Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૪. યસ્સંદિસંસુત્તં
4. Yassaṃdisaṃsuttaṃ
૧૩૪. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો રાજા ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો યસ્સં યસ્સં દિસાયં વિહરતિ, સકસ્મિંયેવ વિજિતે વિહરતિ.
134. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rājā khattiyo muddhāvasitto yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati.
‘‘કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ, ભિક્ખવે, રાજા ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો ઉભતો સુજાતો હોતિ માતિતો ચ પિતિતો ચ, સંસુદ્ધગહણિકો, યાવ સત્તમા પિતામહયુગા અક્ખિત્તો અનુપક્કુટ્ઠો જાતિવાદેન; અડ્ઢો હોતિ મહદ્ધનો મહાભોગો પરિપુણ્ણકોસકોટ્ઠાગારો; બલવા ખો પન હોતિ ચતુરઙ્ગિનિયા સેનાય સમન્નાગતો અસ્સવાય ઓવાદપટિકરાય; પરિણાયકો ખો પનસ્સ હોતિ પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી પટિબલો અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્ને અત્થે ચિન્તેતું; તસ્સિમે ચત્તારો ધમ્મા યસં પરિપાચેન્તિ. સો ઇમિના યસપઞ્ચમેન 1 ધમ્મેન સમન્નાગતો યસ્સં યસ્સં દિસાયં વિહરતિ, સકસ્મિંયેવ વિજિતે વિહરતિ. તં કિસ્સ હેતુ? એવઞ્હેતં, ભિક્ખવે, હોતિ વિજિતાવીનં.
‘‘Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rājā khattiyo muddhāvasitto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; aḍḍho hoti mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; balavā kho pana hoti caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya; pariṇāyako kho panassa hoti paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ; tassime cattāro dhammā yasaṃ paripācenti. So iminā yasapañcamena 2 dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vijitāvīnaṃ.
‘‘એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ યસ્સં યસ્સં દિસાયં વિહરતિ, વિમુત્તચિત્તોવ 3 વિહરતિ. કતમેહિ પઞ્ચહિ? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સીલવા હોતિ, પાતિમોક્ખસંવરસંવુતો વિહરતિ આચારગોચરસમ્પન્નો અણુમત્તેસુ વજ્જેસુ ભયદસ્સાવી, સમાદાય સિક્ખતિ સિક્ખાપદેસુ – રાજાવ ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો જાતિસમ્પન્નો; બહુસ્સુતો હોતિ સુતધરો સુતસન્નિચયો, યે તે ધમ્મા આદિકલ્યાણા મજ્ઝેકલ્યાણા પરિયોસાનકલ્યાણા સાત્થં સબ્યઞ્જનં કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં અભિવદન્તિ, તથારૂપાસ્સ ધમ્મા બહુસ્સુતા હોન્તિ ધાતા વચસા પરિચિતા મનસાનુપેક્ખિતા દિટ્ઠિયા સુપ્પટિવિદ્ધા – રાજાવ ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો અડ્ઢો મહદ્ધનો મહાભોગો પરિપુણ્ણકોસકોટ્ઠાગારો; આરદ્ધવીરિયો વિહરતિ અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદાય થામવા દળ્હપરક્કમો અનિક્ખિત્તધુરો કુસલેસુ ધમ્મેસુ – રાજાવ ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો બલસમ્પન્નો; પઞ્ઞવા હોતિ ઉદયત્થગામિનિયા પઞ્ઞાય સમન્નાગતો અરિયાય નિબ્બેધિકાય સમ્મા દુક્ખક્ખયગામિનિયા – રાજાવ ખત્તિયો મુદ્ધાવસિત્તો પરિણાયકસમ્પન્નો; તસ્સિમે ચત્તારો ધમ્મા વિમુત્તિં પરિપાચેન્તિ . સો ઇમિના વિમુત્તિપઞ્ચમેન ધમ્મેન સમન્નાગતો યસ્સં યસ્સં દિસાયં વિહરતિ વિમુત્તચિત્તોવ વિહરતિ. તં કિસ્સ હેતુ? એવઞ્હેતં, ભિક્ખવે, હોતિ વિમુત્તચિત્તાન’’ન્તિ. ચતુત્થં.
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, vimuttacittova 4 viharati. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto jātisampanno; bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā – rājāva khattiyo muddhāvasitto aḍḍho mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto balasampanno; paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā – rājāva khattiyo muddhāvasitto pariṇāyakasampanno; tassime cattāro dhammā vimuttiṃ paripācenti . So iminā vimuttipañcamena dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati vimuttacittova viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vimuttacittāna’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. યસ્સંદિસંસુત્તવણ્ણના • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૪. યસ્સંદિસંસુત્તવણ્ણના • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā