Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౧౨. విఞ్ఞాణలక్ఖణపఞ్హో
12. Viññāṇalakkhaṇapañho
౧౨. ‘‘భన్తే నాగసేన, కింలక్ఖణం విఞ్ఞాణ’’న్తి? ‘‘విజాననలక్ఖణం, మహారాజ, విఞ్ఞాణ’’న్తి.
12. ‘‘Bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇaṃ viññāṇa’’nti? ‘‘Vijānanalakkhaṇaṃ, mahārāja, viññāṇa’’nti.
‘‘ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ, నగరగుత్తికో మజ్ఝే నగరసిఙ్ఘాటకే నిసిన్నో పస్సేయ్య పురత్థిమదిసతో పురిసం ఆగచ్ఛన్తం, పస్సేయ్య దక్ఖిణదిసతో పురిసం ఆగచ్ఛన్తం, పస్సేయ్య పచ్ఛిమదిసతో పురిసం ఆగచ్ఛన్తం, పస్సేయ్య ఉత్తరదిసతో పురిసం ఆగచ్ఛన్తం. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యఞ్చ పురిసో చక్ఖునా రూపం పస్సతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి. యఞ్చ సోతేన సద్దం సుణాతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి. యఞ్చ ఘానేన గన్ధం ఘాయతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి. యఞ్చ జివ్హాయ రసం సాయతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి. యఞ్చ కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి, యఞ్చ మనసా ధమ్మం విజానాతి, తం విఞ్ఞాణేన విజానాతి. ఏవం ఖో, మహారాజ, విజాననలక్ఖణం విఞ్ఞాణ’’న్తి.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, nagaraguttiko majjhe nagarasiṅghāṭake nisinno passeyya puratthimadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya dakkhiṇadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya pacchimadisato purisaṃ āgacchantaṃ, passeyya uttaradisato purisaṃ āgacchantaṃ. Evameva kho, mahārāja, yañca puriso cakkhunā rūpaṃ passati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca sotena saddaṃ suṇāti, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca ghānena gandhaṃ ghāyati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca jivhāya rasaṃ sāyati, taṃ viññāṇena vijānāti. Yañca kāyena phoṭṭhabbaṃ phusati, taṃ viññāṇena vijānāti, yañca manasā dhammaṃ vijānāti, taṃ viññāṇena vijānāti. Evaṃ kho, mahārāja, vijānanalakkhaṇaṃ viññāṇa’’nti.
‘‘కల్లోసి , భన్తే నాగసేనా’’తి.
‘‘Kallosi , bhante nāgasenā’’ti.
విఞ్ఞాణలక్ఖణపఞ్హో ద్వాదసమో.
Viññāṇalakkhaṇapañho dvādasamo.