Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
൫൦. വിപസ്സനാനിദ്ദേസവണ്ണനാ
50. Vipassanāniddesavaṇṇanā
൪൭൧-൨. നാമരൂപന്തി ചിത്തചേതസികസങ്ഖാതം നാമഞ്ച അട്ഠവീസതിവിധം രൂപഞ്ച. ‘‘നമനലക്ഖണം നാമം, രുപ്പനലക്ഖണം രൂപം, നാമരൂപതോ ന അഞ്ഞോ അത്താദികോ കോചി അത്ഥീ’’തി ഏവം ഝാനലാഭീ ചേ, ഝാനതോ വുട്ഠായ ഝാനഗതം വാ വിപസ്സനായാനികോ ചേ, പകിണ്ണകഭൂതം നാമരൂപം പരിഗ്ഗഹേത്വാ. പാതിമോക്ഖസംവരാദി സീലവിസുദ്ധി, ചതുരാരക്ഖവസേന ദീപിതാ സോപചാരസമാധിസങ്ഖാതാ ചിത്തവിസുദ്ധി ച വുത്താവ നാമാതി ഇമിനാ ദിട്ഠിവിസുദ്ധി കഥിതാ. തതോ തസ്സ പച്ചയഞ്ച പരിഗ്ഗഹേത്വാതി സമ്ബന്ധോ. തസ്സ പച്ചയന്തി ‘‘പടിസന്ധിക്ഖണേ നാമരൂപദ്വയമേവ അവിജ്ജാതണ്ഹാഉപാദാനകമ്മേഹി ഉപ്പജ്ജതി, ന ഇസ്സരാദികാരണേനാ’’തിആദിനാ തസ്സ കാരണം, ഇമിനാ കങ്ഖാവിതരണവിസുദ്ധി ദസ്സിതാ.
471-2.Nāmarūpanti cittacetasikasaṅkhātaṃ nāmañca aṭṭhavīsatividhaṃ rūpañca. ‘‘Namanalakkhaṇaṃ nāmaṃ, ruppanalakkhaṇaṃ rūpaṃ, nāmarūpato na añño attādiko koci atthī’’ti evaṃ jhānalābhī ce, jhānato vuṭṭhāya jhānagataṃ vā vipassanāyāniko ce, pakiṇṇakabhūtaṃ nāmarūpaṃ pariggahetvā. Pātimokkhasaṃvarādi sīlavisuddhi, caturārakkhavasena dīpitā sopacārasamādhisaṅkhātā cittavisuddhi ca vuttāva nāmāti iminā diṭṭhivisuddhi kathitā. Tato tassa paccayañca pariggahetvāti sambandho. Tassa paccayanti ‘‘paṭisandhikkhaṇe nāmarūpadvayameva avijjātaṇhāupādānakammehi uppajjati, na issarādikāraṇenā’’tiādinā tassa kāraṇaṃ, iminā kaṅkhāvitaraṇavisuddhi dassitā.
ഹുത്വാ അഭാവതോ അനിച്ചാതി സബ്ബേപി നാമരൂപസങ്ഖാരാ ഉപ്പജ്ജിത്വാ അഭാവാപജ്ജനതോ അനിച്ചാ. ഉദയബ്ബയപീളനാ ദുക്ഖാതി ഉപ്പാദനിരോധവസേന പീളനതോ ദുക്ഖാ. അവസവത്തിത്താ അനത്താതി അത്തനോ വസേ അവത്തനതോ അനത്താതി ഏവം സങ്ഖാരേഹി സദ്ധിം തിലക്ഖണം ആരോപേത്വാ. പുനപ്പുനം സമ്മസന്തോതി യഥാവുത്തനയേന സമ്മസന്തോ സമഥയാനികോ വിപസ്സനായാനികോ ച യോഗാവചരോ. ഇമിനാ മഗ്ഗാമഗ്ഗഞാണദസ്സനവിസുദ്ധി, പടിപദാഞാണദസ്സനവിസുദ്ധി ച ദസ്സിതാ. സങ്ഖാരാനമേവ ഹി ഉദയബ്ബയാദിനാനുപസ്സനതോ ഉദയബ്ബയഭങ്ഗഭയആദീനവനിബ്ബിദാമുഞ്ചിതുകമ്യതാപടിസങ്ഖാനുപസ്സനാസ- ങ്ഖാരുപേക്ഖാഞാണസങ്ഖാതസ്സ അട്ഠവിധസ്സ ഞാണസ്സ വസേന സിഖാപ്പത്തം വിപസ്സനാഞാണം പടിപദാഞാണദസ്സനവിസുദ്ധി നാമ. അനുപുബ്ബേന സബ്ബസംയോജനക്ഖയം പാപുണേയ്യാതി ഇമിനാ ഞാണദസ്സനവിസുദ്ധി ദസ്സിതാ. സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി ഓരമ്ഭാഗിയാനം പഞ്ചന്നം സംയോജനാനം ഹേട്ഠാ മഗ്ഗത്തയേന ഖേപിതത്താ, ഇതരേസം ഉദ്ധമ്ഭാഗിയാനം സംയോജനാനം ഖേപിതത്താ ച സബ്ബേസം സംയോജനാനം ഖയന്തേ ജാതം അരഹത്തമഗ്ഗം.
Hutvā abhāvato aniccāti sabbepi nāmarūpasaṅkhārā uppajjitvā abhāvāpajjanato aniccā. Udayabbayapīḷanā dukkhāti uppādanirodhavasena pīḷanato dukkhā. Avasavattittā anattāti attano vase avattanato anattāti evaṃ saṅkhārehi saddhiṃ tilakkhaṇaṃ āropetvā. Punappunaṃ sammasantoti yathāvuttanayena sammasanto samathayāniko vipassanāyāniko ca yogāvacaro. Iminā maggāmaggañāṇadassanavisuddhi, paṭipadāñāṇadassanavisuddhi ca dassitā. Saṅkhārānameva hi udayabbayādinānupassanato udayabbayabhaṅgabhayaādīnavanibbidāmuñcitukamyatāpaṭisaṅkhānupassanāsa- ṅkhārupekkhāñāṇasaṅkhātassa aṭṭhavidhassa ñāṇassa vasena sikhāppattaṃ vipassanāñāṇaṃ paṭipadāñāṇadassanavisuddhi nāma. Anupubbena sabbasaṃyojanakkhayaṃ pāpuṇeyyāti iminā ñāṇadassanavisuddhi dassitā. Sabbasaṃyojanakkhayanti orambhāgiyānaṃ pañcannaṃ saṃyojanānaṃ heṭṭhā maggattayena khepitattā, itaresaṃ uddhambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ khepitattā ca sabbesaṃ saṃyojanānaṃ khayante jātaṃ arahattamaggaṃ.