃ yametaṃ tattha tattha iriyāpathe tesaṃ tesaṃ pabbānaṃ samiñjanappasāraṇavasena samiñjeti pasāretīti vuccati. Tampi yasmā samiñjanappasāraṇacitte uppajjamāne yathāvutteneva nayena hoti, tasmā esā kāyassa iñjanā, natthettha añño koci, suññamidaṃ kenaci carantena vā pasārentena vā sattena vā puggalena vā. Kevalaṃ pana –
‘‘சித்தனானத்தமாக³ம்ம, நானத்தங் ஹோதி வாயுனோ;
‘‘Cittanānattamāgamma, nānattaṃ hoti vāyuno;
வாயுனானத்ததோ நானா, ஹோதி காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா’’தி. –
Vāyunānattato nānā, hoti kāyassa iñjanā’’ti. –
அயமெத்த² பரமத்தோ².
Ayamettha paramattho.
ஏவமேதாய கா³தா²ய ப⁴க³வா யஸ்மா ஏகஸ்மிங் இரியாபதே² சிரவினியோகே³ன காயபீளனங் ஹோதி, தஸ்ஸ ச வினோத³னத்த²ங் இரியாபத²பரிவத்தனங் கரீயதி, தஸ்மா ‘‘சரங் வா’’திஆதீ³ஹி இரியாபத²படிச்ச²ன்னங் து³க்க²லக்க²ணங் தீ³பேதி, ததா² சரணகாலே டா²னாதீ³னமபா⁴வதோ ஸப்³ப³மேதங் சரணாதி³பே⁴த³ங் ‘‘ஏஸா காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா’’தி ப⁴ணந்தோ ஸந்ததிபடிச்ச²ன்னங் அனிச்சலக்க²ணங். தாய தாய ஸாமக்³கி³யா பவத்தாய ‘‘ஏஸா காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா’’தி ச அத்தபடிக்கே²பேன ப⁴ணந்தோ அத்தஸஞ்ஞாக⁴னபடிச்ச²ன்னங் அனத்தலக்க²ணங் தீ³பேதி.
Evametāya gāthāya bhagavā yasmā ekasmiṃ iriyāpathe ciraviniyogena kāyapīḷanaṃ hoti, tassa ca vinodanatthaṃ iriyāpathaparivattanaṃ karīyati, tasmā ‘‘caraṃ vā’’tiādīhi iriyāpathapaṭicchannaṃ dukkhalakkhaṇaṃ dīpeti, tathā caraṇakāle ṭhānādīnamabhāvato sabbametaṃ caraṇādibhedaṃ ‘‘esā kāyassa iñjanā’’ti bhaṇanto santatipaṭicchannaṃ aniccalakkhaṇaṃ. Tāya tāya sāmaggiyā pavattāya ‘‘esā kāyassa iñjanā’’ti ca attapaṭikkhepena bhaṇanto attasaññāghanapaṭicchannaṃ anattalakkhaṇaṃ dīpeti.
196. ஏவங் லக்க²ணத்தயதீ³பனேன ஸுஞ்ஞதகம்மட்டா²னங் கதெ²த்வா புன ஸவிஞ்ஞாணகாவிஞ்ஞாணகஅஸுப⁴த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அட்டி²னஹாருஸங்யுத்தோ’’தி ஆரபி⁴. தஸ்ஸத்தோ² – யஸ்ஸ சேஸா காயஸ்ஸ இஞ்ஜனா, ஸ்வாயங் காயோ விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ த்³வத்திங்ஸாகாரவண்ணனாயங் வண்ணஸண்டா²னதி³ஸோகாஸபரிச்சே²த³பே⁴தே³ன அப்³யாபாரனயேன ச பகாஸிதேஹி ஸட்டா²தி⁴கேஹி தீஹி அட்டி²ஸதேஹி நவஹி ந்ஹாருஸதேஹி ச ஸங்யுத்தத்தா அட்டி²னஹாருஸங்யுத்தோ. தத்தே²வ பகாஸிதேன அக்³க³பாத³ங்கு³லிதசாதி³னா தசேன ச நவபேஸிஸதப்பபே⁴தே³ன ச மங்ஸேன அவலித்தத்தா தசமங்ஸாவலேபனோ பரமது³க்³க³ந்த⁴ஜேகு³ச்ச²படிகூலோதி வேதி³தப்³போ³ . கிஞ்செத்த² வேதி³தப்³ப³ங் ஸியா, யதி³ ஏஸ யா ஸா மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸகலஸரீரதோ ஸங்கட்³டி⁴தா ப³த³ரட்டி²ப்பமாணா ப⁴வெய்ய, தாய மக்கி²காபத்தஸுகு²மச்ச²வியா நீலாதி³ரங்க³ஜாதேன கே³ஹபி⁴த்தி விய படிச்ச²ன்னோ ந ப⁴வெய்ய, அயங் பன ஏவங் ஸுகு²மாயபி ச²வியா காயோ படிச்ச²ன்னோ பஞ்ஞாசக்கு²விரஹிதேஹி பா³லபுது²ஜ்ஜனேஹி யதா²பூ⁴தங் ந தி³ஸ்ஸதி. ச²விராக³ரஞ்ஜிதோ ஹிஸ்ஸ பரமஜேகு³ச்ச²படிகூலத⁴ம்மஸங்கா²தோ தசோபி தசபலிவேடி²தங் யங் தங் பபே⁴த³தோ –
196. Evaṃ lakkhaṇattayadīpanena suññatakammaṭṭhānaṃ kathetvā puna saviññāṇakāviññāṇakaasubhadassanatthaṃ ‘‘aṭṭhinahārusaṃyutto’’ti ārabhi. Tassattho – yassa cesā kāyassa iñjanā, svāyaṃ kāyo visuddhimagge dvattiṃsākāravaṇṇanāyaṃ vaṇṇasaṇṭhānadisokāsaparicchedabhedena abyāpāranayena ca pakāsitehi saṭṭhādhikehi tīhi aṭṭhisatehi navahi nhārusatehi ca saṃyuttattā aṭṭhinahārusaṃyutto. Tattheva pakāsitena aggapādaṅgulitacādinā tacena ca navapesisatappabhedena ca maṃsena avalittattā tacamaṃsāvalepano paramaduggandhajegucchapaṭikūloti veditabbo . Kiñcettha veditabbaṃ siyā, yadi esa yā sā majjhimassa purisassa sakalasarīrato saṃkaḍḍhitā badaraṭṭhippamāṇā bhaveyya, tāya makkhikāpattasukhumacchaviyā nīlādiraṅgajātena gehabhitti viya paṭicchanno na bhaveyya, ayaṃ pana evaṃ sukhumāyapi chaviyā kāyo paṭicchanno paññācakkhuvirahitehi bālaputhujjanehi yathābhūtaṃ na dissati. Chavirāgarañjito hissa paramajegucchapaṭikūladhammasaṅkhāto tacopi tacapaliveṭhitaṃ yaṃ taṃ pabhedato –
‘‘நவபேஸிஸதா மங்ஸா, அவலித்தா களேவரே;
‘‘Navapesisatā maṃsā, avalittā kaḷevare;
நானாகிமிகுலாகிண்ணங், மிள்ஹட்டா²னங்வ பூதிகா’’தி. –
Nānākimikulākiṇṇaṃ, miḷhaṭṭhānaṃva pūtikā’’ti. –
ஏவங் வுத்தங் நவமங்ஸஸதம்பி, மங்ஸாவலித்தா யே தே –
Evaṃ vuttaṃ navamaṃsasatampi, maṃsāvalittā ye te –
‘‘நவன்ஹாருஸதா ஹொந்தி, ப்³யாமமத்தே களேவரே;
‘‘Navanhārusatā honti, byāmamatte kaḷevare;
ப³ந்த⁴ந்தி அட்டி²ஸங்கா⁴தங், அகா³ரமிவ வல்லியா’’தி. –
Bandhanti aṭṭhisaṅghātaṃ, agāramiva valliyā’’ti. –
தேபி, ந்ஹாருஸமுட்டி²தானி படிபாடியா அவட்டி²தானி பூதீனி து³க்³க³ந்தா⁴னி தீணி ஸட்டா²தி⁴கானி அட்டி²ஸதானிபி யதா²பூ⁴தங் ந தி³ஸ்ஸந்தி யதோ அனாதி³யித்வா தங் மக்கி²காபத்தஸுகு²மச்ச²விங். யானி பனஸ்ஸ ச²விராக³ரத்தேன தசேன பலிவேடி²தத்தா ஸப்³ப³லோகஸ்ஸ அபாகடானி நானப்பகாரானி அப்³ப⁴ந்தரகுணபானி பரமாஸுசிது³க்³க³ந்த⁴ஜேகு³ச்ச²னீயபடிகூலானி, தானிபி பஞ்ஞாசக்கு²னா படிவிஜ்ஜி²த்வா ஏவங் பஸ்ஸிதப்³போ³ ‘‘அந்தபூரோ உத³ரபூரோ…பே॰… பித்தஸ்ஸ ச வஸாய சா’’தி.
Tepi, nhārusamuṭṭhitāni paṭipāṭiyā avaṭṭhitāni pūtīni duggandhāni tīṇi saṭṭhādhikāni aṭṭhisatānipi yathābhūtaṃ na dissanti yato anādiyitvā taṃ makkhikāpattasukhumacchaviṃ. Yāni panassa chavirāgarattena tacena paliveṭhitattā sabbalokassa apākaṭāni nānappakārāni abbhantarakuṇapāni paramāsuciduggandhajegucchanīyapaṭikūlāni, tānipi paññācakkhunā paṭivijjhitvā evaṃ passitabbo ‘‘antapūro udarapūro…pe… pittassa ca vasāya cā’’ti.
197. தத்த² அந்தஸ்ஸ பூரோ அந்தபூரோ. உத³ரஸ்ஸ பூரோ உத³ரபூரோ. உத³ரந்தி ச உத³ரியஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். தஞ்ஹி டா²னநாமேன ‘‘உத³ர’’ந்தி வுத்தங். யகனபேளஸ்ஸாதி யகனபிண்ட³ஸ்ஸ. வத்தி²னோதி முத்தஸ்ஸ. டா²னூபசாரேன பனேதங் ‘‘வத்தீ²’’தி வுத்தங். பூரோதி அதி⁴காரோ, தஸ்மா யகனபேளஸ்ஸ பூரோ வத்தி²னோ பூரோதி ஏவங் யோஜேதப்³ப³ங். ஏஸ நயோ ஹத³யஸ்ஸாதிஆதீ³ஸு. ஸப்³பா³னேவ சேதானி அந்தாதீ³னி வண்ணஸண்டா²னதி³ஸோகாஸபரிச்சே²த³பே⁴தே³ன அப்³யாபாரனயேன ச விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ வுத்தனயவஸேனேவ வேதி³தப்³பா³னி.
197. Tattha antassa pūro antapūro. Udarassa pūro udarapūro. Udaranti ca udariyassetaṃ adhivacanaṃ. Tañhi ṭhānanāmena ‘‘udara’’nti vuttaṃ. Yakanapeḷassāti yakanapiṇḍassa. Vatthinoti muttassa. Ṭhānūpacārena panetaṃ ‘‘vatthī’’ti vuttaṃ. Pūroti adhikāro, tasmā yakanapeḷassa pūro vatthino pūroti evaṃ yojetabbaṃ. Esa nayo hadayassātiādīsu. Sabbāneva cetāni antādīni vaṇṇasaṇṭhānadisokāsaparicchedabhedena abyāpāranayena ca visuddhimagge vuttanayavaseneva veditabbāni.
199-200. ஏவங் ப⁴க³வா ‘‘ந கிஞ்செத்த² ஏகம்பி க³ய்ஹூபக³ங் முத்தாமணிஸதி³ஸங் அத்தி², அஞ்ஞத³த்து² அஸுசிபரிபூரோவாயங் காயோ’’தி அப்³ப⁴ந்தரகுணபங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தமேவ அப்³ப⁴ந்தரகுணபங் ப³ஹினிக்க²மனகுணபேன பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ புப்³பே³ வுத்தஞ்ச ஸங்க³ண்ஹித்வா ‘‘அத²ஸ்ஸ நவஹி ஸோதேஹீ’’தி கா³தா²த்³வயமாஹ.
199-200. Evaṃ bhagavā ‘‘na kiñcettha ekampi gayhūpagaṃ muttāmaṇisadisaṃ atthi, aññadatthu asuciparipūrovāyaṃ kāyo’’ti abbhantarakuṇapaṃ dassetvā idāni tameva abbhantarakuṇapaṃ bahinikkhamanakuṇapena pākaṭaṃ katvā dassento pubbe vuttañca saṅgaṇhitvā ‘‘athassa navahi sotehī’’ti gāthādvayamāha.
தத்த² அதா²தி பரியாயந்தரனித³ஸ்ஸனங், அபரேனாபி பரியாயேன அஸுசிபா⁴வங் பஸ்ஸாதி வுத்தங் ஹோதி. அஸ்ஸாதி இமஸ்ஸ காயஸ்ஸ. நவஹி ஸோதேஹீதி உபோ⁴அக்கி²ச்சி²த்³த³கண்ணச்சி²த்³த³னாஸாசி²த்³த³முக²வச்சமக்³க³பஸ்ஸாவமக்³கே³ஹி. அஸுசி ஸவதீதி ஸப்³ப³லோகபாகடனானப்பகாரபரமது³க்³க³ந்த⁴ஜேகு³ச்ச²அஸுசியேவ ஸவதி, ஸந்த³தி, பக்³க⁴ரதி, ந அஞ்ஞங் கிஞ்சி அக³ருசந்த³னாதி³க³ந்த⁴ஜாதங் வா மணிமுத்தாதி³ரதனஜாதங் வா. ஸப்³ப³தா³தி தஞ்ச கோ² ஸப்³ப³தா³ ரத்திம்பி தி³வாபி புப்³ப³ண்ஹேபி ஸாயன்ஹேபி திட்ட²தோபி க³ச்ச²தோபீதி. கிங் தங் அஸுசீதி சே? ‘‘அக்கி²ம்ஹா அக்கி²கூ³த²கோ’’திஆதி³. ஏதஸ்ஸ ஹி த்³வீஹி அக்கி²ச்சி²த்³தே³ஹி அபனீததசமங்ஸஸதி³ஸோ அக்கி²கூ³த²கோ, கண்ணச்சி²த்³தே³ஹி ரஜோஜல்லஸதி³ஸோ கண்ணகூ³த²கோ, நாஸாசி²த்³தே³ஹி புப்³ப³ஸதி³ஸா ஸிங்கா⁴ணிகா ச ஸவதி, முகே²ன ச வமதி. கிங் வமதீதி சே? ஏகதா³ பித்தங், யதா³ அப³த்³த⁴பித்தங் குப்பிதங் ஹோதி, ததா³ தங் வமதீதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸெம்ஹஞ்சாதி ந கேவலஞ்ச பித்தங், யம்பி உத³ரபடலே ஏகபத்த²பூரப்பமாணங் ஸெம்ஹங் திட்ட²தி, தம்பி ஏகதா³ வமதி. தங் பனேதங் வண்ணாதி³தோ விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 1.203-204, 210-211) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ‘‘ஸெம்ஹஞ்சா’’தி ச-ஸத்³தே³ன ஸெம்ஹஞ்ச அஞ்ஞஞ்ச ஏவரூபங் உத³ரியலோஹிதாதி³அஸுசிங் வமதீதி த³ஸ்ஸேதி. ஏவங் ஸத்தஹி த்³வாரேஹி அஸுசிவமனங் த³ஸ்ஸெத்வா காலஞ்ஞூ புக்³க³லஞ்ஞூ பரிஸஞ்ஞூ ச ப⁴க³வா தது³த்தரி த்³வே த்³வாரானி விஸேஸவசனேன அனாமஸித்வா அபரேன பரியாயேன ஸப்³ப³ஸ்மாபி காயா அஸுசிஸவனங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘காயம்ஹா ஸேத³ஜல்லிகா’’தி. தத்த² ஸேத³ஜல்லிகாதி ஸேதோ³ ச லோணபடலமலபே⁴தா³ ஜல்லிகா ச, தஸ்ஸ ‘‘ஸவதி ஸப்³ப³தா³’’தி இமினா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Tattha athāti pariyāyantaranidassanaṃ, aparenāpi pariyāyena asucibhāvaṃ passāti vuttaṃ hoti. Assāti imassa kāyassa. Navahi sotehīti ubhoakkhicchiddakaṇṇacchiddanāsāchiddamukhavaccamaggapassāvamaggehi. Asuci savatīti sabbalokapākaṭanānappakāraparamaduggandhajegucchaasuciyeva savati, sandati, paggharati, na aññaṃ kiñci agarucandanādigandhajātaṃ vā maṇimuttādiratanajātaṃ vā. Sabbadāti tañca kho sabbadā rattimpi divāpi pubbaṇhepi sāyanhepi tiṭṭhatopi gacchatopīti. Kiṃ taṃ asucīti ce? ‘‘Akkhimhā akkhigūthako’’tiādi. Etassa hi dvīhi akkhicchiddehi apanītatacamaṃsasadiso akkhigūthako, kaṇṇacchiddehi rajojallasadiso kaṇṇagūthako, nāsāchiddehi pubbasadisā siṅghāṇikā ca savati, mukhena ca vamati. Kiṃ vamatīti ce? Ekadā pittaṃ, yadā abaddhapittaṃ kuppitaṃ hoti, tadā taṃ vamatīti adhippāyo. Semhañcāti na kevalañca pittaṃ, yampi udarapaṭale ekapatthapūrappamāṇaṃ semhaṃ tiṭṭhati, tampi ekadā vamati. Taṃ panetaṃ vaṇṇādito visuddhimagge (visuddhi. 1.203-204, 210-211) vuttanayeneva veditabbaṃ. ‘‘Semhañcā’’ti ca-saddena semhañca aññañca evarūpaṃ udariyalohitādiasuciṃ vamatīti dasseti. Evaṃ sattahi dvārehi asucivamanaṃ dassetvā kālaññū puggalaññū parisaññū ca bhagavā taduttari dve dvārāni visesavacanena anāmasitvā aparena pariyāyena sabbasmāpi kāyā asucisavanaṃ dassento āha ‘‘kāyamhā sedajallikā’’ti. Tattha sedajallikāti sedo ca loṇapaṭalamalabhedā jallikā ca, tassa ‘‘savati sabbadā’’ti iminā saddhiṃ sambandho.
201. ஏவங் ப⁴க³வா யதா² நாம ப⁴த்தே பச்சமானே தண்டு³லமலஞ்ச உத³கமலஞ்ச பே²ணேன ஸத்³தி⁴ங் உட்ட²ஹித்வா உக்க²லிமுக²ங் மக்கெ²த்வா ப³ஹி க³ளதி, ததா² அஸிதபீதாதி³பே⁴தே³ ஆஹாரே கம்மஜேன அக்³கி³னா பச்சமானே யங் அஸிதபீதாதி³மலங் உட்ட²ஹித்வா ‘‘அக்கி²ம்ஹா அக்கி²கூ³த²கோ’’திஆதி³னா பே⁴தே³ன நிக்க²மந்தங் அக்கி²ஆதீ³னி மக்கெ²த்வா ப³ஹி க³ளதி, தஸ்ஸாபி வஸேன இமஸ்ஸ காயஸ்ஸ அஸுசிபா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி யங் லோகே உத்தமங்க³ஸம்மதங் ஸீஸங் அதிவிஸிட்ட²பா⁴வதோ பச்செந்தா வந்த³னெய்யானம்பி வந்த³னங் ந கரொந்தி, தஸ்ஸாபி நிஸ்ஸாரதாய அஸுசிதாய சஸ்ஸ அஸுசிபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத²ஸ்ஸ ஸுஸிரங் ஸீஸ’’ந்தி இமங் கா³த²மாஹ.
201. Evaṃ bhagavā yathā nāma bhatte paccamāne taṇḍulamalañca udakamalañca pheṇena saddhiṃ uṭṭhahitvā ukkhalimukhaṃ makkhetvā bahi gaḷati, tathā asitapītādibhede āhāre kammajena agginā paccamāne yaṃ asitapītādimalaṃ uṭṭhahitvā ‘‘akkhimhā akkhigūthako’’tiādinā bhedena nikkhamantaṃ akkhiādīni makkhetvā bahi gaḷati, tassāpi vasena imassa kāyassa asucibhāvaṃ dassetvā idāni yaṃ loke uttamaṅgasammataṃ sīsaṃ ativisiṭṭhabhāvato paccentā vandaneyyānampi vandanaṃ na karonti, tassāpi nissāratāya asucitāya cassa asucibhāvaṃ dassento ‘‘athassa susiraṃ sīsa’’nti imaṃ gāthamāha.
தத்த² ஸுஸிரந்தி சி²த்³த³ங். மத்த²லுங்க³ஸ்ஸ பூரிதந்தி த³தி⁴ப⁴ரிதஅலாபு³கங் விய மத்த²லுங்க³ப⁴ரிதங். தஞ்ச பனேதங் மத்த²லுங்க³ங் விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ஸுப⁴தோ நங் மஞ்ஞதி பா³லோதி தமேனங் ஏவங் நானாவித⁴குணபப⁴ரிதம்பி காயங் து³ச்சிந்திதசிந்தீ பா³லோ ஸுப⁴தோ மஞ்ஞதி, ஸுப⁴ங் ஸுசிங் இட்ட²ங் கந்தங் மனாபந்தி தீஹிபி தண்ஹாதி³ட்டி²மானமஞ்ஞனாஹி மஞ்ஞதி. கஸ்மா? யஸ்மா அவிஜ்ஜாய புரக்க²தோ சதுஸச்சபடிச்சா²த³கேன மோஹேன புரக்க²தோ, சோதி³தோ, பவத்திதோ, ‘‘ஏவங் ஆதி³ய, ஏவங் அபி⁴னிவிஸ ஏவங் மஞ்ஞாஹீ’’தி கா³ஹிதோதி அதி⁴ப்பாயோ. பஸ்ஸ யாவ அனத்த²கரா சாயங் அவிஜ்ஜாதி.
Tattha susiranti chiddaṃ. Matthaluṅgassa pūritanti dadhibharitaalābukaṃ viya matthaluṅgabharitaṃ. Tañca panetaṃ matthaluṅgaṃ visuddhimagge vuttanayeneva veditabbaṃ. Subhato naṃ maññati bāloti tamenaṃ evaṃ nānāvidhakuṇapabharitampi kāyaṃ duccintitacintī bālo subhato maññati, subhaṃ suciṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpanti tīhipi taṇhādiṭṭhimānamaññanāhi maññati. Kasmā? Yasmā avijjāya purakkhato catusaccapaṭicchādakena mohena purakkhato, codito, pavattito, ‘‘evaṃ ādiya, evaṃ abhinivisa evaṃ maññāhī’’ti gāhitoti adhippāyo. Passa yāva anatthakarā cāyaṃ avijjāti.
202. ஏவங் ப⁴க³வா ஸவிஞ்ஞாணகவஸேன அஸுப⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி அவிஞ்ஞாணகவஸேன த³ஸ்ஸேதுங், யஸ்மா வா சக்கவத்திரஞ்ஞோபி காயோ யதா²வுத்தகுணபப⁴ரிதோயேவ ஹோதி, தஸ்மா ஸப்³ப³ப்பகாரேனபி ஸம்பத்திப⁴வே அஸுப⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி விபத்திப⁴வே த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யதா³ ச ஸோ மதோ ஸேதீ’’தி கா³த²மாஹ.
202. Evaṃ bhagavā saviññāṇakavasena asubhaṃ dassetvā idāni aviññāṇakavasena dassetuṃ, yasmā vā cakkavattiraññopi kāyo yathāvuttakuṇapabharitoyeva hoti, tasmā sabbappakārenapi sampattibhave asubhaṃ dassetvā idāni vipattibhave dassetuṃ ‘‘yadā ca so mato setī’’ti gāthamāha.
தஸ்ஸத்தோ² – ஸ்வாயமேவங்விதோ⁴ காயோ யதா³ ஆயுஉஸ்மாவிஞ்ஞாணாபக³மேன மதோ வாதப⁴ரிதப⁴ஸ்தா விய உத்³து⁴மாதகோ வண்ணபரிபே⁴தே³ன வினீலகோ ஸுஸானஸ்மிங் நிரத்த²ங்வ கலிங்க³ரங் ச²ட்³டி³தத்தா அபவித்³தோ⁴ ஸேதி, அத² ‘‘ந தா³னிஸ்ஸ புன உட்டா²னங் ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஏகங்ஸதோயேவ அனபெக்கா² ஹொந்தி ஞாதயோ. தத்த² மதோதி அனிச்சதங் த³ஸ்ஸேதி, ஸேதீதி நிரீஹகத்தங். தது³ப⁴யேன ச ஜீவிதப³லமத³ப்பஹானே நியோஜேதி. உத்³து⁴மாதோதி ஸண்டா²னவிபத்திங் த³ஸ்ஸேதி, வினீலகோதி ச²விராக³விபத்திங். தது³ப⁴யேன ச ரூபமத³ப்பஹானே வண்ணபொக்க²ரதங் படிச்ச மானப்பஹானே ச நியோஜேதி. அபவித்³தோ⁴தி க³ஹேதப்³பா³பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி, ஸுஸானஸ்மிந்தி அந்தோ அதி⁴வாஸேதுமனரஹங் ஜிகு³ச்ச²னீயபா⁴வங். தது³ப⁴யேனபி ‘‘மம’’ந்தி கா³ஹஸ்ஸ ஸுப⁴ஸஞ்ஞாய ச பஹானே நியோஜேதி. அனபெக்கா² ஹொந்தி ஞாதயோதி படிகிரியாபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி, தேன ச பரிவாரமத³ப்பஹானே நியோஜேதி.
Tassattho – svāyamevaṃvidho kāyo yadā āyuusmāviññāṇāpagamena mato vātabharitabhastā viya uddhumātako vaṇṇaparibhedena vinīlako susānasmiṃ niratthaṃva kaliṅgaraṃ chaḍḍitattā apaviddho seti, atha ‘‘na dānissa puna uṭṭhānaṃ bhavissatī’’ti ekaṃsatoyeva anapekkhā honti ñātayo. Tattha matoti aniccataṃ dasseti, setīti nirīhakattaṃ. Tadubhayena ca jīvitabalamadappahāne niyojeti. Uddhumātoti saṇṭhānavipattiṃ dasseti, vinīlakoti chavirāgavipattiṃ. Tadubhayena ca rūpamadappahāne vaṇṇapokkharataṃ paṭicca mānappahāne ca niyojeti. Apaviddhoti gahetabbābhāvaṃ dasseti, susānasminti anto adhivāsetumanarahaṃ jigucchanīyabhāvaṃ. Tadubhayenapi ‘‘mama’’nti gāhassa subhasaññāya ca pahāne niyojeti. Anapekkhā honti ñātayoti paṭikiriyābhāvaṃ dasseti, tena ca parivāramadappahāne niyojeti.
203. ஏவமிமாய கா³தா²ய அபரிபி⁴ன்னாவிஞ்ஞாணகவஸேன அஸுப⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி பரிபி⁴ன்னவஸேனாபி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கா²த³ந்தி ந’’ந்தி கா³த²மாஹ. தத்த² யே சஞ்ஞேதி யே ச அஞ்ஞேபி காககுலலாத³யோ குணபப⁴க்கா² பாணினோ ஸந்தி, தேபி நங் கா²த³ந்தீதி அத்தோ². ஸேஸங் உத்தானமேவ.
203. Evamimāya gāthāya aparibhinnāviññāṇakavasena asubhaṃ dassetvā idāni paribhinnavasenāpi dassetuṃ ‘‘khādanti na’’nti gāthamāha. Tattha ye caññeti ye ca aññepi kākakulalādayo kuṇapabhakkhā pāṇino santi, tepi naṃ khādantīti attho. Sesaṃ uttānameva.
204. ஏவங் ‘‘சரங் வா’’திஆதி³னா நயேன ஸுஞ்ஞதகம்மட்டா²னவஸேன, ‘‘அட்டி²னஹாருஸங்யுத்தோ’’திஆதி³னா ஸவிஞ்ஞாணகாஸுப⁴வஸேன ‘‘யதா³ ச ஸோ மதோ ஸேதீ’’திஆதி³னா அவிஞ்ஞாணகாஸுப⁴வஸேன காயங் த³ஸ்ஸெத்வா ஏவங் நிச்சஸுக²த்தபா⁴வஸுஞ்ஞே ஏகந்தஅஸுபே⁴ சாபி காயஸ்மிங் ‘‘ஸுப⁴தோ நங் மஞ்ஞதி பா³லோ, அவிஜ்ஜாய புரக்க²தோ’’தி இமினா பா³லஸ்ஸ வுத்திங் பகாஸெத்வா அவிஜ்ஜாமுகே²ன ச வட்டங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தத்த² பண்டி³தஸ்ஸ வுத்திங் பரிஞ்ஞாமுகே²ன ச விவட்டங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸுத்வான பு³த்³த⁴வசன’’ந்தி ஆரபி⁴.
204. Evaṃ ‘‘caraṃ vā’’tiādinā nayena suññatakammaṭṭhānavasena, ‘‘aṭṭhinahārusaṃyutto’’tiādinā saviññāṇakāsubhavasena ‘‘yadā ca so mato setī’’tiādinā aviññāṇakāsubhavasena kāyaṃ dassetvā evaṃ niccasukhattabhāvasuññe ekantaasubhe cāpi kāyasmiṃ ‘‘subhato naṃ maññati bālo, avijjāya purakkhato’’ti iminā bālassa vuttiṃ pakāsetvā avijjāmukhena ca vaṭṭaṃ dassetvā idāni tattha paṇḍitassa vuttiṃ pariññāmukhena ca vivaṭṭaṃ dassetuṃ ‘‘sutvāna buddhavacana’’nti ārabhi.
தத்த² ஸுத்வானாதி யோனிஸோ நிஸாமெத்வா. பு³த்³த⁴வசனந்தி காயவிச்ச²ந்த³னகரங் பு³த்³த⁴வசனங். பி⁴க்கூ²தி ஸெக்கோ² வா புது²ஜ்ஜனோ வா. பஞ்ஞாணவாதி பஞ்ஞாணங் வுச்சதி விபஸ்ஸனா அனிச்சாதி³ப்பகாரேஸு பவத்தத்தா, தாய ஸமன்னாக³தோதி அத்தோ². இதா⁴தி ஸாஸனே. ஸோ கோ² நங் பரிஜானாதீதி ஸோ இமங் காயங் தீஹி பரிஞ்ஞாஹி பரிஜானாதி. கத²ங்? யதா² நாம குஸலோ வாணிஜோ இத³ஞ்சித³ஞ்சாதி ப⁴ண்ட³ங் ஓலோகெத்வா ‘‘எத்தகேன க³ஹிதே எத்தகோ நாம உத³யோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி துலயித்வா ததா² கத்வா புன ஸஉத³யங் மூலங் க³ண்ஹந்தோ தங் ப⁴ண்ட³ங் ச²ட்³டே³தி, ஏவமேவங் ‘‘அட்டி²ன்ஹாருஆத³யோ இமே கேஸலோமாத³யோ சா’’தி ஞாணசக்கு²னா ஓலோகெந்தோ ஞாதபரிஞ்ஞாய பரிஜானாதி, ‘‘அனிச்சா ஏதே த⁴ம்மா து³க்கா² அனத்தா’’தி துலயந்தோ தீரணபரிஞ்ஞாய பரிஜானாதி, ஏவங் தீரயித்வா அரியமக்³க³ங் பாபுணந்தோ தத்த² ச²ந்த³ராக³ப்பஹானேன பஹானபரிஞ்ஞாய பரிஜானாதி. ஸவிஞ்ஞாணகாவிஞ்ஞாணகஅஸுப⁴வஸேன வா பஸ்ஸந்தோ ஞாதபரிஞ்ஞாய பரிஜானாதி, அனிச்சாதி³வஸேன பஸ்ஸந்தோ தீரணபரிஞ்ஞாய, அரஹத்தமக்³கே³ன ததோ ச²ந்த³ராக³ங் அபகட்³டி⁴த்வா தங் பஜஹந்தோ பஹானபரிஞ்ஞாய பரிஜானாதி.
