Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
೨೪೭-೯. ನಟಾನಂ ನಾಟಕಾನಿ ನಟನಾಟಕಾನಿ, ಸೀತಾಹರಣಾದೀನಿ। ಮೂಲಞ್ಚ ತಂ ಖಾದನೀಯಞ್ಚಾತಿ ಮೂಲಖಾದನೀಯಂ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಪಿಟ್ಠನ್ತಿ ಚುಣ್ಣಂ। ಖಾರಕಮೂಲನ್ತಿ ಯೂಪಸಮೂಲಂ। ಚಚ್ಚುಮೂಲಂ ನೇಳಿಯಮೂಲಂ। ತಮ್ಬಕಂ ವಚಂ। ತಣ್ಡುಲೇಯ್ಯಕಂ ಚೂಳಕುಹು। ವತ್ಥುಲೇಯ್ಯಕಂ ಮಹಾಕುಹು। ವಜಕಲಿ ನಿಕೋಟ್ಠಂ। ಜಜ್ಝರೀ ಹಿರತೋ।
247-9. Naṭānaṃ nāṭakāni naṭanāṭakāni, sītāharaṇādīni. Mūlañca taṃ khādanīyañcāti mūlakhādanīyaṃ. Esa nayo sabbattha. Piṭṭhanti cuṇṇaṃ. Khārakamūlanti yūpasamūlaṃ. Caccumūlaṃ neḷiyamūlaṃ. Tambakaṃ vacaṃ. Taṇḍuleyyakaṃ cūḷakuhu. Vatthuleyyakaṃ mahākuhu. Vajakali nikoṭṭhaṃ. Jajjharī hirato.
ಕೋಟ್ಠಂ ಜರಟ್ಠಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಗಣ್ಠಿ ಮುಹುಕುಲಮುದು ವಿಚಯತ್ಥ ವಜಮುಜು ವದುಳವಿ।
Koṭṭhaṃ jaraṭṭhaṃ vuccati. Gaṇṭhi muhukulamudu vicayattha vajamuju vaduḷavi.
ವಜ್ಜಯೇತಿಮೇ ಕಿಂಸುಕಂ, ಹಲಿದ್ದಿ। ಕಸೇರುಕೋ, ಕಟಿಬಲವನ್ತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಅಮ್ಬಾಟಕಂ ಅಮೂಲಕಂ ಪಿಢಲ ಕಕ್ಕುಲ। ಮಸಾಲು ಕಿನಳ। ಆಲುವ ಕಳಿ ತಡ್ಢಿಅಳಿ ಅಲಸ ಕಟಿಸ್ಸಲ ನಮೇದತಿ ಮೇರ। ಸಿಗ್ಗು ಸೀರಿ ಕೋಳ ಕಾಲಕಂ ನೇಕಳವಿ। ಖೀರವಲ್ಲಿಕನ್ದೋ ತುಮೂರೋರಿಯೋ ಹೋತಿ। ಸಙ್ಖತೋ ಧೋವನಮೇವ। ಅಯಂ ‘‘ಪರಿಸಙ್ಖಾರೋ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಖೀರಕಾಕೋಲೀ ಕಿರಿಕವೇಳಿ। ಜೀವಿಕಂ ಜೀವಿಹಿ। ಉಸಭಕ ಉಮ್ಮಸುವಿಯಿ।
Vajjayetime kiṃsukaṃ, haliddi. Kaseruko, kaṭibalavanti tassa nāmaṃ. Ambāṭakaṃ amūlakaṃ piḍhala kakkula. Masālu kinaḷa. Āluva kaḷi taḍḍhiaḷi alasa kaṭissala namedati mera. Siggu sīri koḷa kālakaṃ nekaḷavi. Khīravallikando tumūroriyo hoti. Saṅkhato dhovanameva. Ayaṃ ‘‘parisaṅkhāro’’ti likhitaṃ. Khīrakākolī kirikaveḷi. Jīvikaṃ jīvihi. Usabhaka ummasuviyi.
ಹಿನ್ತಾಲಂ ಕಿತಿಲಿ। ಕುನ್ತಾಲ ತೋಹೋ ತಿಲಿಸತಾ ಪದಿಕಳಿರೋ ಪಟಸೇವಲಕಳಿ। ಕರಮನ್ದಕಂ ಕರಮ್ಬ ದಣ್ಡೋಕಿರ ಉದಕಜೋತಿ ಕಣ್ಡಕೋ। ‘‘ಸಿಙ್ಘತಕೋತಿಪಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಫಗ್ಗವ ಹಕಿಳಿ। ನತ್ತಮಾಲನ್ತಿ ಕರಞ್ಜಿ।
Hintālaṃ kitili. Kuntāla toho tilisatā padikaḷiro paṭasevalakaḷi. Karamandakaṃ karamba daṇḍokira udakajoti kaṇḍako. ‘‘Siṅghatakotipi vuccatī’’ti likhitaṃ. Phaggava hakiḷi. Nattamālanti karañji.
ಸೇಲ್ಲು ಲೋಹೋಲಿಯಂ। ಕಾಸಮದ್ದಕ ಕುದುವವಲಿ ಅನಸಿಕಿನ। ಉಮ್ಮಾದಿಯ ಮೇಲೇಲಿದಿಯ। ಚೀನಮುಗ್ಗೋ ವೇನಮುತ್ತಿ ಹುರಮುಗ್ಗ। ರಾಜಮಾಸೋ ಮಾಹವಿಲಿತಿ। ಅಗ್ಗಿಮನ್ತೋ ಮುಞ್ಚಿ। ಸುನಿಪಣ್ಣಕೋ ತಿಪಿಲವನಿನಾಳಿಕಾ ತಿಲಕ। ಭೂಮಿಯಂ ಜಾತಲೋಣೀತಿ ಏತ್ಥ ಲೋಣೀನಾಮಸ್ಸ ಸಾಧಾರಣತ್ತಾ ‘‘ಭೂಮಿಯ’’ನ್ತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ಬ್ರಹ್ಮೀಪತ್ತಂ ದೇಮೇತೇಯೇ ಪಣಸಾ। ‘‘ದೀಪವಾಸಿನೋ ವದನ್ತೀ’’ತಿ ಸಿಥಿಲಂ ಕತ್ವಾ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಚೇ? ‘‘ಖಾದನೀಯತ್ಥಂ ಫರತೀತಿ ಲಕ್ಖಣೇನ ಅಸಮಾನತ್ತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪದೇಲಿವಿನಿತೇಕಿ। ಸುಲಸಿಪಣ್ಣನ್ತಿ ತಸಾಪಲಿಕಂ।
Sellu loholiyaṃ. Kāsamaddaka kuduvavali anasikina. Ummādiya melelidiya. Cīnamuggo venamutti huramugga. Rājamāso māhaviliti. Aggimanto muñci. Sunipaṇṇako tipilavanināḷikā tilaka. Bhūmiyaṃ jātaloṇīti ettha loṇīnāmassa sādhāraṇattā ‘‘bhūmiya’’nti visesetvā vuttaṃ. Brahmīpattaṃ demeteye paṇasā. ‘‘Dīpavāsino vadantī’’ti sithilaṃ katvā kasmā vuttanti ce? ‘‘Khādanīyatthaṃ pharatīti lakkhaṇena asamānattā’’ti vuttaṃ. Padeliviniteki. Sulasipaṇṇanti tasāpalikaṃ.
ಅಗನ್ಧಿಕಪುಪ್ಫಂ ಕರಿಸ್ಸಯೇತಿ ಚೇಕವಾದಿದಪುಪ್ಫಂ ಚೇಲೇಪತಿಮಲಂ। ಜೀವನ್ತೀಪುಪ್ಫಂ ಜೀವಿತನ್ದಿಗಮಲ। ಬಕುಲ ಮುಥುವಲ। ಕುಯ್ಯಕ ಪುನಪುನ್ನಾಮಪುನ್ನರಾ, ಜಾತಿಸುಮನ। ನವಮಾಲಿಕಾ ಚೇಹೇಮಲ।
Agandhikapupphaṃ karissayeti cekavādidapupphaṃ celepatimalaṃ. Jīvantīpupphaṃ jīvitandigamala. Bakula muthuvala. Kuyyaka punapunnāmapunnarā, jātisumana. Navamālikā cehemala.
ತಿನ್ತಿಣಿಕ ಕಚಿನೀ ವಿಲೇಯಿ। ಮಾತುಲುಙ್ಗ ಲವನೋ। ಪುಸ್ಸಫಲ ಸುಪುಲಿ। ತಿಮ್ಬರೂಸಕ ತಿಗಿಬ್ಬೇರೇಹಿತಿ ಸುಸತುಧುತ। ತಿಪುಸವಾತಿಙ್ಗಣ ಧುತತಿಕೇಣ ಪಟಿಯಿ। ಚೋಚ ವರಿಯಿಯೇಲಿ। ಮೋಚ ಅತಿರೇಲಿ। ಗೋಟ್ಠಫಲಂ ಪೂವಫಲನ್ತಿ ಏಕೇ। ಕೋಟ್ಠಸೇ ಕಿರ ಅಚ್ಛಿವ।
Tintiṇika kacinī vileyi. Mātuluṅga lavano. Pussaphala supuli. Timbarūsaka tigibberehiti susatudhuta. Tipusavātiṅgaṇa dhutatikeṇa paṭiyi. Coca variyiyeli. Moca atireli. Goṭṭhaphalaṃ pūvaphalanti eke. Koṭṭhase kira acchiva.
ಅಸಮುಸ್ಸಿ ಬಿಮ್ಬ ಇತಿ ಕೇಚಿ। ಕಾಸ್ಮರೀತಿ ಸೇಪಣ್ಣಿ। ಅತಿತೇಮೇತಿ ಕರಿಯಮೇತಿಸ್ಸ। ಜಾತಿಫಲಂ ಕತಂಮೇತಿ। ಕಟುಕಫಲಂ ತಿರಿರಕ।
Asamussi bimba iti keci. Kāsmarīti sepaṇṇi. Atitemeti kariyametissa. Jātiphalaṃ kataṃmeti. Kaṭukaphalaṃ tiriraka.
ತರುಣಫಲಂ ಕಿರಿಉಪುಲು। ಪೋಕ್ಖರಟ್ಠಿ ಕಿಞ್ಚಕ್ಖಟ್ಠಿ। ಸಿದ್ಧತ್ಥಕಂ ಸಾಸಪಂ ಸೇತವಣ್ಣಂ। ರಾಜಿಕಂ ರತ್ತಂ ಹೋತಿ।
Taruṇaphalaṃ kiriupulu. Pokkharaṭṭhi kiñcakkhaṭṭhi. Siddhatthakaṃ sāsapaṃ setavaṇṇaṃ. Rājikaṃ rattaṃ hoti.
ಹಿಙ್ಗುಂ ಹಿಙ್ಗುಜತುನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಹಿಙ್ಗುವಿಕತಿಯೋ। ಏತ್ಥ ಹಿಙ್ಗುಜತು ನಾಮ ಪತ್ತಸಾಖಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಸಾಖಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಕತಾ ಸಿಪಾಟಿಕಾ। ಅಞ್ಞೇಹಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತಾತಿ ಕೇಚಿ। ತಕಂ ಕಟ್ಠಜನ್ತಿ ಅಗ್ಗಿಕೇಳಿನಿ। ನಿಕಿತಿಸ್ಸಾಕಾಲೇಸಯೋ। ತಿಮೇರ, ತಕಪತ್ತಿ ಪಸಾಖಾಪತ್ತೇ ಪಚಿತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ‘‘ತಕಪಣ್ಣಿ ಸಾವತಿ ಏವ ಕಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ।
Hiṅguṃ hiṅgujatunti sabbāpi hiṅguvikatiyo. Ettha hiṅgujatu nāma pattasākhā pacitvā kātabbā. Sākhā pacitvā katā sipāṭikā. Aññehi missetvā katāti keci. Takaṃ kaṭṭhajanti aggikeḷini. Nikitissākālesayo. Timera, takapatti pasākhāpatte pacitvā kātabbā. ‘‘Takapaṇṇi sāvati eva kātabbā’’ti likhitaṃ.
ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Vikālabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 7. Vikālabhojanasikkhāpadaṃ