| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
੬. વਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕવਣ੍ਣਨਾ
6. Vitakkattikavaṇṇanā
੨੨. વਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕੇ ਪਟਿਚ੍ਚવਾਰਾਨੁਲੋਮੇ ਅਧਿਪਤਿਯਾ ਤੇવੀਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਮੂਲਕੇਸੁ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਤ੍ਤ ਪਞ੍ਚ ਤੀਣਿ ਏਕਂ ਤੀਣਿ ਤੀਣਿ ਏਕਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਤੇવੀਸ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇ ਅਟ੍ਠવੀਸ ਸਤ੍ਤ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਤੀਣਿ ਏਕਨ੍ਤਿ ਏવਂ, ਪੁਰੇਜਾਤੇ ਏਕਾਦਸ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਦ੍વੇ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਦੁਮੂਲਕੇਸੁ ਏਕਂ ਏਕਨ੍ਤਿ ਏવਂ, ਤਥਾ ਆਸੇવਨੇ। ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਗਣਨਾਨਿ ਹੇਤੁਆਰਮ੍ਮਣਸਦਿਸਾਨਿ।
22. Vitakkattike paṭiccavārānulome adhipatiyā tevīsāti sattasu mūlakesu yathākkamaṃ satta pañca tīṇi ekaṃ tīṇi tīṇi ekanti evaṃ tevīsa, aññamaññe aṭṭhavīsa satta pañca pañca tīṇi cattāri tīṇi ekanti evaṃ, purejāte ekādasa tīṇi cattāri dve dutiyatatiyadumūlakesu ekaṃ ekanti evaṃ, tathā āsevane. Aññāni gaṇanāni hetuārammaṇasadisāni.
੩੧. ਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ਨਾਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯੇ ਪਠਮਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇ ਖਨ੍ਧੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਅਧਿਪਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ‘‘વਿਪਾਕਂ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਏਕਂ ਖਨ੍ਧਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਤਂ, ਨ ਪਨ ਅવਿਸੇਸੇਨ। ਕਸ੍ਮਾ? વਿਪਾਕવਜ੍ਜਾਨਂ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਸਾਧਿਪਤਿਭਾવਤੋ । વਿਪਾਕਾਨਂ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਮੇવ ਸਾਧਿਪਤਿਭਾવੋ, ਨ ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇ વਿਸੁਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਲੋਕੁਤ੍ਤਰવਿਪਾਕਾਧਿਪਤਿਸ੍ਸ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਯੇવ ਸਙ੍ਗਹੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
31. Paccanīye nādhipatipaccaye paṭhamapañhe ‘‘avitakkavicāramatte khandhe paṭicca avitakkavicāramattā adhipatī’’ti vatvā puna ‘‘vipākaṃ avitakkavicāramattaṃ ekaṃ khandhaṃ paṭiccā’’tiādinā vissajjanaṃ kataṃ, na pana avisesena. Kasmā? Vipākavajjānaṃ avitakkavicāramattakkhandhānaṃ ekantena sādhipatibhāvato . Vipākānaṃ pana lokuttarānameva sādhipatibhāvo, na itaresanti te visuṃ niddhāretvā vuttā. Lokuttaravipākādhipatissa cettha purimakoṭṭhāseyeva saṅgaho veditabbo.
੩੮. ਨਾਸੇવਨਮੂਲਕੇ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ વਿਪਾਕੇਨ ਸਹ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਏਤਂ ਮੂਲਂ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਪਦੇਹਿ ਅવਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਸਹ ਯੋਜੇਨ੍ਤੇਨ ਨਪੁਰੇਜਾਤਸਦਿਸਂ ਪਾਲ਼ਿਗਮਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਦਿਸਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ વਿਸਦਿਸਤਾ ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਇਧ વਿਪਾਕਂ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ વਿਸੇਸੋ। ਇਦਞ੍ਚ ਨਾਸੇવਨવਿਭਙ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ ਲਿਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਝਾਨਾਨਨ੍ਤਰਂ, ਕੇਸੁਚਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਲਿਖਿਤਂ।
38. Nāsevanamūlake avitakkavicāramattaṃ vipākena saha gacchantenāti etaṃ mūlaṃ avitakkavicāramattaavitakkavicārapadehi avitakkehi saha yojentena napurejātasadisaṃ pāḷigamanaṃ kātabbanti vuttaṃ hoti. Sadisatā cettha yebhuyyena visadisatā ca daṭṭhabbā. Tattha hi āruppe avitakkavicāramattaṃ idha vipākaṃ avitakkavicāramattantiādi yojetabbanti ayamettha viseso. Idañca nāsevanavibhaṅgānantaraṃ likhitabbaṃ, na jhānānantaraṃ, kesuci potthakesu likhitaṃ.
