Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૮. અસાતરાગકથાવણ્ણના
8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
૬૭૪. ઇદાનિ અસાતરાગકથા નામ હોતિ. તત્થ ‘‘યંકિઞ્ચિ વેદનં વેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સો તં વેદનં અભિનન્દતિ અભિવદતી’’તિ (મ॰ નિ॰ ૧.૪૦૯) સુત્તે દિટ્ઠાભિનન્દનવસેન વુત્તં. ‘‘અભિનન્દતી’’તિવચનં નિસ્સાય ‘‘દુક્ખવેદનાયપિ રાગસ્સાદવસેન અભિનન્દના હોતિ. તસ્મા અત્થિ અસાતરાગો’’તિ યેસં લદ્ધિ, સેય્યથાપિ ઉત્તરાપથકાનં; તે સન્ધાય અત્થિ અસાતરાગોતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ. તત્થ અસાતરાગોતિ અસાતે દુક્ખવેદયિતે ‘‘અહો વત મે એતદેવ ભવેય્યા’’તિ રજ્જના. આમન્તાતિ લદ્ધિવસેન પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. સેસમેત્થ ઉત્તાનત્થમેવ.
674. Idāni asātarāgakathā nāma hoti. Tattha ‘‘yaṃkiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadatī’’ti (ma. ni. 1.409) sutte diṭṭhābhinandanavasena vuttaṃ. ‘‘Abhinandatī’’tivacanaṃ nissāya ‘‘dukkhavedanāyapi rāgassādavasena abhinandanā hoti. Tasmā atthi asātarāgo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya atthi asātarāgoti pucchā sakavādissa. Tattha asātarāgoti asāte dukkhavedayite ‘‘aho vata me etadeva bhaveyyā’’ti rajjanā. Āmantāti laddhivasena paṭiññā itarassa. Sesamettha uttānatthameva.
૬૭૫. સો તં વેદનં અભિનન્દતીતિ સુત્તે પન વિનિવટ્ટેત્વા દુક્ખવેદનમેવ આરબ્ભ રાગુપ્પત્તિ નામ નત્થિ, સમૂહગ્ગહણેન પન વેદયિતલક્ખણં ધમ્મં દુક્ખવેદનમેવ વા અત્તતો સમનુપસ્સન્તો દિટ્ઠિમઞ્ઞનાસઙ્ખાતાય દિટ્ઠાભિનન્દનાય વેદનં અભિનન્દતિ, દુક્ખાય વેદનાય વિપરિણામં અભિનન્દતિ, દુક્ખાય વેદનાય અભિભૂતો તસ્સા પટિપક્ખં કામસુખં પત્થયન્તોપિ દુક્ખવેદનં અભિનન્દતિ નામ. એવં દુક્ખવેદનાય અભિનન્દના હોતીતિ અધિપ્પાયો. તસ્મા અસાધકમેતં અસાતરાગસ્સાતિ.
675. So taṃ vedanaṃ abhinandatīti sutte pana vinivaṭṭetvā dukkhavedanameva ārabbha rāguppatti nāma natthi, samūhaggahaṇena pana vedayitalakkhaṇaṃ dhammaṃ dukkhavedanameva vā attato samanupassanto diṭṭhimaññanāsaṅkhātāya diṭṭhābhinandanāya vedanaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya vipariṇāmaṃ abhinandati, dukkhāya vedanāya abhibhūto tassā paṭipakkhaṃ kāmasukhaṃ patthayantopi dukkhavedanaṃ abhinandati nāma. Evaṃ dukkhavedanāya abhinandanā hotīti adhippāyo. Tasmā asādhakametaṃ asātarāgassāti.
અસાતરાગકથાવણ્ણના.
Asātarāgakathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૧૩૩) ૮. અસાતરાગકથા • (133) 8. Asātarāgakathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૮. અસાતરાગકથાવણ્ણના • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૮. અસાતરાગકથાવણ્ણના • 8. Asātarāgakathāvaṇṇanā