Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૮. વિસાખસુત્તવણ્ણના
8. Visākhasuttavaṇṇanā
૪૮. અટ્ઠમે વાક્કરણચાતુરિયતો વચનગુણહેતૂનં પૂરિયા પોરી, પોરિયં ભવાતિ પોરી, તાય પોરિયા. તેનાહ ‘‘પરિપુણ્ણવાચાયા’’તિ, અક્ખરપદપરિપુણ્ણાય વાચાયાતિ અત્થો. અપલિબુદ્ધાયાતિ પિત્તાદીહિ ન વિબદ્ધાય અનનુબુન્ધિતાય. અનેલગલાયાતિ અનેલાય અગલાય નિદ્દોસાય અગળિતપદબ્યઞ્જનાય ચ. થેરસ્સ હિ કથયતો પદં વા બ્યઞ્જનં વા ન પરિહાયતિ. તેનાહ ‘‘અનેલગલાયાતિ નિદ્દોસાય ચેવ અગળિતાય ચા’’તિઆદિ. તત્થ નિદ્દોસાયાતિ અત્થતો ચ બ્યઞ્જનતો ચ વિગતદોસાય. અપતિતપદબ્યઞ્જનાયાતિ અવિરહિતપદબ્યઞ્જનાય. અથ વા અનેલગલાયાતિ ન એલં દોસં ગલતીતિ અનેલગલા. અવિચ્છિન્નવાચાય અનેલગલાય યથા દન્ધમનુસ્સા મુખેન ખેળં ગળન્તેન વાચં ભાસન્તિ, ન એવરૂપાય. અથ ખો નિદ્દોસાય વિસદવાચાયાતિ અત્થો. વિવટ્ટપ્પકાસિની વાચા ન કદાચિ વિવટ્ટમુત્તાતિ કત્વા આહ ‘‘વિવટ્ટપરિયાપન્નાયા’’તિ, વિવટ્ટં અમુઞ્ચિત્વા પવત્તાયાતિ અત્થો. વિવટ્ટપ્પકાસિની હિ વાચા વિવટ્ટં પરિચ્છિજ્જ આપાદેન્તી પવત્તતિ. નવલોકુત્તરધમ્મો સબ્બધમ્મેહિ સમુસ્સિતટ્ઠેન અબ્ભુગ્ગતટ્ઠેન ચ ધજો નામાતિ આહ ‘‘અબ્ભુગ્ગતટ્ઠેના’’તિઆદિ. સેસમેત્થ સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
48. Aṭṭhame vākkaraṇacāturiyato vacanaguṇahetūnaṃ pūriyā porī, poriyaṃ bhavāti porī, tāya poriyā. Tenāha ‘‘paripuṇṇavācāyā’’ti, akkharapadaparipuṇṇāya vācāyāti attho. Apalibuddhāyāti pittādīhi na vibaddhāya ananubundhitāya. Anelagalāyāti anelāya agalāya niddosāya agaḷitapadabyañjanāya ca. Therassa hi kathayato padaṃ vā byañjanaṃ vā na parihāyati. Tenāha ‘‘anelagalāyāti niddosāya ceva agaḷitāya cā’’tiādi. Tattha niddosāyāti atthato ca byañjanato ca vigatadosāya. Apatitapadabyañjanāyāti avirahitapadabyañjanāya. Atha vā anelagalāyāti na elaṃ dosaṃ galatīti anelagalā. Avicchinnavācāya anelagalāya yathā dandhamanussā mukhena kheḷaṃ gaḷantena vācaṃ bhāsanti, na evarūpāya. Atha kho niddosāya visadavācāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī vācā na kadāci vivaṭṭamuttāti katvā āha ‘‘vivaṭṭapariyāpannāyā’’ti, vivaṭṭaṃ amuñcitvā pavattāyāti attho. Vivaṭṭappakāsinī hi vācā vivaṭṭaṃ paricchijja āpādentī pavattati. Navalokuttaradhammo sabbadhammehi samussitaṭṭhena abbhuggataṭṭhena ca dhajo nāmāti āha ‘‘abbhuggataṭṭhenā’’tiādi. Sesamettha suviññeyyameva.
વિસાખસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Visākhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૮. વિસાખસુત્તં • 8. Visākhasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૮. વિસાખસુત્તવણ્ણના • 8. Visākhasuttavaṇṇanā