Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੬੯] ੯. વਿਸવਨ੍ਤਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [69] 9. Visavantajātakavaṇṇanā

    ਧਿਰਤ੍ਥੁ ਤਂ વਿਸਂ વਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਪਿਟ੍ਠਖਜ੍ਜਕਖਾਦਨਕਾਲੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਬਹੁਂ ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿਹਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਗਹਿਤਾવਸੇਸਂ ਬਹੁ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੋ ਦਹਰੋ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ‘‘ਅਤਿਦਿવਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਦਂਸੁ। ਥੇਰੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇ ਦਹਰੋ ਅਗਮਾਸਿ। ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ‘‘ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਠਪਿਤਖਾਦਨੀਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਸੋ ‘‘ਮਧੁਰਂ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ। ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਸਂવੇਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਸੋ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਂ ਨ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਿਰ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਂ ਨਾਮ ਨ ਖਾਦਿਤਪੁਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਂ ਅਖਾਦਨਭਾવੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂ ਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਕવਾਰਂ ਜਹਿਤਕਂ ਜੀવਿਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋਪਿ ਪੁਨ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Dhiratthu taṃ visaṃ vantanti idaṃ satthā jetavane viharanto dhammasenāpatiṃ ārabbha kathesi. Therassa kira piṭṭhakhajjakakhādanakāle manussā saṅghassa bahuṃ piṭṭhakhādanīyaṃ gahetvā vihāraṃ agamaṃsu, bhikkhusaṅghassa gahitāvasesaṃ bahu atirittaṃ ahosi. Manussā ‘‘bhante, antogāmagatānampi gaṇhathā’’ti āhaṃsu. Tasmiṃ khaṇe therassa saddhivihāriko daharo antogāme hoti, tassa koṭṭhāsaṃ gahetvā tasmiṃ anāgacchante ‘‘atidivā hotī’’ti therassa adaṃsu. Therena tasmiṃ paribhutte daharo agamāsi. Atha naṃ thero ‘‘mayaṃ, āvuso, tuyhaṃ ṭhapitakhādanīyaṃ paribhuñjimhā’’ti āha. So ‘‘madhuraṃ nāma, bhante, kassa appiya’’nti āha. Mahātherassa saṃvego uppajji. So ito paṭṭhāya ‘‘piṭṭhakhādanīyaṃ na khādissāmī’’ti adhiṭṭhāsi. Tato paṭṭhāya kira sāriputtattherena piṭṭhakhādanīyaṃ nāma na khāditapubbaṃ. Tassa piṭṭhakhādanīyaṃ akhādanabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto. Bhikkhū taṃ kathaṃ kathentā dhammasabhāyaṃ nisīdiṃsu. Atha satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘bhikkhave, sāriputto ekavāraṃ jahitakaṃ jīvitaṃ pariccajantopi puna na gaṇhātiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ વਿਸવੇਜ੍ਜਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮੇਨ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਅਥੇਕਂ ਜਨਪਦਮਨੁਸ੍ਸਂ ਸਪ੍ਪੋ ਡਂਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕਾ ਪਮਾਦਂ ਅਕਤ੍વਾ ਖਿਪ੍ਪਂ વੇਜ੍ਜਂ ਆਨਯਿਂਸੁ । વੇਜ੍ਜੋ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਤਾવ ਓਸਧੇਨ, ਪਰਿਭਾવੇਤ੍વਾ વਿਸਂ ਹਰਾਮਿ, ਦਟ੍ਠਸਪ੍ਪਂ ਆવਾਹੇਤ੍વਾ ਦਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤੇਨੇવ વਿਸਂ ਆਕਡ੍ਢਾਪੇਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਪ੍ਪਂ ਆવਾਹੇਤ੍વਾ વਿਸਂ ਆਕਡ੍ਢਾਪੇਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਸਪ੍ਪਂ ਆવਾਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਤਯਾ ਅਯਂ ਦਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘ਆਮ, ਮਯਾ’’ਤਿ । ‘‘ਤਯਾ ਦਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤ੍વਞ੍ਞੇવ ਮੁਖੇਨ વਿਸਂ ਆਕਡ੍ਢਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਮਯਾ ਏਕવਾਰਂ ਜਹਿਤਕਂ ਪੁਨ ਨ ਗਹਿਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਨਾਹਂ ਮਯਾ ਜਹਿਤવਿਸਂ ਆਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਦਾਰੂਨਿ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਕਤ੍વਾ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਸਂ ਨਾਕਡ੍ਢਸਿ, ਇਮਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪવਿਸਾ’’ਤਿ। ਸਪ੍ਪੋ ‘‘ਅਪਿ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪવਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨੇવਤ੍ਤਨਾ ਏਕવਾਰਂ ਜਹਿਤવਿਸਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto visavejjakule nibbattitvā vejjakammena jīvikaṃ kappesi. Athekaṃ janapadamanussaṃ sappo ḍaṃsi, tassa ñātakā pamādaṃ akatvā khippaṃ vejjaṃ ānayiṃsu . Vejjo āha ‘‘kiṃ tāva osadhena, paribhāvetvā visaṃ harāmi, daṭṭhasappaṃ āvāhetvā daṭṭhaṭṭhānato teneva visaṃ ākaḍḍhāpemī’’ti. ‘‘Sappaṃ āvāhetvā visaṃ ākaḍḍhāpehī’’ti. So sappaṃ āvāhetvā ‘‘tayā ayaṃ daṭṭho’’ti āha. ‘‘Āma, mayā’’ti . ‘‘Tayā daṭṭhaṭṭhānato tvaññeva mukhena visaṃ ākaḍḍhāhī’’ti. ‘‘Mayā ekavāraṃ jahitakaṃ puna na gahitapubbaṃ, nāhaṃ mayā jahitavisaṃ ākaḍḍhissāmī’’ti. So dārūni āharāpetvā aggiṃ katvā āha ‘‘sace attano visaṃ nākaḍḍhasi, imaṃ aggiṃ pavisā’’ti. Sappo ‘‘api aggiṃ pavisissāmi, nevattanā ekavāraṃ jahitavisaṃ paccāharissāmī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੬੯.

    69.

    ‘‘ਧਿਰਤ੍ਥੁ ਤਂ વਿਸਂ વਨ੍ਤਂ, ਯਮਹਂ ਜੀવਿਤਕਾਰਣਾ।

    ‘‘Dhiratthu taṃ visaṃ vantaṃ, yamahaṃ jīvitakāraṇā;

    વਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਤਂ ਮੇ ਜੀવਿਤਾ વਰ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Vantaṃ paccāharissāmi, mataṃ me jīvitā vara’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਧਿਰਤ੍ਥੂਤਿ ਗਰਹਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਤਂ વਿਸਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜੀવਿਤਕਾਰਣਾ વਨ੍ਤਂ વਿਸਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ વਨ੍ਤਂ વਿਸਂ ਧਿਰਤ੍ਥੁ। ਮਤਂ ਮੇ ਜੀવਿਤਾ વਰਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ વਿਸਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਾਹਰਣਕਾਰਣਾ ਯਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਮਰਣਂ, ਤਂ ਮਮ ਜੀવਿਤਤੋ વਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tattha dhiratthūti garahatthe nipāto. Taṃ visanti yamahaṃ jīvitakāraṇā vantaṃ visaṃ paccāharissāmi, taṃ vantaṃ visaṃ dhiratthu. Mataṃ me jīvitā varanti tassa visassa apaccāharaṇakāraṇā yaṃ aggiṃ pavisitvā maraṇaṃ, taṃ mama jīvitato varanti attho.

    ਏવਞ੍ਚ ਪਨ વਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਪਾਯਾਸਿ। ਅਥ ਨਂ વੇਜ੍ਜੋ ਨਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਓਸਧੇਹਿ ਚ ਮਨ੍ਤੇਹਿ ਚ ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਅਰੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸੀਲਾਨਿ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਾ ਕਞ੍ਚਿ વਿਹੇਠੇਸੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ।

    Evañca pana vatvā aggiṃ pavisituṃ pāyāsi. Atha naṃ vejjo nivāretvā taṃ purisaṃ osadhehi ca mantehi ca nibbisaṃ arogaṃ katvā sappassa sīlāni datvā ‘‘ito paṭṭhāya mā kañci viheṭhesī’’ti vatvā vissajjesi.

    ਸਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਕવਾਰਂ ਜਹਿਤਕਂ ਜੀવਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ ‘‘ਤਦਾ ਸਪ੍ਪੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, વੇਜ੍ਜੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthāpi ‘‘na, bhikkhave, sāriputto ekavāraṃ jahitakaṃ jīvitampi pariccajanto puna gaṇhātī’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi ‘‘tadā sappo sāriputto ahosi, vejjo pana ahameva ahosi’’nti.

    વਿਸવਨ੍ਤਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਨવਮਾ।

    Visavantajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੬੯. વਿਸવਨ੍ਤਜਾਤਕਂ • 69. Visavantajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact