Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. અક્કોસસુત્તં
2. Akkosasuttaṃ
૧૮૮. એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. અસ્સોસિ ખો અક્કોસકભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો – ‘‘ભારદ્વાજગોત્તો કિર બ્રાહ્મણો સમણસ્સ ગોતમસ્સ સન્તિકે અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો’’તિ કુપિતો અનત્તમનો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસતિ પરિભાસતિ.
188. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Assosi kho akkosakabhāradvājo brāhmaṇo – ‘‘bhāradvājagotto kira brāhmaṇo samaṇassa gotamassa santike agārasmā anagāriyaṃ pabbajito’’ti kupito anattamano yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ asabbhāhi pharusāhi vācāhi akkosati paribhāsati.
એવં વુત્તે, ભગવા અક્કોસકભારદ્વાજં બ્રાહ્મણં એતદવોચ – ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ, બ્રાહ્મણ, અપિ નુ ખો તે આગચ્છન્તિ મિત્તામચ્ચા ઞાતિસાલોહિતા અતિથિયો 1’’તિ? ‘‘અપ્પેકદા મે, ભો ગોતમ, આગચ્છન્તિ મિત્તામચ્ચા ઞાતિસાલોહિતા અતિથિયો’’તિ. ‘‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ, બ્રાહ્મણ, અપિ નુ તેસં અનુપ્પદેસિ ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા સાયનીયં વા’’’તિ? ‘‘‘અપ્પેકદા નેસાહં, ભો ગોતમ, અનુપ્પદેમિ ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા સાયનીયં વા’’’તિ. ‘‘‘સચે ખો પન તે, બ્રાહ્મણ, નપ્પટિગ્ગણ્હન્તિ , કસ્સ તં હોતી’’’તિ? ‘‘‘સચે તે, ભો ગોતમ, નપ્પટિગ્ગણ્હન્તિ, અમ્હાકમેવ તં હોતી’’’તિ. ‘‘એવમેવ ખો, બ્રાહ્મણ, યં ત્વં અમ્હે અનક્કોસન્તે અક્કોસસિ, અરોસેન્તે રોસેસિ, અભણ્ડન્તે ભણ્ડસિ, તં તે મયં નપ્પટિગ્ગણ્હામ. તવેવેતં, બ્રાહ્મણ, હોતિ; તવેવેતં, બ્રાહ્મણ, હોતિ’’.
Evaṃ vutte, bhagavā akkosakabhāradvājaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, api nu kho te āgacchanti mittāmaccā ñātisālohitā atithiyo 2’’ti? ‘‘Appekadā me, bho gotama, āgacchanti mittāmaccā ñātisālohitā atithiyo’’ti. ‘‘‘Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, api nu tesaṃ anuppadesi khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sāyanīyaṃ vā’’’ti? ‘‘‘Appekadā nesāhaṃ, bho gotama, anuppademi khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sāyanīyaṃ vā’’’ti. ‘‘‘Sace kho pana te, brāhmaṇa, nappaṭiggaṇhanti , kassa taṃ hotī’’’ti? ‘‘‘Sace te, bho gotama, nappaṭiggaṇhanti, amhākameva taṃ hotī’’’ti. ‘‘Evameva kho, brāhmaṇa, yaṃ tvaṃ amhe anakkosante akkosasi, arosente rosesi, abhaṇḍante bhaṇḍasi, taṃ te mayaṃ nappaṭiggaṇhāma. Tavevetaṃ, brāhmaṇa, hoti; tavevetaṃ, brāhmaṇa, hoti’’.
‘‘યો ખો, બ્રાહ્મણ, અક્કોસન્તં પચ્ચક્કોસતિ, રોસેન્તં પટિરોસેતિ, ભણ્ડન્તં પટિભણ્ડતિ, અયં વુચ્ચતિ, બ્રાહ્મણ, સમ્ભુઞ્જતિ વીતિહરતીતિ. તે મયં તયા નેવ સમ્ભુઞ્જામ ન વીતિહરામ. તવેવેતં, બ્રાહ્મણ, હોતિ; તવેવેતં, બ્રાહ્મણ, હોતી’’તિ. ‘‘ભવન્તં ખો ગોતમં સરાજિકા પરિસા એવં જાનાતિ – ‘અરહં સમણો ગોતમો’તિ. અથ ચ પન ભવં ગોતમો કુજ્ઝતી’’તિ.
