| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੧੦. ਯੁਗਨਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Yuganaddhasuttavaṇṇanā
੧੭੦. ਦਸਮੇ ਸਮਥਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾવੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਮਥਯਾਨਿਕਸ੍ਸ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੋ ਹਿ ਪਠਮਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਂ વਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਂ વਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਅਯਂ ਸਮਥੋ। ਸੋ ਤਞ੍ਚ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ વਿਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਇਤਿ ਪਠਮਂ ਸਮਥੋ, ਪਚ੍ਛਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸਮਥਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾવੇਤੀ’’ਤਿ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਸਮਥਂ ਭਾવੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਕਸ੍ਸ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੋ ਤਂ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਮਥਂ ਅਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ વਿਪਸ੍ਸਤਿ। ਪਠਮੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ, ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗવਸੇਨੇવ વਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਕਥਂ? ਮਗ੍ਗੋ ਸਞ੍ਜਾਯਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯੋ ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਆਸੇવਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। ਭਾવੇਤਿ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾવਸੇਨ। ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। ਆਸੇવਤਿ વਾ ਭਯਤੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਞਾਣવਸੇਨ। ਭਾવੇਤਿ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਦਿਞਾਣવਸੇਨ। ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿવਿਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਨੁਸਯਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਨ੍ਤਿ।
170. Dasame samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvetīti idaṃ samathayānikassa vasena vuttaṃ. So hi paṭhamaṃ upacārasamādhiṃ vā appanāsamādhiṃ vā uppādeti, ayaṃ samatho. So tañca taṃsampayutte ca dhamme aniccādīhi vipassati, ayaṃ vipassanā, iti paṭhamaṃ samatho, pacchā vipassanā. Tena vuccati ‘‘samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvetī’’ti. Vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāvetīti idaṃ pana vipassanāyānikassa vasena vuttaṃ. So taṃ vuttappakāraṃ samathaṃ asampādetvā pañcupādānakkhandhe aniccādīhi vipassati. Paṭhamo lokuttaramaggo nibbattatīti sotāpattimaggaṃ sandhāya vadati, lokiyamaggavaseneva vā imissā pāḷiyā attho veditabbo. Kathaṃ? Maggo sañjāyati, pubbabhāgiyo lokiyamaggo uppajjati. Āsevati nibbidānupassanāvasena. Bhāveti muccitukamyatāvasena. Bahulīkaroti paṭisaṅkhānupassanāvasena. Āsevati vā bhayatupaṭṭhānādiñāṇavasena. Bhāveti muccitukamyatādiñāṇavasena. Bahulīkaroti vuṭṭhānagāminivipassanāvasena. Saṃyojanāni pahīyanti. Anusayā byantī hontīti maggappaṭipāṭiyā pahīyanti byantī honti.
ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਧਚ੍ਚવਿਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸਨ੍ਤਿ ਓਭਾਸਾਦੀਸੁ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪવਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ વਿਕ੍ਖੇਪੋ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਧਚ੍ਚਂ , ਤੇਨ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾવੀਥਿਤੋ ਉਗ੍ਗਮਨੇਨ વਿਰੂਪਂ ਗਹਿਤਂ ਪવਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਧਚ੍ਚવਿਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
Dhammuddhaccaviggahitamānasanti obhāsādīsu ariyadhammoti pavattaṃ uddhaccaṃ vikkhepo dhammuddhaccaṃ , tena dhammuddhaccena vipassanāvīthito uggamanena virūpaṃ gahitaṃ pavattiyamānaṃ dhammuddhaccaviggahitamānasaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਧਚ੍ਚવਿਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸਂ ਹੋਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਓਭਾਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਓਭਾਸੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਓਭਾਸਂ ਆવਜ੍ਜਤਿ, ਤਤੋ વਿਕ੍ਖੇਪੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ, ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ વਿਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ॰… ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਥਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ॰… ਪੀਤਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸੁਖਂ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਗ੍ਗਹੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਨਿਕਨ੍ਤਿਂ ਆવਜ੍ਜਤਿ, ਤਤੋ વਿਕ੍ਖੇਪੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ, ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ વਿਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ॰… ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੨.੬)। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
‘‘Dhammuddhaccaviggahitamānasaṃ hoti, aniccato manasi karoti, obhāso uppajjati, obhāso dhammoti obhāsaṃ āvajjati, tato vikkhepo uddhaccaṃ, tena uddhaccena viggahitamānaso aniccato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Dukkhato…pe… anattato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Tathā aniccato manasikaroto ñāṇaṃ uppajjati…pe… pīti passaddhi sukhaṃ adhimokkho paggaho upaṭṭhānaṃ upekkhā nikanti uppajjati, nikanti dhammoti nikantiṃ āvajjati, tato vikkhepo uddhaccaṃ, tena uddhaccena viggahitamānaso aniccato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Dukkhato…pe… anattato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānātī’’ti (paṭi. ma. 2.6). Sesamettha uttānameva.
ਯੁਗਨਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Yuganaddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਪਟਿਪਦਾવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭipadāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਯੁਗਨਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Yuganaddhasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਯੁਗਨਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Yuganaddhasuttavaṇṇanā
