A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੮. વੀਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    8. Vīrattheragāthāvaṇṇanā

    ਯੋ ਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ વੀਰਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਂ ਕਿਰ ਇਤੋ ਏਕਨવੁਤੇ ਕਪ੍ਪੇ વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਸਨਆવਾਸਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿ। ਏਕਦਿવਸਞ੍ਚ ਸਿਨ੍ਧੁવਾਰਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਾਨਿ ਨਿਗ੍ਗੁਣ੍ਠਿਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪੂਜੇਸਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਪਞ੍ਚਤਿਂਸੇ ਕਪ੍ਪੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਮਹਾਪਤਾਪੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ। ਸੋ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤੇ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ। ਪੁਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਮਹਾવਿਭવੋ ਸੇਟ੍ਠਿ ਹੁਤ੍વਾ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਾਦੀਨਂ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਖੀਰਭਤ੍ਤਂ ਅਦਾਸਿ। ਏવਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦਾਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਤਰਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਭਰਨ੍ਤੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਨਗਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਅਮਚ੍ਚਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ‘‘વੀਰੋ’’ਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮਾਨੁਗਤੇਹਿ ਪਤ੍ਤਬਲਜવਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਙ੍ਗਾਮਸੂਰੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਨਿਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਕਾਰਿਤੇ ਦਾਰਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਏਕਂਯੇવ ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਾ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ਕਾਮੇਸੁ ਸਂਸਾਰੇ ਚ ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਂવੇਗਜਾਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਘਟੇਨ੍ਤੋ વਾਯਮਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੧.੨੧.੨੧-੨੪) –

    Yoduddamiyoti āyasmato vīrattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira ito ekanavute kappe vipassissa bhagavato vasanaāvāsaṃ paṭijaggi. Ekadivasañca sindhuvārapupphasadisāni nigguṇṭhipupphāni gahetvā bhagavantaṃ pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto ito pañcatiṃse kappe khattiyakule nibbattitvā mahāpatāpo nāma rājā ahosi cakkavattī. So dhammena samena rajjaṃ kārento satte saggamagge patiṭṭhāpesi. Puna imasmiṃ kappe kassapassa bhagavato kāle mahāvibhavo seṭṭhi hutvā kapaṇaddhikādīnaṃ dānaṃ dento saṅghassa khīrabhattaṃ adāsi. Evaṃ tattha tattha dānamayaṃ puññasambhāraṃ karonto itarañca nibbānatthaṃ sambharanto devamanussesu saṃsaritvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthinagare rañño pasenadissa amaccakule nibbatti, ‘‘vīro’’tissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto nāmānugatehi pattabalajavādiguṇehi samannāgato saṅgāmasūro hutvā mātāpitūhi nibandhavasena kārite dārapariggahe ekaṃyeva puttaṃ labhitvā pubbahetunā codiyamāno kāmesu saṃsāre ca ādīnavaṃ disvā saṃvegajāto pabbajitvā ghaṭento vāyamanto nacirasseva chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.21.21-24) –

    ‘‘વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ, ਆਸਿਮਾਰਾਮਿਕੋ ਅਹਂ।

    ‘‘Vipassissa bhagavato, āsimārāmiko ahaṃ;

    ਨਿਗ੍ਗੁਣ੍ਠਿਪੁਪ੍ਫਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਿਰੋਪਯਿਂ॥

    Nigguṇṭhipupphaṃ paggayha, buddhassa abhiropayiṃ.

    ‘‘ਏਕਨવੁਤਿਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਯਂ ਪੁਪ੍ਫਮਭਿਪੂਜਯਿਂ।

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ pupphamabhipūjayiṃ;

    ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾਯਿਦਂ ਫਲਂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ਪਞ੍ਚવੀਸੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਏਕੋ ਆਸਿਂ ਜਨਾਧਿਪੋ।

    ‘‘Pañcavīse ito kappe, eko āsiṃ janādhipo;

    ਮਹਾਪਤਾਪਨਾਮੇਨ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਮਹਬ੍ਬਲੋ॥

    Mahāpatāpanāmena, cakkavattī mahabbalo.

    ‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ਏવਂ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਂ ਥੇਰਂ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਕਾਮਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਪਲੋਭੇਤੁਂ ਪਰਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ ਏਕਦਿવਸਂ ਦਿવਾવਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਇਤ੍ਥਿਕੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਭਿ। ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ વੀਰੋ ‘‘ਮਂ ਪਲੋਭੇਤੁਕਾਮਾ ਸਿਨੇਰੁਂ ਮਕਸਪਕ੍ਖવਾਤੇਨ ਚਾਲੇਤੁਕਾਮਾ વਿਯ ਯਾવ ਬਾਲਾ વਤਾਯਂ ਇਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਰਤ੍ਥਕਭਾવਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋ’’ਤਿ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ।

    Evaṃ pana arahattaṃ patvā phalasamāpattisukhena vītināmentaṃ theraṃ purāṇadutiyikā uppabbājetukāmā antarantarā nānānayehi palobhetuṃ parakkamantī ekadivasaṃ divāvihāraṭṭhānaṃ gantvā itthikuttādīni dassetuṃ ārabhi. Athāyasmā vīro ‘‘maṃ palobhetukāmā sineruṃ makasapakkhavātena cāletukāmā viya yāva bālā vatāyaṃ itthī’’ti tassā kiriyāya niratthakabhāvaṃ dīpento ‘‘yo duddamiyo’’ti gāthaṃ abhāsi.

    . ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤੋਯੇવ। ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾਮਤ੍ਤਂ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਦਨ੍ਤ ਕਿਲੇਸਤਾਯ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਹਿ વਾ ਸਙ੍ਗਮਸੀਸੇ ਦਮੇਤੁਂ ਜੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਦਮੇਨ ਦਨ੍ਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਮਪ੍ਪਮਧਾਨવੀਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ વੀਰੋ, વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ વਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਅਪੇਤਲੋਮਹਂਸੋ વੀਰੋ વੀਰਨਾਮਕੋ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਤੋ ਏવ ਠਿਤਸਭਾવੋ, ਨ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਸਤੇਨਪਿ ਸਹਸ੍ਸੇਨਪਿ ਚਾਲਨੀਯੋਤਿ। ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਮਿਕੇ ਏવਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇ ਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਘਰਾવਾਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਸਂવੇਗਜਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਤੇવਿਜ੍ਜਾ ਅਹੋਸੀਤਿ।

    8. Tattha yo duddamiyotiādīnaṃ padānaṃ attho heṭṭhā vuttoyeva. Idaṃ panettha yojanāmattaṃ yo pubbe adanta kilesatāya paccatthikehi vā saṅgamasīse dametuṃ jetuṃ asakkuṇeyyatāyaduddamiyo, idāni pana uttamena damena danto catubbidhasammappamadhānavīriyasampattiyā vīro, vuttanayeneva santusito vitiṇṇakaṅkho vijitāvī apetalomahaṃso vīro vīranāmako anavasesato kilesaparinibbānena parinibbuto, tato eva ṭhitasabhāvo, na tādisānaṃ satenapi sahassenapi cālanīyoti. Taṃ sutvā sā itthī – ‘‘mayhaṃ sāmike evaṃ paṭipanne ko mayhaṃ gharāvāsena attho’’ti saṃvegajātā bhikkhunīsu pabbajitvā nacirasseva tevijjā ahosīti.

    વੀਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Vīrattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੮. વੀਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 8. Vīrattheragāthā


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact