| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೪. ಯಸ್ಸಂದಿಸಂಸುತ್ತಂ
4. Yassaṃdisaṃsuttaṃ
೧೩೪. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ರಾಜಾ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಯಸ್ಸಂ ಯಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ ವಿಹರತಿ, ಸಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ।
134. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rājā khattiyo muddhāvasitto yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati.
‘‘ಕತಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಹೋತಿ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ, ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ, ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ; ಅಡ್ಢೋ ಹೋತಿ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ; ಬಲವಾ ಖೋ ಪನ ಹೋತಿ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಸ್ಸವಾಯ ಓವಾದಪಟಿಕರಾಯ; ಪರಿಣಾಯಕೋ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಹೋತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ವಿಯತ್ತೋ ಮೇಧಾವೀ ಪಟಿಬಲೋ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಅತ್ಥೇ ಚಿನ್ತೇತುಂ; ತಸ್ಸಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ ಯಸಂ ಪರಿಪಾಚೇನ್ತಿ। ಸೋ ಇಮಿನಾ ಯಸಪಞ್ಚಮೇನ 1 ಧಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯಸ್ಸಂ ಯಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ ವಿಹರತಿ, ಸಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ವಿಜಿತಾವೀನಂ।
‘‘Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rājā khattiyo muddhāvasitto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; aḍḍho hoti mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; balavā kho pana hoti caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya; pariṇāyako kho panassa hoti paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ; tassime cattāro dhammā yasaṃ paripācenti. So iminā yasapañcamena 2 dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vijitāvīnaṃ.
‘‘ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಸಂ ಯಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ ವಿಹರತಿ, ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋವ 3 ವಿಹರತಿ। ಕತಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು – ರಾಜಾವ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಜಾತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ; ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ – ರಾಜಾವ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ; ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವಿಹರತಿ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಥಾಮವಾ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮೋ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು – ರಾಜಾವ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಬಲಸಮ್ಪನ್ನೋ; ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ ಉದಯತ್ಥಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅರಿಯಾಯ ನಿಬ್ಬೇಧಿಕಾಯ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಗಾಮಿನಿಯಾ – ರಾಜಾವ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ ಪರಿಣಾಯಕಸಮ್ಪನ್ನೋ; ತಸ್ಸಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಪಾಚೇನ್ತಿ । ಸೋ ಇಮಿನಾ ವಿಮುತ್ತಿಪಞ್ಚಮೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯಸ್ಸಂ ಯಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ ವಿಹರತಿ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋವ ವಿಹರತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತಾನ’’ನ್ತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, vimuttacittova 4 viharati. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto jātisampanno; bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā – rājāva khattiyo muddhāvasitto aḍḍho mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto balasampanno; paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā – rājāva khattiyo muddhāvasitto pariṇāyakasampanno; tassime cattāro dhammā vimuttiṃ paripācenti . So iminā vimuttipañcamena dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati vimuttacittova viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vimuttacittāna’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಯಸ್ಸಂದಿಸಂಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೪. ಯಸ್ಸಂದಿಸಂಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
