Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
2. விஜயத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
2. Vijayattheragāthāvaṇṇanā
யஸ்ஸாஸவா பரிக்கீ²ணாதி ஆயஸ்மதோ விஜயத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே விப⁴வஸம்பன்னே குலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஸத்த²ரி பரினிப்³பு³தே தஸ்ஸ தூ²பஸ்ஸ ரதனக²சிதங் வேதி³கங் காரெத்வா தத்த² உளாரங் வேதி³காமஹங் காரேஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன அனேகஸதே அத்தபா⁴வே மணிஓபா⁴ஸேன விசரி. ஏவங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தி, விஜயோதிஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ ப்³ராஹ்மணவிஜ்ஜாஸு நிப்ப²த்திங் க³தோ தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா அரஞ்ஞாயதனே ஜா²னலாபீ⁴ ஹுத்வா விஹரந்தோ பு³த்³து⁴ப்பாத³ங் ஸுத்வா உப்பன்னப்பஸாதோ³ ஸத்து² ஸந்திகங் உபஸங்கமித்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. தஸ்ஸ ஸத்தா² த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. ஸோ த⁴ம்மங் ஸுத்வா பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.15.10-14) –
Yassāsavāparikkhīṇāti āyasmato vijayattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro piyadassissa bhagavato kāle vibhavasampanne kule nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute tassa thūpassa ratanakhacitaṃ vedikaṃ kāretvā tattha uḷāraṃ vedikāmahaṃ kāresi. So tena puññakammena anekasate attabhāve maṇiobhāsena vicari. Evaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti, vijayotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto brāhmaṇavijjāsu nipphattiṃ gato tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā araññāyatane jhānalābhī hutvā viharanto buddhuppādaṃ sutvā uppannappasādo satthu santikaṃ upasaṅkamitvā satthāraṃ vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Tassa satthā dhammaṃ desesi. So dhammaṃ sutvā pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.15.10-14) –
‘‘நிப்³பு³தே லோகனாத²ம்ஹி, பியத³ஸ்ஸீனருத்தமே;
‘‘Nibbute lokanāthamhi, piyadassīnaruttame;
பஸன்னசித்தோ ஸுமனோ, முத்தாவேதி³மகாஸஹங்.
Pasannacitto sumano, muttāvedimakāsahaṃ.
‘‘மணீஹி பரிவாரெத்வா, அகாஸிங் வேதி³முத்தமங்;
‘‘Maṇīhi parivāretvā, akāsiṃ vedimuttamaṃ;
வேதி³காய மஹங் கத்வா, தத்த² காலங்கதோ அஹங்.
Vedikāya mahaṃ katvā, tattha kālaṅkato ahaṃ.
‘‘யங் யங் யோனுபபஜ்ஜாமி, தே³வத்தங் அத² மானுஸங்;
‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ atha mānusaṃ;
மணீ தா⁴ரெந்தி ஆகாஸே, புஞ்ஞகம்மஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Maṇī dhārenti ākāse, puññakammassidaṃ phalaṃ.
‘‘ஸோளஸிதோ கப்பஸதே, மணிப்பபா⁴ஸனாமகா;
‘‘Soḷasito kappasate, maṇippabhāsanāmakā;
ச²த்திங்ஸாஸிங்ஸு ராஜானோ, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லா.
Chattiṃsāsiṃsu rājāno, cakkavattī mahabbalā.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ ‘‘யஸ்ஸாஸவா பரிக்கீ²ணா’’தி கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto ‘‘yassāsavā parikkhīṇā’’ti gāthaṃ abhāsi.