ਪਚ੍ਚਯવਾਰੇ ਪਠਮਘਟਨੇ ਪવਤ੍ਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋਤਿ ਦੁਮੂਲਕੇਸੁ ਪਠਮੇ ਸਤ੍ਤਸੁਪਿ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਪવਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਞ੍ਚ ਯੋਜੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
Paccayavāre paṭhamaghaṭane pavattipaṭisandhiyoti dumūlakesu paṭhame sattasupi pañhesu pavattiñca paṭisandhiñca yojetvāti vuttaṃ hoti.
੪੯. ਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਮੋਹਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਾ ਮੂਲਪਦੇਸੁ ਏવਾਤਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਸવਿਚਾਰਾਦਿਪਦੇਸੁ ਮੂਲਪਦਮੇવ ਅવਸਾਨਭਾવੇਨ ਯੇਸੁ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਯੋਜਿਤਂ, ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਮੋਹਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
49. Paccanīye sattasu ṭhānesu satta mohā uddharitabbā mūlapadesu evāti savitakkasavicārādipadesu mūlapadameva avasānabhāvena yesu pañhesu yojitaṃ, tesu sattasu pañhesu satta mohā uddharitabbāti attho.
ਪਞ੍ਹਾવਾਰਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ‘‘ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸਹਜਾਤਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਕੇਸੁਚਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ। ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਿਕਪਞ੍ਹਾવਾਰਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ਹਿ ‘‘ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਅਨੁਪਾਦਾਨਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਅਨੁਪਾਦਾਨਿਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ॰ ੧.੪.੫੮, ੬੨) ਏਤ੍ਤਕਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਿਕਪਞ੍ਹਾવਾਰਪਚ੍ਚਨੀਯੇ ਚ ‘‘ਮਹਗ੍ਗਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਮਹਗ੍ਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸਹਜਾਤਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ॰ ੨.੧੨.੫੭, ੬੫, ੭੩) ਏਤ੍ਤਕਮੇવ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਤਕਮੇવ ਚ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਮਹਗ੍ਗਤਞ੍ਚ, ਤਞ੍ਚ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਹਿਯੇવ વਚਨੇਹਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ।
Pañhāvārapaccanīye ‘‘avitakkavicāramatto dhammo avitakkavicāramattassa dhammassa ārammaṇasahajātaupanissayakammapaccayena paccayo’’ti kesuci potthakesu pāṭho dissati, upanissayena pana saṅgahitattā ‘‘kammapaccayena paccayo’’ti na sakkā vattuṃ. Upādinnattikapañhāvārapaccanīye hi ‘‘anupādinnaanupādāniyo dhammo anupādinnaanupādāniyassa dhammassa sahajātaupanissayapaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 1.4.58, 62) ettakameva vuttaṃ. Parittattikapañhāvārapaccanīye ca ‘‘mahaggato dhammo mahaggatassa dhammassa ārammaṇasahajātaupanissayapaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 2.12.57, 65, 73) ettakameva vuttanti. Ettakameva ca avitakkavicāramattaṃ kammaṃ appamāṇaṃ mahaggatañca, tañca dubbalaṃ na hotīti etehiyeva vacanehi viññāyatīti.
વਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vitakkattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੬. વਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕવਣ੍ਣਨਾ • 6. Vitakkattikavaṇṇanā
