Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཁུདྡསིཀྑཱ-མཱུལསིཀྑཱ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
༣༡. ཝིཀཔྤནཱནིདྡེསཝཎྞནཱ
31. Vikappanāniddesavaṇṇanā
༢༢༡. སམྨུཁཱཡཱཏི (པཱཙི॰ ༣༧༤; པཱརཱ॰ ཨཊྛ॰ ༢.༤༦༩; ཀངྑཱ॰ ཨཊྛ॰ ཝིཀཔྤནསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ) སམྨུཁེ ཋིཏསྶཱཏི ཨཏྠོ། བྱཏྟསྶཱཏི ཝིཀཔྤནཝིདྷཱནཾ པཙྩུདྡྷརཎཱདིཝིདྷཱནཉྩ ཛཱནནྟསྶ། ཨབྱཏྟོ པན ‘‘ཨིམིནཱ མཡ྄ཧཾ དིནྣ’’ནྟི གཧེཏྭཱཔི གཙྪེཡྻཱཏི ཨཏྠོ། ཨེཀསྶཱཏི ཨེཀསྶ བྷིཀྑུསྶ།
221.Sammukhāyāti (pāci. 374; pārā. aṭṭha. 2.469; kaṅkhā. aṭṭha. vikappanasikkhāpadavaṇṇanā) sammukhe ṭhitassāti attho. Byattassāti vikappanavidhānaṃ paccuddharaṇādividhānañca jānantassa. Abyatto pana ‘‘iminā mayhaṃ dinna’’nti gahetvāpi gaccheyyāti attho. Ekassāti ekassa bhikkhussa.
༢༢༢. ནིདྷེཏུཾཝཱཏི ནིདྷེཏུཾ ཨེཝ, ནིསྶགྒིཡཾ ན ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ། པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཝཱ ཝིསྶཛྫེཏུཾ ཝཱ ཨདྷིཊྛཱཏུཾ ཝཱ ན ཝཊྚཏཱིཏི ཨཏྠོ།
222.Nidhetuṃvāti nidhetuṃ eva, nissaggiyaṃ na hotīti attho. Paribhuñjituṃ vā vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭatīti attho.
༢༢༤-༥. ཨཔརཱ སམྨུཁཱ ཝཱཏི སམྨུཁཱ ཝིཀཔྤནཱ ཨེཝཱཏི ཨཏྠོ། ཨིམཱ དྭེ ཝིཀཔྤནཱ ཨཏྟནཱ ཨེཝ ཝིཀཔྤེཏྭཱ པརེན པཙྩུདྡྷརཱཔིཏཏྟཱ སམྨུཁཱ ཝིཀཔྤནཱ ཨེཝཱཏི ཝུཏྟཱ།
224-5.Aparā sammukhā vāti sammukhā vikappanā evāti attho. Imā dve vikappanā attanā eva vikappetvā parena paccuddharāpitattā sammukhā vikappanā evāti vuttā.
༢༢༧. མིཏྟོཏི དལ༹ྷམིཏྟོ། སནྡིཊྛོཏི དིཊྛམཏྟོ ནཱཏིདལ༹ྷམིཏྟོ། ‘‘ཨིཏརེན ཙ པུབྦེ ཝུཏྟནཡེན ‘ཏིསྶོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཝཱ ‘ཏིསྶཱ བྷིཀྑུནཱི’ཏི ཝཱ ཝཏྟབྦཾ། པུན ཏེན ‘ཨཧཾ ཏིསྶསྶ བྷིཀྑུནོ, ཏིསྶཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ དམྨཱི’ཏི ཝིཀཔྤེཏྭཱ ཏེནེཝ ‘ཏིསྶསྶ བྷིཀྑུནོ, ཏིསྶཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ སནྟཀཾ པརིབྷུཉྫ ཝཱ ཝིསྶཛྫེཧི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཧཱི’ཏི པཙྩུདྡྷརིཏབྦ’’ནྟི ཨེཝཾ པཱཋོ གཧེཏབྦོ།
227.Mittoti daḷhamitto. Sandiṭṭhoti diṭṭhamatto nātidaḷhamitto. ‘‘Itarena ca pubbe vuttanayena ‘tisso bhikkhū’ti vā ‘tissā bhikkhunī’ti vā vattabbaṃ. Puna tena ‘ahaṃ tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā vā dammī’ti vikappetvā teneva ‘tissassa bhikkhuno, tissāya bhikkhuniyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’ti paccuddharitabba’’nti evaṃ pāṭho gahetabbo.