92. தத்த² யஸ்ஸாஸவா பரிக்கீ²ணாதி யஸ்ஸ உத்தமபுக்³க³லஸ்ஸ காமாஸவாத³யோ சத்தாரோ ஆஸவா ஸப்³ப³ஸோ கீ²ணா அரியமக்³கே³ன கே²பிதா. ஆஹாரே ச அனிஸ்ஸிதோதி யோ ச ஆஹாரே தண்ஹாதி³ட்டி²னிஸ்ஸயேஹி அனிஸ்ஸிதோ அக³தி⁴தோ அனஜ்ஜா²பன்னோ, நித³ஸ்ஸனமத்தங், ஆஹாரஸீஸேனெத்த² சத்தாரோபி பச்சயா க³ஹிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். பச்சயபரியாயோ வா இத⁴ ஆஹார-ஸத்³தோ³ வேதி³தப்³போ³. ‘‘ஸுஞ்ஞதோ அனிமித்தோ சா’’தி எத்த² அப்பணிஹிதவிமொக்கோ²பி க³ஹிதோயேவ, தீணிபி சேதானி நிப்³பா³னஸ்ஸேவ நாமானி. நிப்³பா³னஞ்ஹி ராகா³தீ³னங் அபா⁴வேன ஸுஞ்ஞங், தேஹி விமுத்தஞ்சாதி ஸுஞ்ஞதவிமொக்கோ², ததா² ராகா³தி³னிமித்தாபா⁴வேன ஸங்கா²ரனிமித்தாபா⁴வேன ச அனிமித்தங் , தேஹி விமுத்தஞ்சாதி அனிமித்தவிமொக்கோ², ராகா³தி³பணிதீ⁴னங் அபா⁴வேன அப்பணிஹிதங், தேஹி விமுத்தஞ்சாதி அப்பணிஹிதோ விமொக்கோ²தி வுச்சதி. ப²லஸமாபத்திவஸேன தங் ஆரம்மணங் கத்வா விஹரந்தஸ்ஸ அயம்பி திவிதோ⁴ விமொக்கோ² யஸ்ஸ கோ³சரோ, ஆகாஸேவ ஸகுந்தானங், பத³ங் தஸ்ஸ து³ரன்னயந்தி யதா² ஆகாஸே க³ச்ச²ந்தானங் ஸகுணானங் ‘‘இமஸ்மிங் டா²னே பாதே³ஹி அக்கமித்வா க³தா, இத³ங் டா²னங் உரேன பஹரித்வா க³தா, இத³ங் ஸீஸேன, இத³ங் பக்கே²ஹீ’’தி ந ஸக்கா ஞாதுங், ஏவமேவ ஏவரூபஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ‘‘நிரயபதா³தீ³ஸு இமினா நாம பதே³ன க³தோ’’தி ஞாபேதுஞ்ச ந ஸக்காதி.
92. Tattha yassāsavā parikkhīṇāti yassa uttamapuggalassa kāmāsavādayo cattāro āsavā sabbaso khīṇā ariyamaggena khepitā. Āhāre ca anissitoti yo ca āhāre taṇhādiṭṭhinissayehi anissito agadhito anajjhāpanno, nidassanamattaṃ, āhārasīsenettha cattāropi paccayā gahitāti daṭṭhabbaṃ. Paccayapariyāyo vā idha āhāra-saddo veditabbo. ‘‘Suññato animitto cā’’ti ettha appaṇihitavimokkhopi gahitoyeva, tīṇipi cetāni nibbānasseva nāmāni. Nibbānañhi rāgādīnaṃ abhāvena suññaṃ, tehi vimuttañcāti suññatavimokkho, tathā rāgādinimittābhāvena saṅkhāranimittābhāvena ca animittaṃ , tehi vimuttañcāti animittavimokkho, rāgādipaṇidhīnaṃ abhāvena appaṇihitaṃ, tehi vimuttañcāti appaṇihito vimokkhoti vuccati. Phalasamāpattivasena taṃ ārammaṇaṃ katvā viharantassa ayampi tividho vimokkho yassa gocaro, ākāseva sakuntānaṃ, padaṃ tassa durannayanti yathā ākāse gacchantānaṃ sakuṇānaṃ ‘‘imasmiṃ ṭhāne pādehi akkamitvā gatā, idaṃ ṭhānaṃ urena paharitvā gatā, idaṃ sīsena, idaṃ pakkhehī’’ti na sakkā ñātuṃ, evameva evarūpassa bhikkhuno ‘‘nirayapadādīsu iminā nāma padena gato’’ti ñāpetuñca na sakkāti.
விஜயத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vijayattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 2. விஜயத்தே²ரகா³தா² • 2. Vijayattheragāthā