Tattha sutvānāti yoniso nisāmetvā. Buddhavacananti kāyavicchandanakaraṃ buddhavacanaṃ. Bhikkhūti sekkho vā puthujjano vā. Paññāṇavāti paññāṇaṃ vuccati vipassanā aniccādippakāresu pavattattā, tāya samannāgatoti attho. Idhāti sāsane. So kho naṃ parijānātīti so imaṃ kāyaṃ tīhi pariññāhi parijānāti. Kathaṃ? Yathā nāma kusalo vāṇijo idañcidañcāti bhaṇḍaṃ oloketvā ‘‘ettakena gahite ettako nāma udayo bhavissatī’’ti tulayitvā tathā katvā puna saudayaṃ mūlaṃ gaṇhanto taṃ bhaṇḍaṃ chaḍḍeti, evamevaṃ ‘‘aṭṭhinhāruādayo ime kesalomādayo cā’’ti ñāṇacakkhunā olokento ñātapariññāya parijānāti, ‘‘aniccā ete dhammā dukkhā anattā’’ti tulayanto tīraṇapariññāya parijānāti, evaṃ tīrayitvā ariyamaggaṃ pāpuṇanto tattha chandarāgappahānena pahānapariññāya parijānāti. Saviññāṇakāviññāṇakaasubhavasena vā passanto ñātapariññāya parijānāti, aniccādivasena passanto tīraṇapariññāya, arahattamaggena tato chandarāgaṃ apakaḍḍhitvā taṃ pajahanto pahānapariññāya parijānāti.
கஸ்மா ஸோ ஏவங் பரிஜானாதீதி சே? யதா²பூ⁴தஞ்ஹி பஸ்ஸதி, யஸ்மா யதா²பூ⁴தங் பஸ்ஸதீதி அத்தோ². ‘‘பஞ்ஞாணவா’’திஆதி³னா ஏவ ச ஏதஸ்மிங் அத்தே² ஸித்³தே⁴ யஸ்மா பு³த்³த⁴வசனங் ஸுத்வா தஸ்ஸ பஞ்ஞாணவத்தங் ஹோதி, யஸ்மா ச ஸப்³ப³ஜனஸ்ஸ பாகடோபாயங் காயோ அஸுத்வா பு³த்³த⁴வசனங் ந ஸக்கா பரிஜானிதுங், தஸ்மா தஸ்ஸ ஞாணஹேதுங் இதோ பா³ஹிரானங் ஏவங் த³ட்டு²ங் அஸமத்த²தஞ்ச த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸுத்வான பு³த்³த⁴வசன’’ந்தி ஆஹ. நந்தா³பி⁴க்கு²னிங் தஞ்ச விபல்லத்த²சித்தங் பி⁴க்கு²ங் ஆரப்³ப⁴ தே³ஸனாபவத்திதோ அக்³க³பரிஸதோ தப்படிபத்திப்பத்தானங் பி⁴க்கு²பா⁴வத³ஸ்ஸனதோ ச ‘‘பி⁴க்கூ²’’தி ஆஹ.
Kasmā so evaṃ parijānātīti ce? Yathābhūtañhi passati, yasmā yathābhūtaṃ passatīti attho. ‘‘Paññāṇavā’’tiādinā eva ca etasmiṃ atthe siddhe yasmā buddhavacanaṃ sutvā tassa paññāṇavattaṃ hoti, yasmā ca sabbajanassa pākaṭopāyaṃ kāyo asutvā buddhavacanaṃ na sakkā parijānituṃ, tasmā tassa ñāṇahetuṃ ito bāhirānaṃ evaṃ daṭṭhuṃ asamatthatañca dassetuṃ ‘‘sutvāna buddhavacana’’nti āha. Nandābhikkhuniṃ tañca vipallatthacittaṃ bhikkhuṃ ārabbha desanāpavattito aggaparisato tappaṭipattippattānaṃ bhikkhubhāvadassanato ca ‘‘bhikkhū’’ti āha.
205. இதா³னி ‘‘யதா²பூ⁴தஞ்ஹி பஸ்ஸதீ’’தி எத்த² யதா² பஸ்ஸந்தோ யதா²பூ⁴தங் பஸ்ஸதி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ஆஹ ‘‘யதா² இத³ங் ததா² ஏதங், யதா² ஏதங் ததா² இத³’’ந்தி. தஸ்ஸத்தோ² – யதா² இத³ங் ஸவிஞ்ஞாணகாஸுப⁴ங் ஆயுஉஸ்மாவிஞ்ஞாணானங் அனபக³மா சரதி, திட்ட²தி, நிஸீத³தி, ஸயதி; ததா² ஏதங் ஏதரஹி ஸுஸானே ஸயிதங் அவிஞ்ஞாணகம்பி புப்³பே³ தேஸங் த⁴ம்மானங் அனபக³மா அஹோஸி. யதா² ச ஏதங் ஏதரஹி மதஸரீரங் தேஸங் த⁴ம்மானங் அபக³மா ந சரதி, ந திட்ட²தி, ந நிஸீத³தி, ந ஸெய்யங் கப்பேதி, ததா² இத³ங் ஸவிஞ்ஞாணகம்பி தேஸங் த⁴ம்மானங் அபக³மா ப⁴விஸ்ஸதி. யதா² ச இத³ங் ஸவிஞ்ஞாணகங் ஏதரஹி ந ஸுஸானே மதங் ஸேதி, ந உத்³து⁴மாதகாதி³பா⁴வமுபக³தங், ததா² ஏதங் ஏதரஹி மதஸரீரம்பி புப்³பே³ அஹோஸி. யதா² பனேதங் ஏதரஹி அவிஞ்ஞாணகாஸுப⁴ங் மதங் ஸுஸானே ஸேதி, உத்³து⁴மாதகாதி³பா⁴வஞ்ச உபக³தங், ததா² இத³ங் ஸவிஞ்ஞாணகம்பி ப⁴விஸ்ஸதீதி.