‘‘Yo kho, brāhmaṇa, akkosantaṃ paccakkosati, rosentaṃ paṭiroseti, bhaṇḍantaṃ paṭibhaṇḍati, ayaṃ vuccati, brāhmaṇa, sambhuñjati vītiharatīti. Te mayaṃ tayā neva sambhuñjāma na vītiharāma. Tavevetaṃ, brāhmaṇa, hoti; tavevetaṃ, brāhmaṇa, hotī’’ti. ‘‘Bhavantaṃ kho gotamaṃ sarājikā parisā evaṃ jānāti – ‘arahaṃ samaṇo gotamo’ti. Atha ca pana bhavaṃ gotamo kujjhatī’’ti.
‘‘અક્કોધસ્સ કુતો કોધો, દન્તસ્સ સમજીવિનો;
‘‘Akkodhassa kuto kodho, dantassa samajīvino;
સમ્મદઞ્ઞા વિમુત્તસ્સ, ઉપસન્તસ્સ તાદિનો.
Sammadaññā vimuttassa, upasantassa tādino.
‘‘તસ્સેવ તેન પાપિયો, યો કુદ્ધં પટિકુજ્ઝતિ;
‘‘Tasseva tena pāpiyo, yo kuddhaṃ paṭikujjhati;
કુદ્ધં અપ્પટિકુજ્ઝન્તો, સઙ્ગામં જેતિ દુજ્જયં.
Kuddhaṃ appaṭikujjhanto, saṅgāmaṃ jeti dujjayaṃ.
‘‘ઉભિન્નમત્થં ચરતિ, અત્તનો ચ પરસ્સ ચ;
‘‘Ubhinnamatthaṃ carati, attano ca parassa ca;
પરં સઙ્કુપિતં ઞત્વા, યો સતો ઉપસમ્મતિ.
Paraṃ saṅkupitaṃ ñatvā, yo sato upasammati.
‘‘ઉભિન્નં તિકિચ્છન્તાનં, અત્તનો ચ પરસ્સ ચ;
‘‘Ubhinnaṃ tikicchantānaṃ, attano ca parassa ca;
જના મઞ્ઞન્તિ બાલોતિ, યે ધમ્મસ્સ અકોવિદા’’તિ.
Janā maññanti bāloti, ye dhammassa akovidā’’ti.
એવં વુત્તે, અક્કોસકભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ…પે॰… એસાહં ભવન્તં ગોતમં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. લભેય્યાહં, ભન્તે, ભોતો ગોતમસ્સ સન્તિકે પબ્બજ્જં, લભેય્યં ઉપસમ્પદ’’ન્તિ.
Evaṃ vutte, akkosakabhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
અલત્થ ખો અક્કોસકભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં, અલત્થ ઉપસમ્પદં. અચિરૂપસમ્પન્નો ખો પનાયસ્મા અક્કોસકભારદ્વાજો એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરન્તો નચિરસ્સેવ – યસ્સત્થાય કુલપુત્તા સમ્મદેવ અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજન્તિ તદનુત્તરં – બ્રહ્મચરિયપરિયોસાનં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહાસિ. ‘‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં નાપરં ઇત્થત્તાયા’’તિ અબ્ભઞ્ઞાસિ. અઞ્ઞતરો ચ પનાયસ્મા ભારદ્વાજો અરહતં અહોસીતિ.
Alattha kho akkosakabhāradvājo brāhmaṇo bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā akkosakabhāradvājo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosīti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. અક્કોસસુત્તવણ્ણના • 2. Akkosasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૨. અક્કોસસુત્તવણ્ણના • 2. Akkosasuttavaṇṇanā