| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
(೨) ಯುಗನದ್ಧವಗ್ಗೋ
(2) Yuganaddhavaggo
೧. ಯುಗನದ್ಧಕಥಾ
1. Yuganaddhakathā
ಯುಗನದ್ಧಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Yuganaddhakathāvaṇṇanā
೧. ಇದಾನಿ ಮಣ್ಡಪೇಯ್ಯಗುಣಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಯುಗನದ್ಧಗುಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನ ಕಥಿತಾಯ ಸುತ್ತನ್ತಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾಯ ಯುಗನದ್ಧಕಥಾಯ ಅಪುಬ್ಬತ್ಥಾನುವಣ್ಣನಾ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿ ಧಮ್ಮರಾಜೇ ಧರಮಾನೇಯೇವ ಧಮ್ಮರಾಜಸ್ಸ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಸಂವಚ್ಛರೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ, ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮರಾಜೇ ಧರಮಾನೇಯೇವ ಧಮ್ಮಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕೇನ ದೇಸಿತಂ ಇದಂ ಸುತ್ತನ್ತಂ ತಸ್ಸೇವ ಸಮ್ಮುಖಾ ಸುತ್ವಾ ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿಆದಿಮಾಹಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಆಯಸ್ಮಾತಿ ಪಿಯವಚನಂ ಗರುವಚನಂ ಸಗಾರವಸಪ್ಪತಿಸ್ಸವಚನಂ, ಆಯುಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆನನ್ದೋತಿ ತಸ್ಸ ಥೇರಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಸೋ ಹಿ ಜಾಯಮಾನೋಯೇವ ಕುಲೇ ಆನನ್ದಂ ಭುಸಂ ತುಟ್ಠಿಂ ಅಕಾಸಿ। ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ‘‘ಆನನ್ದೋ’’ತಿ ನಾಮಂ ಕತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಕೋಸಮ್ಬಿಯನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ನಗರೇ। ತಸ್ಸ ಹಿ ನಗರಸ್ಸ ಆರಾಮಪೋಕ್ಖರಣೀಆದೀಸು ತೇಸು ತೇಸು ಠಾನೇಸು ಕೋಸಮ್ಬರುಕ್ಖಾ ಉಸ್ಸನ್ನಾ ಅಹೇಸುಂ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಕೋಸಮ್ಬೀತಿ ಸಙ್ಖಂ ಅಗಮಾಸಿ। ‘‘ಕುಸಮ್ಬಸ್ಸ ಇಸಿನೋ ಅಸ್ಸಮತೋ ಅವಿದೂರೇ ಮಾಪಿತತ್ತಾ’’ತಿ ಏಕೇ।
1. Idāni maṇḍapeyyaguṇassa ariyamaggassa yuganaddhaguṇaṃ dassentena kathitāya suttantapubbaṅgamāya yuganaddhakathāya apubbatthānuvaṇṇanā. Yasmā pana dhammasenāpati dhammarāje dharamāneyeva dhammarājassa parinibbānasaṃvacchare parinibbuto, tasmā dhammarāje dharamāneyeva dhammabhaṇḍāgārikena desitaṃ idaṃ suttantaṃ tasseva sammukhā sutvā evaṃ me sutantiādimāhāti veditabbaṃ. Tattha āyasmāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissavacanaṃ, āyumāti attho. Ānandoti tassa therassa nāmaṃ. So hi jāyamānoyeva kule ānandaṃ bhusaṃ tuṭṭhiṃ akāsi. Tasmāssa ‘‘ānando’’ti nāmaṃ katanti veditabbaṃ. Kosambiyanti evaṃnāmake nagare. Tassa hi nagarassa ārāmapokkharaṇīādīsu tesu tesu ṭhānesu kosambarukkhā ussannā ahesuṃ, tasmā taṃ kosambīti saṅkhaṃ agamāsi. ‘‘Kusambassa isino assamato avidūre māpitattā’’ti eke.
ಘೋಸಿತಾರಾಮೇತಿ ಘೋಸಿತಸೇಟ್ಠಿನಾ ಕಾರಿತೇ ಆರಾಮೇ। ಕೋಸಮ್ಬಿಯಞ್ಹಿ ತಯೋ ಸೇಟ್ಠಿನೋ ಅಹೇಸುಂ ಘೋಸಿತಸೇಟ್ಠಿ ಕುಕ್ಕುಟಸೇಟ್ಠಿ ಪಾವಾರಿಕಸೇಟ್ಠೀತಿ। ತೇ ತಯೋಪಿ ‘‘ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಕಟಸತೇಹಿ ದಾನೂಪಕರಣಾನಿ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಜೇತವನಸಮೀಪೇ ಖನ್ಧಾವಾರಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ ಕತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುತ್ವಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಡ್ಢಮಾಸಮತ್ತಂ ಮಹಾದಾನಂ ದತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಪಾದಮೂಲೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಕಜನಪದಗಮನತ್ಥಂ ಭಗವನ್ತಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ‘‘ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ಖೋ ಗಹಪತಯೋ ತಥಾಗತಾ ಅಭಿರಮನ್ತೀ’’ತಿ ಭಗವತಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ದಿನ್ನಾ ನೋ ಭಗವತಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಅತಿವಿಯ ತುಟ್ಠಾ ದಸಬಲಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಯೋಜನೇ ಯೋಜನೇ ಭಗವತೋ ನಿವಾಸತ್ಥಂ ವಿಹಾರಂ ಕಾರೇನ್ತಾ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಕೋಸಮ್ಬಿಂ ಪತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಆರಾಮೇ ಮಹನ್ತಂ ಧನಪರಿಚ್ಚಾಗಂ ಕತ್ವಾ ಭಗವತೋ ವಿಹಾರೇ ಕಾರಾಪಯಿಂಸು। ತತ್ಥ ಘೋಸಿತಸೇಟ್ಠಿನಾ ಕಾರಿತೋ ಘೋಸಿತಾರಾಮೋ ನಾಮ ಅಹೋಸಿ, ಕುಕ್ಕುಟಸೇಟ್ಠಿನಾ ಕಾರಿತೋ ಕುಕ್ಕುಟಾರಾಮೋ ನಾಮ, ಪಾವಾರಿಕಸೇಟ್ಠಿನಾ ಅಮ್ಬವನೇ ಕಾರಿತೋ ಪಾವಾರಿಕಮ್ಬವನಂ ನಾಮ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಘೋಸಿತಸೇಟ್ಠಿನಾ ಕಾರಿತೇ ಆರಾಮೇ’’ತಿ।
Ghositārāmeti ghositaseṭṭhinā kārite ārāme. Kosambiyañhi tayo seṭṭhino ahesuṃ ghositaseṭṭhi kukkuṭaseṭṭhi pāvārikaseṭṭhīti. Te tayopi ‘‘loke buddho uppanno’’ti sutvā pañcahi pañcahi sakaṭasatehi dānūpakaraṇāni gāhāpetvā sāvatthiṃ gantvā jetavanasamīpe khandhāvāraṃ bandhitvā satthu santikaṃ gantvā vanditvā paṭisanthāraṃ katvā nisinnā satthu dhammadesanaṃ sutvā sotāpattiphale patiṭṭhahitvā satthāraṃ nimantetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa aḍḍhamāsamattaṃ mahādānaṃ datvā bhagavato pādamūle nipajjitvā sakajanapadagamanatthaṃ bhagavantaṃ yācitvā ‘‘suññāgāre kho gahapatayo tathāgatā abhiramantī’’ti bhagavatā vutte ‘‘dinnā no bhagavatā paṭiññā’’ti ñatvā ativiya tuṭṭhā dasabalaṃ vanditvā nikkhantā antarāmagge yojane yojane bhagavato nivāsatthaṃ vihāraṃ kārentā anupubbena kosambiṃ patvā attano attano ārāme mahantaṃ dhanapariccāgaṃ katvā bhagavato vihāre kārāpayiṃsu. Tattha ghositaseṭṭhinā kārito ghositārāmo nāma ahosi, kukkuṭaseṭṭhinā kārito kukkuṭārāmo nāma, pāvārikaseṭṭhinā ambavane kārito pāvārikambavanaṃ nāma. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ghositaseṭṭhinā kārite ārāme’’ti.
ಆವುಸೋ ಭಿಕ್ಖವೋತಿ ಏತ್ಥ ಬುದ್ಧಾ ಭಗವನ್ತೋ ಸಾವಕೇ ಆಲಪನ್ತಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ಆಲಪನ್ತಿ। ಸಾವಕಾ ಪನ ‘‘ಬುದ್ಧೇಹಿ ಸದಿಸಾ ಮಾ ಹೋಮಾ’’ತಿ ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ಪಠಮಂ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಬುದ್ಧೇಹಿ ಚ ಆಲಪಿತೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ಪಟಿವಚನಂ ದೇತಿ, ಸಾವಕೇಹಿ ಆಲಪಿತೇ ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ।
Āvuso bhikkhavoti ettha buddhā bhagavanto sāvake ālapantā ‘‘bhikkhavo’’ti ālapanti. Sāvakā pana ‘‘buddhehi sadisā mā homā’’ti ‘‘āvuso’’ti paṭhamaṃ vatvā pacchā ‘‘bhikkhavo’’ti vadanti. Buddhehi ca ālapite bhikkhusaṅgho ‘‘bhadante’’ti paṭivacanaṃ deti, sāvakehi ālapite ‘‘āvuso’’ti.
ಯೋ ಹಿ ಕೋಚೀತಿ ಅನಿಯಮವಚನಂ। ಏತೇನ ತಾದಿಸಾನಂ ಸಬ್ಬಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪರಿಯಾದಾನಂ। ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ಮಮ ಸಮೀಪೇ। ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಂ। ನಪುಂಸಕೇ ಭಾವೇ ಸಿದ್ಧವಚನಂ। ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತನ್ತಿ ವಾ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ಅತ್ತನಾ ಪತ್ತಂ ಅರಹತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಂ ಅತ್ತಾನನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠಸೇಸೋ। ಚತೂಹಿ ಮಗ್ಗೇಹೀತಿ ಉಪರಿ ವುಚ್ಚಮಾನೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಪಟಿಪದಾಮಗ್ಗೇಹಿ, ನ ಅರಿಯಮಗ್ಗೇಹಿ। ‘‘ಚತೂಹಿ ಮಗ್ಗೇಹೀ’’ತಿ ವಿಸುಞ್ಚ ವುತ್ತತ್ತಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಅರಹತೋ ಪಠಮಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ ಮಗ್ಗೋ, ಏಕಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ, ಏಕಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ, ಏಕಸ್ಸ ಯುಗನದ್ಧಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋತಿ ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಪಟಿಪದಾ ಮಗ್ಗಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏತೇಸಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನಾತಿ ಏತೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಪಟಿಪದಾನಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಏಕೇನ ವಾ, ಪಟಿಪದಾಮಗ್ಗೇನ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಂ ಬ್ಯಾಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ ಹಿ ಅರಹತೋ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಂ ಪತ್ವಾ ಸೇಸಮಗ್ಗತ್ತಯಮ್ಪಿ ಸುದ್ಧವಿಪಸ್ಸನಾಹಿಯೇವ ಪತ್ತಸ್ಸ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಿ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಮಗ್ಗಾ ಹೋತಿ। ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಂ ಪತ್ವಾ ವಾ ಅಪ್ಪತ್ವಾ ವಾ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾದೀನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪಟಿಪದಾನಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಏಕೇಕಸ್ಸ ವಸೇನ ಪತ್ತಚತುಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅರಹತೋ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಿ ಇತರಏಕೇಕಮಗ್ಗಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಆಹ – ‘‘ಏತೇಸಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನಾ’’ತಿ।
Yo hi kocīti aniyamavacanaṃ. Etena tādisānaṃ sabbabhikkhūnaṃ pariyādānaṃ. Mama santiketi mama samīpe. Arahattappattanti attanā arahattassa pattaṃ. Napuṃsake bhāve siddhavacanaṃ. Arahattaṃ pattanti vā padacchedo, attanā pattaṃ arahattanti attho. Arahattappattaṃ attānanti vā pāṭhaseso. Catūhi maggehīti upari vuccamānehi catūhi paṭipadāmaggehi, na ariyamaggehi. ‘‘Catūhi maggehī’’ti visuñca vuttattā kassaci arahato paṭhamassa ariyamaggassa dhammuddhaccapubbaṅgamo maggo, ekassa ariyamaggassa samathapubbaṅgamo, ekassa vipassanāpubbaṅgamo, ekassa yuganaddhapubbaṅgamoti evaṃ cattāropi paṭipadā maggā hontīti veditabbaṃ. Etesaṃ vā aññatarenāti etesaṃ catunnaṃ paṭipadānaṃ maggānaṃ ekena vā, paṭipadāmaggena arahattappattaṃ byākarotīti attho. Sukkhavipassakassa hi arahato dhammuddhaccapubbaṅgamaṃ sotāpattimaggaṃ patvā sesamaggattayampi suddhavipassanāhiyeva pattassa arahattappatti dhammuddhaccapubbaṅgamamaggā hoti. Dhammuddhaccaviggahaṃ patvā vā appatvā vā samathapubbaṅgamādīnaṃ tiṇṇaṃ paṭipadānaṃ maggānaṃ ekekassa vasena pattacatumaggassa arahato arahattappatti itaraekekamaggapubbaṅgamā hoti. Tasmā āha – ‘‘etesaṃ vā aññatarenā’’ti.
ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಸಮಥಂ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಪುರೇಚಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತಿ, ಪಠಮಂ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಗ್ಗೋ ಸಞ್ಜಾಯತೀತಿ ಪಠಮೋ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಸೋ ತಂ ಮಗ್ಗನ್ತಿಆದೀಸು ಏಕಚಿತ್ತಕ್ಖಣಿಕಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಆಸೇವನಾದೀನಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ದುತಿಯಮಗ್ಗಾದಯೋ ಪನ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ತಮೇವ ಮಗ್ಗಂ ‘‘ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಪಹೀಯನ್ತಿ, ಅನುಸಯಾ ಬ್ಯನ್ತೀಹೋನ್ತೀತಿ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಾ ಕಮೇನ ಸಬ್ಬೇ ಸಞ್ಞೋಜನಾ ಪಹೀಯನ್ತಿ, ಅನುಸಯಾ ಬ್ಯನ್ತೀಹೋನ್ತಿ। ಅನುಸಯಾ ಬ್ಯನ್ತೀಹೋನ್ತೀತಿ ಚ ಪುನ ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ವಿಗತನ್ತಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvetīti samathaṃ pubbaṅgamaṃ purecārikaṃ katvā vipassanaṃ bhāveti, paṭhamaṃ samādhiṃ uppādetvā pacchā vipassanaṃ bhāvetīti attho. Maggo sañjāyatīti paṭhamo lokuttaramaggo nibbattati. So taṃ maggantiādīsu ekacittakkhaṇikassa maggassa āsevanādīni nāma natthi, dutiyamaggādayo pana uppādento tameva maggaṃ ‘‘āsevati bhāveti bahulīkarotī’’ti vuccati. Saññojanāni pahīyanti, anusayā byantīhontīti yāva arahattamaggā kamena sabbe saññojanā pahīyanti, anusayā byantīhonti. Anusayā byantīhontīti ca puna anuppattiyā vigatantā hontīti attho.
ಪುನ ಚಪರನ್ತಿ ಪುನ ಚ ಅಪರಂ ಕಾರಣಂ। ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಸಮಥಂ ಭಾವೇತೀತಿ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಪುರೇಚಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಸಮಥಂ ಭಾವೇತಿ, ಪಠಮಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಸಮಾಧಿಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯುಗನದ್ಧಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಯುಗನದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಭಾವೇತಿ। ಏತ್ಥ ತೇನೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ತೇನೇವ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ। ಅಯಂ ಪನ ಯಾವತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತಾವತಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸತಿ। ಯಾವತಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸತಿ, ತಾವತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ। ಕಥಂ? ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸತಿ। ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸಿತ್ವಾ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸತಿ। ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸಿತ್ವಾ ತತಿಯಜ್ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸತಿ। ಏವಂ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಯುಗನದ್ಧಂ ಭಾವೇತಿ ನಾಮ।
Puna caparanti puna ca aparaṃ kāraṇaṃ. Vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāvetīti vipassanaṃ pubbaṅgamaṃ purecārikaṃ katvā samathaṃ bhāveti, paṭhamaṃ vipassanaṃ uppādetvā pacchā samādhiṃ bhāvetīti attho. Yuganaddhaṃ bhāvetīti yuganaddhaṃ katvā bhāveti. Ettha teneva cittena samāpattiṃ samāpajjitvā teneva saṅkhāre sammasituṃ na sakkā. Ayaṃ pana yāvatā samāpattiyo samāpajjati, tāvatā saṅkhāre sammasati. Yāvatā saṅkhāre sammasati, tāvatā samāpattiyo samāpajjati. Kathaṃ? Paṭhamajjhānaṃ samāpajjati, tato vuṭṭhāya saṅkhāre sammasati. Saṅkhāre sammasitvā dutiyajjhānaṃ samāpajjati, tato vuṭṭhāya saṅkhāre sammasati. Saṅkhāre sammasitvā tatiyajjhānaṃ…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ samāpajjati, tato vuṭṭhāya saṅkhāre sammasati. Evaṃ samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāveti nāma.
ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಂ ಮಾನಸಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಮನ್ದಪಞ್ಞಾನಂ ವಿಪಸ್ಸಕಾನಂ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸವತ್ಥುತ್ತಾ ವಿಪಸ್ಸನುಪಕ್ಕಿಲೇಸಸಞ್ಞಿತೇಸು ಓಭಾಸಾದೀಸು ದಸಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಭನ್ತತಾವಸೇನ ಉದ್ಧಚ್ಚಸಹಗತಚಿತ್ತುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ವಿಕ್ಖೇಪಸಙ್ಖಾತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಂ, ತೇನ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚೇನ ವಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಿರೂಪಗ್ಗಹಿತಂ ವಿರೋಧಮಾಪಾದಿತಂ ಮಾನಸಂ ಚಿತ್ತಂ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಂ ಮಾನಸಂ ಹೋತಿ, ತೇನ ವಾ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚೇನ ಕಾರಣಭೂತೇನ ತಮ್ಮೂಲಕತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ವಿಗ್ಗಹಿತಂ ಮಾನಸಂ ಹೋತಿ। ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ಹೋತಿ ಸೋ ಆವುಸೋ ಸಮಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗವವತ್ಥಾನೇನ ತಂ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಂ ಪಟಿಬಾಹಿತ್ವಾ ಪುನ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀಥಿಂ ಪಟಿಪನ್ನಕಾಲಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯಂ ತಂ ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ತಂ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀಥಿಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ। ಅಜ್ಝತ್ತಮೇವ ಸನ್ತಿಟ್ಠತೀತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀಥಿಂ ಪಚ್ಚೋತರಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಗೋಚರಜ್ಝತ್ತಸಙ್ಖಾತೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ। ಸನ್ನಿಸೀದತೀತಿ ತತ್ಥೇವ ಪವತ್ತಿವಸೇನ ಸಮ್ಮಾ ನಿಸೀದತಿ। ಏಕೋದಿ ಹೋತೀತಿ ಏಕಗ್ಗಂ ಹೋತಿ। ಸಮಾಧಿಯತೀತಿ ಸಮ್ಮಾ ಆಧಿಯತಿ ಸುಟ್ಠು ಠಿತಂ ಹೋತೀತಿ।
Dhammuddhaccaviggahitaṃ mānasaṃ hotīti ettha mandapaññānaṃ vipassakānaṃ upakkilesavatthuttā vipassanupakkilesasaññitesu obhāsādīsu dasasu dhammesu bhantatāvasena uddhaccasahagatacittuppattiyā vikkhepasaṅkhātaṃ uddhaccaṃ dhammuddhaccaṃ, tena dhammuddhaccena viggahitaṃ virūpaggahitaṃ virodhamāpāditaṃ mānasaṃ cittaṃ dhammuddhaccaviggahitaṃ mānasaṃ hoti, tena vā dhammuddhaccena kāraṇabhūtena tammūlakataṇhāmānadiṭṭhuppattiyā viggahitaṃ mānasaṃ hoti. Dhammuddhaccaviggahitamānasanti vā pāṭho. Hoti so āvuso samayoti iminā maggāmaggavavatthānena taṃ dhammuddhaccaṃ paṭibāhitvā puna vipassanāvīthiṃ paṭipannakālaṃ dasseti. Yaṃ taṃ cittanti yasmiṃ samaye taṃ vipassanāvīthiṃ okkamitvā pavattaṃ cittaṃ. Ajjhattameva santiṭṭhatīti vipassanāvīthiṃ paccotaritvā tasmiṃ samaye gocarajjhattasaṅkhāte ārammaṇe santiṭṭhati patiṭṭhāti. Sannisīdatīti tattheva pavattivasena sammā nisīdati. Ekodi hotīti ekaggaṃ hoti. Samādhiyatīti sammā ādhiyati suṭṭhu ṭhitaṃ hotīti.
ಅಯಂ ಸುತ್ತನ್ತವಣ್ಣನಾ।
Ayaṃ suttantavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ೧. ಯುಗನದ್ಧಕಥಾ • 1. Yuganaddhakathā