༢༢༨. དཱུརསནྟིཀཏྟེཀཏྟ-བཧུབྷཱཝཾ ཝིཛཱནིཡཱཏི ཨེཏྠ དཱུརཏྟཉྩ སནྟིཀཏྟཉྩ ཨེཀཏྟཉྩ བཧུབྷཱཝཉྩ ཝིཛཱནིཏྭཱཏི ཨཏྠོ།
228.Dūrasantikattekatta-bahubhāvaṃ vijāniyāti ettha dūrattañca santikattañca ekattañca bahubhāvañca vijānitvāti attho.
༢༢༩. ‘‘དསཱཧཔརམཾ ཨཏིརེཀཙཱིཝརཾ དྷཱརེཏབྦ’’ནྟི (པཱརཱ॰ ༤༦༢) ཝུཏྟཏྟཱ ‘‘དསཱཧཾ ཝཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ‘‘ཙཱིཝརཀཱལསམཡོ ནཱམ ཨནཏྠཏེ ཀཐིནེ ཝསྶཱནསྶ པཙྪིམོ མཱསོ, ཨཏྠཏེ ཀཐིནེ པཉྩ མཱསཱ’’ཏི (པཱརཱ॰ ༦༤༩) ཝུཏྟཏྟཱ ‘‘མཱསམེཀཾ ཝཱ པཉྩ ཝཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ, མཱསཾ ཝཱ ཨེཀཾ པཉྩ ཝཱ མཱསེཏི ཨཏྠོ། ‘‘བྷིཀྑུནོ པནེཝ ཨཀཱལཙཱིཝརཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཨཱཀངྑམཱནེན བྷིཀྑུནཱ པཊིགྒཧེཏབྦཾ། པཊིགྒཧེཏྭཱ ཁིཔྤམེཝ ཀཱརེཏབྦཾ། ནོ ཙསྶ པཱརིཔཱུརི, མཱསཔརམཾ ཏེན བྷིཀྑུནཱ ཏཾ ཙཱིཝརཾ ནིཀྑིཔིཏབྦཾ ཨཱུནསྶ པཱརིཔཱུརིཡཱ སཏིཡཱ པཙྩཱསཱཡཱ’’ཏི (པཱརཱ॰ ༤༩༩) ཝུཏྟཏྟཱ ‘‘པཙྩཱསཱ སཏི མཱསཀ’’ནྟི ཝུཏྟཾ། ནུཔྤཱདཡཏཱིཏི ཨནདྷིཊྛིཏཾ ཨཝིཀཔྤིཏཾ ནིསྶགྒིཾ ན ཛནཡཏཱིཏི ཨཏྠོ། ཝིཀཔྤནཱཝིནིཙྪཡོ།
229. ‘‘Dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’nti (pārā. 462) vuttattā ‘‘dasāhaṃ vā’’ti vuttaṃ. ‘‘Cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) vuttattā ‘‘māsamekaṃ vā pañca vā’’ti vuttaṃ, māsaṃ vā ekaṃ pañca vā māseti attho. ‘‘Bhikkhuno paneva akālacīvaraṃ uppajjeyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ. Paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ. No cassa pāripūri, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā satiyā paccāsāyā’’ti (pārā. 499) vuttattā ‘‘paccāsā sati māsaka’’nti vuttaṃ. Nuppādayatīti anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ nissaggiṃ na janayatīti attho. Vikappanāvinicchayo.
ཝིཀཔྤནཱནིདྡེསཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Vikappanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.