205. Idāni ‘‘yathābhūtañhi passatī’’ti ettha yathā passanto yathābhūtaṃ passati, taṃ dassetuṃ āha ‘‘yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā ida’’nti. Tassattho – yathā idaṃ saviññāṇakāsubhaṃ āyuusmāviññāṇānaṃ anapagamā carati, tiṭṭhati, nisīdati, sayati; tathā etaṃ etarahi susāne sayitaṃ aviññāṇakampi pubbe tesaṃ dhammānaṃ anapagamā ahosi. Yathā ca etaṃ etarahi matasarīraṃ tesaṃ dhammānaṃ apagamā na carati, na tiṭṭhati, na nisīdati, na seyyaṃ kappeti, tathā idaṃ saviññāṇakampi tesaṃ dhammānaṃ apagamā bhavissati. Yathā ca idaṃ saviññāṇakaṃ etarahi na susāne mataṃ seti, na uddhumātakādibhāvamupagataṃ, tathā etaṃ etarahi matasarīrampi pubbe ahosi. Yathā panetaṃ etarahi aviññāṇakāsubhaṃ mataṃ susāne seti, uddhumātakādibhāvañca upagataṃ, tathā idaṃ saviññāṇakampi bhavissatīti.
தத்த² யதா² இத³ங் ததா² ஏதந்தி அத்தனா மதஸ்ஸ ஸரீரஸ்ஸ ஸமானபா⁴வங் கரொந்தோ பா³ஹிரே தோ³ஸங் பஜஹதி. யதா² ஏதங் ததா² இத³ந்தி மதஸரீரேன அத்தனோ ஸமானபா⁴வங் கரொந்தோ அஜ்ஜ²த்திகே ராக³ங் பஜஹதி. யேனாகாரேன உப⁴யங் ஸப⁴ங் கரோதி, தங் பஜானந்தோ உப⁴யத்த² மோஹங் பஜஹதி. ஏவங் யதா²பூ⁴தத³ஸ்ஸனேன புப்³ப³பா⁴கே³யேவ அகுஸலமூலப்பஹானங் ஸாதெ⁴த்வா, யஸ்மா ஏவங் படிபன்னோ பி⁴க்கு² அனுபுப்³பே³ன அரஹத்தமக்³க³ங் பத்வா ஸப்³ப³ங் ச²ந்த³ராக³ங் விராஜேதுங் ஸமத்தோ² ஹோதி, தஸ்மா ஆஹ ‘‘அஜ்ஜ²த்தஞ்ச ப³ஹித்³தா⁴ ச, காயே ச²ந்த³ங் விராஜயே’’தி. ஏவங் படிபன்னோ பி⁴க்கு² அனுபுப்³பே³னாதி பாட²ஸேஸோ.
Tattha yathā idaṃ tathā etanti attanā matassa sarīrassa samānabhāvaṃ karonto bāhire dosaṃ pajahati. Yathā etaṃ tathā idanti matasarīrena attano samānabhāvaṃ karonto ajjhattike rāgaṃ pajahati. Yenākārena ubhayaṃ sabhaṃ karoti, taṃ pajānanto ubhayattha mohaṃ pajahati. Evaṃ yathābhūtadassanena pubbabhāgeyeva akusalamūlappahānaṃ sādhetvā, yasmā evaṃ paṭipanno bhikkhu anupubbena arahattamaggaṃ patvā sabbaṃ chandarāgaṃ virājetuṃ samattho hoti, tasmā āha ‘‘ajjhattañca bahiddhā ca, kāye chandaṃ virājaye’’ti. Evaṃ paṭipanno bhikkhu anupubbenāti pāṭhaseso.
206. ஏவங் ஸெக்க²பூ⁴மிங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி அஸெக்க²பூ⁴மிங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ச²ந்த³ராக³விரத்தோ ஸோ’’தி. தஸ்ஸத்தோ² – ஸோ பி⁴க்கு² அரஹத்தமக்³க³ஞாணேன பஞ்ஞாணவா மக்³கா³னந்தரங் ப²லங் பாபுணாதி, அத² ஸப்³ப³ஸோ ச²ந்த³ராக³ஸ்ஸ பஹீனத்தா ‘‘ச²ந்த³ராக³விரத்தோ’’தி ச, மரணாபா⁴வேன பணீதட்டே²ன வா அமதங் ஸப்³ப³ஸங்கா²ரவூபஸமனதோ ஸந்திங் தண்ஹாஸங்கா²தவானாபா⁴வதோ நிப்³பா³னங், சவனாபா⁴வதோ அச்சுதந்தி ஸங்வண்ணிதங் பத³மஜ்ஜ²கா³தி ச வுச்சதி. அத² வா ஸோ பி⁴க்கு² அரஹத்தமக்³க³ஞாணேன பஞ்ஞாணவா மக்³கா³னந்தரப²லே டி²தோ ச²ந்த³ராக³விரத்தோ நாம ஹோதி, வுத்தப்பகாரஞ்ச பத³மஜ்ஜ²கா³தி வேதி³தப்³போ³. தேன ‘‘இத³மஸ்ஸ பஹீனங், இத³ஞ்சானேன லத்³த⁴’’ந்தி தீ³பேதி.
206. Evaṃ sekkhabhūmiṃ dassetvā idāni asekkhabhūmiṃ dassento āha ‘‘chandarāgaviratto so’’ti. Tassattho – so bhikkhu arahattamaggañāṇena paññāṇavā maggānantaraṃ phalaṃ pāpuṇāti, atha sabbaso chandarāgassa pahīnattā ‘‘chandarāgaviratto’’ti ca, maraṇābhāvena paṇītaṭṭhena vā amataṃ sabbasaṅkhāravūpasamanato santiṃ taṇhāsaṅkhātavānābhāvato nibbānaṃ, cavanābhāvato accutanti saṃvaṇṇitaṃ padamajjhagāti ca vuccati. Atha vā so bhikkhu arahattamaggañāṇena paññāṇavā maggānantaraphale ṭhito chandarāgaviratto nāma hoti, vuttappakārañca padamajjhagāti veditabbo. Tena ‘‘idamassa pahīnaṃ, idañcānena laddha’’nti dīpeti.
207-208. ஏவங் ஸவிஞ்ஞாணகாவிஞ்ஞாணகவஸேன அஸுப⁴கம்மட்டா²னங் ஸஹ நிப்ப²த்தியா கதெ²த்வா புன ஸங்கே²பதே³ஸனாய ஏவங் மஹதோ ஆனிஸங்ஸஸ்ஸ அந்தராயகரங் பமாத³விஹாரங் க³ரஹந்தோ ‘‘த்³விபாத³கோய’’ந்தி கா³தா²த்³வயமாஹ. தத்த² கிஞ்சாபி அபாத³காத³யோபி காயா அஸுசீயேவ, இதா⁴தி⁴காரவஸேன பன உக்கட்ட²பரிச்சே²த³வஸேன வா, யஸ்மா வா அஞ்ஞே அஸுசிபூ⁴தாபி காயா லோணம்பி³லாதீ³ஹி அபி⁴ஸங்க²ரித்வா மனுஸ்ஸானங் போ⁴ஜனேபி உபனீயந்தி, ந த்வேவ மனுஸ்ஸகாயோ, தஸ்மா அஸுசிதரபா⁴வமஸ்ஸ த³ஸ்ஸெந்தோபி ‘‘த்³விபாத³கோ’’தி ஆஹ.
207-208. Evaṃ saviññāṇakāviññāṇakavasena asubhakammaṭṭhānaṃ saha nipphattiyā kathetvā puna saṅkhepadesanāya evaṃ mahato ānisaṃsassa antarāyakaraṃ pamādavihāraṃ garahanto ‘‘dvipādakoya’’nti gāthādvayamāha. Tattha kiñcāpi apādakādayopi kāyā asucīyeva, idhādhikāravasena pana ukkaṭṭhaparicchedavasena vā, yasmā vā aññe asucibhūtāpi kāyā loṇambilādīhi abhisaṅkharitvā manussānaṃ bhojanepi upanīyanti, na tveva manussakāyo, tasmā asucitarabhāvamassa dassentopi ‘‘dvipādako’’ti āha.
அயந்தி மனுஸ்ஸகாயங் த³ஸ்ஸேதி. து³க்³க³ந்தோ⁴ பரிஹீரதீதி து³க்³க³ந்தோ⁴ ஸமானோ புப்ப²க³ந்தா⁴தீ³ஹி அபி⁴ஸங்க²ரித்வா பரிஹீரதி. நானாகுணபபரிபூரோதி கேஸாதி³அனேகப்பகாரகுணபப⁴ரிதோ. விஸ்ஸவந்தோ ததோ ததோதி புப்ப²க³ந்தா⁴தீ³ஹி படிச்சா²தே³துங் க⁴டெந்தானம்பி தங் வாயாமங் நிப்ப²லங் கத்வா நவஹி த்³வாரேஹி கே²ளஸிங்கா⁴ணிகாதீ³னி, லோமகூபேஹி ச ஸேத³ஜல்லிகங் விஸ்ஸவந்தோயேவ. தத்த² தா³னி பஸ்ஸத² – ஏதாதி³ஸேன காயேன யோ புரிஸோ வா இத்தீ² வா கோசி பா³லோ மஞ்ஞே உண்ணமேதவே தண்ஹாதி³ட்டி²மானமஞ்ஞனாஹி ‘‘அஹ’’ந்தி வா ‘‘மம’’ந்தி வா ‘‘நிச்சோ’’தி வாதிஆதி³னா நயேன யோ உண்ணமிதுங் மஞ்ஞெய்ய, பரங் வா ஜாதிஆதீ³ஹி அவஜானெய்ய அத்தானங் உச்சே டா²னே ட²பெந்தோ, கிமஞ்ஞத்ர அத³ஸ்ஸனா ட²பெத்வா அரியமக்³கே³ன அரியஸச்சத³ஸ்ஸனாபா⁴வங் கிமஞ்ஞங் தஸ்ஸ ஏவங் உண்ணமாவஜானநகாரணங் ஸியாதி.
Ayanti manussakāyaṃ dasseti. Duggandho parihīratīti duggandho samāno pupphagandhādīhi abhisaṅkharitvā parihīrati. Nānākuṇapaparipūroti kesādianekappakārakuṇapabharito. Vissavanto tato tatoti pupphagandhādīhi paṭicchādetuṃ ghaṭentānampi taṃ vāyāmaṃ nipphalaṃ katvā navahi dvārehi kheḷasiṅghāṇikādīni, lomakūpehi ca sedajallikaṃ vissavantoyeva. Tattha dāni passatha – etādisena kāyena yo puriso vā itthī vā koci bālo maññe uṇṇametave taṇhādiṭṭhimānamaññanāhi ‘‘aha’’nti vā ‘‘mama’’nti vā ‘‘nicco’’ti vātiādinā nayena yo uṇṇamituṃ maññeyya, paraṃ vā jātiādīhi avajāneyya attānaṃ ucce ṭhāne ṭhapento, kimaññatra adassanā ṭhapetvā ariyamaggena ariyasaccadassanābhāvaṃ kimaññaṃ tassa evaṃ uṇṇamāvajānanakāraṇaṃ siyāti.
தே³ஸனாபரியோஸானே நந்தா³ பி⁴க்கு²னீ ஸங்வேக³மாபாதி³ – ‘‘அஹோ வத ரே, அஹங் பா³லா, யா மங்யேவ ஆரப்³ப⁴ ஏவங் விவித⁴த⁴ம்மதே³ஸனாபவத்தகஸ்ஸ ப⁴க³வதோ உபட்டா²னங் நாக³மாஸி’’ந்தி. ஏவங் ஸங்விக்³கா³ ச தமேவ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸமன்னாஹரித்வா தேனேவ கம்மட்டா²னேன கதிபயதி³வஸப்³ப⁴ந்தரே அரஹத்தங் ஸச்சா²காஸி. து³தியட்டா²னேபி கிர தே³ஸனாபரியோஸானே சதுராஸீதியா பாணஸஹஸ்ஸானங் த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ அஹோஸி, ஸிரிமா தே³வகஞ்ஞா அனாகா³மிப²லங் பத்தா, ஸோ ச பி⁴க்கு² ஸோதாபத்திப²லே பதிட்ட²ஹீதி.
Desanāpariyosāne nandā bhikkhunī saṃvegamāpādi – ‘‘aho vata re, ahaṃ bālā, yā maṃyeva ārabbha evaṃ vividhadhammadesanāpavattakassa bhagavato upaṭṭhānaṃ nāgamāsi’’nti. Evaṃ saṃviggā ca tameva dhammadesanaṃ samannāharitvā teneva kammaṭṭhānena katipayadivasabbhantare arahattaṃ sacchākāsi. Dutiyaṭṭhānepi kira desanāpariyosāne caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi, sirimā devakaññā anāgāmiphalaṃ pattā, so ca bhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahīti.
பரமத்த²ஜோதிகாய கு²த்³த³க-அட்ட²கதா²ய
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
ஸுத்தனிபாத-அட்ட²கதா²ய விஜயஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Suttanipāta-aṭṭhakathāya vijayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஸுத்தனிபாதபாளி • Suttanipātapāḷi / 11. விஜயஸுத்தங் • 11. Vijayasuttaṃ